Τον οδικό χάρτη για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στο δεύτερο εξάμηνο του 2025 παρουσιάζουν οι υπουργοί στο υπουργικό συμβούλιο και σε αυτόν αναφέρθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην εισαγωγική του ομιλία, αναφέροντας ειδικότερα πως 25 είναι οι προτεραιότητες οι οποίες πρέπει να έχουν εκπληρωθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς.
Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για την προετοιμασία των μέτρων που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ και θα αφορούν σε ελαφρύνσεις και την στήριξη της μεσαίας τάξης. Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για μείωση της φοροδιαφυγής και γραφειοκρατίας και όπως είπε «στόχος είναι το κράτος να γίνεται ολοένα και πιο αποτελεσματικό». Τόνισε πως το 2026 είναι κρίσιμο, στέλνοντας μήνυμα για αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, με στόχο να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τους πόρους που εξασφάλισε η χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μητσοτάκης: Οι 25 προτεραιότητες μέχρι το τέλος της χρονιάς
Στην εισηγητική ομιλία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε μεταξύ άλλων:
«Έχουμε σημαντικά νομοσχέδια να επεξεργαστούμε, ο Κώδικας Αυτοδιοίκησης έρχεται να βάλει τάξη, όμως σήμερα θα επικεντρωθούμε σε 25 προτεραιτότητες μέχρι το τέλος της χρονιάς». Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε μια δέσμη πρωτοβουλιών, κάνοντας ειδική μνεία στον Υπουργό Περιβάλλοντος, ο οποίος έχει τρεις προτεραιότητες. «Είναι εύκολο να υποκύπτει κανείς στην απλή διαχείριση της καθημερινότητας αλλά είναι σημαντικό να έχουμε χαράξει έναν συνολικό χάρτη με ορίζοντα υλοποίησης το τέλος αυτής της χρονιάς», σημείωσε.
Στη συνέχεια και ενόψει της αναλυτικής παρουσίασης που θα γίνει από τον αντιπρόεδρο, Κωστή Χατζηδάκη, σταχυολόγησε κάποιες που αξιολογώ ως ιδιαίτερα σημαντικές: Αναφερόμενος στο Υπουργείο Οικονομικών, σημείωσε ότι «προετοιμάζεται για ανακοινώσεις που θα γίνουν στη ΔΕΘ, όμως επιμένουμε στη μάχη αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής», ενώ αναφέρθηκε και σε μια πολύ σημαντική προσπάθεια μαζί με το Υπουργείο Ανάπτυξης για μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις.
Αναφερόμενος στο Υπουργείο Εσωτερικών, τόνισε ότι πρέπει να ολοκληρώσει τον πειθαρχικό κώδικα των δημοσίων υπαλλήλων με αυστηρές ποινές και με την ταχύτητα διεκπεραίωσης υποθέσεων σε μήνες έναντι ετών. Αναφερόμενος στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι θα παρουσιάσει το φθινόπωρο τα πρώτα δείγματα, το τι έχει γίνει με τους ελληνικούς σιδηροδρόμους.
Μητσοτάκης: Κρίσιμη για το Ταμείο Ανάκαμψης η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, να μη χαθεί ούτε ευρώ
«Στο υπουργείο Περιβάλλοντος υπάρχουν τρεις προτεραιότητες», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης:
«Μια δραστική παρέμβαση στον τροπο λειτουργίας των πολεοδομιών, εμβληματική μεταρρύθμιση που θα ξηλώσει εστίες διαφθοράς και θα επιταχύνει την έκδοση οικοδομικών αδειών, ενώ τα χωροταξικά σχέδια για την βιομηχανία και τον τουρισμό θα είναι έτοιμα μέχρι τέλους του έτους. Στον σχεδιασμό για τις ανανεώσιμες πηγές θα βάλουμε μια σκληρή προθεσμία. Το εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδάτων για την αντιμετώπιση της κρίσης που ήρθε για να μείνει. Το χρονοδιάγραμμα παρουσιάσης του θα είναι μετά τη ΔΕΘ.
Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα ολοκληρώσει τις διαδικασίες για το Κτηματολόγιο ενώ το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας θα παρουσιάσει το τι γίνεται με την κοινωνική αντιπαροχή.
Δεν θα επεκταθώ στις πρωτοβουλίες, θα πρέπει να τηρήσουμε τα χρονοδιαγράμματα, κάτι που έχει σημασία για το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι επόμενοι 12 μήνες είναι απολύτως καθοριστικοί, να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, είπε».
Η εισήγηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Υπουργικό Συμβούλιο
«Καλημέρα σας κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Μπορεί για τους περισσότερους συμπολίτες μας να πλησιάζει η σύντομη ανάπαυλα του Αυγούστου, εμείς όμως, το γνωρίζετε καλά, οι ρυθμοί μας δεν ακολουθούν κατ’ ανάγκη το καλοκαίρι.
Είμαστε στο ξεκίνημα του δεύτερου μισού της θητείας μας και αυτό το Υπουργικό Συμβούλιο θα έχει έναν λίγο διαφορετικό χαρακτήρα σε σχέση με τα προηγούμενα.
Έχουμε, προφανώς, σημαντικά νομοσχέδια να επεξεργαστούμε, ίσως με πιο εμβληματικό τον Κώδικα Αυτοδιοίκησης, ο οποίος βάζει μία τάξη σε χρόνιες παθογένειες και επικαλύψεις αρμοδιοτήτων στα ζητήματα της αυτοδιοίκησης και εισάγει κι ένα νέο ενδιαφέρον εκλογικό σύστημα για τον τρόπο εκλογής των αιρετών μας αρχόντων, α΄ και β΄ βαθμού.
Όμως, σήμερα θα επικεντρωθούμε λίγο περισσότερο σε 25 προτεραιότητες, βασικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα συγκροτούν και τον κορμό του κυβερνητικού μας έργου από τώρα μέχρι και το τέλος του έτους.
Ουσιαστικά πρόκειται για μία δέσμη πρωτοβουλιών. Μία, δύο, κάποια Υπουργεία -κοιτάω τον Υπουργό Περιβάλλοντος- έχουν και τρεις σημαντικές προτεραιότητες, οι οποίες πρέπει να υλοποιηθούν χωρίς χρονοτριβή, προφανώς παράλληλα με τις τρέχουσες πολιτικές του κάθε Υπουργείου.
Είναι πολύ εύκολο, ξέρετε, να υποκύπτει κανείς στην απλή διαχείριση της καθημερινότητας και γνωρίζω πόσο βαριά είναι αυτή για την καθεμία και τον καθένα ξεχωριστά, αλλά είναι πολύ σημαντικό, σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου, να έχουμε χαράξει έναν οδικό χάρτη με συγκεκριμένους στόχους και προοπτική και με ορίζοντα υλοποίησης το τέλος αυτής της χρονιάς.
Δεν θα αναφερθώ σε όλες αυτές τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις, θα τις παρουσιάσει ο κ. Αντιπρόεδρος και ο Υπουργός Επικρατείας, θα σταχυολογήσω απλά κάποιες τις οποίες αξιολογώ ως ιδιαίτερα σημαντικές.
Το Υπουργείο Οικονομικών, προφανώς, προετοιμάζεται για τις ανακοινώσεις οι οποίες θα γίνουν στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, τα καινούργια μέτρα ελαφρύνσεων, τη στήριξη της μεσαίας τάξης, όμως επιμένουμε στη μάχη της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής με τα νέα ψηφιακά εργαλεία.
Και βέβαια, σε συνδυασμό με το Υπουργείο Ανάπτυξης, ξεκινάμε και μία πολύ σημαντική προσπάθεια η οποία εμπλέκει αρκετά από τα συναρμόδια Υπουργεία, για τη μείωση της γραφειοκρατίας, ειδικά στις επιχειρήσεις, κατά 25%. Και βέβαια, εντείνοντας τους ελέγχους στην αγορά μέσω της ενιαίας αρχής εποπτείας, ο σκοπός μας είναι το κράτος να γίνεται συνεχώς ολοένα και πιο αποτελεσματικό.
Το Υπουργείο Εσωτερικών θα πρέπει να ολοκληρώσει την αναθεώρηση του πειθαρχικού κώδικα δημοσίων υπαλλήλων, που προβλέπει, όπως έχουμε συζητήσει, γρήγορες διαδικασίες και σοβαρές κυρώσεις σε περίπτωση σφαλμάτων εις βάρος του πολίτη και ταχύτατη διεκπεραίωση των υποθέσεων, σε μήνες αντί των πολλών ετών, όπως δυστυχώς ισχύει μέχρι σήμερα.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα παρουσιάσει, ελπίζουμε το φθινόπωρο, τα πρώτα νέα δείγματα των νέων ελληνικών σιδηροδρόμων.
Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, στο οποίο αναφέρθηκα και πριν, εντοπίζω τρεις σημαντικές προτεραιότητες: η μία είναι μία δραστική παρέμβαση στον τρόπο λειτουργίας των Πολεοδομιών. Πιστεύω ότι αυτή θα είναι μία εμβληματική μεταρρύθμιση, που αφενός θα «ξηλώσει» εστίες τοπικής διαφθοράς, αλλά θα επιταχύνει και την έκδοση των νόμιμων οικοδομικών αδειών.
Ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί -δεν αφορά μόνο το Υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά και συναρμόδια Υπουργεία- είναι ο ειδικός χωροταξικός σχεδιασμός για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για τη βιομηχανία και για τον τουρισμό. Εκεί θα βάλουμε μια σκληρή καταληκτική ημερομηνία. Μέχρι τα τέλη του έτους πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και τα τρία αυτά ειδικά χωροταξικά σχέδια.
Και βέβαια, το Εθνικό Σχέδιο διαχείρισης των υδάτων για την αντιμετώπιση μιας κρίσης, η οποία δυστυχώς έχει έρθει για να μείνει. Το χρονοδιάγραμμα παρουσίασης αυτής της εμβληματικής πρωτοβουλίας θα είναι αμέσως μετά τη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, προφανώς με ορίζοντα υλοποίησης ο οποίος θα προσδιοριστεί με μεγάλη σαφήνεια.
Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα ολοκληρώσει τις διαδικασίες που αφορούν στο Κτηματολόγιο. Έχουμε και εκεί αυστηρά χρονοδιαγράμματα τα οποία πρέπει να τηρήσουμε.
Το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Πρέπει να δούμε τα πρώτα δείγματα γραφής ως προς την κοινωνική αντιπαροχή.
Και για το Υπουργείο Υγείας, το οποίο δρομολογεί πολλές δράσεις, να επισημάνω ενδεικτικά τις πρωτοβουλίες ως προς την πρόοδο των ψηφιακών έργων, αλλά και τις Κινητές Ομάδες Υγείας, ώστε να μπορέσουν οι δωρεάν προληπτικές εξετάσεις να φτάσουν σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας.
Δεν θα επεκταθώ πολύ περισσότερο στις επιμέρους πρωτοβουλίες, διότι αλλιώς θα καταλάβω την παρουσίαση του Αντιπροέδρου και του Υπουργού.
Να πω επίσης ότι θα πρέπει να έχουμε μία αίσθηση της σημασίας τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων -αυτό είναι μια οριζόντια πολιτική κατεύθυνση- που αφορούν στο Ταμείο Ανάκαμψης, μεταρρυθμίσεις και έργα.
Το 2026 είναι απολύτως κρίσιμη χρονιά για την ολοκλήρωση του Ταμείου. Ξέρετε καλά ποιοι είναι οι στόχοι και τα χρονοδιαγράμματα και ξέρετε πολύ καλά ότι οι επόμενοι 12 μήνες θα είναι απολύτως καθοριστικοί, έτσι ώστε να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ από πόρους που εξασφαλίσαμε με πολύ μεγάλο κόπο και με πολύ μεγάλη προσπάθεια.
Οπότε, θα σταματήσω εδώ την εισαγωγική μου τοποθέτηση, για να δώσω τον λόγο στον Κωστή για να συζητήσουμε λίγο πιο εκτενώς το χρονοδιάγραμμα των μεταρρυθμίσεων που θα υλοποιήσουμε μέσα στο επόμενο εξάμηνο».
Στο επίκεντρο η ριζική αλλαγή στην τοπική αυτοδιοίκηση
Κεντρικό ζήτημα του Υπουργικού Συμβουλίου είναι η παρουσίαση από τον υπουργό Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιο, του νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που θα που θα πάρει πλέον το Σεπτέμβριο το δρόμο για τη Βουλή. Πρόκειται για μια ριζική μεταρρύθμιση στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, με μία αλλαγή που θα φέρει µία µικρή «επανάσταση» για τα ελληνικά δεδοµένα είναι η ηλεκτρονική ψηφοφορία. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Κώστα Παπαχλιμίντζου για το parapolitika.gr, πρόκειται για ακόμη ένα εργαλείο για τη διευκόλυνση των πολιτών στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώµατος, µετά την επιτυχηµένη εισαγωγή της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές, καθώς πλέον θα παρέχεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές για όποιον το επιθυµεί, διατηρώντας παράλληλα την κλασική ψηφοφορία µε φυσική παρουσία.
Παράλληλα, μπαίνει για πρώτη φορά μια μορφή ψηφοδελτίου Επικρατείας. Ανάλογα με τον αριθμό μελών του συμβουλίων 1,2 ή 3 δημοτικοί σύμβουλοι θα μπορούν να εκλέγονται άνευ σταυρού, ενώ στις Περιφέρειες ο αντίστοιχος αριθμός θα είναι υποχρεωτικά 2 ή 3.
Το νέο σύστημα εκλογής δημοτικών και περιφερειακών αρχών στηρίζεται σε τρεις βασικές αρχές:
● Εκλογή σε έναν γύρο
● Πλειοψηφία 3/5 του εκλεγέντος δημάρχου και περιφερειάρχη στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια
● Αυξημένη δημοκρατική νομιμοποίηση δημάρχου και περιφερειάρχη
Οι υπόλοιπες αλλαγές που έρχονται στην εκλογική διαδικασία είναι οι εξής:
● Κατάργηση δημοτικών ενοτήτων ως εκλογικών περιφερειών στους δήμους- όλοι οι δήμοι της χώρας θα είναι ενιαία εκλογική περιφέρεια
● Κατάργηση της δυνατότητας απόσπασης λόγω εκλογής των συμβούλων όλων των οργάνων προς υπηρεσίες που βρίσκονται στον τόπο εκλογής τους
● Επικαιροποίηση και απλοποίηση του ελέγχου των οφειλετών που έχουν ασυμβίβαστο
● Επικαιροποίηση κωλυμάτων / ασυμβιβάστων των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων
● Ανασχεδιασμός όλου του νομοθετικού πλαισίου που αφορά τις εκλογικές δαπάνες των υποψηφίων συνδυασμών και εν γένει τους κανόνες διεξαγωγής της
προεκλογικής εκστρατείας (ενδεικτικά απλοποίηση τήρησης βιβλίων συνδυασμών σε αναλογία με την ισχύουσα νομοθεσία για σωματεία, επανακαθορισμός περιορισμού εμφανίσεων, ειδική μέριμνα για παράνομη αφισοκόλληση, επανακαθορισμός ανωτάτων ορίων δαπανών συνδυασμών και υποψηφίων, εξαίρεση από δημοσιοποίηση στοιχείων στην κεντρική βάση δεδομένων των υποψηφίων συμβούλων)
Για την αποτελεσματικότερη άσκηση ελέγχου νομιμότητας, οι αλλαγές που έρχονται είναι οι ακόλουθες:
● Τίθενται άμεσα σε λειτουργία οι Αυτοτελείς Υπηρεσίες Ελέγχου ΟΤΑ: Συστήνεται η Υπηρεσία Γενικής Εποπτείας Νομιμότητας ΟΤΑ με επικεφαλής τον Γενικό Επόπτη Νομιμότητας.
● Μόνο ψηφιακή διακίνηση εγγράφων: Ο έλεγχος νομιμότητας διενεργείται μέσω του νέου ηλεκτρονικού πληροφοριακού συστήματος για ταχύτερη διεκπεραίωση.
● Τυχαία Χρέωση: Η χρέωση των πράξεων στις επτά Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας γίνεται με τυχαίοτρόπο και τίθεται γεωγραφικό ασυμβίβαστο.
● Χρονικά Όρια: Θεσπίζεται σαφές και δεσμευτικό χρονικό όριο για τον έλεγχο της νομιμότητας μιας πράξης.
● Γενικός Επόπτης Νομιμότητας ΟΤΑ: Υπεύθυνος για υποδοχή καταγγελιών, για την ομοιομορφία του ελέγχου και τον συντονισμό των ΑΥΕ ΟΤΑ.
● Γενικός Επόπτης – Επόπτες Νομιμότητας: Επιλέγονται αποκλειστικά μέσω ΑΣΕΠ και με υψηλά προσόντα για τους υποψηφίους
● Ειδικό γραφείο υποδοχής καταγγελιών: Στον Γενικό Επόπτη Νομιμότητας δημιουργείται ειδικό γραφείο υποδοχής και αξιολόγησης καταγγελιών
● Δυνατότητα αυτεπάγγελτου ελέγχου: Ο Γενικός Επόπτης έχει την εξουσία να κάνει αυτεπάγγελτο έλεγχο νομιμότητας σε κάθε πράξη των ΟΤΑ.
Η ατζέντα του Υπουργικού Συμβουλίου που διεξάγεται σήμερα
Αναλυτικά, τα θέματα της σημερινής συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στο Μέγαρο Μαξίμου είναι:
● Εισήγηση από τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Επικρατείας Κωστή Χατζηδάκη και τον Υπουργό Επικρατείας Άκη Σκέρτσο σχετικά με την αναθεώρηση του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής – 25 μεταρρυθμίσεις για το β’ εξάμηνο 2025,
● Παρουσίαση από τον Υπουργό Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιο του Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
● Παρουσίαση από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου του νομοσχεδίου για την ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας,
● Παρουσίαση από τον Υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη του νομοσχεδίου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2024/1226 σχετικά με τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων για την παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης και την τροποποίηση της Οδηγίας 2018/1673
● Παρουσίαση από τον Υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη ερανιστικού νομοσχεδίου του Υπουργείου του.