Γιώργος Γεραπετρίτης: Δεν νοείται η αλλαγή συνόρων διά της βίας (Εικόνες)

Στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο μίλησε ο Γιώργος Γεραπετρίτης στο πλαίσιο της εκδήλωσης "Η Ελλάδα απέναντι στις Σύγχρονες Διεθνείς Προκλήσεις". Ο υπουργός Εξωτερικών στάθηκε στην αλλαγή του status quo που χαρακτήριζε τη θέση της Ευρώπης στον πλανήτη, ειδικά σε ό,τι αφορά τη σύνδεσή της με το Διεθνές Δίκαιο. Μίλησε, μάλιστα, για αλλαγές δεδομένων "χωρίς προηγούμενο", ενώ τόνισε πως ο φόβος του είναι μην τυχόν η Ευρώπη πάθει το "σύνδρομο της Αθήνας" και πέσει θύμα του "λαϊκισμού των δημαγωγών".

Διαβάστε: Η Ελλάδα πάντοτε πρωτοπόρος στην πρόοδο της ενταξιακής πορείας των Δυτικών Βαλκανίων

Ο υπουργός Εξωτερικών, επιπλέον, είπε ότι "δεν νοείται η αλλαγή συνόρων διά της βίας", ενώ τόνισε ότι το διεθνές δίκαιο ωφελεί τα κράτη που βρίσκονται "σε δύσκολη γειτονιά". 

Γιώργος Γεραπετρίτης: "Η Ευρωπαϊκή Ένωση αμφισβητείται εκ των έσω" 

Ο Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι η πειθώς της Ευρωπαϊκής Ένωσης αμφισβητείται από τους ίδιους τους λαούς της. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι το διεθνές Δίκαιο "τρίζει", σχολίαζοντας ότι για τα κράτη που βρίσκονται σε "δύσκολη γειτονιά" είναι "πολύ ισχυρό όπλο. Επίσης, δήλωσε ότι "δεν νοείται σήμερα οποιαδήποτε αλλαγή των συνόρων διά της βίας". "Το Δίκαιο οφείλει να εφαρμόζεται. Αυτά που βιώνουμε σήμερα νομίζω είναι πραγματικά χωρίς προηγούμενο τόσο στην Ευρώπη, όσο και στον κόσμο. Δεδομένα, τα οποία υφίσταντο επί δεκαετίες, όπως για παράδειγμα ότι η Ευρώπη είναι απροσπέλαστη, είναι θωρακισμένη πλέον έχουν εκλείψει.

Στην καρδιά της Ευρώπης υφίσταται ένας μεγάλος πόλεμος, ένας εξαιρετικά αιματηρός πόλεμος, ενώ η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση βάλλεται. Και βάλλεται τόσο εκ των έσω, αλλά βάλλεται και από τους ίδιους τους λαούς, οι οποίοι πλέον αμφισβητούν ανοιχτά την ισχύ, την πειθώ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βασικό επιχείρημα ότι έχει αδυναμία στη λήψη των αποφάσεων. Αλλά, κυρίως, επειδή αδυνατεί να μπορέσει να εισφέρει στην απάμβλυνση των κρίσεων, οι οποίες βρίσκονται γύρω μας. Η βασική αρχή ότι η Ευρώπη είναι θωρακισμένη και ότι δεν νοείται η οποιαδήποτε αλλαγή συνόρων δια της βίας, πλέον αποτελεί παρελθόν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Και μέσα σ' αυτό το περιβάλλον υπάρχουν μια σειρά από παράδοξα, τα οποία διαμορφώνουν αν θέλετε και τη νέα αντίληψη περί διεθνούς αρχιτεκτονικής ασφαλείας".

Ο ρόλος του διεθνούς Δικαίου είναι ειρηνοποιητικός, όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών: "Για να το πω με όρους νομικούς, μια και απευθύνομαι σε ένα ειδικό ακροατήριο, εκείνο, το οποίο θα περίμενε κανείς ακούγοντας το Διεθνές Δίκαιο ως μοχλό για την ειρηνική επίλυση των διαφορών - όπως εξάλλου απαιτεί και ο Καταστατικός Χάρτης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, να έχουμε δηλαδή τον κανόνα και επί τη βάσει του κανόνα να προσπαθούμε να επιλύσουμε τα πραγματικά - εκείνο, το οποίο συμβαίνει είναι ότι έχουμε τη λύση και αναζητούμε μόνο το νομικό θεμέλιο. Το οποίο θα ενδύσει στην πραγματικότητα μια προειλημμένη απόφαση, η οποία είναι και η ωφέλιμη. Μια αμιγώς ωφελιμιστική προσέγγιση, στην οποία το Διεθνές Δίκαιο όχι μόνο υποχωρεί - αυτή θα ήταν η σχετικώς καλύτερη προσέγγιση - αλλά ακόμη-ακόμη αποτελεί και ένα νομιμοποιημένο άλλοθι για να λαμβάνονται αποφάσεις, οι οποίες πλήττουν την πειθώ του Δικαίου. Κυρίως, όμως πλήττουν τους αδύναμους.

"Υποχωρούν οι δημοκρατίες στον κόσμο" 

Ο Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι οι δημοκρατίες είναι ευάλωτες, ακριβώς τη στιγμή που το πολίτευμα φαίνεται ενισχυμένο στον πλανήτη. Έτσι, τα αυταρχικά καθεστώτα κερδίζουν χώρο: "Οι δημοκρατίες στον κόσμο υποχωρούν, ο αυταρχισμός γίνεται όλο και πιο ορατός. Το δίκαιο του ισχυρού επιβάλλεται και τρέπει τις δημοκρατίες σε de facto αυταρχικά καθεστώτα. Στην καταμέτρηση του Democracy Index του Economist για το 2024 κατεγράφησαν 74 δημοκρατίες - και 74 είναι οι πλήρεις δημοκρατίες, αλλά και δημοκρατίες οι οποίες είναι ελλειμματικές -, ενώ μη χαρακτηριζόμενες δημοκρατίες έχουμε σε 93 κράτη. Μπορείτε να φανταστείτε πού θα ήταν αυτός ο δείκτης εάν η αναφορά γινόταν όχι στη δημοκρατία, που είναι ένα πολύ περισσότερο διαδικαστικό φαινόμενο του κόσμου μας, αλλά στο κράτος δικαίου, το οποίο έχει και πολύ ουσιαστικές διαδρομές να ανατρέξει" .

Οι φόβοι που συνδέουν με την αρχαία Ελλάδα

Επιπλέον, μίλησε για τους τρεις κινδύνους που ελλοχεύουν. Το "σύνδρομο της Αθήνας", η πτώση τύπου "Μακεδονικής Αυτοκρατορίας" και η πτώση του "του αρχαίου καθεστώτος το οποίο στην πραγματικότητα κατέπεσε από αντίπαλες ιδεολογίες". 

"Η Αθήνα, ήταν ένα πολύ πιο ισχυρό πολίτευμα από όλες τις απόψεις σε σχέση με την Σπάρτη. Κατέπεσε όμως γιατί; Διότι υπέκυψε στον λαϊκισμό των δημαγωγών, όπως τον παρουσίασε ο Θουκυδίδης. Κι επειδή σήμερα ο λαϊκισμός είναι το έσχατο μέσο που χρησιμοποιείται από εκείνους που βρίσκονται εν αδίκω ή εκείνους, οι οποίοι επιθυμούν να έχουν αθέμιτη πρόσβαση στην εξουσία, ο μεγάλος κίνδυνος βρίσκεται πάντοτε μέσα μας. Και για την Ευρώπη ο κίνδυνος αυτός είναι πρωτίστως εντός"

Επιπλέον, "δυστυχώς παρατηρούμε σήμερα την έλλειψη ανθεκτικών θεσμών, την υποχώρηση γενικώς των θεσμών, όπως επίσης και την έλλειψη ηγεσίας αρκετές φορές στα διεθνή fora. Για να μπορέσει να επιβιώσει η ειρήνη και η ευημερία απαιτούνται θεσμοί. Όπου υπάρχουν κενά θεσμικά είναι βέβαιο ότι αυτά θα καλυφθούν από εκείνους που επιβουλεύονται τη λειτουργία τους. Θα πρέπει λοιπόν όλοι να μην είμαστε επιλήσμονες της σημασίας που έχει να χτίσουμε ανθεκτικούς θεσμούς".

Τόνισε επίσης: "οι ιδεολογίες, οι οποίες εμφανίζονται και στην πραγματικότητα μεταδίδονται με αστραπιαία ταχύτητα παντού, μπορούν να λειτουργήσουν ως ψυχολογικός μοχλός για την απομείωση της αξίας των θεσμών. Η ιδεολογική αυτή μάχη μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλα προβλήματα εκείνους, οι οποίοι στηρίζονται στις αξίες".

Αρχές και κανόνες

Το διπλωματικό κεφάλαιο της Ελλάδας, με βάση τον υπουργό Εξωτερικών, βρίσκεται στις Αρχές και τους κανόνες που θέτει και όχι στις βάσεις της συναλλαγής: "Να μπορεί να συνομιλεί με όλους, ακόμη και όταν αυτοί μεταξύ τους δεν μπορούν να συνομιλήσουν. Η Ελλάδα είναι στρατηγικός συνομιλητής του Ισραήλ, όταν ταυτοχρόνως μιλούμε σε άριστο επίπεδο με όλο τον αραβικό κόσμο και με την Παλαιστινιακή Αρχή. Είμαστε προνομιακός συνομιλητής της Παλαιστινιακής Αρχής. Λίγες ώρες μετά τη Διάσκεψη για την Ειρήνη στη Γάζα, στο Sharm El-Sheikh της Αιγύπτου, είχα την ευκαιρία να υποδεχθώ την Παλαιστίνια υπουργό Εξωτερικών σε ένα πολύ υψηλό συμβολισμό. Η Ελλάδα ενώνει τον Βορρά και τον Νότο, την Ανατολή και τη Δύση. Αυτή είναι η παρουσία μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θέσαμε μια σειρά από προτεραιότητες, οι οποίες προτεραιότητες συνδέονται με την ειρηνική επίλυση των διαφορών. Κάτι που δυστυχώς ο σύγχρονος κόσμος το έχει ξεχάσει και αμελήσει. Για την προστασία των παιδιών σε ένοπλες συρράξεις, την προστασία των γυναικών και τη θαλάσσια ασφάλεια".

Επιπλέον, εκδήλωσε την υπερηφάνια του για τα επιχειρήματα της Ελλάδας, όπως "ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός με τα απώτατα όρια της δικής μας δυνητικής υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, δεν υπήρχε και σήμερα είναι ευρωπαϊκό κεκτημένο. Τα θαλάσσια πάρκα, τα οποία εκτείνονται σε περιοχές κυριαρχίας της χώρας, είναι σημαντικά, διότι εξουδετερώνουν επιχειρήματα, τα οποία υπάρχουν δεκαετίες εναντίον της Ελλάδας". Ανέφερε, επιπλέον, τις επενδύσεις αμερικανικών εταιρειών, ως επιχείρημα για την ελληνική πειθώ των κυριαρχικών δικαιωμάτων: Όλα αυτά είναι πρωτοβουλίες, όπως πρωτοβουλία είναι και η πρόταση που έθεσε ο πρωθυπουργός για τη σύγκληση μιας διεθνούς διάσκεψης της Ανατολικής Μεσογείου με όλες τις όμορες θαλάσσιες χώρες, μας καθιστά στην πραγματικότητα επισπεύδοντες, μας φέρνει στο προσκήνιο, μας καθιστά ιδιοκτήτες των πολιτικών για εμάς. Και το λέω αυτό εντίμως. Δεν υπάρχει λογική της αντίδρασης, υπάρχει η λογική της δράσης. Μόνο έτσι κερδίζεις σε αυτόν τον πολύπλοκο κόσμο".

Τέλος, αναφέρθηκε στον εθνικισμό που απειλεί τα δυτικά Βαλκάνια: "Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απειλή από έναν λανθάνοντα εθνικισμό που βγαίνει στην επιφάνεια σε ένα ναρκοθετημένο περιβάλλον. Γι' αυτό τον λόγο τα δυτικά Βαλκάνια θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως ύψιστη προτεραιότητα. Ο δρόμος είναι ένας, προς την ευρωπαϊκή οικογένεια".