Η έκρηξη του εμφύλιου πολέμου στη Συρία, που ακολούθησε την Αραβική Άνοιξη το 2011, οδήγησε γρήγορα σε τεράστιες προσφυγικές ροές. Χιλιάδες πολίτες εγκατέλειψαν τη χώρα, ρισκάροντας τη ζωή τους στα χέρια λαθροδιακινητών και διασχίζοντας τη Μεσόγειο με την ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος. Η Ελλάδα βρέθηκε τότε στην πρώτη γραμμή, αντιμετωπίζοντας ένα άνευ προηγουμένου μεταναστευτικό κύμα. Μέσα στα επόμενα χρόνια, χορήγησε καθεστώς διεθνούς προστασίας σε περισσότερους από 147.000 Σύρους πολίτες.

Σήμερα, περίπου 5.600 Σύροι εξακολουθούν να διαμένουν σε δομές του Εθνικού Συστήματος Υποδοχής και, μαζί με τους Αφγανούς, αποτελούν τις δύο πολυπληθέστερες εθνοτικές ομάδες αιτούντων άσυλο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.

Ωστόσο, έξι μήνες μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και την εγκαθίδρυση νέας κυβέρνησης στη Δαμασκό, διαφαίνεται μια σαφής αλλαγή στη διαχείριση των αιτημάτων ασύλου από Σύρους πολίτες. Για πρώτη φορά εκδόθηκαν απορριπτικές αποφάσεις, έπειτα από εξατομικευμένη αξιολόγηση των λόγων φυγής, αλλά και των προσωπικών χαρακτηριστικών των αιτούντων. Σε ορισμένες περιπτώσεις —κυρίως σε σουνίτες μουσουλμάνους, άγαμους, χωρίς ιδιαίτερη ευαλωτότητα και με συγγενικό ή άλλο υποστηρικτικό δίκτυο στη Δαμασκό, κρίθηκε πως δεν συντρέχουν πλέον επαρκείς λόγοι για τη διατήρηση του προσφυγικού καθεστώτος.


Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου: Νέο status quo ως προς τη διαχείριση των παράνομων αφίξεων

Έτσι, η Ελλάδα γίνεται το δεύτερο κράτος-μέλος που ξεκινά, μετά την Κύπρο, να εκδίδει αρνητικές αποφάσεις για Σύρους πολίτες. Μετά την πρώση 'Ασαντ και την εγκαθίδρυση νέας κυβέρνησης στη Συρία είχε ληφθεί η απόφαση να παγώσουν οι διαδικασίες μέχρι νεωτέρας, προκειμένου να υπάρξουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση στη χώρα και να δημιουργηθεί μια σταθερότητα. Για το λόγο αυτό, μέχρι πρότινος, οι μοναδικές αρνητικές αποφάσεις ασύλου που αφορούσαν Σύρους είχαν να κάνουν με αιτούντες που συνιστούσαν κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια και τη δημόσια τάξη της χώρας ή είχαν διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα κακουργηματικού χαρακτήρα. Τώρα, κρίνεται ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει.

Η Ελλάδα, εφαρμόζοντας μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική, διαμορφώνει ένα νέο status quo ως προς τη διαχείριση των παράνομων αφίξεων, αναφέρουν πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, παραπέμποντας και στο νέο νομοσχέδιο που αναμένεται να έρθει στη Βουλή προς ψήφιση το προσεχές διάστημα.

Εξάλλου, πρόθεση της Αθήνας είναι να επανεξετάσει τα χορηγηθέντα προσφυγικά καθεστώτα σε Σύρους πολίτες σε βάθος μηνών και να ανακαλεί για όσα από αυτά έχουν εκλείψει οι λόγοι χορήγησής τους.

Σε δήλωσή του στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» την Κυριακή, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου τονίζει: «Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία προχώρησε στο πάγωμα της εξέτασης των αιτημάτων ασύλου από Σύρους πολίτες, καθώς και στην προσεκτική επανεξέτασή τους, δείχνοντας έτσι ότι δεν πρόκειται να ανεχθούμε την κατάχρηση της Διεθνούς Προστασίας. Πριν από λίγες ημέρες, μάλιστα, εκδόθηκαν οι πρώτες αρνητικές αποφάσεις για αιτούντες προερχόμενους από τη Συρία, αφού συνεκτιμήθηκε ο λόγος της φυγής τους σε συνδυασμό με τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά. Έτσι, η Ελλάδα γίνεται το δεύτερο κράτος-μέλος που ξεκινά, μετά την Κύπρο, να εκδίδει αρνητικές αποφάσεις για Σύρους πολίτες».