Εβδομάδα έντονων διπλωματικών διεργασιών για την εξομάλυνση των τεταμένων σχέσεων Ελλάδας, Λιβύης είναι αυτή που ξεκινάει σήμερα, Δευτέρα. Τις επόμενες ημέρες εξάλλου, αναμένεται η μετάβαση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη για επαφές με τους ηγέτες των δύο παράλληλων κυβερνήσεων της γειτονικής μας χώρας. Η επίσκεψη του κ. Γεραπετρίτη, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εξωτερικών δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, αλλά πάντως θα πραγματοποιηθεί τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου.

Την Παρασκευή ο Έλληνας πρόξενος στη Βεγγάζη Αγάπιος Καλογνώστης συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών της κυβέρνησης Χαφτάρ, Abdul Hadi Al-Huwaij, και συζήτησε μαζί του το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων και τις διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Βεγγάζης «η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μετά από δηλώσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, οι οποίες έθιξαν ζητήματα που σχετίζονται με τα θαλάσσια σύνορα. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι δύο πλευρές τόνισαν τη σημασία της συνέχισης των διαβουλεύσεων και της προσπάθειας για την ενίσχυση των φιλικών σχέσεων μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας, καθώς και την ανάπτυξη μηχανισμών συνεργασίας σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος» αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Οι αψιμαχίες Ελλάδας με Λιβύη και Τουρκία, λόγω της ενεργοποίησης του τουρκολιβυκού μνημονίου για σεισμικές έρευνες σε 4 οικόπεδα νοτίως της Κρήτης

Η μετάβαση του υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη θα γίνει μετά από ένα μπαράζ έντονων αψιμαχιών μέσω ανακοινώσεων τόσο με τη Λιβύη όσο και με την Τουρκία εξαιτίας της ενεργοποίησης του τουρκολιβυκού μνημονίου για σεισμικές έρευνες σε 4 οικόπεδα νοτίως της μέσης γραμμής από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου και την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης. Οι δύο χώρες που πλέον συμπλέουν στο επίμαχο ζήτημα, αντέδρασαν σχεδόν ταυτόχρονα εκδίδοντας ανακοινώσεις εναντίον της χώρας μας, λίγα μόλις 24ωρα, μετά την εκ νέου, ρητή συμπερίληψη στο ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής ότι το τουρκολυβικό μνημόνιο είναι «ανυπόστατο και παράνομο» και τη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι η Ελλάδα αλλά και η Ευρώπη δεν δέχονται «κανένα τέτοιο τετελεσμένο».

Πρώτα, ήταν ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης Οσάμα Χαμάντ που δήλωσε ότι «η συμφωνία με την Τουρκία συνάδει με τη διεθνή νομιμότητα και διατηρεί το δικαίωμα να αντιδράσει σκληρά σε παραβιάσεις της κυριαρχίας της», προειδοποιώντας μάλιστα την Ελλάδα ότι θα απαντήσουν σκληρά αν χρειαστεί. Ακολούθησε η δήλωση του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Οντσού Κετσέλι που χαρακτήρισε «μαξιμαλιστικές» τις ελληνικές και κυπριακές θέσεις και «αντίθετες με το διεθνές δίκαιο και την αρχή της δικαιοσύνης» επιμένοντας ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 «είναι απολύτως σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο».

Διπλωματικές πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών διεμήνυσαν στις δύο χώρες ότι: «Η επίκληση του διεθνούς δικαίου προϋποθέτει τούτο να υιοθετείται καθ’ ολοκληρίαν. Πρακτικές όπως, η μη υπογραφή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία έχουν υιοθετήσει 168 χώρες, η ανατροπή του καθεστώτος αιώνων σε μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, η απειλή με πόλεμο σε περίπτωση άσκησης δικαιώματος που απορρέει από το διεθνές δίκαιο δεν επιτρέπουν υποδείξεις» και ότι «Η Ελλάδα θα συνεχίσει με συνέπεια να υπηρετεί το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Αυτό όμως θα πρέπει να ισχύει για όλους».

Ο συντονισμός της Αθήνας με την ΕΕ - Στη Λιβύη μεταβαίνει ο Επίτροπος Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση κινούμενη στο πλαίσιο της ΕΕ συντονίζει τα βήματά της με τις άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την αντιμετώπιση των μεγάλων μεταναστευτικών ροών από τις ανατολικές ακτές της Λιβύης. Αναζήτησε και βρήκε στήριξη από τους εταίρους μας που τάχθηκαν υπέρ της λήψης μέτρων για την αποφυγή μιας νέας μεταναστευτικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι παρατείνει την Αποστολή Συνδρομής της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (EUBAM) στη Λιβύη για δύο ακόμη έτη, έως τις 30 Ιουνίου 2027. Όπως αναφέρεται σε δήλωση της αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Λιβύη: «η Αποστολή Ευρωπαϊκής Συνοριακής Συνδρομής στη Λιβύη συμβάλλει στην ενίσχυση της ικανότητας των λιβυκών αρχών να διαχειρίζονται τα σύνορα της Λιβύης, να καταπολεμούν το διασυνοριακό έγκλημα, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης μεταναστών, και να καταπολεμούν την τρομοκρατία».

Όπως σημειώνει το Libya Observer «η πολιτική αποστολή παρέχει τεχνικές συμβουλές, διεξάγει δραστηριότητες ανάπτυξης επιχειρησιακών και τεχνικών ικανοτήτων και υλοποιεί έργα, τα οποία συμπληρώνονται από εξειδικευμένα εκπαιδευτικά μαθήματα και εργαστήρια». Η ελληνική κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να λάβει μέτρα αποτροπής των παράνομων μεταναστευτικών ροών σφραγίζοντας τα νότια σύνορα της χώρας, στέλνοντας πολεμικά πλοία που θα πλέουν στα διεθνή ύδατα έξω από τη Λιβύη, λειτουργώντας έτσι αποτρεπτικά στα μικρά δουλεμπορικά σκάφη που θα επιχειρήσουν να περάσουν στη χώρα μας παράνομους μετανάστες. Παράλληλα, διεμήνυσε στη Λιβύη αλλά και στην Αίγυπτο, από όπου εντοπίστηκε να αναχωρούν και από εκεί σκάφη που μεταφέρουν μετανάστες, ότι θα γίνεται η επαναπροώθησή τους. Την κατάσταση πάντως αναμένεται να εξετάσει από κοντά ο Επίτροπος Μετανάστευσης της ΕΕ, Μάγκνους Μπρούνερ που στις 8 Ιουλίου θα μεταβεί στη Λιβύη, έχοντας μαζί του και τους αρμόδιους υπουργούς των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.