EnΈντονο παρασκήνιο για τη διασύνδεση με υποθαλάσσια καλώδια Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας: Το Μαξίμου στηρίζει το GSI, η Λευκωσία σηκώνει τους τόνους
Η νέα αναστάτωση
Η κυβέρνηση στέλνει διττό μήνυμα σχετικά με το ζήτημα του καλωδίου, με το δημοσίευμα από την Κύπρο και την απάντηση σε υψηλούς τόνους του Νίκου Χριστοδουλίδη να φανερώνουν εκ νέου ένταση σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Η ηλεκτρική διασύνδεση με υποθαλάσσια καλώδια Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας (Great Sea Interconnector, πρώην EuroAsia Interconnector) είναι ένα έργο το οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει χαρακτηρίσει εμβληματικό, υπογραμμίζοντας ότι έχει «βαθιά γεωπολιτικό αποτύπωμα», ενώ ο ίδιος έχει τονίσει πολλές φορές ότι αποδίδει μεγάλη σημασία στην υλοποίησή του. Οι εξελίξεις του τελευταίου 48ωρου δημιούργησαν νέα αναστάτωση γύρω από το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα ηλεκτρικής διασύνδεσης, με το Μέγαρο Μαξίμου να επιθυμεί να κρατήσει χαμηλά τους τόνους και σε καμία περίπτωση να μην εμπλακεί σε οποιαδήποτε δημόσια αντιπαράθεση με την Κυπριακή Δημοκρατία. Η θέση που εκπέμπει η κυβέρνηση είναι διττή: Πρώτον, ότι οι σχέσεις Ελλάδας-Κύπρου παραμένουν αδιατάρακτες, ανεξάρτητα από τη εξέλιξη του έργου αυτού. Δεύτερον, ότι το έργο θα προχωρήσει εφόσον λυθούν οι οικονομοτεχνικές εκκρεμότητες.
Διαβάστε: Ολοκληρώθηκε η σύσκεψη στο Μαξίμου για το καλώδιο Ελλάδας και Κύπρου - Ενημερώθηκε ο Μητσοτάκης, αναμένονται ανακοινώσεις
Το δημοσίευμα ήταν μόνο η αρχή. Ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, προέβη σε ασυνήθιστα σκληρές δηλώσεις, ανεβάζοντας ιδιαίτερα τους τόνους. «Αν ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ νομίζει ότι με τέτοιες επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρίσεις εκβιάζεται η κυπριακή κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει. Η κυπριακή κυβέρνηση δεν εκβιάζεται από κανέναν επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ και η κυπριακή κυβέρνηση είναι εδώ για να στηρίξει μόνο τα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Αυτό είναι το ξεκάθαρο μήνυμα προς τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ», ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι μεγαλομέτοχος του ΑΔΜΗΕ είναι η ελληνική κυβέρνηση, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως «δεν είναι η ελληνική κυβέρνηση που αποφασίζει για τις επιστολές που στέλνει ο ΑΔΜΗΕ, γιατί με την ελληνική κυβέρνηση υπάρχει πλαίσιο για το πώς προχωρεί το έργο, για τις υποχρεώσεις του καθενός, και υπάρχει και η πρόσφατη κοινή ανακοίνωση του Έλληνα πρωθυπουργού και εμού, μετά τη συνάντησή μας στη Νέα Υόρκη».
Οι κ. Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης συναντήθηκαν την περασμένη εβδομάδα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στο πρώτο τετ α τετ μετά τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας της Κύπρου, Μάκη Κεραυνού, που αμφισβήτησε δημόσια την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, προκαλώντας ένταση στις σχέσεις Αθήνας-Λευκωσίας. Το κοινό ανακοινωθέν της Νέας Υόρκης, ωστόσο, σημείωνε με καθαρό τρόπο ότι «σε σχέση με το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου επανέλαβαν ότι οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση αυτού του έργου στρατηγικής σημασίας, όπως επίσης και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίοι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίηση του έργου».
Οι εξελίξεις στην Κύπρο βρήκαν τον πρωθυπουργό στην Αμοργό, όπου πραγματοποιούσε διήμερη επίσκεψη. Μόλις ολοκληρώθηκε η παρουσίαση της πρωτοβουλίας «Αμοργόραμα» και η σχετική συζήτηση, ζήτησε να κληθούν στο Μαξίμου το απόγευμα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, και ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ, Μανούσος Μανουσάκης, για να γίνει ολοκληρωμένη ενημέρωση για το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου.
Νωρίτερα, ο ΑΔΜΗΕ μέσω κύκλων είχε διαρρεύσει ότι ουδεμία πρόθεση δικαστικής αντιπαράθεσης ή αμφισβήτησης της διακρατικής συμφωνίας υπάρχει, ενώ το περιεχόμενο της επιστολής προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου διαστρεβλώθηκε. Όπως τόνιζαν οι ίδιες πηγές, ο ΑΔΜΗΕ δεν ζητεί την καταβολή 251 εκατ. ευρώ από την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά την αναγνώριση, στο πλαίσιο της σύμβασης, του νόμιμου δικαιώματός του να καταγράψει και να εγκρίνει μέσω ΡΑΕΚ τις δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα για το έργο του Great Sea Interconnector.
Στην τελευταία του τηλεοπτική συνέντευξη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ερωτηθεί για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, που έχει προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. «Είναι μία εκκρεμότητα, τη συζητούμε και με την κυπριακή κυβέρνηση. Πιστεύω ότι θα λυθεί το ζήτημα αυτό, διότι πήρε και μεγάλη δημοσιότητα. Νομίζω ότι όλοι αναγνωρίζουν ότι είναι ένα έργο το οποίο είναι απολύτως κρίσιμο για την Κύπρο, όχι τόσο για την Ελλάδα, και το οποίο εμείς θέλουμε να στηρίξουμε για λόγους γεωπολιτικούς και για να βοηθήσουμε την Κύπρο», ήταν η θέση του πρωθυπουργού. Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, η θέση της κυβέρνησης θα αποτυπωθεί τόσο σε τηλεοπτική συνέντευξη σήμερα το πρωί του κ. Παπασταύρου όσο και αργότερα στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Παύλο Μαρινάκη.
Διαβάστε: Ολοκληρώθηκε η σύσκεψη στο Μαξίμου για το καλώδιο Ελλάδας και Κύπρου - Ενημερώθηκε ο Μητσοτάκης, αναμένονται ανακοινώσεις
Η νέα ένταση γύρω από το καλώδιο, ο Χριστοδουλίδης που ανέβασε τους τόνους και η απάντηση του ΑΔΜΗΕ
Πώς ξεκίνησε η αναστάτωση αυτή; Δημοσίευμα του Φιλελεύθερου της Κύπρου ήθελε τον ΑΔΜΗΕ να αντιδρά στην καθυστέρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας να πληρώσει τη συμφωνηθείσα πρώτη δόση των 25 εκατομμυρίων ευρώ, ζητώντας μεγαλύτερο ποσό από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ). Η κυπριακή εφημερίδα έγραψε στο ρεπορτάζ της ότι ο ΑΔΜΗΕ, ως φορέας υλοποίησης του έργου, υπέβαλε ένσταση στη ΡΑΕΚ εναντίον της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής, ημερομηνίας 31 Ιουλίου 2024, να του εγκρίνει ανάκτηση εξόδων 82 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα είσπραξης μόνο 25 εκατ. για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2025. Έγραψε επίσης ότι ο ΑΔΜΗΕ φέρεται να διεκδικεί να του αναγνωριστεί δικαίωμα ανάκτησης ποσού 251 εκατ. ευρώ για δαπάνες που έκανε μέχρι τώρα, πριν ολοκληρωθεί το έργο.Το δημοσίευμα ήταν μόνο η αρχή. Ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, προέβη σε ασυνήθιστα σκληρές δηλώσεις, ανεβάζοντας ιδιαίτερα τους τόνους. «Αν ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ νομίζει ότι με τέτοιες επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρίσεις εκβιάζεται η κυπριακή κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει. Η κυπριακή κυβέρνηση δεν εκβιάζεται από κανέναν επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ και η κυπριακή κυβέρνηση είναι εδώ για να στηρίξει μόνο τα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Αυτό είναι το ξεκάθαρο μήνυμα προς τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ», ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι μεγαλομέτοχος του ΑΔΜΗΕ είναι η ελληνική κυβέρνηση, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως «δεν είναι η ελληνική κυβέρνηση που αποφασίζει για τις επιστολές που στέλνει ο ΑΔΜΗΕ, γιατί με την ελληνική κυβέρνηση υπάρχει πλαίσιο για το πώς προχωρεί το έργο, για τις υποχρεώσεις του καθενός, και υπάρχει και η πρόσφατη κοινή ανακοίνωση του Έλληνα πρωθυπουργού και εμού, μετά τη συνάντησή μας στη Νέα Υόρκη».
Οι κ. Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης συναντήθηκαν την περασμένη εβδομάδα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στο πρώτο τετ α τετ μετά τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας της Κύπρου, Μάκη Κεραυνού, που αμφισβήτησε δημόσια την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, προκαλώντας ένταση στις σχέσεις Αθήνας-Λευκωσίας. Το κοινό ανακοινωθέν της Νέας Υόρκης, ωστόσο, σημείωνε με καθαρό τρόπο ότι «σε σχέση με το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου επανέλαβαν ότι οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση αυτού του έργου στρατηγικής σημασίας, όπως επίσης και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίοι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίηση του έργου».
Οι εξελίξεις στην Κύπρο βρήκαν τον πρωθυπουργό στην Αμοργό, όπου πραγματοποιούσε διήμερη επίσκεψη. Μόλις ολοκληρώθηκε η παρουσίαση της πρωτοβουλίας «Αμοργόραμα» και η σχετική συζήτηση, ζήτησε να κληθούν στο Μαξίμου το απόγευμα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, και ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ, Μανούσος Μανουσάκης, για να γίνει ολοκληρωμένη ενημέρωση για το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου.
Νωρίτερα, ο ΑΔΜΗΕ μέσω κύκλων είχε διαρρεύσει ότι ουδεμία πρόθεση δικαστικής αντιπαράθεσης ή αμφισβήτησης της διακρατικής συμφωνίας υπάρχει, ενώ το περιεχόμενο της επιστολής προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου διαστρεβλώθηκε. Όπως τόνιζαν οι ίδιες πηγές, ο ΑΔΜΗΕ δεν ζητεί την καταβολή 251 εκατ. ευρώ από την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά την αναγνώριση, στο πλαίσιο της σύμβασης, του νόμιμου δικαιώματός του να καταγράψει και να εγκρίνει μέσω ΡΑΕΚ τις δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα για το έργο του Great Sea Interconnector.
Στην τελευταία του τηλεοπτική συνέντευξη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ερωτηθεί για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, που έχει προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. «Είναι μία εκκρεμότητα, τη συζητούμε και με την κυπριακή κυβέρνηση. Πιστεύω ότι θα λυθεί το ζήτημα αυτό, διότι πήρε και μεγάλη δημοσιότητα. Νομίζω ότι όλοι αναγνωρίζουν ότι είναι ένα έργο το οποίο είναι απολύτως κρίσιμο για την Κύπρο, όχι τόσο για την Ελλάδα, και το οποίο εμείς θέλουμε να στηρίξουμε για λόγους γεωπολιτικούς και για να βοηθήσουμε την Κύπρο», ήταν η θέση του πρωθυπουργού. Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, η θέση της κυβέρνησης θα αποτυπωθεί τόσο σε τηλεοπτική συνέντευξη σήμερα το πρωί του κ. Παπασταύρου όσο και αργότερα στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Παύλο Μαρινάκη.
