Η νηνεµία στο Αιγαίο κρέµεται από µια κλωστή, γεγονός που αποδείχθηκε τα προηγούµενα εικοσιτετράωρα. Από τον «πόλεµο» των NAVTEX και την προαναγγελία εξόδου του τουρκικού ωκεανογραφικού «Πίρι Ρέις» έως και τις προκλήσεις παικτών της εθνικής οµάδας της γείτονος στο Ευρωµπάσκετ, το καλό κλίµα που εσχάτως επικρατεί µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δοκιµάστηκε για τα καλά. Με φόντο τις πρόσφατες εξελίξεις αλλά και την αµοιβαία βούληση για (τύποις) επανεκκίνηση του διαλόγου, οδεύουµε προς την ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής την ερχόµενη εβδοµάδα, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που θα πραγµατοποιηθεί στη Νέα Υόρκη.

Διαβάστε: Διπλωματικός μαραθώνιος στη Νέα Υόρκη: Συναντήσεις Μητσοτάκη με Ερντογάν, Χριστοδουλίδη και κρίσιμες τριμερείς για ενέργεια και Μέση Ανατολή


Ελληνοτουρκικά: Το τεστ αντανακλαστικών με το Πίρι Ρέις και ηχηρή απάντηση της Αθήνας

Η «πρόβα τζενεράλε» έγινε επί του πεδίου. Η Τουρκία, ανακοινώνοντας ότι το «Πίρι Ρέις» θα αποπλεύσει για να πραγµατοποιήσει έρευνες, θέλησε µάλλον να τεστάρει τα αντανακλαστικά της ελληνικής πλευράς, όπως εκτιµούν αρµόδιες πηγές. Εξ ου και, µολονότι εξέδωσε µια παράνοµη NAVTEX τη ∆ευτέρα, για επιστηµονικές έρευνες σε θαλάσσιες περιοχές δυτικά της Λέσβου, νότια της Χίου και έως τη νησίδα Καλόγερος, που βρίσκεται ανάµεσα σε Χίο και Ανδρο, µέχρι και την ώρα που γράφονταν αυτές οι λέξεις το σκάφος παρέµενε αγκυροβοληµένο στο λιµάνι της Σµύρνης.

Φυσικά, η Αθήνα απάντησε µε δική της NAVTEX (154/25 του Σταθµού Λήµνου), απορρίπτοντας τους τουρκικούς ισχυρισµούς, ενώ ανέλαβε και επιχειρησιακή δράση, πυρήνας της οποίας ήταν η επιτήρηση της κατάστασης από δυνάµεις του Πολεµικού Ναυτικού. «Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά την πορεία του “Πίρι Ρέις”, παραµένοντας σε ετοιµότητα, και σε κάθε περίπτωση θα διασφαλίσει τα κυριαρχικά της δικαιώµατα», δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, σε ασυνήθιστα αυστηρό -για τα τωρινά δεδοµένα του υπουργείου- τόνο.

Σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες, δεν χρειάστηκε να ενεργοποιηθούν τα «κόκκινα τηλέφωνα» ώστε να αποφευχθεί η πλεύση του σκάφους σε τµήµατα ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Η Αγκυρα ζύγισε τις κινήσεις της Αθήνας και, προφανώς, δεν θέλησε να κλιµακώσει, ενόψει της συνάντησης των κύριων Μητσοτάκη και Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Βέβαια, τουρκικές πηγές δίνουν διαφορετική εξήγηση για την αδράνεια του σκάφους.

Ένοπλες Δυνάμεις: Η αιφνιδιαστική άσκηση σε Έβρο και Αιγαίο

Την αποδίδουν σε τεχνικούς λόγους, που σχετίζονται με τον καιρό, και όχι σε πολιτικά κίνητρα. Σε κάθε περίπτωση, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι πάνω από πενήντα μαχητικά αεροσκάφη όλων των τύπων, δεκάδες πλοία του Στόλου μας, ελικόπτερα και κομάντος κάλυψαν όλη την περιοχή, από τον Εβρο έως το Καστελλόριζο, στο πλαίσιο της δύναμης ΔΕΛΤΑ. Οι μάχιμες μονάδες ταχείας ανάπτυξης των Ενόπλων Δυνάμεων «επιστρατεύτηκαν» αιφνιδιαστικά για την άσκηση στον Eβρο και στο Αιγαίο, τα ξημερώματα της Τετάρτης.

Σε αυτήν την κίνηση-ματ του ΓΕΕΘΑ οι Τούρκοι αντέδρασαν εκδίδοντας NAVTEX με την οποία υποστήριξαν ότι η διακλαδική άσκηση των Ενόπλων Δυνάμεων «παραβιάζει το αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς σε 23 ελληνικά νησιά». Ο λόγος για τη Θάσο, τον Αγιο Ευστράτιο, τα Ψαρά, τη Σαμοθράκη, τη Λήμνο, τη Λέσβο, τη Χίο, την Ικαρία, τη Σάμο, την Αστυπάλαια, τη Ρόδο, τη Χάλκη, την Κάρπαθο, την Κάσο, την Τήλο, τη Νίσυρο, την Κάλυμνο, τη Λέρο, την Πάτμο, τους Λειψούς, τη Σύμη, την Κω και το Καστελλόριζο.

Το αναμάσημα της γνωστής αυτής «καραμέλας» δεν αναιρεί την ουσία. Η Τουρκία επιχείρησε να δοκιμάσει τα νεύρα της Ελλάδας και η Αθήνα απάντησε επί του πεδίου, κάνοντας επίδειξη ετοιμότητας και στέλνοντας μήνυμα αποτροπής. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υπουργός Αμυνας, Νίκος Δένδιας, αποσύνδεσε την έκτακτη άσκηση από την προαναγγελία ερευνών του τουρκικού ωκεανογραφικού. Με το φλεγματικό του χιούμορ, ο κ. Δένδιας δήλωσε μετά τη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ: «Δεν μας απασχόλησε το “Πίρι Ρέις”. Δείτε μια φωτογραφία του και θα καταλάβετε γιατί δεν συζητήθηκε στο ΚΥΣΕΑ».

Ο υπουργός εξέφρασε το άρρητο με τον πλέον εύγλωττο τρόπο. Η Αθήνα προφανώς δεν ανησύχησε ακούγοντας ότι ένα παλιό σκάφος σαν κι αυτό θα βγει για έρευνες. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Χούπης, έδωσε εντολή για την αιφνιδιαστική αυτή άσκηση -που έγινε και πέρυσι- τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή μαρτυρά ότι η ελληνική πλευρά ήθελε να στείλει ένα μήνυμα. Οπερ και εγένετο. Πραγματοποιήθηκε μέχρι και σενάριο ανακατάληψης βραχονησίδας από Ειδικές Δυνάμεις, κοντά στην Κω.


Στο επίκεντρο οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις

Η ελληνική διπλωματία εστιάζει αλλού αυτήν τη στιγμή: στην οικοδόμηση μιας καλής σχέσης με την κυβέρνηση Τραμπ. Σύμφωνα με πληροφορίες της υπογράφουσας, σε όλα τα ελληνοαμερικανικά «πηγαδάκια», από τις συναντήσεις στο πλαίσιο της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Εσωτερικών στην Αθήνα, την περασμένη εβδομάδα, μέχρι και τη δεξίωση για τον Οικουμενικό Πατριάρχη στο State Department, άπαντες συζητούν για την ανάληψη ηγεσίας στην πρεσβεία των ΗΠΑ από την Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. Πηγές των «Π» είναι σε θέση να γνωρίζουν πως όλα είναι πανέτοιμα για την άφιξή της στην πρεσβεία. Θα χρειαστούν έξι εβδομάδες μετά την επικύρωση του διορισμού της από την Ολομέλεια της Γερουσίας για να αναλάβει καθήκοντα. Εντός Οκτωβρίου, δηλαδή, οι τελικές διαδικασίες θα έχουν ολοκληρωθεί. Μέχρι τότε, η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών θα επιχειρήσει νέες επαφές με την Trump Administration αλλά και με μέλη της Ομογένειας, με την ευκαιρία της παραμονής στη Νέα Υόρκη την επόμενη εβδομάδα.

Η αντίδραση της Άγκυρας 

Το θέμα είναι ότι η Αγκυρα ενδέχεται να δημιουργήσει νέα εστία έντασης, αντιδρώντας στην επαναπροσέγγιση Αθήνας - Τρίπολης. Δεκαπέντε χρόνια μετά τη διακοπή των τότε συνομιλιών για οριοθέτηση της ελληνολιβυκής ΑΟΖ (2010), συστήθηκαν δύο τεχνικές επιτροπές που θα επωμιστούν το βάρος της... ολικής επανεκκίνησης. Την Τετάρτη, ο κ. Γεραπετρίτης υποδέχθηκε στην Αθήνα τον ασκούντα χρέη υπουργού Εξωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, Ταχέρ Σαλέμ Αλ Μπαούρ. Κήρυξαν την έναρξη της διαδικασίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ, με τις δύο επιτροπές να πραγματοποιούν τον πρώτο γύρο επαφών. Ο επόμενος θα γίνει στην Τρίπολη, άγνωστο το πότε. Ουσιαστικά, οι δύο επιτροπές συζήτησαν το πώς θα γίνει η διαπραγμάτευση. Με ποιον τρόπο. Δεν ξεκίνησαν τη διαπραγμάτευση. Αλλωστε, απαιτείται νομική και διπλωματική προετοιμασία επ’ αυτού, αλλά και εκλογές στη Λιβύη, ώστε να υπογράψει μια νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση τη συμφωνία που τώρα προετοιμάζεται. Η αντίδραση της Αγκυρας και της Βεγγάζης θεωρείται δεδομένη, λένε αρμόδιες πηγές. Εκτιμούν, ωστόσο, ότι θα είναι ήπια.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά