Μέσα η Ελλάδα στην ευρωπαϊκή αμυντική ασπίδα, έξω η Τουρκία από το πρόγραμμα SAFE, μέχρι να άρει το casus belli και την αμφισβήτηση της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών. Ενας διπλός στόχος επετεύχθη για την ελληνική διπλωματία και εξωτερική πολιτική την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο αυτό δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή μιας δύσκολης διαδρομής, με πολλά «αγκάθια» και εμπόδια στον δρόμο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητά του να επιτύχει αυτόν τον στόχο (σ.σ.: την αποφασιστική ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης έως το 2030) γρήγορα και σε ευρεία κλίμακα, ώστε η Ευρώπη να είναι καλύτερα εξοπλισμένη για να ενεργεί και να αντιμετωπίζει αυτόνομα, με συντονισμένο τρόπο και με μια προσέγγιση 360 μοιρών, τις άμεσες και τις μελλοντικές προκλήσεις και απειλές». Η αναγνώριση της λεγόμενης «ευρωπαϊκής ασφάλειας 360 μοιρών», η οποία θα καλύπτει και τα νοτιοανατολικά σύνορα της Ευρώπης, ήταν κάτι στο οποίο είχε επιμείνει ιδιαίτερα και ο Ελληνας πρωθυπουργός το τελευταίο διάστημα, βλέποντας τη μεγάλη έμφαση που -εύλογα- έδιναν οι «27» στην ενίσχυση της προστασίας των βορειοανατολικών συνόρων της Ε.Ε. απέναντι στην αυξανόμενη απειλή της Ρωσίας. Μάλιστα, σε ξεχωριστό εδάφιο στο κείμενο συμπερασμάτων σημειώνεται ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι είναι σημαντική η άμυνα των υπόλοιπων συνόρων της Ε.Ε., λόγω των απειλών που αντιμετωπίζουν».

Διαβάστε: Χατζηβασιλείου: "Αναβαθμίζουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις όσο ποτέ άλλοτε - Δεν είμαστε πολεμοχαρείς, θέλουμε να διαπραγματευόμαστε από θέση ισχύος"


Αντίδραση για το Ταμείο

Θετικά αξιολογείται, επίσης, από την Αθήνα το γεγονός ότι στον «οδικό χάρτη» για το 2030, στις προτάσεις για εμβληματικά ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, περιλαμβάνεται και αυτή που είχε διατυπώσει ο Ελληνας πρωθυπουργός από κοινού με τον Πολωνό ομόλογό του, Ντόναλντ Τουσκ, τον Μάιο του 2024, για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ασπίδας αεράμυνας με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Αυτό, ωστόσο, το οποίο επιδιώκει η ελληνική πλευρά και ακόμη δεν έχει γίνει αποδεκτό, καθώς συναντά σθεναρή αντίδραση, κυρίως από τα κράτη του ευρωπαϊκού Βορρά, είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού αμυντικού ταμείου για χρηματοδότηση εξοπλιστικών προγραμμάτων και άλλων αμυντικών δαπανών, με κοινή χρηματοδότηση μέσω κεντρικού δανεισμού, στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε., με μικρότερο πάντως βεληνεκές.

Η Τουρκία μένει εκτός SAFE λόγω του casus belli

Ως προς το πρόγραμμα SAFE, ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τις Βρυξέλλες τόνισε ότι η χώρα μας έχει ξεκαθαρίσει ότι αυτήν τη στιγμή δεν πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να συμμετέχει η Τουρκία, ενώ επανέλαβε ότι «όσο η Τουρκία έχει εκκρεμές casus belli απέναντι στην Ελλάδα, όσο αμφισβητείται η κυριαρχία ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, προφανώς και δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μια τέτοια συμμετοχή». Υπενθυμίζουμε ότι το SAFE είναι ένα καινούργιο χρηματοδοτικό εργαλείο, που θα παρέχει έως 150 δισ. ευρώ σε δάνεια μακράς διάρκειας σε ανταγωνιστικές τιμές στα κράτη-μέλη που ζητούν χρηματοδοτική συνδρομή για επενδύσεις σε αμυντικές ικανότητες.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, αναμένεται να ξεδιπλωθεί άμεσα η πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης, μέσα από ενέργειες του υπουργείου Εξωτερικών, για το σχήμα 5x5, δηλαδή τη συνάντηση των παράκτιων χωρών της ευρύτερης περιοχής μας, που θα περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Τουρκία και τη Λιβύη - χώρες που αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις και οι οποίες θα μπορούσαν να συνεργαστούν σε πέντε συγκεκριμένα ζητήματα: το Μεταναστευτικό, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τη συνδεσιμότητα, τις οριοθετήσεις θαλάσσιων ζωνών και την πολιτική προστασία. Η θέση της χώρας μας σε αυτόν τον διάλογο ενισχύεται και από το γεγονός ότι προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς οι εξελίξεις στο κομμάτι της έρευνας για την εξόρυξη υδρογονανθράκων. Χθες, Παρασκευή, υπεγράφησαν από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου, τέσσερις Υπουργικές Αποφάσεις, οι οποίες αφορούν την επιλογή των ομίλων Chevron - HELLENiQ Energy ως προτιμητέων επενδυτών του διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Πελοποννήσου και νοτίως της Κρήτης.

Η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για το στεγαστικό 

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθιξε το ζήτημα του Στεγαστικού, ζητώντας από την Κομισιόν να δημιουργήσει μια πλατφόρμα δεδομένων (database) στην οποία θα παρακολουθεί ποιες πολιτικές για τη στέγη φέρνουν αποτέλεσμα και ποιες όχι, σε όλη την Ευρώπη. «Η Ευρώπη πιστεύω ότι έχει έναν ρόλο όμως να παίξει, δίνοντάς μας σε πρώτη φάση μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση, ενδεχομένως, ευρωπαϊκών προγραμμάτων, παραδείγματος χάρη για επισκευές σπιτιών, χωρίς να είμαστε αυστηρά περιορισμένοι αυτές οι επισκευές να αφορούν μόνο ενεργειακή αναβάθμιση», δήλωσε ο ίδιος μετά τη Σύνοδο Κορυφής, προαναγγέλλοντας πρωτοβουλίες της κυβέρνησης σύντομα σε αυτή την κατεύθυνση. Προανήγγειλε, επίσης, ότι θα πιέσει για να περιληφθούν στον επόμενο Προϋπολογισμό της Ε.Ε., της περιόδου 2028-2034, ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος της στέγασης. Εξάλλου, αν οι σχετικές διαβουλεύσεις κρατήσουν επί μακρόν, αυτό μπορεί να σημάνει ότι οι τελικές διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν την περίοδο της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε., δηλαδή στο δεύτερο εξάμηνο του 2027.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά»