Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απηύθυνε κατηγορηματικό μήνυμα προς την Τουρκία από το βήμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, καλώντας την Άγκυρα να προχωρήσει στην ανάκληση του casus belli. Η ιστορική αυτή στιγμή σηματοδοτεί την πρώτη φορά που ελληνικός πρωθυπουργός θέτει τόσο ξεκάθαρα το ζήτημα ενώπιον της διεθνούς κοινότητας. Η ελληνική κυβέρνηση συνδέει άμεσα αυτή την πρωτοβουλία με το αμυντικό πρόγραμμα SAFE.

Διαβάστε: Ηχηρά μηνύματα Μητσοτάκη από τον ΟΗΕ: Η Τουρκία να απομακρύνει το "casus belli" - Καμία δικαιολογία για τη συνέχιση του πολέμου στη Γάζα

Ειδικότερα, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «επιδιώκουμε διάλογο και γνήσια συνεργασία. Σε σχέση με τις σχέσεις μας με την Τουρκία, η Ελλάδα επιδιώκει ειρηνική συνύπαρξη με τον γείτονά μας. Και τα τελευταία χρόνια, ναι, έχουμε καταφέρει να διατηρούμε χαμηλές εντάσεις, θετικές εξελίξεις που δεν πρέπει να υποτιμούμε. Ωστόσο, τα ήρεμα νερά που έχουμε δει τα τελευταία δύο χρόνια δεν πρέπει να διαταραχθούν».

Ο δρόμος προς τα εμπρός είναι ο διάλογος, όχι η γλώσσα των όπλων, είπε ο πρωθυπουργός διαμηνύοντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποσύρει την απειλή πολέμου που κρέμεται ως μαύρο σύννεφο.


Θετική αποτίμηση του ταξιδιού παρά την ακύρωση

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η αποτίμηση του ταξιδιού του πρωθυπουργού στη Νέα Υόρκη φέρει θετικό πρόσημο. Παρά την ακύρωση της προγραμματισμένης συνάντησης με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η ελληνική πλευρά διατηρεί την πεποίθηση ότι οι λόγοι της ακύρωσης ήταν πραγματικοί. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι με την ίδια αιτιολογία δεν πραγματοποιήθηκε ούτε η συνάντηση Ερντογάν με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι δύο ηγέτες δεν συναντήθηκαν ούτε κατά τη διάρκεια του δείπνου που παρέθεσε ο Ντόναλντ Τραμπ προς τους συμμετέχοντες στη Σύνοδο του ΟΗΕ. Διπλωματικές πληροφορίες υποδεικνύουν ότι απομακρύνεται και το ενδεχόμενο συνάντησης των δύο ηγετών στην Κοπεγχάγη τον επόμενο μήνα, καθώς ο Ερντογάν δεν αναμένεται να μεταβεί στη Δανία για την άτυπη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.


Στρατηγικές επαφές και διπλωματικές πρωτοβουλίες

Στα θετικά στοιχεία του ταξιδιού συγκαταλέγεται η πρώτη επαφή του Κυριάκου Μητσοτάκη με τη νέα πρεσβευτή των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ. Η Αθήνα εκτιμά ότι είναι θέμα χρόνου η διοργάνωση συνάντησης του έλληνα πρωθυπουργού με τον αμερικανό πρόεδρο, δεδομένης της υπάρχουσας επικοινωνίας και γνωριμίας από προηγούμενες περιόδους.

Η ελληνική αντιπροσωπεία παρακολούθησε με ιδιαίτερη προσοχή τη διμερή συνάντηση Τραμπ με Ερντογάν, χωρίς ωστόσο να προβεί σε δημόσια σχολιασμό των εξελίξεων. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Νέα Υόρκη, ο πρωθυπουργός πραγματοποίησε σημαντική συνάντηση με τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη. Από την κυπριακή πλευρά διαπιστώθηκε ότι το ενδιαφέρον για την ηλεκτρική διασύνδεση παραμένει ενεργό και αποτελεί προτεραιότητα.


Συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ

Στο πλαίσιο των διπλωματικών του επαφών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, στη συζήτηση τέθηκε το ζήτημα της Λιβύης και της ανάγκης ενοποίησης της χώρας μέσω δημοκρατικών εκλογών και ανάληψης ενιαίας διακυβέρνησης.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο πρωθυπουργός είχε την ευκαιρία να αναφερθεί και στη συνεργασία με την αμερικανική εταιρεία Chevron. Ωστόσο, κυβερνητικές πηγές εξέφρασαν δυσαρέσκεια για τη στάση της αντιπολίτευσης μετά την ακύρωση της συνάντησης με τον Ερντογάν, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να ετεροπροσδιορίζεται και ότι ο διάλογος δεν πρόκειται να διακοπεί.


Διπλωματικές αξιολογήσεις και μελλοντικές προοπτικές

Ανώτατη διπλωματική πηγή, αναφερόμενη στη μη πραγματοποίηση της συνάντησης Μητσοτάκη με Ερντογάν, τόνισε με έμφαση ότι δεν είναι δυνατόν η χώρα να βρίσκεται σε αναμονή λόγω της ακύρωσης. Οι αντιδράσεις χαρακτηρίστηκαν δυσανάλογες, ενώ υπογραμμίστηκε ότι η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη από τη στιγμή που κλήθηκαν να συνεδριάσουν όλες οι μουσουλμανικές χώρες με τον Αμερικανό Πρόεδρο.

Η ίδια πηγή επισήμανε ότι το πρόβλημα προγραμματισμού νέας συνάντησης με τον Τούρκο πρόεδρο είναι πραγματικό και απαιτεί προσεκτικό χειρισμό.

Αναφορικά με τα αποτελέσματα της συνάντησης Τραμπ με Ερντογάν και τις πιθανές εξελίξεις για τα μαχητικά F-35, η διπλωματική πηγή άφησε να εννοηθεί ότι δεν υπάρχει ουσιαστική αλλαγή του σκηνικού:

• Οι αμυντικοί εξοπλισμοί για τα F-35 και οι τεχνικές συζητήσεις διεξάγονται εδώ και πέντε χρόνια

• Η έγκριση από το Κογκρέσο για τους εξοπλισμούς αποτελεί σύνθετη διαδικασία χωρίς άμεσα αποτελέσματα

• Οι διπλωματικοί δίαυλοι της Ελλάδας με τις ΗΠΑ παραμένουν ιδιαίτερα ισχυροί

Τέλος, σχετικά με το Κυπριακό ζήτημα, τονίστηκε ότι αναμένονται σημαντικές εξελίξεις λόγω της προτεραιότητας που δίνει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στην επανέναρξη των συνομιλιών. Η εξέλιξη αυτή προβλέπεται μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα, ενώ σημειώνεται ότι δύο χρόνια νωρίτερα Ερντογάν και Τατάρ διεμήνυαν την άρνησή τους να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις.