Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε φιλόδοξη διπλωματική πρωτοβουλία για τη δημιουργία νέου πολυμερούς μηχανισμού συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Απογευματινής και της Βασιλικής Δελημήτρου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε την πρόταση κατά τη βουλευτική συζήτηση για την εξωτερική πολιτική, θέτοντας τα θεμέλια για διάλογο μεταξύ πέντε βασικών περιφερειακών δρώντων.

Διαβάστε: Συνάντηση Γκιουλέκα με Μητσοτάκη: Το σχέδιο του ΥΜΑΘ για επαφές με φορείς και βαλκανικά κράτη

Το σχήμα συνεργασίας 5x5 στην Ανατολική Μεσόγειο

Η ελληνική πρόταση προβλέπει τη συμμετοχή πέντε παράκτιων εθνών της Ανατολικής Μεσογείου: Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Τουρκίας και Λιβύης. Το καινοτόμο στοιχείο του σχήματος έγκειται στους πέντε θεματικούς πυλώνες που θα διαρθρώσουν τη συνεργασία.

Οι βασικοί άξονες της πρωτοβουλίας περιλαμβάνουν:
• Διαχείριση μεταναστευτικών ροών
• Προστασία θαλάσσιου περιβάλλοντος
• Ενίσχυση συνδεσιμότητας
• Οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών
• Πολιτική προστασία

Το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών κατέχει κεντρική θέση στην ατζέντα, καθώς αποτελεί διαρκές σημείο έντασης μεταξύ των κρατών της περιοχής και εμποδίζει την αξιοποίηση ενεργειακών πόρων.

Διπλωματική στρατηγική και γεωπολιτικό πλαίσιο

Το υπουργείο Εξωτερικών αναλαμβάνει τη διερεύνηση της βιωσιμότητας και των προοπτικών του σχήματος, εξετάζοντας τη δυνατότητα μόνιμης λειτουργίας του. Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι στόχος είναι η οικοδόμηση γεφυρών επικοινωνίας με όλα τα περιφερειακά κράτη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με τα οποία υπάρχουν διαφορές. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο των τρεχουσών γεωπολιτικών ανακατατάξεων και αντικατοπτρίζει την ελληνική προσήλωση σε περιφερειακά σχήματα συνεργασίας. Η Αθήνα επιδιώκει να αντιμετωπίσει κοινές προκλήσεις μέσω διαλόγου και σεβασμού του διεθνούς δικαίου.

Η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας

Κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η Ελλάδα λειτουργεί ως σταθερός πυλώνας ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. Η χώρα διαθέτει ισχυρό διπλωματικό αποτύπωμα, αναβαθμισμένη διεθνή θέση, σταθερή οικονομία και αξιόπιστες αμυντικές ικανότητες.

Αυτά τα στοιχεία επιτρέπουν στην Ελλάδα όχι μόνο να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις προκλήσεις, αλλά και να πρωτοστατεί σε διαλόγους με γειτονικά κράτη. Όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, η Ελλάδα δεν φοβάται αλλά επιδιώκει ενεργά τη συνεννόηση με όλους τους περιφερειακούς εταίρους.

Αμερικανικές πρωτοβουλίες και διπλωματικές επαφές

Η ανακοίνωση του Κυριάκου Μητσοτάκη συμπίπτει με περίοδο εντατικής διπλωματικής δραστηριότητας στην Ουάσινγκτον, με επίκεντρο τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Μασάντ Μπούλος, ειδικός σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και συμπέθερος του Αμερικανού προέδρου, έχει αναλάβει παρόμοιες πρωτοβουλίες. Ο κ. Μπούλος φέρεται να έχει πραγματοποιήσει διαδοχικές επαφές με εκπροσώπους Ελλάδας, Τουρκίας, Λιβύης και Αιγύπτου, στοχεύοντας στην ενθάρρυνση διαλόγου για την επίλυση διαφορών, ιδίως στον τομέα των θαλασσίων ζωνών. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον κ. Μπούλος στις 26 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Η ελληνική πρωτοβουλία προαναγγέλλει σημαντική διπλωματική κινητικότητα τους επόμενους μήνες, καθώς η Αθήνα επιδιώκει να μετατρέψει την πρόταση σε λειτουργικό μηχανισμό περιφερειακής συνεργασίας.