Ο διπλωµατικός πυρετός των τελευταίων ηµερών, µε στόχο την επίτευξη µιας ειρηνευτικής συµφωνίας που θα επισφραγίσει τη λήξη του αιµατηρού ρωσοουκρανικού πολέµου, από τη συνάντηση Τραµπ - Πούτιν στην Αλάσκα µέχρι τις ιστορικές επαφές στην Ουάσινγκτον, δεν κατάφερε να σιγήσει τα ρωσικά όπλα. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα η Μόσχα ενέτεινε τις επιθέσεις της. Ο αντιστράτηγος εν αποστρατεία, Ιπποκράτης ∆ασκαλάκης, εκτιµά µιλώντας στην υπογράφουσα ότι «η στρατιωτική κλιµάκωση, εν µέσω διαπραγµατεύσεων, αποτελεί συνήθη τακτική του επιτιθέµενου και αποσκοπεί στο να κερδίσει επιπλέον εδάφη απ’ όσα ήδη διεκδικεί». Οι «διαιτητές», πάντως, οι Ευρωπαίοι και οι Αµερικανοί δηλαδή, δείχνουν αποφασισµένοι να πιέσουν τις εµπλεκόµενες πλευρές ώστε να γίνει ένα πρώτο βήµα, η αρχή, για τη λήξη της σύρραξης. Ρόλο διεκδικεί ως συνήθως και η Τουρκία, ώστε να αποκαταστήσει τις διαταραγµένες σχέσεις της µε ορισµένους ισχυρούς παίκτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και να παγιώσει την οµολογουµένως καλή επαφή της µε τη Μόσχα και την Ουάσινγκτον.

Στην Ελλάδα, η δηµόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν θα σταλούν στρατεύµατα στη µεταπολεµική Ουκρανία, γεγονός που αποκλείει η κυβέρνηση, καθώς επίσης και για το αν θα ανοίξει η όρεξη της αναθεωρητικής δύναµης µε την οποία γειτνιάζει η χώρα µας, ήτοι της Τουρκίας. Αν δηλαδή αποφασίσει ο Ταγίπ Ερντογάν να βαδίσει στον δρόµο που χάραξε ο Βλαντίµιρ Πούτιν. Απαντήσεις στα εύλογα αυτά ερωτήµατα δίνει ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, µιλώντας αποκλειστικά στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή».

Γιώργος Γεραπετρίτης για Ουκρανικό: "∆εν πρόκειται να προτάξουµε τυχόν εφήµερα συναλλακτικά οφέλη "

Στην πρώτη δηµόσια τοποθέτησή του, µετά τις επαφές Τραµπ, Ζελένσκι και Ευρωπαίων ηγετών στον Λευκό Οίκο, ο κ. Γεραπετρίτης δηλώνει στην «Κυριακάτικη Α»: «Είναι θετικό ότι καταγράφεται κινητικότητα και ορατότητα για τα επόµενα βήµατα, µε µια πιθανή συνάντηση των προέδρων Ουκρανίας και Ρωσίας, όπως επίσης και ότι οι Ηνωµένες Πολιτείες προτίθενται να στηρίξουν τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας».

Για το µόνο που δεν µπορεί να κατηγορήσει κάποιος την Ελλάδα είναι για κυβίστηση επί του Ρωσοουκρανικού. Από την πρώτη ηµέρα αυτού του πολέµου η χώρα µας διατηρεί αταλάντευτη στάση υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της αµυνόµενης Ουκρανίας, µε τον υπουργό να εξηγεί ότι αυτό δεν έχει αλλάξει: «Η Ελλάδα, ως στάση αρχής, θα επιµείνει στη βασική θέση της για καθολική εφαρµογή του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και του απαραβιάστου των συνόρων κάθε κράτους. ∆εν πρόκειται να προτάξουµε τυχόν εφήµερα συναλλακτικά οφέλη έναντι της αρχιτεκτονικής ασφάλειας που διαµορφώθηκε µεταπολεµικά από το ∆ιεθνές ∆ίκαιο, συµµετέχοντας σε έναν γεωπολιτικό πλειστηριασµό».

Το µεγαλύτερο "αγκάθι" στις συνοµιλίες

Το µεγαλύτερο αγκάθι στις συνοµιλίες ήταν και παραµένει το εδαφικό. Στο Οβάλ Γραφείο, την ηµέρα της συνάντησης του Αµερικανού προέδρου µε τον Βολοντίµιρ Ζελένσκι, υπήρχε ένας χάρτης, που λειτούργησε ως µια ρεαλιστική υπενθύµιση εκ µέρους του Ντόναλντ Τραµπ για την κατάσταση που επικρατεί στο πεδίο. Ο χάρτης απεικόνιζε τις τέσσερις ουκρανικές επαρχίες που έχουν περάσει σε ρωσικό έλεγχο, έπειτα από 1.220 ηµέρες πολέµου: σχεδόν ολόκληρο το Λουγκάνσκ, το 76% του Ντονέτσκ και το 73% της Ζαπορίζια και της Χερσώνας. Αδιαµφισβήτητα, ο συγκεκριµένος χάρτης δεν αποτέλεσε έκπληξη για τον πρόεδρο Ζελένσκι, αποτέλεσε όµως έκπληξη το γεγονός ότι βρισκόταν σε περίοπτη θέση, µε τον Αµερικανό πρόεδρο να του εξηγεί την πρόταση του Ρώσου πρόεδρου. Ηταν σαν να του έλεγε «αν θες να σώσεις την υπόλοιπη Ουκρανία, ξέχνα αυτές τις περιοχές». Αν η παράνοµη εισβολή σε ξένο έδαφος «επιβραβευθεί» αυτή τη φορά, τότε ποιος εγγυάται ότι δεν θα το επιχειρήσουν και άλλες απρόβλεπτες δυνάµεις; Η Τουρκία, για παράδειγµα. Εδώ επικεντρώνεται η ανησυχία της Ελλάδας.

"Η εξωτερική πολιτική θέλει γνώση και περίσκεψη", τονίζεο ο υπουργός Εξωτερικών

«Αν σήµερα εγκαταλειφθεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο υπέρ µιας συναλλακτικής εξωτερικής πολιτικής, πώς, αλήθεια, θα µπορούµε να το επικαλούµαστε ως εργαλείο επίλυσης διαφορών σε µείζονα εθνικά θέµατα; Η εξωτερική πολιτική θέλει γνώση και περίσκεψη και όχι ρηχότητα και καιροσκοπισµό», κατέληξε µε νόηµα ο κ. Γεραπετρίτης, στέλνοντας σαφές µήνυµα εντός κι εκτός συνόρων.

Όσο η Ευρώπη κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, αναζητώντας τρόπο µε τον οποίο θα παρέµβει σε τυχόν ειρηνευτική διαδικασία, που θα προκύψει σε ουκρανικό έδαφος, η Τουρκία προετοιµάζει τα βήµατά της στον δρόµο που χάραξαν Βρετανοί και Γάλλοι. Συγκεκριµένα, οι Βρετανοί σκέφτονται να επαναφέρουν το σχέδιο «Αρβύλες στο έδαφος», που προβλέπει την ανάπτυξη βρετανικού και γαλλικού πεζικού πίσω από τις γραµµές του ουκρανικού µετώπου, ούτως ώστε να αποτρέψουν τυχόν µελλοντικές ρωσικές επιθέσεις. Από την πλευρά τους οι Αµερικανοί δεν σκοπεύουν να στείλουν στρατεύµατα στο έδαφος της µεταπολεµικής Ουκρανίας, όπως ξεκαθάρισε ο ίδιος ο «πλανητάρχης» µιλώντας στο FOX. Ωστόσο, η πανίσχυρη αµερικανική αεροπορία ενδέχεται να συµµετάσχει στην εναέρια επιτήρηση των διαφιλονικούµενων περιοχών. Για να καλοπιάσει, λοιπόν, τον Ντόναλντ Τραµπ και τους Ευρωπαίους, ο Ταγίπ Ερντογάν σκέφτεται να στείλει κι εκείνος στρατιώτες στο πεδίο.

Η αναθεωρητική "όρεξη" της Άγκυρας...

Σχολιάζοντας σχετικά δηµοσιεύµατα στον τουρκικό Τύπο, πηγές του υπουργείου Άμυνας της γείτονος άφησαν ανοιχτό το ενδεχόµενο, χωρίς να επιβεβαιώνουν ή να διαψεύδουν τις πληροφορίες: «Η Τουρκία είναι µια χώρα που προωθεί την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή της και προσπαθεί να συµβάλει σε όλες τις πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο, πρέπει πρώτα να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός µεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ακολουθούµενη από τη δηµιουργία ενός πλαισίου αποστολής µε σαφή εντολή και τον βαθµό στον οποίο θα συµβάλει κάθε χώρα. Θα ήταν άστοχο και ανακριβές να προβούµε σε αξιολογήσεις µέσω προβλέψεων πάνω σε έδαφος που δεν έχει ακόµη οριστικοποιηθεί».


Η διπλωµατική εµπλοκή της Τουρκίας

Το µεγαλύτερο βάρος των εγγυήσεων ασφαλείας θα πέσει στους Ευρωπαίους κι αυτό το γνωρίζουν όλοι οι εµπλεκόµενοι a priori. Για να µην επωµιστούν µόνο εκείνοι την ευθύνη, ψάχνουν χρήσιµους εταίρους. Η Τουρκία, που διατηρεί καλές σχέσεις τόσο µε τη Ρωσία όσο και µε την Ουκρανία, θεωρείται µια καλή λύση. Ηδη, ο Εµανουέλ Μακρόν πρόδωσε τις προθέσεις των ισχυρών της Ε.Ε., δηλώνοντας στην Ουάσινγκτον ότι έπειτα από µια τριµερή συνάντηση Τραµπ - Πούτιν - Ζελένσκι θα πρέπει να συγκληθεί µια διευρυµένη συνάντηση µε τη συµµετοχή των Ευρωπαίων και της Τουρκίας. Υπενθυµίζεται ότι ήδη οι µέχρι τώρα ειρηνευτικές διαβουλεύσεις Ρωσίας - Ουκρανίας έχουν γίνει σε τουρκικό έδαφος και συγκεκριµένα στην Κωνσταντινούπολη.

Τα τηλέφωνα τις προηγούµενες ηµέρες πήραν φωτιά. Ο Τ. Ερντογάν µίλησε µε τον πρόεδρο Πούτιν. Προηγουµένως, είχε µιλήσει µε τον γενικό γραµµατέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ενώ την Πέµπτη είχε τηλεφωνική επικοινωνία και µε τον Γάλλο πρόεδρο. Εξίσου δραστήριος εµφανίστηκε και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος επικοινώνησε µε τους οµολόγους του από τις ΗΠΑ, τη Γερµανία και τη Μεγάλη Βρετανία.

Η διπλωµατική εµπλοκή της Τουρκίας στο Ρωσοουκρανικό σίγουρα δεν αποτελεί ιδανική έκβαση για την Ελλάδα. Ωστόσο, όπως εξηγούν αναλυτές, η χώρα µας δεν έχει λόγο να ανησυχεί. Ως της Ε.Ε., έχει µια σταθερή θέση στο τραπέζι των συζητήσεων κι αυτό δεν θα αλλάξει επειδή µπαίνει -µε χρονοκαθυστέρηση- στο παιχνίδι η Τουρκία. ∆εν παύει, πάντως, να είναι οξύµωρο το γεγονός ότι η Τουρκία, που έχει εισβάλει στην Κύπρο και διατηρεί στρατό κατοχής στο έδαφος κράτους-µέλους της Ε.Ε., «επιστρατεύεται» από την Ενωση ως «εγγυήτρια δύναµη» επί του εδάφους στην Ουκρανία, απέναντι στη Ρωσία.

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή