Η «καταδρομική» επίθεση κουκουλοφόρων πριν από έναν μήνα σε εκδήλωση στο κτίριο της Νομικής Αθηνών και ο σοβαρός τραυματισμός ενός φοιτητή σήμαναν τότε συναγερμό στο Μέγαρο Μαξίμου. Το ζήτημα της τήρησης της έννομης τάξης, της ασφάλειας και της προστασίας των πολιτών –εν προκειμένω φοιτητών και καθηγητών στα πανεπιστήμια– αξιολογείται σταθερά πολύ ψηλά στις μετρήσεις της κοινής γνώμης, ενώ και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης το θέτει στις πρώτες θέσεις της πολιτικής του ατζέντας.


Οι στόχοι της κυέρνησης Μητσοτάκη για την αντιμετώπιση της βίας στα Πανεπιστήμια

Την επομένη κιόλας ημέρα ο πρωθυπουργός συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τους συναρμόδιους υπουργούς και εκεί τέθηκαν συγκεκριμένοι στόχοι: να μην υποτιμηθεί ή χαθεί το κεκτημένο της προόδου που έχει γίνει στο ζήτημα της ασφάλειας στους χώρους των ΑΕΙ την τελευταία εξαετία, να πιεστούν οι πρυτανικές Αρχές να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, να τεθούν προ των ευθυνών τους και τα κόμματα της αντιπολίτευσης και, το σπουδαιότερο, να ληφθούν και να υλοποιηθούν γρήγορα νέα μέτρα. Μέσα στον τελευταίο μήνα η κατάληψη στο κυλικείο της Νομικής έληξε – την τελευταία δε εξαετία, συνολικά, περισσότερες από 470 συλλήψεις έχουν πραγματοποιηθεί και δεκάδες καταλήψεις έχουν εκκενωθεί, στο πλαίσιο επιχειρήσεων της Αστυνομίας για την αποκατάσταση της νομιμότητας στα δημόσια πανεπιστήμια, σύμφωνα με πληροφορίες.

Όπως σημείωναν κυβερνητικές πηγές, η εμπέδωση της ασφάλειας στα πανεπιστήμια αποτελεί ξεκάθαρο στόχο για την κυβέρνηση. Στο πλαίσιο αυτό, σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει στις 12:30 συνάντηση με τους πρυτάνεις στο Μέγαρο Μαξίμου, τη στιγμή που η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να πιέσει τις διοικήσεις των ιδρυμάτων ώστε να συντάξουν και να επικαιροποιήσουν τα σχέδια ασφαλείας που οφείλουν να διαθέτουν. Μόλις ένα στα τρία πανεπιστήμια έχει ανταποκριθεί στη συγκεκριμένη υποχρέωση έως σήμερα. Παράλληλα αναμένονται άμεσα εξελίξεις ως προς την πειθαρχική αντιμετώπιση φοιτητών που επιτίθενται σε μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας ή προκαλούν φθορές στις εγκαταστάσεις, με σκοπό να εξορθολογιστεί η όλη διαδικασία και να μπει τέλος στις καθυστερήσεις.

Στη σύνοδο των πρυτάνεων, τον προηγούμενο μήνα, η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, παρουσίασε τις βασικές θέσεις της κυβέρνησης. Μεταξύ άλλων, κάθε ΑΕΙ θα πρέπει να διαθέτει μόνο ένα πειθαρχικό συμβούλιο, το οποίο θα επιλαμβάνεται άμεσα κάθε περιστατικού και θα ολοκληρώνει την πειθαρχική δίωξη εντός διμήνου. Επίσης, προτείνεται η αυτοδίκαιη διετής άρση της φοιτητικής ιδιότητας για σπουδαστές σε βάρος των οποίων ασκείται ποινική δίωξη για βιαιοπραγίες ή σοβαρές καταστροφές. Τυχόν καταδίκη θα συνεπάγεται οριστική διαγραφή. Προβλέπεται ακόμα η εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου ώστε η είσοδος σε πανεπιστημιακούς χώρους να γίνεται υποχρεωτικά με πανεπιστημιακή ταυτότητα, ενώ φοιτητές που αποδεδειγμένα καταστρέφουν την περιουσία δημόσιου πανεπιστημίου θα καλούνται να αναλάβουν το χρέος της αποκατάστασης.


Οι παρεμβάσεις που σχεδιάζονται για την ενίσχυση της ασφάλειας στα πανεπιστήμια

Αναλυτικά, οι βασικές παρεμβάσεις που σχεδιάζονται για την ενίσχυση της ασφάλειας και αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των περιστατικών βίας και ανομίας στους χώρους των πανεπιστημίων είναι -σύμφωνα με πληροφορίες- οι ακόλουθες:

• Αυστηροποίηση της ποινικής αντιμετώπισης όσων εμπλέκονται σε κακουργηματικές πράξεις εντός των πανεπιστημίων και επιτάχυνση των νομικών διαδικασιών.
• Αυστηροποίηση των πειθαρχικών μέτρων σε βάρος των φοιτητών που αποδεδειγμένα μετέχουν σε έκνομες ενέργειες με διευκόλυνση των διαδικασιών διαγραφής. Ο υφιστάμενος νόμος Ν.4957 (νόμος του 2022 για τα ΑΕΙ) προβλέπει και την οριστική διαγραφή φοιτητή ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού. Όμως στην πράξη αυτό δεν συμβαίνει με «άλλοθι» των πανεπιστημιακών Αρχών τη δυσκολία συγκρότησης των πειθαρχικών συμβουλίων που εκ του νόμου πρέπει να αποφασίσουν. Πλέον, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, θα δοθεί η δυνατότητα στα πειθαρχικά συμβούλια να συγκροτηθούν χωρίς την παρουσία εκπροσώπου των φοιτητών. Η φιλοσοφία της νομοθετικής αυτής παρέμβασης είναι αντίστοιχη με εκείνη στα πειθαρχικά των δημοσίων υπαλλήλων, όπου αφαιρείται η εκπροσώπηση των εργαζομένων στα πειθαρχικά συμβούλια, στο πλαίσιο της επιτάχυνσης της διαδικασίας.
• Με την ίδια νομοθετική πρωτοβουλία, θα προβλεφθεί αστική ευθύνη και αποζημίωση για τις φθορές στην περιουσία των πανεπιστημίων, εφόσον βέβαια ταυτοποιηθούν οι δράστες. Σε κάθε περίπτωση, θα ισχύει η αρχή της αναλογικότητας και την τελική απόφαση θα λαμβάνει το πειθαρχικό.
• Συνέπειες θα προβλέπονται στο εξής για τους πρυτάνεις οι οποίοι δεν θα καταθέσουν, εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, τα σχέδια ασφαλείας των Πανεπιστημίων, τα οποία απαιτεί ο υφιστάμενος νόμος. Θα ζητηθεί απολογισμός και λογοδοσία για το ποσό των 10.000.000 ευρώ που έχουν δοθεί για την εκπόνηση των σχεδίων. Οι ποινές μάλιστα θα αφορούν προσωπικά τους πρυτάνεις και δεν θα συνδεθεί η πορεία των σχεδίων ασφαλείας των Πανεπιστημίων με τη χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων.
• Θα δημιουργηθεί Παρατηρητήριο στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (μέσω ειδικής πλατφόρμας) για την καταγραφή και παρακολούθηση συμβάντων εντός των πανεπιστημίων, καθώς και για παρακολούθηση της εφαρμογής και επικαιροποίησης των σχεδίων ασφαλείας.
• Θα τεθεί συγκεκριμένη προθεσμία -μέχρι το τέλος Ιουλίου- για την κατάθεση και των εσωτερικών κανονισμών των πανεπιστημίων, καθώς ήδη έχουν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από την ψήφιση του σχετικού νόμου και τα περισσότερα ΑΕΙ ουδέν έχουν πράξει στην κατεύθυνση αυτή.
• Θα υπάρξει διυπουργική συνεργασία σε επίπεδο γενικών γραμματέων για συντονισμό δράσεων ως προς την ασφάλεια και τα θέματα πολιτικής προστασίας και συνεργασία με τους πρυτάνεις.