Μια διπλή «μάχη» επιχειρεί να δώσει τους τελευταίους μήνες μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το βλέμμα στραμμένο και σε ενάμιση περίπου χρόνο από σήμερα, όταν η Ελλάδα θα αναλάβει την εξάμηνη προεδρία της Ε.Ε.

Διαβάστε: Ντεμαράζ Μητσοτάκη στη Σύνοδο Κορυφής: Τι ζητεί για Νότο, αεράμυνα και Τουρκία - Οι κινήσεις για το Μεταναστευτικό


Η «μάχη» Μητσοτάκη για κοινό ταμείο ευρωπαϊκής άμυνας

Η πρώτη μάχη, που γνωρίζει ισχυρές αντιστάσεις, κυρίως από τις χώρες του Βορρά, αφορά την απευθείας κοινοτική χρηματοδότηση αμυντικών δαπανών, ιδίως μάλιστα σε μια περίοδο που έχει συμφωνηθεί η αύξησή τους για τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, σε βάθος χρόνου, στο 5% του ΑΕΠ (σ.σ.: 23 στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. ανήκουν και στο ΝΑΤΟ). Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει ημερομηνία λήξης - και μάλιστα αυστηρή: Τον Αύγουστο του 2026 πρέπει να έχουν εκταμιευθεί όλοι οι πόροι που είναι στη διάθεση κάθε κράτους-μέλους της Ε.Ε., αλλιώς θα χάσει οριστικά αυτά τα χρήματα που δεν θα έχει καταφέρει να απορροφήσει. Μέσω του χρηματοδοτικού αυτού εργαλείου, η Επιτροπή συγκεντρώνει κεφάλαια δανειζόμενη από τις κεφαλαιαγορές (έκδοση ομολόγων εξ ονόματος της Ε.Ε.).

Στη συνέχεια, τα κεφάλαια αυτά είναι στη διάθεση των κρατών-μελών, προκειμένου να υλοποιήσουν φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί με τον Πολωνό ομόλογό του, Ντόναλντ Τουσκ, έχουν ζητήσει εδώ και καιρό από την Κομισιόν να διερευνήσει τη δυνατότητα ένας αντίστοιχος μηχανισμός να τεθεί σε κίνηση και να δίνει τη δυνατότητα κοινής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για σημαντικά αμυντικά έργα τα οποία θα αφορούν ολόκληρη την Ευρώπη - πέρα από το SAFE, που προβλέπει χαμηλότοκα δάνεια.

Ο κ. Μητσοτάκης καλεί την Ευρώπη να στρέψει το «ραντάρ» της και στον Νότο, όπου υπάρχει διαρκής απειλή πολέμου (casus belli) από την Τουρκία


Στήριξη από χώρες του Βορρά σε νέα ευρωπαϊκά κονδύλια

Οπως αποκάλυψε ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από την Κοπεγχάγη, όπου βρέθηκε για την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, «είμαστε πιο κοντά από εκεί όπου βρισκόμασταν πριν από έναν χρόνο στην ιδέα ενός ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου όχι για κοινές αμυντικές προμήθειες, αλλά για κοινά αμυντικά σχέδια, τα οποία θα είναι ευρωπαϊκού κοινού ενδιαφέροντος, αλλά ακόμη δεν έχουμε, προφανώς, φτάσει εκεί, δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις». Γνωστοποίησε, επίσης, ότι «χώρες οι οποίες παραδοσιακά ανήκαν στην κατηγορία των “φειδωλών”, όπως η Δανία, χώρες όπως η Φινλανδία, είναι πολύ πιο ανοιχτές σε κάποιο νέο χρηματοδοτικό εργαλείο», το οποίο, όπως τόνισε ο ίδιος, θα μπορεί να αξιοποιηθεί για έργα ευρωπαϊκού κοινού ενδιαφέροντος, όπως η αεράμυνα ή η άμυνα απέναντι σε drones.

Η δεύτερη μάχη, την οποία δίνουν από κοινού -με διαφορετική ένταση ο καθένας- οι ηγέτες των χωρών του Νότου, έχει να κάνει με το κέντρο βάρους της πολιτικής άμυνας και ασφάλειας της Ε.Ε. και των αντίστοιχων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Είναι σαφές ότι η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο συνεχιζόμενος επί δυόμισι πλέον χρόνια πόλεμος έχει στρέψει το ενδιαφέρον στα βορειοανατολικά σύνορα της Ε.Ε. Οι χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, δηλαδή οι Φινλανδία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία, νιώθουν άμεσα την απειλή και αισθάνονται μεγαλύτερη ανάγκη για αυξημένη ασφάλεια και προστασία έναντι ενδεχόμενης επίθεσης από τη Μόσχα.


Το όραμα Μητσοτάκη για μια «Ευρώπη 360 μοιρών»

Ωστόσο, ο κ. Μητσοτάκης καλεί την Ε.Ε. να στρέψει το «ραντάρ» της και στον Νότο, σε μια έμμεση, πλην σαφή αναφορά στη διαρκή απειλή πολέμου (casus belli) που αντιμετωπίζει η χώρα μας από την Τουρκία, αλλά και αναφορικά με τις ευρύτερες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Στη συνεδρίαση των «27» στην Κοπεγχάγη, ο κ. Μητσοτάκης παρενέβη στη συζήτηση για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας -που διήρκεσε τέσσερις ώρες, αντί των προγραμματισμένων δύο- και υπογράμμισε ότι η Ευρώπη πρέπει να προστατεύσει και τα νότια σύνορά της, εκτός από τα ανατολικά - μια θέση που εξέφρασε με παρεμφερή τρόπο και η Τζόρτζια Μελόνι.

«Νομίζω ότι υπάρχει μια κατανόηση ότι η ασφάλεια της Ευρώπης δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στη μεγάλη εκκρεμότητα την οποία έχουμε σήμερα στα ανατολικά μας ευρωπαϊκά σύνορα, λόγω της επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία», ήταν η δημόσια τοποθέτηση του πρωθυπουργού από την πρωτεύουσα της Δανίας, όπου έκανε λόγο για την «έννοια της ευρωπαϊκής ασφάλειας 360 μοιρών», που θα καλύπτει και τα νοτιοανατολικά σύνορα της Ευρώπης. Ο πρωθυπουργός εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι «οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό σχέδιο άμυνας δρομολογηθεί -και η Ελλάδα έχει αγωνιστεί προκειμένου ένα τέτοιο σχέδιο να γίνει πραγματικότητα-, θα συμπεριλαμβάνει, προφανώς, όλα τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, άρα και την πατρίδα μας». Το ενδιαφέρον πλέον εστιάζεται στην τακτική Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., που θα διεξαχθεί στις 23 και 24 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά