Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, ο κίνδυνος περαιτέρω αποσταθεροποίησης στη Μέση Ανατολή, η επιτάχυνση των διαδικασιών για να ενισχυθεί η αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης έως το 2030, η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το μεταναστευτικό και η πορεία των Μολδαβίας και των χωρών των δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. είναι τα θέματα που θα απασχολήσουν τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., που συνέρχεται σήμερα στις Βρυξέλλες.

Διαβάστε:  Τι θα αναφέρει το κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής για το τουρκολιβυκό μνημόνιο - Το μήνυμα Μητσοτάκη


Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Το μεταναστευτικό ψηλά στην ατζέντα – Η Λιβύη, οι κινήσεις της Ελλάδας και η επιστολή Φον ντερ Λάιεν

Σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επικρατεί έντονη ανησυχία και προβληματισμός για το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Καθώς το ένα μετά το άλλο τα υπερσυντηρητικά ή ακροδεξιά κόμματα σημειώνουν εκλογικές επιτυχίες στην Ευρώπη, το τελευταίο που θα ήθελαν να δουν οι ηγέτες των περισσότερων ευρωπαϊκών κρατών είναι μια απότομη αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη βόρεια Αφρική.

Για αυτό και είναι έτοιμοι να στηρίξουν την προσπάθεια της Ελλάδας στο μείζον αυτό ζήτημα. Όπως αποκάλυψε προχθές ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του ΚΥΣΕΑ, ζήτησε από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, Νίκο Δένδια, και την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων να μεριμνήσουν προκειμένου να αποσταλούν πλοία του ελληνικού Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης ώστε προληπτικά, και σε συνεργασία με τις λιβυκές αρχές και με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές δυνάμεις, «να στείλουμε ένα μήνυμα ότι δεν πρόκειται να κάνουν κουμάντο οι διακινητές για το ποιος θα εισέρχεται στη χώρα μας», όπως χαρακτηριστικά είπε.

«Παρά τη συνολική μείωση των παράτυπων διελεύσεων στην Ε.Ε. κατά 21% το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι αυξημένες ροές από τη Λιβύη εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής», αναφέρει η επιστολή που έστειλε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε. πριν από τη σημερινή συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. Ο δε εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν για ζητήματα μετανάστευσης, Μάρκους Λαμέρτ, έκανε λόγο για «ενδείξεις για ενδεχόμενη εργαλειοποίηση της μετανάστευσης από τη Λιβύη για πολιτικούς σκοπούς».

«Η πρακτική αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή»

Νωρίτερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε στις Βρυξέλλες στην άτυπη συνάντηση για τη Μετανάστευση. Πρόκειται για την τέταρτη συνάντηση ηγετών των κρατών-μελών που συμμετέχουν στην άτυπη ομάδα περί καινοτόμων λύσεων. Συνδιοργανωτές της συνάντησης είναι η Ολλανδία, η Ιταλία και η Δανία. Σε δηλώσεις του προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να σταλεί σαφές σήμα στην κυβέρνηση της Λιβύης ότι πρέπει να συνεργαστεί με τα μέλη της Ε.Ε

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο ξεκινάει σε λίγο λαμβάνει χώρα αμέσως μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην οποία αποφασίστηκε μία δραστική αύξηση των αμυντικών δαπανών σε ορίζοντα δεκαετίας για όλα τα μέλη της Συμμαχίας. Είναι φυσικό, λοιπόν, ότι σε μεγάλο βαθμό τα θέματα εξωτερικής πολιτικής θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας. Θα έχω την ευκαιρία να αναφερθώ στις πάγιες ελληνικές θέσεις όσον αφορά την ευρύτερη περιοχή μας, τη Μέση Ανατολή, την ανάγκη να διατηρηθεί η εκεχειρία η οποία επιτεύχθηκε μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Να επανέλθουν όλα τα μέρη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, έτσι ώστε η πυρηνική απειλή του Ιράν να αντιμετωπισθεί όχι με στρατιωτικό αλλά με διπλωματικό τρόπο.

Θα επαναλάβω και πάλι την πάγια θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης ότι τώρα είναι η ώρα να επαναφέρουμε στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα της εκεχειρίας, της άμεσης εκεχειρίας στη Γάζα, με την ταυτόχρονη απελευθέρωση όλων των ομήρων, ώστε να σταματήσει αυτή η πρωτοφανής ανθρωπιστική κρίση. Θα αναφερθούμε, επίσης, στα θέματα τα οποία έχουν να κάνουν με τη Συρία. Θα καταδικάσουμε, θέλω να ελπίζω, ως Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την αποτροπιαστική τρομοκρατική επίθεση η οποία έλαβε χώρα πριν από λίγες ημέρες με στόχο ελληνορθόδοξους χριστιανούς. Και να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα στη μεταβατική κυβέρνηση της Συρίας ότι απαιτούμε την προστασία όλων των θρησκευτικών μειονοτήτων. Και φυσικά, θα μας απασχολήσουν και τα θέματα τα οποία σχετίζονται με τη Λιβύη, στην οποία Λιβύη τέμνονται προτεραιότητες εξωτερικής και μεταναστευτικής πολιτικής όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Ο πρωθυπουργός συνέχισε λέγοντας ότι: «Θα έχω την ευκαιρία να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για τη σημαντική αύξηση των μεταναστευτικών ροών από την ανατολική Λιβύη και να ζητήσω την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έτσι ώστε άμεσα να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανταποκρίθηκε άμεσα. Ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος μαζί με Υπουργούς από την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Μάλτα θα βρεθεί στην ανατολική και στη δυτική Λιβύη στις αρχές Ιουλίου, έτσι ώστε να μεταφέρουμε το μήνυμα στις λιβυκές αρχές ότι αυτή η πρακτική δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεχτή.

Όπως ξέρετε, η Ελλάδα έχει ήδη κινητοποιήσει και τις Ένοπλες Δυνάμεις της, έτσι ώστε να υπάρχει μία αποστολή επιτήρησης των λιβυκών αρχών, έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, στέλνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα σαφές μήνυμα ότι θέλουμε, απαιτούμε να συνεργαστούμε με τις λιβυκές αρχές, ώστε αυτά τα σκάφη των δουλεμπόρων είτε να μη φεύγουν από τις ακτές είτε να επιστρέφουν στις ακτές της Λιβύης πριν αυτά εξέλθουν των χωρικών τους υδάτων. Επίσης, η Ελλάδα θα ζητήσει -και πιστεύω ότι θα το πετύχει- να συμπεριληφθούν στα συμπεράσματα ρητές αναφορές στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019. Κρίνουμε ότι η επανάληψη αυτού του ευρωπαϊκού μηνύματος στην τρέχουσα συγκυρία είναι απολύτως απαραίτητη, έτσι ώστε να καταστεί σαφές και στην Τουρκία αλλά και στη Λιβύη ότι το μνημόνιο αυτό το οποίο υπεγράφη δεν έχει ουσιαστικά καμία πρακτική και νομική αξία».

Συμπλήρωσε δε ότι: «Ταυτόχρονα, θα συζητήσουμε και θέματα τα οποία έχουν να κάνουν με την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Θα δώσουμε για ακόμα μία φορά έμφαση στα ζητήματα της ενέργειας: στον τρόπο με τον οποίον η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να έχει πιο προσιτή ενέργεια, πώς θα δουλέψει καλύτερα η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας για όλους τους καταναλωτές, πώς θα αυξήσουμε τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έτσι ώστε να γίνουμε πιο αυτάρκεις και να μην είμαστε εξαρτημένοι από ακριβές εισαγωγές υδρογονανθράκων από τρίτες χώρες. Και βέβαια, στα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας θα τονίσουμε, επίσης, τη βούλησή μας να στηρίξουμε οποιαδήποτε προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κινείται στη λογική της απλοποίησης και του περιορισμού της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, που δημιουργεί πολύ μεγάλο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας σε όλες τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις».

Τέλος, σε ερώτηση δημοσιογράφου: «Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από τη σημερινή Σύνοδο όσον αφορά τη μεταναστευτική πολιτική;», ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε: «Θα συζητήσουμε για άλλη μια φορά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το ζήτημα της μετανάστευσης. Όπως γνωρίζετε, η προσοχή τώρα, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επικεντρώνεται στο να διασφαλίσουμε ότι θα εφαρμόσουμε μια νέα πολιτική όσον αφορά τις επιστροφές. Αυτό μου φαίνεται ότι λείπει από το ισχύον Σύμφωνο για τη Μετανάστευση. Και βέβαια, θα έχω επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε τώρα με τη Λιβύη και να στείλω ένα πολύ σαφές μήνυμα για να ενθαρρύνω τις λιβυκές αρχές, τόσο στην ανατολική όσο και στη δυτική Λιβύη, ότι πρέπει να συνεργαστούν με τις ευρωπαϊκές χώρες και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έτσι ώστε αυτά τα σκάφη που διαχειρίζονται διακινητές να μην αποπλέουν καν από τις λιβυκές ακτές. Σας ευχαριστώ».


Η απάντηση της Αθήνας στο μνημόνιο Λιβύης – Τουρκίας

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη διάρκεια της χθεσινής Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ μίλησε για τη Λιβύη και «για το γεγονός ότι οι προκλήσεις ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή συνδέονται και με την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών», όπως αποκάλυψε στη συνέχεια ο ίδιος. Σήμερα, στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κυβέρνηση έχει βάσιμες προσδοκίες ότι –όπως τόνισε ο πρωθυπουργός– θα «συμπεριληφθούν και πάλι στα συμπεράσματα αυτούσια όσα είχαμε πει τον Δεκέμβριο του 2019: ότι το μνημόνιο αυτό είναι παράνομο, δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη σε αυτή τη χρονική συγκυρία».


Η πιθανή «μάχη των υδρογονανθράκων» νότια της Κρήτης

Σε σχέση βέβαια με τη Λιβύη, πέρα από το μεταναστευτικό, στο μικροσκόπιο της κυβέρνησης είναι η πιθανή «μάχη των υδρογονανθράκων» νότια της Κρήτης: Λιβύη και Τουρκία υπέγραψαν χθες μνημόνιο συνεργασίας για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές. Στον χάρτη που έχει κυκλοφορήσει από τη Λιβυκή Εταιρεία Πετρελαίου και φέρεται να αποτυπώνει τις περιοχές αυτές, «εκ πρώτης όψεως φαίνεται κινείται νοτίως της μέσης γραμμής», όπως τόνιζαν διπλωματικές πηγές, που υπογράμμιζαν ότι «σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων».

Την ίδια ώρα, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν είχαν χθες στη Χάγη μια σύντομη συνομιλία, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, με τον πρωθυπουργό να είναι λακωνικός για το περιεχόμενό της: «Θέσαμε τα θέματα που έπρεπε να θέσουμε και είμαστε σε αναμονή εξεύρεσης ημερομηνίας για την πραγματοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος-Τουρκίας».

Ωστόσο, δεν περνάει απαρατήρητη και μία συγκεκριμένη αιχμή που άφησε η Τζόρτζια Μελόνι στη διάρκεια των δηλώσεων που έκανε στους δημοσιογράφους από τη Χάγη. «Η Ρωσία, σήμερα, δείχνει όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη Μεσόγειο, μετά και την απώλεια της ναυτικής της παρουσίας, η οποία συνδεόταν με την επιρροή της στη Συρία. Υπάρχουν πολλές υβριδικές απειλές και εχθρικοί παίκτες που δραστηριοποιούνται στη νότια πτέρυγα της Ατλαντικής Συμμαχίας και αυτό είναι ένα από τα θέματα που μας ενδιαφέρει περισσότερο», ανέφερε με νόημα η πρωθυπουργός της Ιταλίας.

Η χώρα μας στην προκειμένη περίπτωση στηρίζεται πέρα από τις διεθνείς και περιφερειακές συμμαχίες της και στο Διεθνές Δίκαιο. Όπως επεσήμανε, άλλωστε, προ ημερών ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, «η μέση γραμμή είναι αυτό που το διεθνές δίκαιο και η διεθνής πρακτική προβλέπει σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ δύο κρατών. Πώς θα μπορούσε να προσκαλέσει (σ.σ. η Λιβύη) ξένους επενδυτές, εάν δεν ακολουθούσε τη μέση γραμμή;»

Ο δε Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, τοποθετήθηκε με σαφήνεια στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Λιβύη, τονίζοντας πως «πρέπει να επιλύουμε τα ζητήματα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και αυτό περιλαμβάνει και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Πιστεύω, λοιπόν, ότι μέσω της συνεργασίας, μέσω του διαλόγου, αυτό μπορεί να επιτευχθεί».


Και η ισχυρή παρουσία αμερικανικών κολοσσών στην περιοχή

Τη δική της ξεχωριστή σημασία κι ένα ειδικό βάρος έχει η ισχυρή παρουσία αμερικανικών κολοσσών στην περιοχή. Η ExxonMobil, η μεγαλύτερη αμερικανική εταιρία πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει ήδη από καιρό αποκτήσει (μαζί με την Helleniq Energy) τα δικαιώματα για έρευνες φυσικού αερίου στα δυο θαλάσσια οικόπεδα ανοιχτά της Κρήτης και οι έρευνες έχουν προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό και στη μία από τις δύο περιοχές (νοτιοδυτικά της Κρήτης) έχουν ήδη περάσει στη δεύτερη φάση. Η δεύτερη μεγαλύτερη αμερικανική εταιρία στο χώρο, η Chevron, μπήκε κι αυτή στο «παιχνίδι» πρόσφατα, εκδηλώνοντας μαζί με τη Helleniq Energy ενδιαφέρον για νέες θαλάσσιες περιοχές έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων νοτιοδυτικά της Κρήτης και νότια της Πελοποννήσου.


Η κυβερνητική απάντηση στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης

Την ίδια ώρα, είναι εμφανής η ενόχληση στο Μέγαρο Μαξίμου από την απόπειρα κομμάτων της αντιπολίτευσης και άλλων παραγόντων να αξιοποιήσουν τη συγκυρία αυτή για να ασκήσουν κριτική στα πεπραγμένα της κυβέρνησης. «Κάποιοι σε μία πολύ περίεργη ταραγμένη και ιδιαίτερη γεωπολιτικά περίοδο αποφάσισαν να εργαλειοποιήσουν δυσκολίες εξωγενείς για να χτίσουν ένα “δεξιό” αφήγημα, το οποίο βασίζεται σε έναν ψευτοπατριωτισμό…» τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σε συνέντευξή του στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 90.1. «Επί των ημερών του Κυριάκου Μητσοτάκη η Ελλάδα, στην πιο δύσκολη συγκυρία των τελευταίων δεκαετιών, έχει ισχυροποιηθεί με πράξεις όσο ποτέ άλλοτε. Δεν έχει υποχωρήσει σε τίποτα, δεν έχει παραχωρήσει τίποτα», υπογράμμισε ο κ. Μαρινάκης.