ΟΠΕΚΕΠΕ: Εξεταστική αποφάσισε η κυβέρνηση - ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ θα καταθέσουν προτάσεις για Προανακριτική
Ποια είναι η διαφορά Εξεταστικής με Προανακριτική Επιτροπή
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ προκαλεί τριβές ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση - Πότε πρόκειται να ξεκινήσει η εξεταστική

Η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε σύσταση εξεταστικής για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ προκαλεί νέους τριγμούς ανάμεσα στην πλειοψηφία και την αντιπολίτευση, ενώ κοινοβουλευτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η συζήτηση στη Βουλή θα πραγματοποιηθεί την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, ενώ κατά τη διάρκεια της ίδιας συνεδρίασης θα απορριφθούν οι προτάσεις προανακριτικής που θα καταθέσουν το ΠΑΣΟΚ και ενδεχομένως ο ΣΥΡΙΖΑ.
Διαβάστε: Σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ προτείνει η ΝΔ, από το 1998 μέχρι σήμερα
Σύμφωνα με όσα είπε νωρίτερα το μεσημέρι κατά τη διάρκεια του κυβερνητικού briefing ο Παύλος Μαρινάκης, ο λόγος που η κυβέρνηση καταφεύγει στην εξεταστική είναι ότι από τα στοιχεία δεν προκύπτουν στοιχεία που να παραπέμπουν σε τέλεση αδικημάτων από τον Μάκη Βορίδη και τον Λευτέρη Αυγενάκη. Έτσι, λοιπόν, αποφασίστηκε η σύσταση εξεταστικής η οποία θα κληθεί να διερευνήσει την περίοδο από την ίδρυση του Οργανισμού, το 1998 μέχρι σήμερα, με την κυβέρνηση να στέλνει το μήνυμα ότι θα ερευνηθούν όλες οι παθογένειες, με στόχο την κάθαρση και τη διαφάνεια στον κτηνοτροφικό τομέα. Μάλιστα, κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι οι σχετικές πρωτοβουλίες θα αναληφθούν τις επόμενες μέρες. Όπως όλα δείχνουν οι εργασίες της εξεταστικής θα τρέξουν πιθανότατα από αρχές Σεπτεμβρίου, και ενώ την ίδια ώρα θα βρίσκονται σε εξέλιξη οι έλεγχοι για τον εντοπισμό των παράνομων επιδοτήσεων καθώς και η επιστροφή των χρημάτων.
ΟΠΕΚΕΠΕ: Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση για την πρόταση της ΝΔ
Εντωμεταξύ τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξαπέλυσαν «βολές» στην κυβέρνηση, με αφορμή την απόφαση να προτείνει Εξεταστική Επιτροπή. Το ΠΑΣΟΚ, δια του εκπροσώπου Τύπου, Κώστα Τσουκαλά, σημειώνει πως «ο κ. Μητσοτάκης δεν είναι μόνο ο Πρωθυπουργός του «αποτύχαμε», αλλά και «του αδιαλείπτως συγκαλύπτουμε», ενώ από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ, δια στόματος Κώστα Ζαχαριάδη, υπογραμμίζει πως «ακόμα μια φορά η ΝΔ παρακάμπτει τη δικαιοσύνη ενώ υπάρχει δικογραφία στη Βουλή».
Η Νέα Αριστερά αναφέρει πως «η πρόταση για Εξεταστική θα μπορούσε να ήταν αστείο, είναι όμως πρόκληση» και το ΚΚΕ πως: «η μη συγκρότηση Προανακριτικής θα συνιστά εκ μέρους της ΝΔ υπεκφυγή και απόπειρα συγκάλυψης ευθυνών».
Η Ελληνική Λύση αναφέρει με ειρωνική διάθεση ότι «η πρόταση της ΝΔ ίσως ανοίξει την συζήτηση και για την επανάληψη της δίκης του Κολοκοτρώνη», ενώ απο την πλευρά του το Κίνημα Δημοκρατίας κάνει λόγο για κουκούλωμα.
Προανακριτική καταθέτει το ΠΑΣΟΚ - Δημοσιοποιεί την πρότασή του ο ΣΥΡΙΖΑ
Στο μεταξύ το ΠΑΣΟΚ θα καταθέσει έως και την Τετάρτη - πρώτα θα προηγηθεί συνεδρίαση της Κ.Ο του κόμματος - την πρόταση για σύσταση προανακριτικής που θα βάζει στο «κάδρο» τους πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη και θα βασίζεται στη δικογραφία της ευρωπαϊκής εισαγγελίας. Παράλληλα ο ΣΥΡΙΖΑ θα δημοσιοποιήσει τη δική του πρόταση και θα αναμένει να το συνυπογράψουν τέσσερις ακόμα βουλευτές προκειμένου να εισαχθεί προς συζήτηση στην Ολομέλεια.
Ποια είναι η διαφορά Εξεταστικής με Προανακριτική Επιτροπή
Σημειώνεται ότι στη Βουλή των Ελλήνων υπάρχουν δύο σημαντικά θεσμικά εργαλεία για τη διερεύνηση υποθέσεων που απασχολούν την κοινή γνώμη και αφορούν ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων: η Εξεταστική Επιτροπή και η Προανακριτική Επιτροπή. Καθεμία από τις δύο έχει διαφορετική αποστολή, αρμοδιότητες αλλά και νομικές συνέπειες.
Εξεταστική επιτροπή
Πρόκειται για όργανο που συγκροτείται από τη Βουλή και καλείται να διερευνήσει ζητήματα γενικού ενδιαφέροντος που αφορούν τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, την οικονομία, την πολιτική ζωή ή άλλα σοβαρά θέματα. Η συγκρότηση της γίνεται ύστερα από απόφαση της Βουλής, η οποία λαμβάνεται «με απλή πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών που δεν μπορεί να είναι κατώτερη των δύο πέμπτων του συνόλου των βουλευτών (120 βουλευτές), ύστερα από πρόταση του ενός πέμπτου (30) του όλου αριθμού των βουλευτών», σύμφωνα με το άρθρο 68 του Συντάγματος.
Η πρόταση μπορεί να κατατεθεί είτε η κυβέρνηση είτε η αντιπολίτευση. Η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να α) συλλέγει στοιχεία και έγγραφα από δημόσιες υπηρεσίες, β) να καλεί μάρτυρες για κατάθεση, γ) να εξετάζει δημόσιους λειτουργούς και εμπλεκόμενα πρόσωπα, δ) να συντάσσει πόρισμα, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει πολιτικές ή θεσμικές προτάσεις.
Το πόρισμά της δεν συνεπάγεται και νομικές συνέπειες για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Στην ελληνική πολιτική ιστορία, έχουν συγκροτηθεί 25 φορές, διερευνώντας από τον Φάκελο της Κύπρου και το σκάνδαλο Κοσκωτά μέχρι τις προμήθειες των Ενόπλων Δυνάμεων, την υπόθεση του Βατοπεδίου, τα δομημένα ομόλογα, το έλλειμμα του 2009, τη δανειοδότηση κομμάτων και ΜΜΕ, τις υποκλοπές καθώς και τη σύμβαση 717.
Ο ρόλος της είναι να πραγματοποιεί εισαγγελική έρευνα, δηλαδή έχει αρμοδιότητες που έχουν οι ανακριτικές αρχές και η εισαγγελία πλημμελειοδικών ερευνώντας συνολικά την υπόθεση και όχι ειδικά ποινικές ευθύνες. Συνήθως τα πορίσματα αποδίδουν πολιτικές ευθύνες και αν βρεθούν αποχρώσες ενδείξεις για ποινικές ευθύνες τότε ζητείται από τη Βουλή να συσταθεί Προανακριτική Επιτροπή.
Προανακριτική επιτροπή
Την ίδια ώρα η προανακριτική ή αλλιώς Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για τη Διενέργεια Προκαταρκτικής Εξέτασης έχει σαφώς πιο σημαντικό ρόλο, καθώς μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ποινική δίωξη πολιτικών προσώπων. Η προανακριτική διερευνά συγκεκριμένες ποινικές ευθύνες οι οποίες αναγράφονται στο κείμενο των βουλευτών που καταθέτουν την πρόταση για τη συγκρότησή της.
Η προανακριτική έχει ρόλο και αρμοδιότητες Εισαγγελέα και μπορεί να διατάξει ακόμα και τη βίαιη προσαγωγή μάρτυρα. Παράλληλα μπορεί να ασκήσει διώξεις, κάτι που δεν μπορεί να κάνει η Εξεταστική. Σύμφωνα με το άρθρο 68 του Συντάγματος, μονάχα η Βουλή είναι αυτή που έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της κυβέρνησης ή υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως ο νόμος ορίζει.
Η σύσταση της γίνεται γίνεται με απόλυτη πλειοψηφία (τουλάχιστον 151 βουλευτές), ύστερα από πρόταση που υπογράφεται από τουλάχιστον 30 βουλευτών και ενεργοποιείται όταν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι υπουργοί, υφυπουργοί ή ακόμα και ο πρωθυπουργός έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Παράλληλα λειτουργεί σχεδόν όπως ένα εισαγγελικό όργανο και έχει τη δυνατότητα να α) καλεί μάρτυρες και υπόπτους για κατάθεση, β) να συλλέγει αποδεικτικά στοιχεία, γ) να προτείνει άσκηση ποινικών διώξεων, δ) να αποφασίζει αν η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Δικαστικό Συμβούλιο και ενδεχομένως στο Ειδικό Δικαστήριο.
Σε αντίθεση με την εξεταστική, η προανακριτική έχει έννομες συνέπειες, καθώς μπορεί να οδηγήσει στην παραπομπή πολιτικών προσώπων στη Δικαιοσύνη. Αλλά κι αυτό υπό προϋποθέσεις. Πιο συγκεκριμένα, το πόρισμα της Επιτροπής εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής και αυτή είναι που αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης. Άρα το κόμμα που διαθέτει πάνω από τους μισούς βουλευτές (εν προκειμένω η Νέα Δημοκρατία που διαθέτει 156 βουλευτές) μπορεί να μπλοκάρει μια άσκηση δίωξης ή να δώσει το «πράσινο» φως, προκειμένου να ασκηθούν διώξεις κατά συγκεκριμένων προσώπων.