Το ραντεβού Μητσοτάκη και Ερντογάν, μετά από αλλεπάλληλες επικοινωνίες μεταξύ του Μεγάρου Μαξίμου και του γραφείου του προέδρου της Τουρκίας, είχε προγραμματιστεί για χθες, Τρίτη, στις 2 το μεσημέρι, τοπική ώρα Νέας Υόρκης (9 το βράδυ ώρα Ελλάδος). Θα ήταν η έβδομη συνάντηση μεταξύ Κυριάκου Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν μέσα σε λιγότερο από δυόμισι χρόνια, σε περιβάλλον ωστόσο σαφώς υψηλότερης έντασης και πιο ισχυρών διαφωνιών σε σχέση με τις προηγούμενες φορές.

Ήδη τη στιγμή που οι δύο ηγέτες έφταναν στις ΗΠΑ, από την Ουάσινγκτον είχε αρχίσει να κυκλοφορεί η πληροφορία ότι ο Ντόναλντ Τραμπ προγραμματίζει να συναντηθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ με ηγέτες και αξιωματούχους από πολλές μουσουλμανικές και αραβικές χώρες την Τρίτη και να συζητήσουν την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας και κυρίως την επόμενη ημέρα, μετά τον τερματισμό του πολέμου. Λίγο αργότερα, μάλιστα, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ πράγματι θα πραγματοποιήσει πολυμερή συνάντηση με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, την Τουρκία, την Ινδονησία και το Πακιστάν.

Απίθανο να γίνει η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν

Συγκεκριμένη ώρα δεν είχε ανακοινωθεί επίσημα, ωστόσο λίγο μετά τις 8 το πρωί της Τρίτης (ώρα Νέας Υόρκης), συνεργάτες του κ. Ερντογάν ενημέρωσαν συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη ότι θα συμπέσει περίπου με την προγραμματισμένη συνάντηση των δύο ηγετών, που ως εκ τούτου πρέπει να αναβληθεί. Όπως έλεγαν στη συνέχεια κυβερνητικές πηγές, «αναζητείται νέα ώρα στις επόμενες ημέρες στη Νέα Υόρκη με βάση το πρόγραμμα και των δύο ηγετών». Κυβερνητική πηγή χθες αργά χθες το βράδυ εξέφρασε επιφυλάξεις σχετικά με την τελική πραγματοποίηση της συνάντησης. Οι πιθανότητες επανάληψης της διπλωματικής επαφής φαίνονται περιορισμένες, λαμβάνοντας υπόψη το εξαιρετικά φορτωμένο πρόγραμμα του Έλληνα πρωθυπουργού για την Τετάρτη. Θυμίζουμε εξάλλου ότι αύριο, Πέμπτη, ο Ταγίπ Ερντογάν μεταβαίνει στην Ουάσινγκτον για την επίσημη συνάντηση που θα έχει στον Λευκό Οίκο με τον Ντόναλντ Τραμπ, όπου θα πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το ζήτημα της αναβάθμισης των F-16 της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας και της προμήθειας των F-35.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τουρκική εφημερίδα Sozcu είχε γράψει ότι η συνάντηση θα γινόταν σε κλίμα βαρύ, καθώς οι εντάσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο ρίχνουν τη σκιά τους πάνω σε αυτή, και υποστήριζε ότι τα ζητήματα αυτά «τελειώνουν τη συνάντηση πριν καν αρχίσει». Τα σύννεφα πάνω από τις σχέσεις των δύο χωρών είχαν πράγματι πυκνώσει, ωστόσο τίποτα δεν προμήνυε ότι ο Ταγίπ Ερντογάν θα προχωρούσε στην αναβολή της συνάντησης, έστω και αν ακόμα δεν είναι γνωστό αν πράγματι το έκανε για τους λόγους που αναδεικνύει το γραφείο του.

Η εκδοχή της Μιλιέτ για την αναβολή της συνάντησης Μητσοτάκη - Ερντογάν και η απάντηση της Αθήνας

Η τουρκική Μιλιέτ έδωσε τη δική της εκδοχή για την αναβολή (που πάει για ακύρωση) της συνάντησης. Το ρεπορτάζ της εφημερίδας σημειώνει ότι «η πρόταση για συνάντηση μεταξύ Ερντογάν και Μητσοτάκη προήλθε από την Αθήνα. Ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας του προέδρου, Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς, συζήτησε το θέμα με τον Έλληνα ομόλογό του την περασμένη εβδομάδα. Λόγω του πυκνού προγράμματος του προέδρου Ερντογάν, συμφωνήθηκε να γίνει ανακοίνωση μετά από μια πιθανή συνάντηση. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά ανακοίνωσε τη συνάντηση, παραβιάζοντας τη συμφωνία. Μετά από αυτή την εξέλιξη, η συνάντηση που είχε προγραμματιστεί για σήμερα αναβλήθηκε κατόπιν αιτήματος της Άγκυρας».

Ωστόσο, ανώτατη κυβερνητική πηγή από τη Νέα Υόρκη επεσήμανε στους Έλληνες δημοσιογράφους ότι «κατά την οργάνωση της συνάντησης, η δική μας πλευρά ήταν σαφής. Εμείς πάντα προαναγγέλλουμε τις συναντήσεις μας, η Τουρκία συνήθως δεν τις προαναγγέλλει. Το ραντεβού ήταν απολύτως κανονισμένο, ήταν συμφωνημένο και εμείς ανακοινώσαμε τη συνάντηση στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ».

Η ίδια πηγή αναφέρθηκε και στην προοπτική διεξαγωγής τελικά της συνάντησης: «Από εκεί και πέρα, δεν ξέρω αν τελικά θα γίνει η συνάντηση. Το βλέπω πολύ δύσκολο αυτή τη στιγμή, με βάση και το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού, το οποίο είναι εξαιρετικά βαρύ αύριο(σ.στην Τετάρτη). Αλλά κι αν δεν γίνει, θα υπάρξει ευκαιρία να τα πούν οι δύο ηγέτες κάποια άλλη στιγμή. Εξάλλου, ο Πρωθυπουργός έχει ήδη συναντηθεί επτά φορές με τον Πρόεδρο Ερντογάν και πάντα εμείς επιδιώκουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό One, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ανέφερε ότι η αναβολή ζητήθηκε από την τουρκική πλευρά και αναζητείται κοινή ώρα για τη διεξαγωγή της συνάντησης, επισημαίνοντας ότι «η διάσκεψη του Αμερικανού Προέδρου με τις αραβικές χώρες, στην οποία προσκλήθηκε ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανακοινώθηκε χθες (σ.σ. Δευτέρα) χωρίς συγκεκριμένη ώρα και μετά από αρκετές ώρες ανακοινώθηκε και η ώρα της, η οποία είναι 13:30 ώρα Νέας Υόρκης. Όπως αντιλαμβάνεστε, ακριβώς επάνω στην προγραμματισμένη ώρα συνάντησης των δύο ηγετών».

Καθώς ήδη τα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν βγάλει ανακοινώσεις και ασκούσαν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση για την αναβολή (ή ακύρωση) της συνάντησης, ο κ. Μαρινάκης απάντησε ως εξής: «Να πάρουμε το ενδεχόμενο ότι είναι παρελκυστική η αναβολή για τα μάτια του κόσμου, ότι έψαχνε να βρει δικαιολογία, να το δεχθούμε και δεν είναι αναβολή, αλλά ακύρωση. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης, σε μια κίνηση που θα συνιστά απρεπέστατη ενέργεια, πρέπει να πάρουν μέρος κατά της χώρας και να επιτεθούν πριν καλά-καλά μάθουν τι συνέβη; Έστω ότι η Τουρκία -υποθετικά, να μην παρερμηνευτώ- ακυρώσει τη συνάντηση. Αυτό τι σημαίνει; Ότι πρέπει να απολογηθεί η κυβέρνηση; Μήπως μπορεί να σημαίνει ότι η στάση και οι θέσεις μας ενοχλούν;».

Νωρίτερα, ο Δημήτρης Μάντζος από το ΠΑΣΟΚ είχε δηλώσει ότι «η αναβολή της συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο με αίτημα της τουρκικής πλευράς στέλνει λάθος μηνύματα σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία για τις διμερείς σχέσεις, αλλά και την ευρύτερη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο», ενώ η Ρένα Δούρου από τον ΣΥΡΙΖΑ τόνισε ότι η αναβολή αυτή «φέρνει στο προσκήνιο ξανά την περιθωριοποίηση της Ελλάδας στην οποία έχει οδηγήσει η τυχοδιωκτική, χωρίς συνεκτική εθνική στρατηγική, εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης».

Ένα από τα «αγκάθια» στα ελληνοτουρκικά είναι βέβαια το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου με υποθαλάσσιο καλώδιο και έχει ξεχωριστή σημασία ότι στη συνάντηση που έγινε στη Νέα Υόρκη μεταξύ Κυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Χριστοδουλίδη οι δύο ηγέτες και οι δύο κυβερνήσεις επανέλαβαν ότι «παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση αυτού του έργου στρατηγικής σημασίας, όπως επίσης και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίοι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίηση του έργου».

Τα μηνύματα Ερντογάν από το βήμα της ΓΣ του ΟΗΕ

Τα μηνύματα που ήθελε να περάσει στην Αθήνα και στη Λευκωσία ο Ερντογάν επέλεξε να τα στείλει από το βήμα της Συνόδου του ΟΗΕ. Στην ομιλία του είπε ότι δεν θα ευοδωθούν έργα που αποκλείουν την Τουρκία και την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» (το ψευδοκράτος δηλαδή) στην Ανατολική Μεσόγειο. «Θέλουμε να δούμε το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο λεκάνη σταθερότητας και ευημερίας όπου τα νόμιμα συμφέροντα όλων των πλευρών γίνονται σεβαστά», είπε ο πρόεδρος της Τουρκίας και δήλωσε ότι η χώρα του είναι έτοιμη για «εποικοδομητική συνεργασία», κυρίως σε ζητήματα ενέργειας και περιβάλλοντος, επισημαίνοντας ότι «περιμένουμε το ίδιο από τους γείτονές μας».