Μαρινάκης για νoμοσχέδιο Τύπου: "Βάζει κανόνες σε ένα πεδίο αρρύθμιστο για δεκαετίες, ενισχύει τη διαφάνεια"
Αντιδρά η αντιπολίτευση
Η κυβέρνηση προχωρά σε ριζική ρύθμιση του τοπίου στα ΜΜΕ με νομοσχέδιο που φέρνει διαφάνεια, καθιέρωση ενυπόγραφης δημοσιογραφίας και έλεγχο εντύπων και ραδιοτηλεοπτικών μέσων
Την ανάγκη να θεσπιστούν σαφείς κανόνες σε έναν χώρο που για δεκαετίες λειτουργούσε με ελλείμματα ρύθμισης υπογράμμισαν εκπρόσωποι της κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίασης της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής για το νέο νομοσχέδιο για τα ΜΜΕ.
Το σχέδιο νόμου, που κατατέθηκε από την κυβέρνηση στη Βουλή, έχει στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοσιότητας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Από την πλευρά της, η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση για αυστηρό έλεγχο και αμφισβήτησε την πρόθεσή της να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης τόνισε ότι:
«Αυτή, είναι η πρώτη από μία σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων που έχουμε ετοιμάσει» και που έχουν ως στόχο να μπουν κανόνες σε όλα τα επίπεδα είπε ο κ. Μαρινάκης: «Η επόμενη (παρέμβαση) είναι ένα νομοσχέδιο το οποίο θέλουμε να περάσει στο προσεχές υπουργικό συμβούλιο για κάποιες αλλαγές για την ΕΡΤ, ενώ έρχονται δύο νομοσχέδια, ένα για τα περιφερειακά κανάλια, που το καθεστώς τους είναι σε προσωρινή λειτουργία για πάρα πολλά χρόνια, και θέλουμε να το φέρουμε σε μία κατάσταση μόνιμης λειτουργίας, και αντίστοιχα για τα ραδιόφωνα, που θέλουμε και εκεί να βάλουμε ένα πλαίσιο υπό την επίβλεψη του ΕΣΡ» είπε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ.
Σημείωσε μάλιστα ότι «ο στόχος είναι όλα αυτά (να προχωρήσουν) εντός του 2025. Μέσα στους επόμενους έξι μήνες, να έχουν εισαχθεί προς συζήτηση και ψήφιση, μετά τις διαδικασίες της δημόσιας διαβούλευσης και με τους φορείς και με τα κόμματα στη Βουλή. Ο στόχος είναι να μπούνε κανόνες σε όλα τα επίπεδα».
«Η περαιτέρω ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, είναι ο σκοπός του νομοσχεδίου, ώστε να είναι βέβαιο πως ούτε ένα ευρώ από κρατική ενίσχυση-διαφήμιση, δεν θα πηγαίνει σε μέσα που δεν πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος», υπογράμμισε η εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας Σοφία Βούλτεψη.
Η κα. Βούλτεψη επεσήμανε ότι έχει προηγηθεί ευρύτατη διαβούλευση με το σύνολο των ενώσεων ιδιοκτητών Μέσων Ενημέρωσης και με τις ενώσεις των δημοσιογράφων «και η πλειονότητα συμφωνεί με τις τροποποιήσεις που επέρχονται». Υπογράμμισε, παράλληλα, ότι με σύσταση των Μητρώων έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, η κυβέρνηση έβαλε κανόνες σε ένα πεδίο που ήταν σε πολλά σημεία αρρύθμιστο και προβληματικό και τώρα εισηγείται διατάξεις που βελτιώνουν ακόμη περισσότερο το υφιστάμενο πλαίσιο.
Η κα. Βούλτεψη αναφέρθηκε στις σημαντικότερες αλλαγές του σχεδίου νόμου και επισήμανε:
Ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μπιάγκης υπογράμμισε ότι η δημοκρατία δεν υπάρχει χωρίς ελεύθερο και ανεξάρτητο Τύπο, χωρίς εγγυήσεις διαφάνειας, χωρίς θεσμούς που προστατεύουν, αλλά δεν ελέγχουν την πληροφόρηση. «Δυστυχώς, το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, παρότι παρουσιάζεται ως προσπάθεια ενίσχυσης και θεσμικής διαφάνειας, στο χώρο του Τύπου, δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της κοινωνίας ούτε στις ανάγκες του πεδίου», είπε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.
Υπογράμμμισε ότι το νομοσχέδιο «δεν θεσπίζει ουσιαστικά και διαφανή κριτήρια, για την κατανομή της κρατικής διαφήμισης, δεν κατοχυρώνει την ανεξαρτησία των εποπτικών μηχανισμών και των επιτροπών ελέγχου, δεν ενσωματώνει τις παρατηρήσεις των επαγγελματικών φορέων ούτε αξιοποιεί τον πλούτο των σχολίων που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης, δεν ενισχύει τα περιφερειακά και τοπικά μέσα ενημέρωσης που συνιστούν τον πυρήνα της εγγύτερης κοινωνικά προσανατολισμένης ενημέρωσης».
Ο κ. Μπιάγκης είπε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση της Ευρώπης, σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, σύμφωνα με τους διεθνείς δείκτες, και ότι πρόσφατα υπέστη διεθνή κριτική, για περιστατικά ελέγχου, χειραγώγησης ή στοχοποίησης δημοσιογράφων. Όμως, όπως τόνισε, η παρούσα νομοθετική παρέμβαση, όχι μόνο δεν βελτιώνει το τοπίο αλλά κινδυνεύει να παγιώσει τις ήδη υπάρχουσες στρεβλώσεις. Προειδοποίησε εξάλλου ότι οι διατάξεις για την εγγραφή στα Μητρώα του έντυπου και του ηλεκτρονικού Τύπου διαμορφώνουν γραφειοκρατικό σύστημα με αυξημένες υποχρεώσεις που θα αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο για μικρά τοπικά και ανεξάρτητα μέσα. Επίσης η απαίτηση για έντυπα με πολυσέλιδες προδιαγραφές, ημερήσια κυκλοφορία ή μηχανογραφικές υποδομές μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για μικρά ή νεοφυή μέσα.
Η ειδική αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Πόπη Τσαπανίδου μίλησε για τη «δραματική υποβάθμιση της χώρας στους δείκτες της ελευθερίας του Τύπου», στις εκθέσεις διεθνών οργανισμών. «Φαντάζομαι ότι δεν θα σας κάνει η έκθεση των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα, πρόσφατα τους είχατε επιτεθεί επειδή είναι ΜΚΟ. Πάρτε υπόψη σας τότε την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για το κράτος δικαίου, που αναδεικνύει την Ελλάδα, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα οπισθοδρόμησης, εντός της ΕΕ, σε ότι έχει να κάνει με την ελευθερία του Τύπου», είπε η βουλευτής.
Η Πόπη Τσαπανίδου κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι, με το νομοσχέδιο, εισάγει έναν ακόμη μηχανισμό γραφειοκρατικής ασφυξίας και επιλεκτικού αποκλεισμού, κυρίως των περιφερειακών και ανεξάρτητων φωνών, με στόχο τη συγκέντρωση της πληροφορίας και τον έλεγχο της δημόσιας σφαίρας. «Είναι μια ευθεία επίθεση στον περιφερειακό έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο και στα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης, που παραγνωρίζει τον σημαντικό τους ρόλο», είπε η ειδική αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ. Η κα. Τσαπανίδου προειδοποίησε ότι με τις τιθέμενες διατάξεις για την εγγραφή στα Μητρώα έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, δημιουργείται ένα πλαίσιο ασφυκτικό, ιδίως για τις μικρές επιχειρήσεις, που θα εξωθηθούν εκτός των μητρώων και άρα εκτός ενίσχυσης, εκτός κρατικής διαφήμισης και θα στραγκαλιστούν. Σημείωσε δε ότι το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αναλαμβάνοντας την αποκλειστική αρμοδιότητα να εγγράφει, να διαγράφει, να εποπτεύει έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, να διενεργεί ελέγχους, μετατρέπεται σε «κλειδοκράτορα».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Ιωάννης Δελής είπε ότι το νομοσχέδιο, παρά τον ηχηρό τίτλο του περί της ενίσχυσης της διαφάνειας και της δημοσιότητας, δεν φέρνει τίποτα νέο σε σχέση με τους υφιστάμενους νόμους και τελικά αυτό που επιχειρεί είναι να διευκολύνει τους θεσμούς κράτους, που σχετίζονται με τον Τύπο, να συνεχίσουν την εφαρμογή του πλαισίου.
«Στην πραγματικότητα με το κάθε ένα από τα Μητρώα, είτε του έντυπου είτε του ηλεκτρονικού Τύπου, όπως και το υπομητρώο Περιφερειακού και Τοπικού Τύπου, προστίθεται ένα ακόμη ισχυρό εργαλείο πολύμορφων πιέσεων, οικονομικών, πολιτικών και άλλων, στο χώρο του Τύπου. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τα μικρά τοπικά, έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, παρά τα όσα ισχυρίζεται αυτή η κυβέρνηση ότι δήθεν τα στηρίζει και τα ενισχύει, με το νομοσχέδιο αυτό. Αυτό που σίγουρα ενισχύεται, με το νομοσχέδιο, είναι η τάση συγκέντρωσης στον επιχειρηματικό κλάδο του Τύπου», είπε ο κ. Δελής.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Γραμμένος είπε ότι το νομοσχέδιο δεν επιχειρεί ρεαλιστική προσέγγιση στη ρύθμιση του πεδίου, του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου. «Αντί για μια συνεκτική και εφαρμόσιμη στρατηγική ενίσχυσης της διαφάνειας και της λογοδοσίας στα ΜΜΕ, η κυβέρνηση επιλέγει, ως πάγια τακτική, μια αποσπασματική, εμβαλωματική πολιτική. Η εγγραφή στα Μητρώα, έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, ήταν εξ αρχής μιας δύσκολη διαδικασία και όπως διαπιστώθηκε στην πορεία, ελάχιστες επιχειρήσεις κατάφεραν να ενταχθούν σε αυτά, γιατί η διαδικασία είναι υπέρμετρα γραφειοκρατική, είναι γεμάτη ασάφειες και απαιτήσεις και με διοικητικές παγίδες. Και έρχεστε τώρα να μας πείτε ότι το νομοσχέδιο θα λύσει προβλήματα. Εμείς όμως αυτό που βλέπουμε είναι ότι δεν τα λύνει αλλά τα μπαλώνει, με πρόχειρο τρόπο», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης.
Ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς Δημήτρης Τζανακόπουλος είπε ότι στη χώρα ο Τύπος, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου είναι σε βαθύτατη κρίση. «Έχουμε μπει, εδώ και έξι χρόνια, σε μια σκοτεινή περίοδο θεσμικού εκφυλισμού. Μιλάτε για διαφάνεια και δημοσιότητα στα ζητήματα που αφορούν τον Τύπο. Θα μας πείτε τελικά οι κατανομές της λίστας Πέτσα, την περίοδο της πανδημίας, πώς αποφασίστηκαν; Με βάση ποιο κριτήριο κατανεμήθηκαν τα ποσά της λίστα; Αυτά είναι ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί, και έρχεστε εσείς εδώ τώρα, να μας μιλάτε για διαφάνεια και δημοσιότητα», είπε ο κ. Τζανακόπουλος και επέμεινε πως και σήμερα δεν υπάρχει καμία διαφάνεια στην κατανομή των ενισχύσεων και των κρατικών διαφημίσεων.
Ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς αναφέρθηκε και στις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης του εκλογοδικείου για τους «Σπαρτιάτες» και σχολίασε: «Χθες είπατε ότι μετά την απόφαση του δικαστηρίου, για τους τρεις βουλευτές των ‘Σπαρτιατών΄, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι 149. Δεκατέσσερις ώρες μετά, λέτε ότι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι 151. Εγώ θα σας πω, ως νομικός, ότι είναι ένα ζήτημα που θα ανοίξει μια συζήτηση. Εσείς, ως κυβέρνηση, πώς είναι δυνατόν να προτρέχετε, ως μη οφείλατε, για να μας πείτε ποια θα είναι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία; Είναι δική σας δουλειά αυτή κύριε Μαρινάκη, ως κοινοβουλευτικού εκπροσώπου ή είναι δουλειά του Προέδρου της Βουλής, του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής, της ολομέλειας, ενδεχομένως να συζητήσει για ένα πρόβλημα που είναι πραγματικό και νομικό; Και εσείς προτρέχετε ως κυβέρνηση να πείτε ποια είναι η πλειοψηφία; Δεν έχετε αρμοδιότητα να το πείτε. Θα έπρεπε να μην έχετε απαντήσει στην ερώτηση. Και όχι μόνο αυτό αλλά δείχνετε και ασύγγνωστη ανευθυνότητα, αλλάζοντας την τοποθέτησή σας σε 15 ώρες. Τι είδους παιχνίδια είναι αυτά που παίζετε;».
Η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας Ελένη Καραγεωργοπούλου σχολίασε ότι συνιστά ειρωνεία το γεγονός ότι το νομοσχέδιο συζητείται σήμερα, δηλαδή «ημέρα επετείου του κλεισίματος της ΕΡΤ αλλά και επετείου του ανοίγματος της ΕΡΤ». Όπως είπε δε, «στο άνοιγμα της ΕΡΤ, ουσιαστική καίρια πρωτοβουλία ανέλαβε η Ζωή Κωνσταντοπούλου». Η κ. Καραγεωργοπούλου αναρωτήθηκε πως γίνεται σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με μικρό πληθυσμό, να υπάρχει πληθώρα ΜΜΕ, αλλά η πληροφόρηση να είναι μονοδιάστατη. «Πληθωρισμός στα ΜΜΕ, αλλά η χώρα βρίσκεται στον πυθμένα των κατατάξεων, σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, έντυπου και ηλεκτρονικού, μαζί με τη Μάλτα και την Ουγγαρία. Είναι κόλαφος η έκθεση της διεθνούς οργάνωσης Human Rights Watch. Πως γίνεται να έχει καταστεί ουραγός η χώρα στις διεθνείς αξιολογήσεις, στην ελευθεροτυπία, κατρακυλώντας στην 108η θέση στον κόσμο, δίπλα σε ολοκληρωτικά καθεστώτα της Αφρικής;», ανέφερε η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας.
Ο ειδικός αγορητής των «Σπαρτιατών» Αθανάσιος Χαλκιάς είπε ότι αναφέρθηκε στην ανάγκη να ταυτοποιούνται εκείνοι που βρίσκονται πίσω από δυσφημιστικά δημοσιεύματα και στην ανάγκη ενίσχυσης της λογοδοσίας. Ο κ. Χαλκιάς εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο ο τίτλος του νομοσχεδίου θα εκπληρώσει τους στόχους που περιγράφονται και είπε ότι το κόμμα του θα τοποθετηθεί μετά την ακρόαση των φορέων. Αμέσως μετά την τοποθέτηση του κ. Χαλκιά, η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας, αναρωτήθηκε γιατί ο προεδρεύων προσφώνησε τον κ. Χαλκιά «εκπρόσωπο των Σπαρτιατών» και «αν υπάρχει ακόμα Κοινοβουλευτική Ομάδα των Σπαρτιατών, μετά την απόφαση του εκλογοδικείου». «Είμαι αγορητής. Αν δεν σας έχουν ενημερώσει, να σας ενημερώσω εγώ ότι αυτή η απόφαση θα πρέπει να καθαρογραφεί και να διαβιβαστεί στη Βουλή. Μέχρι τότε, ισχύει η λαϊκή βούληση», είπε ο κ. Χαλκιάς.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης οι τόνοι ανέβηκαν όταν η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας Ελένη Καραγεωργοπούλου κατήγγειλε ότι με ευθύνη της πλειοψηφίας αποκλείστηκε από την αυριανή ακρόαση φορέων η Human Rights Watch, αν και το κόμμα της έχει ζητήσει να κληθεί. «Η Human Rights Watch είναι μια ανεξάρτητη διεθνής οργάνωση. Δεν μπορούμε να δεχθούμε να αποκλειστεί από την αυριανή συνεδρίαση, η συγκεκριμένη οργάνωση που τον Μάιο του 2025 εξέδωσε την έκθεσή της, για το ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου», είπε η βουλευτής.
«Στη χώρα μας είναι σεβαστοί όλοι οι φορείς και οι απόψεις όλων. Καλέσαμε 10 παραπάνω φορείς, από αυτό που επιτρέπει ο Κανονισμός», είπε ο πρόεδρος της επιτροπής Τάσος Μπαρτζώκας. «Πρότεινε η εισηγήτρια της συμπολίτευσης 20 φορείς. 'Αρα μην μας επικαλείστε ότι εμείς προτείναμε 20 φορείς», σχολίασε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
Στο ίδιο κλίμα, παραπονέθηκε και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Μπάρκας. «Πρότεινα όλους όσους σχετίζονται με το νομοσχέδιο, είτε συμφωνούν είτε διαφωνούν», είπε η εισηγήτρια της ΝΔ Σοφία Βούλτεψη και σημείωσε: «Εδώ θα έρθουν εκπρόσωποι των δημοσιογράφων της Ελλάδας, των Σωματείων τους των εκλεγμένων. Δεν θα έρθουνε άγνωστες ΜΚΟ, ξεκάθαρα. Εδώ δεν κάνουμε ημερίδα, δεν μιλάμε γενικά για τον Τύπο. Εδώ έχουμε διατάξεις που αφορούν την καθημερινότητα, τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα έντυπα στην Ελλάδα. Τις οργανώσεις που υποστηρίζουν όλες τις χούντες της γης, δεν πρόκειται να τους φέρετε εδώ μέσα. Εδώ λόγο θα έχουν τα εκλεγμένα δημοσιογραφικά όργανα που έχουν και πειθαρχικά όργανα και όργανα δεοντολογίας. Δεν χρειαζόμαστε κανέναν ξένο στην Ελλάδα οι δημοσιογράφοι για να μας πεί τι θα κάνουμε».
Το σχέδιο νόμου, που κατατέθηκε από την κυβέρνηση στη Βουλή, έχει στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοσιότητας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Από την πλευρά της, η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση για αυστηρό έλεγχο και αμφισβήτησε την πρόθεσή της να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας.
Οι βασικοί άξονες του νομοσχεδίου
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης τόνισε ότι:- Ενισχύεται η διαφάνεια στη διαχείριση της κρατικής διαφήμισης, ώστε να μην κατευθύνεται ούτε ένα ευρώ σε ΜΜΕ που δεν πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις.
- Καθιερώνεται η ενυπόγραφη δημοσιογραφία, για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και της λογοδοσίας.
- Θεσπίζονται νέα κριτήρια για την πραγματική λειτουργία και κυκλοφορία των εντύπων, ώστε να αποκλειστούν οι λεγόμενες «εφημερίδες φαντάσματα».
- Μειώνεται η γραφειοκρατία, με διεύρυνση των προθεσμιών για εγγραφή στα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΜΕΤ & ΜΗΤ) και ενίσχυση των ελέγχων από ειδικά κλιμάκια.
Παύλος Μαρινάκης: Τι έρχεται μέχρι το τέλος του 2025
«Αυτή, είναι η πρώτη από μία σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων που έχουμε ετοιμάσει» και που έχουν ως στόχο να μπουν κανόνες σε όλα τα επίπεδα είπε ο κ. Μαρινάκης: «Η επόμενη (παρέμβαση) είναι ένα νομοσχέδιο το οποίο θέλουμε να περάσει στο προσεχές υπουργικό συμβούλιο για κάποιες αλλαγές για την ΕΡΤ, ενώ έρχονται δύο νομοσχέδια, ένα για τα περιφερειακά κανάλια, που το καθεστώς τους είναι σε προσωρινή λειτουργία για πάρα πολλά χρόνια, και θέλουμε να το φέρουμε σε μία κατάσταση μόνιμης λειτουργίας, και αντίστοιχα για τα ραδιόφωνα, που θέλουμε και εκεί να βάλουμε ένα πλαίσιο υπό την επίβλεψη του ΕΣΡ» είπε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ.Σημείωσε μάλιστα ότι «ο στόχος είναι όλα αυτά (να προχωρήσουν) εντός του 2025. Μέσα στους επόμενους έξι μήνες, να έχουν εισαχθεί προς συζήτηση και ψήφιση, μετά τις διαδικασίες της δημόσιας διαβούλευσης και με τους φορείς και με τα κόμματα στη Βουλή. Ο στόχος είναι να μπούνε κανόνες σε όλα τα επίπεδα».
Σοφία Βούλτεψη: Η κυβέρνηση βάζει κανόνες σε ένα αρρύθμιστο τοπίο
«Η περαιτέρω ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, είναι ο σκοπός του νομοσχεδίου, ώστε να είναι βέβαιο πως ούτε ένα ευρώ από κρατική ενίσχυση-διαφήμιση, δεν θα πηγαίνει σε μέσα που δεν πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος», υπογράμμισε η εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας Σοφία Βούλτεψη.Η κα. Βούλτεψη επεσήμανε ότι έχει προηγηθεί ευρύτατη διαβούλευση με το σύνολο των ενώσεων ιδιοκτητών Μέσων Ενημέρωσης και με τις ενώσεις των δημοσιογράφων «και η πλειονότητα συμφωνεί με τις τροποποιήσεις που επέρχονται». Υπογράμμισε, παράλληλα, ότι με σύσταση των Μητρώων έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, η κυβέρνηση έβαλε κανόνες σε ένα πεδίο που ήταν σε πολλά σημεία αρρύθμιστο και προβληματικό και τώρα εισηγείται διατάξεις που βελτιώνουν ακόμη περισσότερο το υφιστάμενο πλαίσιο.
Η κα. Βούλτεψη αναφέρθηκε στις σημαντικότερες αλλαγές του σχεδίου νόμου και επισήμανε:
- Αυστηροποιούνται οι διατάξεις ως προς την απόδειξη της πραγματικής λειτουργίας και κυκλοφορίας του έντυπου Τύπου
- Εισάγεται η έννοια του οργανωμένου γραφείου που οι επιχειρήσεις Τύπου οφείλουν να τηρούν
- Καθιερώνεται υποχρέωση προσκόμισης παραστατικών εκτύπωσης
- Προστίθεται εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση ΚΥΑ για τις προδιαγραφές εκτύπωσης
- Διασφαλίζονται και κατοχυρώνονται οι θέσεις εργασίας, τόσο για τους δημοσιογράφους όσο και για το διοικητικό προσωπικό
- Εισάγεται η υποχρεωτικότητα της ενυπόγραφης δημοσιογραφίας, δηλαδή η υποχρέωση των ΜΜΕ να περιέχουν ενυπόγραφα άρθρα των δημοσιογράφων που απασχολούνται σε αυτά.
- Ενισχύονται οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι
- Ελαφρύνεται το γραφειοκρατικό και διοικητικό βάρος για τους ανθρώπους που κυκλοφορούν ένα έντυπο
Δημήτρης Μπιάγκη: Το νομοσχέδιο δε θεσπίζει ουσιαστικά και διαφανή κριτήρια
Ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μπιάγκης υπογράμμισε ότι η δημοκρατία δεν υπάρχει χωρίς ελεύθερο και ανεξάρτητο Τύπο, χωρίς εγγυήσεις διαφάνειας, χωρίς θεσμούς που προστατεύουν, αλλά δεν ελέγχουν την πληροφόρηση. «Δυστυχώς, το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, παρότι παρουσιάζεται ως προσπάθεια ενίσχυσης και θεσμικής διαφάνειας, στο χώρο του Τύπου, δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της κοινωνίας ούτε στις ανάγκες του πεδίου», είπε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.Υπογράμμμισε ότι το νομοσχέδιο «δεν θεσπίζει ουσιαστικά και διαφανή κριτήρια, για την κατανομή της κρατικής διαφήμισης, δεν κατοχυρώνει την ανεξαρτησία των εποπτικών μηχανισμών και των επιτροπών ελέγχου, δεν ενσωματώνει τις παρατηρήσεις των επαγγελματικών φορέων ούτε αξιοποιεί τον πλούτο των σχολίων που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης, δεν ενισχύει τα περιφερειακά και τοπικά μέσα ενημέρωσης που συνιστούν τον πυρήνα της εγγύτερης κοινωνικά προσανατολισμένης ενημέρωσης».
Ο κ. Μπιάγκης είπε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση της Ευρώπης, σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, σύμφωνα με τους διεθνείς δείκτες, και ότι πρόσφατα υπέστη διεθνή κριτική, για περιστατικά ελέγχου, χειραγώγησης ή στοχοποίησης δημοσιογράφων. Όμως, όπως τόνισε, η παρούσα νομοθετική παρέμβαση, όχι μόνο δεν βελτιώνει το τοπίο αλλά κινδυνεύει να παγιώσει τις ήδη υπάρχουσες στρεβλώσεις. Προειδοποίησε εξάλλου ότι οι διατάξεις για την εγγραφή στα Μητρώα του έντυπου και του ηλεκτρονικού Τύπου διαμορφώνουν γραφειοκρατικό σύστημα με αυξημένες υποχρεώσεις που θα αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο για μικρά τοπικά και ανεξάρτητα μέσα. Επίσης η απαίτηση για έντυπα με πολυσέλιδες προδιαγραφές, ημερήσια κυκλοφορία ή μηχανογραφικές υποδομές μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για μικρά ή νεοφυή μέσα.
Τσαπανίδου: Δραματική η υποβάθμιση της χώρας στους δείκτες της ελευθερίας του Τύπου
Η ειδική αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Πόπη Τσαπανίδου μίλησε για τη «δραματική υποβάθμιση της χώρας στους δείκτες της ελευθερίας του Τύπου», στις εκθέσεις διεθνών οργανισμών. «Φαντάζομαι ότι δεν θα σας κάνει η έκθεση των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα, πρόσφατα τους είχατε επιτεθεί επειδή είναι ΜΚΟ. Πάρτε υπόψη σας τότε την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για το κράτος δικαίου, που αναδεικνύει την Ελλάδα, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα οπισθοδρόμησης, εντός της ΕΕ, σε ότι έχει να κάνει με την ελευθερία του Τύπου», είπε η βουλευτής.Η Πόπη Τσαπανίδου κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι, με το νομοσχέδιο, εισάγει έναν ακόμη μηχανισμό γραφειοκρατικής ασφυξίας και επιλεκτικού αποκλεισμού, κυρίως των περιφερειακών και ανεξάρτητων φωνών, με στόχο τη συγκέντρωση της πληροφορίας και τον έλεγχο της δημόσιας σφαίρας. «Είναι μια ευθεία επίθεση στον περιφερειακό έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο και στα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης, που παραγνωρίζει τον σημαντικό τους ρόλο», είπε η ειδική αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ. Η κα. Τσαπανίδου προειδοποίησε ότι με τις τιθέμενες διατάξεις για την εγγραφή στα Μητρώα έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, δημιουργείται ένα πλαίσιο ασφυκτικό, ιδίως για τις μικρές επιχειρήσεις, που θα εξωθηθούν εκτός των μητρώων και άρα εκτός ενίσχυσης, εκτός κρατικής διαφήμισης και θα στραγκαλιστούν. Σημείωσε δε ότι το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αναλαμβάνοντας την αποκλειστική αρμοδιότητα να εγγράφει, να διαγράφει, να εποπτεύει έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, να διενεργεί ελέγχους, μετατρέπεται σε «κλειδοκράτορα».
Ιωάννης Δελής: Το νομοσχέδιο δε φέρνει τίποτα νέο
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Ιωάννης Δελής είπε ότι το νομοσχέδιο, παρά τον ηχηρό τίτλο του περί της ενίσχυσης της διαφάνειας και της δημοσιότητας, δεν φέρνει τίποτα νέο σε σχέση με τους υφιστάμενους νόμους και τελικά αυτό που επιχειρεί είναι να διευκολύνει τους θεσμούς κράτους, που σχετίζονται με τον Τύπο, να συνεχίσουν την εφαρμογή του πλαισίου.«Στην πραγματικότητα με το κάθε ένα από τα Μητρώα, είτε του έντυπου είτε του ηλεκτρονικού Τύπου, όπως και το υπομητρώο Περιφερειακού και Τοπικού Τύπου, προστίθεται ένα ακόμη ισχυρό εργαλείο πολύμορφων πιέσεων, οικονομικών, πολιτικών και άλλων, στο χώρο του Τύπου. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τα μικρά τοπικά, έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, παρά τα όσα ισχυρίζεται αυτή η κυβέρνηση ότι δήθεν τα στηρίζει και τα ενισχύει, με το νομοσχέδιο αυτό. Αυτό που σίγουρα ενισχύεται, με το νομοσχέδιο, είναι η τάση συγκέντρωσης στον επιχειρηματικό κλάδο του Τύπου», είπε ο κ. Δελής.
Τι λένε τα υπόλοιπα κόμματα της Βουλής
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Γραμμένος είπε ότι το νομοσχέδιο δεν επιχειρεί ρεαλιστική προσέγγιση στη ρύθμιση του πεδίου, του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου. «Αντί για μια συνεκτική και εφαρμόσιμη στρατηγική ενίσχυσης της διαφάνειας και της λογοδοσίας στα ΜΜΕ, η κυβέρνηση επιλέγει, ως πάγια τακτική, μια αποσπασματική, εμβαλωματική πολιτική. Η εγγραφή στα Μητρώα, έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, ήταν εξ αρχής μιας δύσκολη διαδικασία και όπως διαπιστώθηκε στην πορεία, ελάχιστες επιχειρήσεις κατάφεραν να ενταχθούν σε αυτά, γιατί η διαδικασία είναι υπέρμετρα γραφειοκρατική, είναι γεμάτη ασάφειες και απαιτήσεις και με διοικητικές παγίδες. Και έρχεστε τώρα να μας πείτε ότι το νομοσχέδιο θα λύσει προβλήματα. Εμείς όμως αυτό που βλέπουμε είναι ότι δεν τα λύνει αλλά τα μπαλώνει, με πρόχειρο τρόπο», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης.Ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς Δημήτρης Τζανακόπουλος είπε ότι στη χώρα ο Τύπος, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου είναι σε βαθύτατη κρίση. «Έχουμε μπει, εδώ και έξι χρόνια, σε μια σκοτεινή περίοδο θεσμικού εκφυλισμού. Μιλάτε για διαφάνεια και δημοσιότητα στα ζητήματα που αφορούν τον Τύπο. Θα μας πείτε τελικά οι κατανομές της λίστας Πέτσα, την περίοδο της πανδημίας, πώς αποφασίστηκαν; Με βάση ποιο κριτήριο κατανεμήθηκαν τα ποσά της λίστα; Αυτά είναι ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί, και έρχεστε εσείς εδώ τώρα, να μας μιλάτε για διαφάνεια και δημοσιότητα», είπε ο κ. Τζανακόπουλος και επέμεινε πως και σήμερα δεν υπάρχει καμία διαφάνεια στην κατανομή των ενισχύσεων και των κρατικών διαφημίσεων.
Ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς αναφέρθηκε και στις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης του εκλογοδικείου για τους «Σπαρτιάτες» και σχολίασε: «Χθες είπατε ότι μετά την απόφαση του δικαστηρίου, για τους τρεις βουλευτές των ‘Σπαρτιατών΄, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι 149. Δεκατέσσερις ώρες μετά, λέτε ότι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι 151. Εγώ θα σας πω, ως νομικός, ότι είναι ένα ζήτημα που θα ανοίξει μια συζήτηση. Εσείς, ως κυβέρνηση, πώς είναι δυνατόν να προτρέχετε, ως μη οφείλατε, για να μας πείτε ποια θα είναι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία; Είναι δική σας δουλειά αυτή κύριε Μαρινάκη, ως κοινοβουλευτικού εκπροσώπου ή είναι δουλειά του Προέδρου της Βουλής, του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής, της ολομέλειας, ενδεχομένως να συζητήσει για ένα πρόβλημα που είναι πραγματικό και νομικό; Και εσείς προτρέχετε ως κυβέρνηση να πείτε ποια είναι η πλειοψηφία; Δεν έχετε αρμοδιότητα να το πείτε. Θα έπρεπε να μην έχετε απαντήσει στην ερώτηση. Και όχι μόνο αυτό αλλά δείχνετε και ασύγγνωστη ανευθυνότητα, αλλάζοντας την τοποθέτησή σας σε 15 ώρες. Τι είδους παιχνίδια είναι αυτά που παίζετε;».
Η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας Ελένη Καραγεωργοπούλου σχολίασε ότι συνιστά ειρωνεία το γεγονός ότι το νομοσχέδιο συζητείται σήμερα, δηλαδή «ημέρα επετείου του κλεισίματος της ΕΡΤ αλλά και επετείου του ανοίγματος της ΕΡΤ». Όπως είπε δε, «στο άνοιγμα της ΕΡΤ, ουσιαστική καίρια πρωτοβουλία ανέλαβε η Ζωή Κωνσταντοπούλου». Η κ. Καραγεωργοπούλου αναρωτήθηκε πως γίνεται σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με μικρό πληθυσμό, να υπάρχει πληθώρα ΜΜΕ, αλλά η πληροφόρηση να είναι μονοδιάστατη. «Πληθωρισμός στα ΜΜΕ, αλλά η χώρα βρίσκεται στον πυθμένα των κατατάξεων, σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, έντυπου και ηλεκτρονικού, μαζί με τη Μάλτα και την Ουγγαρία. Είναι κόλαφος η έκθεση της διεθνούς οργάνωσης Human Rights Watch. Πως γίνεται να έχει καταστεί ουραγός η χώρα στις διεθνείς αξιολογήσεις, στην ελευθεροτυπία, κατρακυλώντας στην 108η θέση στον κόσμο, δίπλα σε ολοκληρωτικά καθεστώτα της Αφρικής;», ανέφερε η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας.
Ο ειδικός αγορητής των «Σπαρτιατών» Αθανάσιος Χαλκιάς είπε ότι αναφέρθηκε στην ανάγκη να ταυτοποιούνται εκείνοι που βρίσκονται πίσω από δυσφημιστικά δημοσιεύματα και στην ανάγκη ενίσχυσης της λογοδοσίας. Ο κ. Χαλκιάς εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο ο τίτλος του νομοσχεδίου θα εκπληρώσει τους στόχους που περιγράφονται και είπε ότι το κόμμα του θα τοποθετηθεί μετά την ακρόαση των φορέων. Αμέσως μετά την τοποθέτηση του κ. Χαλκιά, η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας, αναρωτήθηκε γιατί ο προεδρεύων προσφώνησε τον κ. Χαλκιά «εκπρόσωπο των Σπαρτιατών» και «αν υπάρχει ακόμα Κοινοβουλευτική Ομάδα των Σπαρτιατών, μετά την απόφαση του εκλογοδικείου». «Είμαι αγορητής. Αν δεν σας έχουν ενημερώσει, να σας ενημερώσω εγώ ότι αυτή η απόφαση θα πρέπει να καθαρογραφεί και να διαβιβαστεί στη Βουλή. Μέχρι τότε, ισχύει η λαϊκή βούληση», είπε ο κ. Χαλκιάς.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης οι τόνοι ανέβηκαν όταν η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας Ελένη Καραγεωργοπούλου κατήγγειλε ότι με ευθύνη της πλειοψηφίας αποκλείστηκε από την αυριανή ακρόαση φορέων η Human Rights Watch, αν και το κόμμα της έχει ζητήσει να κληθεί. «Η Human Rights Watch είναι μια ανεξάρτητη διεθνής οργάνωση. Δεν μπορούμε να δεχθούμε να αποκλειστεί από την αυριανή συνεδρίαση, η συγκεκριμένη οργάνωση που τον Μάιο του 2025 εξέδωσε την έκθεσή της, για το ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου», είπε η βουλευτής.
«Στη χώρα μας είναι σεβαστοί όλοι οι φορείς και οι απόψεις όλων. Καλέσαμε 10 παραπάνω φορείς, από αυτό που επιτρέπει ο Κανονισμός», είπε ο πρόεδρος της επιτροπής Τάσος Μπαρτζώκας. «Πρότεινε η εισηγήτρια της συμπολίτευσης 20 φορείς. 'Αρα μην μας επικαλείστε ότι εμείς προτείναμε 20 φορείς», σχολίασε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
Στο ίδιο κλίμα, παραπονέθηκε και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Μπάρκας. «Πρότεινα όλους όσους σχετίζονται με το νομοσχέδιο, είτε συμφωνούν είτε διαφωνούν», είπε η εισηγήτρια της ΝΔ Σοφία Βούλτεψη και σημείωσε: «Εδώ θα έρθουν εκπρόσωποι των δημοσιογράφων της Ελλάδας, των Σωματείων τους των εκλεγμένων. Δεν θα έρθουνε άγνωστες ΜΚΟ, ξεκάθαρα. Εδώ δεν κάνουμε ημερίδα, δεν μιλάμε γενικά για τον Τύπο. Εδώ έχουμε διατάξεις που αφορούν την καθημερινότητα, τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα έντυπα στην Ελλάδα. Τις οργανώσεις που υποστηρίζουν όλες τις χούντες της γης, δεν πρόκειται να τους φέρετε εδώ μέσα. Εδώ λόγο θα έχουν τα εκλεγμένα δημοσιογραφικά όργανα που έχουν και πειθαρχικά όργανα και όργανα δεοντολογίας. Δεν χρειαζόμαστε κανέναν ξένο στην Ελλάδα οι δημοσιογράφοι για να μας πεί τι θα κάνουμε».
