Μία από τις πλέον σημαντικές συναντήσεις πραγματοποιήθηκα την Πέμπτη αργά το απόγευμα στο Ζάππειο Μέγαρο στο περιθώριο της Συνόδου Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC). Πρόκειται για την πολυαναμενόμενη Υπουργική Συνάντηση Ενέργειας του Σχήματος 3+1, δηλαδή των υπουργών Ελλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία πραγματοποιήθηκε σε έναν ξεχωριστό χώρο του Ζαππείου και διήρκησε αρκετές ώρες, ένδειξη της σοβαρότητας με την οποία αντιμετωπίστηκε από όλες τις πλευρές η συνεργασία των τεσσάρων χωρών προκειμένου να παρασχεθεί στρατηγική σταθερότητα και ανθεκτικότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι ακόμη και στην επίσημη ανακοίνωση που εκδόθηκε αργά το βράδυ της Πέμπτης από την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα γίνεται ευθεία αναφορά σε «κακόβουλους παράγοντες της περιοχής», αλλά και στην «ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών που μοιράζονται κοινές αξίες και στόχους».

Στο parapolitika.gr μίλησε ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου. Όταν ρωτήθηκε για το τι σηματοδοτεί αυτή η τετραμερής συμμαχία για την Κύπρο και γενικότερα για τη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου, υπογράμμισε την παρουσία της Αμερικής ως σταθεροποιητικού παράγοντα.

Τι σηματοδοτεί, κύριε υπουργέ, η συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών για την Κύπρο και γενικότερα για την Ανατολική Μεσόγειο;
Εγώ πιστεύω ότι είναι ευρύτερο το μήνυμα. Η συνεργασία μεταξύ των συγκεκριμένων τριών χωρών πάντοτε υπήρχε σε θέματα ενέργειας. Και όχι μόνο. Η παρουσία όμως του +1, δηλαδή των Ηνωμένων Πολιτειών, δίνει ένα πολιτικό μήνυμα προς όλους όσοι εμποδίζουν ενεργειακά έργα στην περιοχή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν το συγκεκριμένο σχήμα του «3», δηλαδή Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ, για να προωθηθούν έργα τα οποία βοηθούν στη σταθερότητα της περιοχής, στη γεωπολιτική, αλλά παράλληλα προσφέρουν και ενέργεια η οποία μπορεί να πάει μέσω διαδρόμων κάθετων ή οριζόντιων προς κατευθύνσεις τις οποίες να περιοριστεί η κατανάλωση ρωσικού φυσικού αερίου.

Άρα, η παρουσία του τέταρτου παράγοντα, των Ηνωμένων Πολιτειών, λειτουργεί ως εχέγγυο για να προχωρήσουν κάποια έργα στην Κύπρο; Είτε αυτά είναι τα μεγάλα έργα εξορύξεων με εταιρείες όπως η Chevron είτε είναι το καλώδιο;

Ναι, κοιτάξτε, η περιοχή ξέρετε ότι έχει γεωπολιτικές προκλήσεις. Η εγγύτητα πολλών κρατών στην Ανατολική Μεσόγειο και η μη ύπαρξη συμφωνιών για θαλάσσια σύνορα, ΑΟZ, δηλαδή αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, καταλαβαίνετε ότι χρειάζονται παρεμβάσεις από κάποιο μέρος στο οποίο να μπορεί να διαχειριστεί τα πολλά αυτά κράτη, τα οποία μπορεί να έχουν και διαφορετικές αντιλήψεις πολιτικές, θρησκευτικές. Οπότε με αυτή τη λογική του «+1» πιστεύω ότι μπορεί να υπάρχει ένας φορέας, εκείνος ο οποίος να διαπραγματεύεται ώστε να υπάρξει σταθερότητα για να μπορούν να ενισχυθούν αυτά τα ενεργειακά έργα. Και το πιο σημαντικό, το οποίο πολλές φορές χάνουμε, είναι ότι η ενέργεια που καταναλώνεται και που θα καταναλώνεται είναι πολύ περισσότερη από την ενέργεια που παράγεται.
Οπότε με αυτήν τη λογική όλα τα έργα θα πρέπει να προωθηθούν και όλες οι τεχνολογίες. Μιλούμε για τεχνολογία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για τεχνολογίες οι οποίες σχετίζονται με υδρογονάνθρακες, όπως είναι το φυσικό αέριο, όπως πιστεύω και εγώ προσωπικά ότι δεν πρέπει να παραμερίζεται και η πυρηνική ενέργεια.

Τώρα μιλάμε βέβαια για τον ελέφαντα στο δωμάτιο, που δεν είναι άλλος από την Τουρκία. Σωστά;

Εσείς το λέτε.

Θα ήθελα να μου πείτε συγκεκριμένα για το καλώδιο. Θα προχωρήσει; Συζητήσατε προχθές γι' αυτό;

Είναι πολύ ευθεία η ερώτησή σας, αλλά δεν μπορώ να δώσω ευθεία απάντηση. Ο λόγος είναι διότι το έργο είναι μεγαλεπήβολο. Έχει τεχνικές, οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις. Σε όλα τα έργα, είτε λέγεται καλώδιο είτε οτιδήποτε που είναι ένα φιλόδοξο έργο, το οποίο τεχνικά περνάει σε μία απόσταση σχεδόν χιλίων χιλιομέτρων, χωρίς το Ισραήλ, συν το γεγονός ότι υπάρχουν βάθη νερού τριών χιλιομέτρων, καταλαβαίνετε ότι αυτές οι τρεις προκλήσεις, θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης.

Στη συνάντηση αυτή των 3+1 τέθηκε και το θέμα της ελληνικής πρωτοβουλίας 5Χ5;

Όχι. Τουλάχιστον στις συναντήσεις που ήμουν παρών.

Η επόμενη συνεδρίαση της Υπουργικής Συνάντησης Ενέργειας του Σχήματος 3+1 πρόκειται να γίνει την άνοιξη στην Ουάσιγκτον, με στόχο την εμβάθυνση της συνεργασίας, όπως τουλάχιστον δεσμεύτηκαν οι εκπρόσωποι των τεσσάρων κρατών στο Ζάππειο.