Κατηγορηματικά αρνείται οποιαδήποτε καταγγελία για παράνομες αποζημιώσεις ο πρόεδρος του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), Ανδρέας Λυκουρέντζος, στην πρώτη του συνέντευξη μετά τις σχετικές κατηγορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας.

Σε συνέχεια των αποκαλύψεων για παράνομες επιδοτήσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ, υπάρχουν δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για παράνομες αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ. Τι απαντάτε;
Ουδεμία περίπτωση μη σύννομης πληρωμής αποζημιώσεων υπάρχει. Ο ΕΛΓΑ καταβάλλει αποζημιώσεις μετά τη διατύπωση τελικών πορισμάτων, σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής και Ζωικού Κεφαλαίου, και μόνο σε ασφαλισμένους παραγωγούς στον οργανισμό. Στις περιπτώσεις πυρκαγιών από το 2021 και στις θεομηνίες «Ιανός» και «Daniel»-«Elias», υπό το βάρος του σκληρού οικονομικού και κοινωνικού πλήγματος, η κυβέρνηση νομοθέτησε να χορηγηθούν προκαταβολές στους πληγέντες. Ο ΕΛΓΑ αξιοποίησε τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα, δορυφορικές εικόνες από το σύστημα Copernicus, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις ζημίας των παραγωγών, σχημάτισε ψηφιακό αρχείο με τους δικαιούχους και ακολούθως κατέβαλε τις προκαταβολές. Στις εκκαθαρίσεις των τελικών πορισμάτων δεν θα υπάρξουν περιπτώσεις παραγωγών οι οποίες θα ξεφύγουν από τον αυστηρό έλεγχο με διασταυρώσεις δεδομένων, ακόμα και τιμολογίων πώλησης και εμπορίας προϊόντων, τον οποίο ο ΕΛΓΑ πραγματοποιεί μέσω των ιδιόκτητων πληροφοριακών του συστημάτων, ώστε να επωφεληθούν από τις προκαταβολές. Στο μικροσκόπιο του ελέγχου και μέχρι το τέλος του 2027, περίοδο κατά την οποία λήγει το ad hoc της θεομηνίας «Daniel»-«Elias», θα έχουν τεθεί πριν εκκαθαριστούν όλες οι δηλώσεις ζημίας, μεταξύ των ποσών προκαταβολών και της οριστικής αξίας των αποζημιώσεων. Αλλωστε, οποιεσδήποτε αναφορές για παρατυπίες απεδείχθησαν στο σύνολό τους αβάσιμες. Η διοίκηση του ΕΛΓΑ, με δική της πρωτοβουλία, έχει ελέγξει περιπτώσεις ψευδών δηλώσεων ζημίας παραγωγών, όπως η περίπτωση πτηνοτρόφων στη Θεσσαλία, η περίπτωση νεαρών δέντρων φιστικιάς Αιγίνης κ.ά., πριν έρθουν στη δημοσιότητα ως «καταγγελίες». Εγκαίρως και πολλούς μήνες πριν, από τον Οκτώβριο του 2024, με εντολή δική μου, οι περιπτώσεις που αναφέρθηκαν τον Ιούνιο του 2025 έχουν τεθεί υπό τον έλεγχο της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου για ενδελεχή έρευνα και καταλογισμό ως αχρεωστήτως καταβληθεισών των προκαταβολών που έλαβαν. Η ακλόνητη στάση της διοίκησης να τηρούνται η νομιμότητα και η άψογη υπηρεσιακή συμπεριφορά των υπαλλήλων δεν επιτρέπει να νομιμοποιούνται οι οποιεσδήποτε ενέργειες που εμπεριέχουν σφάλματα ή και δόλο από την πλευρά των παραγωγών.

Είναι σε εξέλιξη κάποιος έλεγχος από ελληνική ή ευρωπαϊκή δικαστική ή αστυνομική Αρχή στον ΕΛΓΑ ή έγινε κάποια τέτοια έρευνα πρόσφατα;

Ο ΕΛΓΑ δεν ελέγχεται και δεν υπάρχει λόγος να ελεγχθεί. Είμαστε στη διάθεση κάθε ελληνικής και ευρωπαϊκής Αρχής, χωρίς φόβο και αγωνίες. Η διοίκηση και οι υπηρεσίες μας λειτουργούν αυστηρά εντός του πλαισίου της νομιμότητας και ουδέν στοιχείο αποκρύπτουν. Αλλωστε, οι αποζημιώσεις οι οποίες καταβάλλονται στους παραγωγούς συμπεριλαμβάνονται στις Ετήσιες Εκθέσεις Πεπραγμένων, οι οποίες δημοσιοποιούνται, αναρτώνται στην ιστοσελίδα του ΕΛΓΑ και είναι προσβάσιμες από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Ο παραγωγός έχει πρόσβαση στο πόρισμά του μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενώ στα κοινοτικά γραφεία ανακοινώνονται τα πορίσματα των παραγωγών κάθε χωριού.

Υπάρχει σχεδιασμός για ταχύτερη, δικαιότερη και πιο διαφανή καταβολή αποζημιώσεων από τον οργανισμό σας;

Η διοίκησή μας πέτυχε να ολοκληρώνεται η διαδικασία καταβολής των αποζημιώσεων στους παραγωγούς την άνοιξη του επομένου έτους, όταν κατά το παρελθόν τότε μόλις άρχιζαν οι πληρωμές. Επίσης, έχουμε επιτύχει, εντός δύο ή τριών ημερών μετά την οποιαδήποτε ζημία ή θεομηνία, να καταφθάνουν τα συνεργεία του οργανισμού στο πεδίο, για να οριοθετήσουν τις πληγείσες περιοχές και να ξεκινήσουν το εκτιμητικό έργο. Υπάρχει απόλυτη διαφάνεια, τόσο στον προϋπολογισμό των αποζημιώσεων όσο και στην καταβολή τους, διότι οι παραγωγοί γνωρίζουν εκ των προτέρων, αμέσως μετά την ετήσια υποβολή της Δήλωσης Καλλιέργειας Εκτροφής μέσω του συστήματος ΟΣΔΕ, ποια είναι η ασφαλιζόμενη αξία της καλλιέργειάς τους ή του ζωικού κεφαλαίου και τι δικαιούνται να εισπράξουν. Εργαζόμαστε, μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας, για την ψηφιοποίηση της εκτιμητικής διαδικασίας. Αναμένουμε να τελεσιδικήσει ο τετραετής δικαστικός αγώνας μεταξύ των υποψήφιων αναδόχων εταιρειών του έργου «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΕΛΓΑ», ύψους 2,8 εκατ. ευρώ, μέσω ΕΣΠΑ. Η υλοποίησή του οπωσδήποτε θα συνέβαλε ώστε οι εκτιμητές μας να σχηματίζουν ευκρινέστερη εικόνα για την έκταση και το ποσοστό της ζημίας σε κάθε καλλιέργεια.

 Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει συνολικά για να εισπράττουν επιδοτήσεις, ενισχύσεις και αποζημιώσεις μόνο αυτοί που πραγματικά τις δικαιούνται και μόνο για το ποσό που πραγματικά δικαιούνται;

Δεν υπάρχουν περιθώρια να εισπράξουν αποζημιώσεις κάποιοι οι οποίοι δεν τις δικαιούνται, διότι υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας. Το ποσοστό της ζημίας και άρα το ποσό της αποζημίωσης καθορίζεται μόνο από το πόρισμα. Αποτελεί προϋπόθεση το τελικό πόρισμα για την καταβολή αποζημίωσης και κάθε πόρισμα φέρει την υπογραφή του υπεύθυνου εκτιμητή, γεωπόνου ή κτηνιάτρου, και των άμεσων προσταμένων. Ουδείς άλλος παρεμβαίνει από την υπηρεσιακή ιεραρχία ή την ιεραρχία της διοίκησης του ΕΛΓΑ επί του πορίσματος.

Ποιες αλλαγές θα γίνουν στο θεσμικό πλαίσιο του ΕΛΓΑ και πότε θα είναι έτοιμη η μεταρρύθμιση αυτή να υλοποιηθεί με σχετική νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή;

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με τη συνεργασία του ΕΛΓΑ, έχει εργαστεί για τη διαμόρφωση ενός νέου νόμου-πλαισίου για τον γεωργοασφαλιστικό τομέα της χώρας μας. Συμπεριλαμβάνει καινοτόμες ιδέες, οι οποίες θα μπορούσαν να διαμορφώσουν ένα νέο πρότυπο θεσμικής διάρθρωσης των παρεχόμενων προνοιών προστασίας και στήριξης των αγροτικών νοικοκυριών όταν δοκιμάζονται, και κυρίως με την ένταση της κλιματικής κρίσης. Η προοπτική αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου πρέπει να συμπεριλαμβάνει σε ενιαίο φορέα συντονισμού και διαχείρισης τον ΕΛΓΑ ως ασφαλιστικό φορέα, τις ενισχύσεις της κρατικής αρωγής, τα προγράμματα κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, τα ad hoc προγράμματα έπειτα από θεομηνίες, τις προσφερόμενες δυνατότητες του Γεωργικού Αποθεματικού Ταμείου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τα προγράμματα de minimis, με απώτερη επιδίωξη τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων πολιτικών πρόνοιας στον αγροτικό τομέα.

*Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά»