Κώστας Καραμανλής: Γιατί η χθεσινή αιχμηρή παρέμβασή του για την κυβέρνηση αποτελεί "μπούμερανγκ" για τον ίδιο - Τι δείχνουν τα στοιχεία για την κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς από το 2007
Δείτε τα στοιχεία
Τα διαχρονικά στοιχεία της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς της χώρας ήδη από την εποχή της διακυβέρνησης της χώρας από τον ίδιο τον Κώστα Καραμανλή είναι απογοητευτικά και σχεδόν ίδια με τα σημερινά δεδομένα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι χθεσινές επισημάνσεις του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στην εκδήλωση που διοργανώθηκε προς τιμήν της πρώην προέδρου της Βουλής, Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη, και ειδικότερα οι αναφορές του για την ποιότητα της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας και τον βαθμό εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς της χώρας. Η ουσία των λεγομένων του, ωστόσο, συμπυκνώνεται στο εξής απόσπασμα: «Η κοινοβουλευτική δημοκρατί έχει ως θεμελιώδες προαπαιτούμενο την εύρυθμη λειτουργία των θεσμών, την εμπέδωση κράτους δικαίου, την ουσιαστική ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Όταν αυτά αμφισβητούνται, όταν ένα πολύ μεγάλο τμήμα της κοινωνίας και μάλιστα διαρκώς διευρυνόμενο, πιστεύει ότι αυτά δεν ισχύουν, ότι οι ευαίσθητοι θεσμοί χειραγωγούνται, ότι το κοινοβούλιο υποβαθμίζεται, ότι οι κυβερνήσεις αγνοούν τις ανάγκες της και δεν καταλαβαίνουν τις αγωνίες της, ότι οι ισχυροί δεν ελέγχονται, ότι η αυστηρότητα του κράτους εξαντλείται επί των λιγότερο ευνοημένων πολιτών, τότε έχουμε κρίση. Κρίση απαξίωσης, κρίση απονομιμοποίησης, κρίση αμφισβήτησης και απόρριψης του θεσμικού πλαισίου και του πολιτικού συστήματος. Τα φαινόμενα αυτά είναι υπαρκτά, δεν απέχουν από την κρατούσα σήμερα κοινωνική αντίληψη και διεθνώς και στην Ευρώπη και στη χώρα μας».
Μάλιστα, ο ίδιος προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, τονίζοντας ότι «η αποκατάσταση του σεβασμού και της εμπιστοσύνης των πολιτών απαιτεί εργώδη και τιτάνια προσπάθεια. Αν αποβεί ανέφικτη ή άκαρπη, οδεύουμε προς μείζονα θεσμική κρίση. Αν υποτιμηθεί ή αγνοηθεί, βαδίζουμε ολοταχώς σε πολιτική κρίση πρώτου μεγέθους. Σημειώνω ότι η Ιστορία μάς διδάσκει ότι τέτοιου είδους κρίσεις, στην περίπτωση της Ελλάδας λόγω πρωτίστως γεωπολιτικών συνθηκών, συμπίπτουν σχεδόν πάντοτε με εθνικές κρίσεις», σημείωσε.
Τι δείχνουν τα στοιχεία των ερευνών σχετικά με τις "αιχμές" Καραμανλή
Οι παραπάνω αναφορές ελήφθησαν από αρκετούς πολιτικούς αναλυτές ως ηχηρές αιχμές για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και την ασκούμενη πολιτική της από το 2019 μέχρι σήμερα. Ωστόσο, αν μελετήσει κανείς τα διαχρονικά στοιχεία της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στους θεσμούς της χώρας, και ειδικότερα απέναντι στην Δικαιοσύνη, τα κόμματα, τις κυβερνήσεις, τα υπουργεία και τη Βουλή, θα διαπιστώσει ότι ήδη από την εποχή της διακυβέρνησης της χώρας από τον ίδιο τον Κώστα Καραμανλή είναι απογοητευτικά και σχεδόν ίδια με τα σημερινά δεδομένα. Με λίγα λόγια, όπως αναφέρουν έμπειροι πολιτικοί αναλυτές, οι σημερινές συνθήκες που περιέγραψε χθες ο κ. Καραμανλής ως «κρίση απαξίωσης, κρίση απονομιμοποίησης, κρίση αμφισβήτησης και απόρριψης του θεσμικού πλαισίου και του πολιτικού συστήματος», επικρατούσαν με ορισμένες διαφοροποιήσεις και την εποχή της διακυβέρνησης της χώρας από τον ίδιο. Μάλιστα, κατά τις περιόδους διακυβέρνησης από τους Γιώργο Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα, το κλίμα αυτό επιδεινώθηκε ή διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα, με τον κ. Καραμανλή να μην αναφέρεται στη χθεσινή παρέμβασή του στις κυβερνήσεις αυτές. Ενδεικτικά είναι τα παρακάτω στοιχεία των ετήσιων ερευνών της Public Issue για την εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι των θεσμών.
Δικαιοσύνη και Δικαστές:
Δυσπιστία: 43%
Ενδιάμεση θέση: 19%
Εμπιστοσύνη: 38%
Ελληνικός δείκτης εμπιστοσύνης στους Θεσμούς
Πρόεδρος Δημοκρατίας 860
Δικαιοσύνη και Δικαστές 88
Βουλή: 81
Υπουργεία: 45
Κυβερνήσεις: 22
Κόμματα: 16
Η ανάλυση μάλιστα του πολιτικού αναλυτή Γιάννη Μαυρή της Public Issue εκείνης της περιόδου έλεγε ότι «η κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς του κράτους και της Διακυβέρνησης, θα πρέπει να θεωρηθεί πρωτοφανής. Η απαξίωση των πολιτικών κομμάτων, που κατατάσσονται στην τελευταία (46η) θέση του δείκτη (CI=16), των κυβερνήσεων (CI=22) και της κρατικής διοικητικής μηχανής (CI=45) είναι ολοκληρωτική. Η συσσωρευμένη κοινωνική δυσπιστία έχει συμπαρασύρει και τη Βουλή (CI=81), αλλά εκδηλώνεται, επίσης, και στις βαθμίδες της διοίκησης, που θεωρητικά βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη (Δήμοι, CI=113 και Νομαρχίες CI=84)».
Δικαιοσύνη και Δικαστές
Δυσπιστία: 47%
Ενδιάμεση θέση: 14%
Εμπιστοσύνη: 39%
Ελληνικός δείκτης εμπιστοσύνης στους Θεσμούς
Πρόεδρος Δημοκρατίας 880
Δικαιοσύνη και ΔΙκαστές 83
Βουλή: 57
Υπουργεία: 31
Κυβερνήσεις: 12
Κόμματα: 10
Αντίστοιχα, η ανάλυση του Γιάννη Μαυρή της Public Issue εκείνης της περιόδου έλεγε ότι «τα Πολιτικά Κόμματα, κατατάσσονται και φέτος στην τελευταία (48η) θέση του δείκτη (CI=10, σημειώνοντας ετήσιες απώλειες 6 μονάδων), οι Κυβερνήσεις στην προτελευταία (47η), με CI=12, έναντι 22 το 2007 (-10) και η κρατική διοικητική μηχανή, δηλαδή τα Υπουργεία, στην 44η (42η το 2007), με δείκτη CI=31, έναντι 45 το 2007 (-14). Η συσσωρευμένη κοινωνική δυσπιστία συμπαρασύρει και τη Βουλή, η οποία υποβιβάζεται από την 30η θέση το 2007, στην 38η φέτος (CI=57, έναντι 81 προηγουμένως, -24). Σε οριακά επίπεδα κυμαίνεται, επίσης, και η εμπιστοσύνη στις βαθμίδες της διοίκησης, που θεωρητικά βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη (Δήμοι, CI=115, έναντι 113 πριν και Νομαρχίες CI=102, έναντι 84). Σε σύγκριση με τη θετική εικόνα που κατέγραφαν αντίστοιχες έρευνες προηγούμενων ιστορικών περιόδων, είναι εμφανής η χαμηλή εμπιστοσύνη στην Αστυνομία (CI=93) και τη Δικαιοσύνη (CI=83). Η εντεινόμενη κοινωνική αποδοκιμασία των εν λόγω θεσμών είναι πιθανό να σχετίζεται, αφενός με την αύξηση της κρατικής καταστολής, τα τρία τελευταία χρόνια (με απαρχή την κοινωνική διαμαρτυρία στο χώρο της Παιδείας), τις διενέξεις που έχει προκαλέσει η αύξηση της κοινωνικής επιτήρησης με χρήση καμερών, και αφετέρου με τα φαινόμενα της διαφθοράς, την αποκάλυψη του παραδικαστικού κυκλώματος, κ.α.».
Δεκέμβριος 2009
Τα ίδια σχεδόν στοιχεία καταγράφει και αντίστοιχη έρευνα του 2009, με τον Γιάννη Μαυρή της Public Issue να αναφέρει πως «τον χρόνο που πέρασε, η βαθύτατη κρίση που χαρακτηρίζει το σύνολο των θεσμών στην Ελλάδα δεν δείχνει να περιορίζεται. Αντιθέτως, η ελάχιστη βελτίωση της συνολικής εικόνας οφείλεται, το πιθανότερο, στην πολιτική μεταβολή που σημειώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο. Γεγονός που -κατά κανόνα- επηρεάζει ευνοϊκά, πλην όμως συγκυριακά, το γενικό κοινωνικό κλίμα. Συνεπώς, η κρίση των θεσμών μάλλον τείνει να αναπαράγεται με την ίδια ένταση. Η εμπιστοσύνη που τρέφουν οι πολίτες στους θεσμούς της διακυβέρνησης, της οικονομίας και της κοινωνίας αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας μιας χώρας. Η συνολική κατάταξη των θεσμών, με βάση τις τιμές που καταγράφουν στον δείκτη εμπιστοσύνης, δίδεται στο σχετικό διάγραμμα και είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική, όχι μόνο για τους θεσμούς της πολιτικής, αλλά και της οικονομίας.
Με εξαίρεση τους τρεις πρώτους και ελάχιστους ακόμη, η κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς του κράτους και της διακυβέρνησης συνεχίζει να είναι πρωτοφανής. Συνιστά ανοικτή κρίση της κοινωνικής τους νομιμοποίησης. Η απαξίωση των κυβερνήσεων, των πολιτικών κομμάτων και της κρατικής διοικητικής μηχανής δεν μεταβλήθηκε αισθητά κατά τη διάρκεια του 2009. Τα πολιτικά κόμματα κατατάσσονται φέτος στην προτελευταία (47η, από την τελευταία 48η το 2008) θέση του δείκτη (CI=15, έναντι 10 το προηγούμενο έτος, +5), κάτι που ασφαλώς δεν μπορεί να εκληφθεί ως επιτυχία. Οι κυβερνήσεις υποβιβάζονται στην τελευταία (48η), με CI=14, έναντι 12 το 2008 (+2) και η κρατική διοικητική μηχανή, δηλαδή τα υπουργεία, στη 43η (44η το 2008), με δείκτη CI=34, έναντι 31 το 2008 (+3). Η συσσωρευμένη κοινωνική δυσπιστία εξακολουθεί να πλήττει και τη Βουλή, η οποία, ωστόσο, καταλαμβάνει φέτος την 30ή θέση από την 38η που κατείχε πέρυσι (CI=74, έναντι 57 προηγουμένως, +17). Αντιθέτως, μειώνεται φέτος η (ήδη οριακή) εμπιστοσύνη στις βαθμίδες της διοίκησης, που θεωρητικά βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη, συγκεκριμένα: στους δήμους (CI=91, έναντι 115 πριν, -24) και στις νομαρχίες (CI=83, έναντι 102 το 2008, -19)».
Τα στοιχεία της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς από το 2007 μέχρι το 2025