Η επερχόμενη συνάντηση Μητσοτάκη και Ερντογάν στην 80ή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο διαμορφώνεται ως ένα από τα πιο κρίσιμα διπλωματικά γεγονότα του φθινοπώρου. Οι δύο ηγέτες φτάνουν στη Νέα Υόρκη με σαφείς στρατηγικές και αντικρουόμενες θέσεις που αναμένεται να κυριαρχήσουν στις διαπραγματεύσεις τους.

Το ζήτημα της Παλαιστίνης επιβαρύνει το κλίμα

Κεντρικό εμπόδιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αναδεικνύεται η διαφορετική προσέγγιση των δύο χωρών στο παλαιστινιακό ζήτημα. Κατά τη διάρκεια της Συνέλευσης (23 έως 29 Σεπτεμβρίου), πολλές χώρες με επικεφαλής τη Γαλλία σχεδιάζουν να αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος.

Η στρατηγική συμμαχία Ελλάδας και Ισραήλ έρχεται σε αντίθεση με την εχθρική στάση της Τουρκίας προς το Ισραήλ. Ενώ η Άγκυρα έχει ήδη αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, η Αθήνα διατηρεί επιφυλακτική στάση παρά τις δηλώσεις υπέρ της αναγνώρισης.

Οι βασικές απαιτήσεις του Μητσοτάκη

Ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει θέσει, σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα Νέα», δύο κεντρικές προτεραιότητες για τη συνάντηση με τον Ερντογάν:

  • Την ανάκληση του casus belli από την τουρκική πλευρά
  • Τον τερματισμό της θεωρίας των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο

Ο Μητσοτάκης έχει συνδέσει άμεσα αυτά τα αιτήματα με τη δυνατότητα της Τουρκίας να αξιοποιήσει ευρωπαϊκούς πόρους μέσω του προγράμματος SAFE. Η τουρκική απάντηση μέχρι στιγμής περιορίζεται σε διαρροές προς τον τύπο που χαρακτηρίζουν τα αιτήματα ως σκανδαλώδη.

Νέες εξελίξεις στα θαλάσσια πάρκα

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η τουρκική στρατηγική σχετικά με τις γκρίζες ζώνες. Στον πρόσφατο χάρτη που δημοσιοποίησε η Άγκυρα για τα θαλάσσια πάρκα, δεν περιλαμβάνονται οι γνωστές γκρίζες ζώνες της Γαλάζιας Πατρίδας. Αναλυτές ερμηνεύουν αυτή την επιλογή ως προσπάθεια της Τουρκίας να εμφανιστεί πιο συγκρατημένη, ενόψει των διεκδικήσεών της για F-35 και πόρους από το SAFE.

Παρόλα αυτά, ο τουρκικός χάρτης περιλαμβάνει παράνομο αποκλεισμό του Καστελλόριζου και χωροθέτηση πάρκου σε διεθνή ύδατα μεταξύ Λήμνου και Σαμοθράκης.

Η λιβυκή εξίσωση και οι στρατιωτικές αλλαγές

Το ζήτημα της Λιβύης παραμένει σημαντικό εμπόδιο στις σχέσεις των δύο χωρών. Μετά την πρόσφατη Τριμερή Ιταλίας, Τουρκίας και Λιβύης στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν έχει διευκρινίσει ότι σχεδιάζει να ενισχύσει την παρουσία της Τουρκίας στα λιβυκά εσωτερικά θέματα.

Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων. Στη θέση του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου τοποθέτησε τον Σελτσούκ Μπαϊρακτάρογλου, ενώ νέος αρχηγός του στρατού αναλαμβάνει ο Μετίν Τόκελ.

Προσδοκίες για το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο

Κρίσιμο ζήτημα που αναμένεται να συζητηθεί μεταξύ Μητσοτάκη και Ερντογάν είναι ο καθορισμός ημερομηνίας για το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Άγκυρα. Η διοργάνωση αναβάλλεται συστηματικά από το περασμένο φθινόπωρο με διαφορετικές αιτιολογίες κάθε φορά.

Επιπλέον, εάν έως τον Σεπτέμβριο προχωρήσει η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας και Κύπρου και αποκαλυφθούν περισσότερες λεπτομέρειες για το ελληνικό θαλάσσιο πάρκο στα Δωδεκάνησα, το κλίμα της συνάντησης αναμένεται να γίνει ακόμη πιο τεταμένο.