Πριν από δύο χρόνια ακριβώς, στις εθνικές εκλογές του 2023, 243.000 πολίτες ψήφισαν το κόµµα «Σπαρτιάτες», που κατάφερε να συγκεντρώσει 4,68% και να εκλέξει δώδεκα βουλευτές – εκ των οποίων στην πορεία απέµειναν πέντε, αφού οι υπόλοιποι ανεξαρτητοποιήθηκαν. Για τρεις εξ αυτών–Βασίλης Στίγκας, Πέτρος ∆ηµητριάδης, Αλέξανδρος Ζερβέας– κλήθηκε να αποφασίσει το λεγόµενο Εκλογοδικείο, δηλαδή το Ανώτατο Ειδικό ∆ικαστήριο, επί των ενστάσεων που κατατέθηκαν εναντίον τους: Υπήρχε παράβαση του Εκλογικού ∆ικαίου κατά τον χρόνο κατάθεσης των υποψηφιοτήτων τους; «Ναι», απεφάνθη το ΑΕ∆. Το πλήρες σκεπτικό της απόφασης δεν έχει δηµοσιοποιηθεί ακόµη, από την περίληψή της όµως γνωρίζουµε ότι οι δικαστές έκριναν πως οι βουλευτές «συµµετείχαν σε πολιτικό κόµµα µε υποκρυπτόµενο αρχηγό, ο οποίος έχει ήδη καταδικαστεί για την κακουργηµατική πράξη της ένταξης και διεύθυνσης εγκληµατικής οργάνωσης».

Διαβάστε: Σπαρτιάτες: Γιατί δεν έγινε ανακατανοµή των εδρών - Το σκεπτικό της απόφασης του Εκλογοδικείου και οι αντικρουόµενες απόψεις των συνταγµατολόγων

Ο νόμος που διέλυσε τους "Σπαρτιάτες"

Τι είχε προηγηθεί όλου αυτού; Μια διπλή νοµοθετική παρέµβαση της κυβέρνησης, στις αρχές του 2023, διά χειρός Γιώργου Γεραπετρίτη και Μάκη Βορίδη. Με την πρώτη νοµοθετική ρύθµιση, το Α1 Τµήµα του Αρείου Πάγου, πριν ανακηρύξει σε δηµόσια συνεδρίαση τους εκλογικούς συνδυασµούς, ελέγχει αν συντρέχει επιπλέον µία προϋπόθεση: Αν ένα κόµµα έχει εικονικό πρόεδρο και ο αληθινός ηγέτης του είναι κάποιος καταδικασµένος σε κάθειρξη.

Με τις ψήφους της Νέας ∆ηµοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. πέρασε τότε λοιπόν η διάταξη που δίνει στον Αρειο Πάγο το δικαίωµα να κρίνει µε βάση όλα τα δεδοµένα και στοιχεία ότι η ηγεσία ενός συνδυασµού στις εκλογές είναι εικονική και ο πραγµατικός αρχηγός είναι εκείνος που εµφανίζεται σε όλες τις συγκεντρώσεις, τις αναρτήσεις, τα βίντεο, τις ανακοινώσεις κ.λπ. Εφόσον το πρόσωπο αυτό έχει καταδικαστεί –όπως ο Ηλίας Κασιδιάρης–, τότε το δικαστήριο δεν επιτρέπει τη συµµετοχή του κόµµατος στις εκλογές.

Με τη δεύτερη νοµοθετική ρύθµιση, ο έλεγχος αυτός γίνεται πλέον από την Ολοµέλεια του Α’ Τµήµατος (Α1 και Α2), δηλαδή όχι από πέντε, αλλά από δέκα δικαστές, και συγκεκριµένα αρεοπαγίτες. Ετσι, πριν από τις πρώτες εκλογές του Μαΐου του 2023-και αφού είχε προσκοµιστεί πλήθος εγγράφων και αποδεικτικών στοιχείων-ο Αρειος Πάγος απεφάνθη ότι ο πραγµατικός ηγέτης του κόµµατος «Ελληνες» που είχε δηλωθεί να κατέβει τότε στις εκλογές ήταν ο καταδικασµένος Ηλίας Κασιδιάρης και όχι ο Αναστάσιος Κανελλόπουλος.


Τι δήλωνε ο Στίγκας το βράδυ των εκλογών

Στις δεύτερες εκλογές, του Ιουνίου του 2023, ο µηχανισµός του φυλακισµένου πάλαι ποτέ πρωτοπαλλήκαρου της Χρυσής Αυγής στήριξε ένα άλλο κόµµα, τους «Σπαρτιάτες», και το βοήθησε να περάσει το όριο του 3% και να µπει στη Βουλή. Κανένα άλλο κόµµα τότε δεν είχε τον απαιτούµενο χρόνο στη διάθεσή του για να κάνει την έρευνα που θα αποδείκνυε την εικονική ηγεσία, ο Αρειος Πάγος δεν είχε επαρκή στοιχεία στα χέρια του και έτσι επετράπη στους «Σπαρτιάτες» να συµµετέχουν κανονικά στις εκλογές.

Έπειτα από αυτή την εξέλιξη, είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον Ηλία Κασιδιάρη να υποκινήσει την κάθοδο άλλου ακροδεξιού κόµµατος το 2027

«Η στήριξη του Ηλία Κασιδιάρη ήταν το καύσιµο που µας έδωσε την ώθηση για να πετύχουµε το σηµερινό εκλογικό αποτέλεσµα», δήλωσε ο Βασίλης Στίγκας το βράδυ των εκλογών. Λίγες εβδοµάδες αργότερα εξαπέλυε επίθεση στους ίδιους τους βουλευτές του, «φωτογραφίζοντας» την επιρροή που δέχονται από τον Κασιδιάρη. «Το λέω δηµόσια ότι είναι καθοδηγούµενοι και ποδηγετούµενοι από ξένα –εξωκοινοβουλευτικά– κέντρα. Το λέω µε το θάρρος της γνώµης µου», είπε, προσθέτοντας ότι «τα ξένα κέντρα παραπέµπουν σε "greek mafia", που λένε τι θα κάνουν, πώς θα το κάνουν και πότε θα το κάνουν».

Οι... μνηστήρες του 4,68%

Την περασµένη εβδοµάδα το Εκλογοδικείο κήρυξε έκπτωτους τους βουλευτές, οδηγώντας και πρακτικά σε διάλυση τους «Σπαρτιάτες» ως κοινοβουλευτικό κόµµα. ∆εν ζήτησε ωστόσο ούτε την αναλογική κατανοµή των εδρών τους ούτε τις επαναληπτικές εκλογές στις περιφέρειες που εκλέχθηκαν. Εκρινε ότι «ενόψει της φύσης της συγκεκριµένης εκλογικής παράβασης, που συνίσταται σε εξαπάτηση των εκλογέων µε συµµετοχή στις εκλογές πολιτικού κόµµατος µε υποκρυπτόµενο αρχηγό σε όλη την επικράτεια, η επανάληψη της ψηφοφορίας στις συγκεκριµένες εκλογικές περιφέρειες καθίσταται περιττή». Κατά συνέπεια, το Κοινοβούλιο συνεχίζει τη λειτουργία του µέχρι τις επόµενες εθνικές εκλογές το 2027 µε 297 βουλευτές, ενώ όλοι φαίνεται να συµφωνούν ότι η πλειοψηφία ορίζεται σταθερά µε βάση τον αριθµό των 300 βουλευτών.

Πολιτικά, έπειτα από αυτή την εξέλιξη είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον Ηλία Κασιδιάρη να υποκινήσει την κάθοδο άλλου ακροδεξιού κόµµατος το 2027, κάτι που δηµιουργεί νέα δεδοµένα στον πολιτικό χάρτη, αλλά και αρκετούς «µνηστήρες» για εκείνο το 4,68% του εκλογικού σώµατος.

Θάνος Πλεύρης: "Οι συνέπειες των εξελίξεων από µια πρωτόγνωρη απόφαση"

∆εν θα µπω στη λογική να σχολιάσω την απόφαση του Ανώτατου Ειδικού ∆ικαστηρίου ως προς την ουσία της, αλλά ως προς τις συνέπειες οι οποίες δηµιουργούνται µε βάση αυτή τη διαδικασία.

Πρώτα από όλα, εύλογα αναρωτιέται κάποιος για ποιον λόγο δεν υπήρξε έκπτωση στο σύνολο των βουλευτών των «Σπαρτιατών» µε βάση το σκεπτικό της απόφασης.

Αυτό το λύνει η ίδια η απόφαση, καθώς προσφυγή κατά της εκλογικής διαδικασίας υπήρξε µόνο για τις συγκεκριµένες έδρες και τους συγκεκριµένους βουλευτές και ως εκ τούτου δεν γινόταν να υπάρξει αναλογική εφαρµογή σε περιπτώσεις που δεν υπήρχε προσβολή. Ένα δεύτερο ερώτηµα το οποίο γεννιέται από την απόφαση είναι τι γίνεται µε τις θέσεις οι οποίες εκλείπουν πλέον και κατά πόσο θα πρέπει να αλλάξει το πλαίσιο των ειδικών ψηφοφοριών που επιτάσσει το Σύνταγµα. Εδώ τα πράγµατα είναι ακριβώς πρωτόγνωρα, λόγω του ότι πρώτη φορά καλούµαστε να αντιµετωπίσουµε κάτι τέτοιο.

Από την περίληψη της απόφασης προκύπτει ότι δεν διατάσσεται µε κάποιον τρόπο µία επαναληπτική διαδικασία για την κάλυψη των θέσεων. Προφανώς, επειδή έχουµε δει µόνο την περίληψη της απόφασης, θα πρέπει, πριν πούµε οτιδήποτε, να περιµένουµε τη συνολική δηµοσίευση για να έχουµε µία καλύτερα σχηµατισµένη δικανική πεποίθηση και κρίση ως προς την απόφαση. Σε µία πρώτη άποψη όµως υποστηρίζονται δύο θέσεις. Η µία θέση, αναφερόµενη στο Αρθρο 51 του Συντάγµατος -όπου ρητώς αναφέρεται ότι ο αριθµός των βουλευτών ορίζεται µε νόµο και δεν µπορεί να είναι µικρότερος από 200 και µεγαλύτερος από 300-, θεωρεί ότι από τη στιγµή που ο νόµος ορίζει 300 βουλευτές, αυτή είναι και η πλειοψηφία η οποία µένει, ασχέτως αν έχουν χαθεί έδρες. Αρα δεν αλλάζουν και τα όρια των πλειοψηφιών

Η άλλη θέση υποστηρίζει ότι όπου το Σύνταγµα αναφέρεται σε βουλευτές και όχι σε έδρες, αναφέρεται στον αριθµό των βουλευτών που έχουν µείνει και άρα επηρεάζονται οι πλειοψηφίες. Με απλά λόγια, αυτό έχει σηµασία, καθώς η απόλυτη πλειοψηφία των 151 βουλευτών, εάν κριθεί ότι µειώνεται ο αριθµός των βουλευτών, µετά την απόφαση οδηγείται στο 149. Οι περισσότεροι συνταγµατολόγοι έχουν υποστηρίξει τη θέση ότι από τη στιγµή που ο νόµος ορίζει 300 βουλευτές, αυτοµάτως δεν αλλάζει και η συγκεκριµένη πλειοψηφία. Είναι προφανές όµως ότι επηρεάζεται η πλειοψηφία της απλής πλειοψηφίας των παρόντων βουλευτών, καθώς πλέον θα απουσιάζουν τρεις βουλευτές, άρα θα υπάρχει µία ευεργετική πλειοψηφία εκεί που δεν χρειάζεται ο απόλυτος αριθµός. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να διαχωρίσουµε το νοµικό από το πολιτικό. Είναι προφανές ότι µία κυβέρνηση στηρίζεται µε τους 151 βουλευτές και µε το σύνολο των βουλευτών που έχει. Αρα, στην περίπτωση της Νέας ∆ηµοκρατίας δεν τίθεται κανένα θέµα εκµετάλλευσης µε οποιονδήποτε τρόπο της όποιας πλειοψηφίας, καθώς πολιτικά το σύνολο των βουλευτών της Κοινοβουλευτικής Οµάδας θα στηρίζει και τα νοµοσχέδια και τις θέσεις του κόµµατος.

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πώς θα καλυφθούν αυτές οι θέσεις, καθώς το Αρθρο 53 του Συντάγµατος αναφέρει ότι δεν καλύπτονται οι θέσεις των βουλευτών που κενώνονται εάν βρισκόµαστε στο τελευταίο έτος της περιόδου πριν από τις εκλογές. Σήµερα δεν βρισκόµαστε σε αυτόν τον χρόνο. Από τη µια πλευρά έχουµε ένα Ανώτατο Ειδικό ∆ικαστήριο που δεν επιτάσσει τον τρόπο που θα καλυφθούν αυτές οι έδρες (θα µπορούσε να πει κάποιος µε πλάσµα δικαίου και αναλογική εφαρµογή) και από την άλλη πλευρά υπάρχει το Σύνταγµα, που δίνει τη δυνατότητα λειτουργίας µε λιγότερους βουλευτές, εάν αυτοί φτάνουν έως τους 240 βουλευτές, αλλά µόνο για το τελευταίο έτος. Προφανώς το συγκεκριµένο θέµα είναι κάτι που θα µας απασχολήσει πιο έντονα όταν θα έχουµε το σύνολο της απόφασης και εκεί θα διαφανεί αν µπορούµε να συνεχίσουµε µε 297 βουλευτές, κατά αναλογική εφαρµογή του Αρθρου 53 του Συντάγµατος, ή εάν θα πρέπει να υπάρξει νοµοθετική πρόβλεψη ως προς αυτό. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να καταστεί σαφές ότι οι συγκεκριµένοι βουλευτές των «Σπαρτιατών» δεν έχασαν την έδρα λόγω της ιδεολογικής τους προσέγγισης, όπως κάποιοι θέλουν να λένε. Η δηµοκρατία µας επιτρέπει όλες τις ιδεολογίες να µπορούν να εκπροσωπούνται. Η απώλεια της έδρας συνδυάζεται µε νόµο που ψήφισε η Νέα ∆ηµοκρατία και δεν επιτρέπει υποκρυπτόµενος αρχηγός να είναι άτοµο που έχει καταδικαστεί έστω και πρωτόδικα για εγκληµατική οργάνωση. Αρα είναι µία σηµαντική απόφαση για τη λειτουργία της δηµοκρατίας και, επειδή είναι µία πρωτόγνωρη απόφαση, ενδεχοµένως να χρειαστεί να αναλάβουµε και νοµοθετικές πρωτοβουλίες, για να µπορέσουµε να καλύψουµε τα κενά που έχουν δηµιουργηθεί.

Βουλευτής Α’ Αθηνών Ν.∆., κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν.∆.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά