EnΜητσοτάκης & Χριστοδουλίδης: Σε εξέλιξη η συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου - Ενέργεια, Κυπριακό και διμερείς σχέσεις στο επίκεντρο (Εικόνες)
Η ατζέντα της συνάντησης
Mε επίκεντρο το ενεργειακό η συνάντηση Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη στο Μέγαρο Μαξίμου
Διαβάστε: Υπουργική Σύνοδος Ενέργειας 3+1: Τι αποκαλύπτει για Chevron και Καλώδιο ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, στο parapolitika.gr
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις διαβουλεύσεις που αφορούν το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, ένα έργο στρατηγικής σημασίας τόσο για τις δύο χώρες όσο και για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς χαρακτηρίζεται έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCI). Η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια περίοδο όπου η ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών αποκτά κρίσιμο γεωπολιτικό ρόλο, ενισχύοντας παράλληλα τον κοινό τους προσανατολισμό στη σταθερότητα και την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύνοδος για το Καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ: Ο στόχος και οι τομείς συνεργασίας
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Κώστα Παπαχλιμίντζου για το parapolitila,gr, περιβάλλον, Υγεία, Παιδεία, Μεταφορές, Ψηφιακή Πολιτική, Στεγαστική Πολιτική, Πολιτική Προστασία, Δικαιοσύνη, Πολιτισμός και Εξωτερική Πολιτική είναι μεταξύ των τομέων συνεργασίας που θα συζητηθούν από τους αρμόδιους υπουργούς Ελλάδας και Κύπρου, με στόχο την ανάληψη συντονισμένων δράσεων στους αντίστοιχους τομείς, την εντατικοποίηση της συνεργασίας και την ανταλλαγή καλών πρακτικών, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές.
Οι τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή, το Κυπριακό μετά και την εκλογή Τουφάν Ερχιουρμάν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, αλλά και η ανάληψη καθηκόντων από την Κυπριακή Δημοκρατία προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2026 αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο της συνάντησης που θα έχει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.
Αναμένεται ακόμα να συζητηθούν τα ενεργειακά, υπό το φως και των εξελίξεων των τελευταίων ημερών. Ο κ. Μητσοτάκης θα ενημερώσει τον κ. Χριστοδουλίδη για τις συναντήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους και τις συμφωνίες που υπογράφηκαν στην Αθήνα και αναβαθμίζουν τον ρόλο της Ελλάδας γεωπολιτικά και ενεργειακά στην ευρύτερη περιοχή και μέχρι την Ουκρανία.
Το πρόγραμμα της Συνόδου
Το πρόγραμμα της Συνόδου περιλαμβάνει κατ’ ιδίαν συνάντηση των κ. Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη στο Μέγαρο Μαξίμου (10:35-11:35), διμερείς επαφές μεταξύ των υπουργών των δύο χωρών, καθώς και την Ολομέλεια της Διακυβερνητικής (11:45-12:45), στην οποία θα συμμετάσχουν οι δύο ηγέτες και τα μέλη των κυβερνήσεων. Κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας θα παρουσιαστεί ο απολογισμός των προηγούμενων Διακυβερνητικών, θα γίνει επισκόπηση της προόδου και θα τεθούν οι νέοι τομείς συνεργασίας, που θα καθορίσουν τον «οδικό χάρτη» των επόμενων ετών. Μετά τη λήξη των εργασιών, ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Κύπριος πρόεδρος θα προβούν σε κοινές δηλώσεις προς τα MME (12:45-13:05).
Οι τρεις άξονες
Το καλώδιο που θα συνδέει το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας με αυτό της Κύπρου και στη συνέχεια με του Ισραήλ είναι ο τρίτος άξονας του μεγάλου ενεργειακού «παιχνιδιού» στο οποίο φιλοδοξεί να πρωταγωνιστήσει η χώρα μας. Ο πρώτος άξονας αφορά την εξόρυξη υδρογονανθράκων, με την ExxonMobil, τη μεγαλύτερη αμερικανική εταιρεία ενέργειας, να υπογράφει τις προάλλες συμφωνία για να αποκτήσει το 60% της παραχώρησης στο Block 2, στη θαλάσσια περιοχή στο βορειοδυτικό Ιόνιο Πέλαγος, και να επενδύσει περί τα 80.000.000 δολάρια, ώστε σε συνεργασία με την Energean και την HelleniQ Energy να προχωρήσει η ερευνητική γεώτρηση στα τέλη του 2026 ή στις αρχές του 2027.
Ο δεύτερος άξονας έχει να κάνει με το ισχυρό επενδυτικό και πολιτικό ενδιαφέρον από την Ουάσινγκτον για τον Κάθετο Διάδρομο, μέσω του οποίου το φυσικό αέριο θα φτάνει από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Οδησσό -παρακάμπτοντας τα στενά του Βοσπόρου- με τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και στη συνέχεια τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία, στο οποίο προστίθεται η κρίσιμη συμφωνία για μακροχρόνιο συμβόλαιο αμερικανικού φυσικού αερίου προς την Ελλάδα με τη ΔΕΠΑ και τον AKTOR.
Ο τρίτος άξονας αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Κύπρο, με τα γνωστά προβλήματα που έχουν ανακύψει τους τελευταίους μήνες. Αθήνα και Λευκωσία φέρονται αποφασισμένες να προχωρήσουν στα απαραίτητα βήματα για την ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (Great Sea Interconnector, πρώην EuroAsia Interconnector), που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα και συνάμα πιο φιλόδοξα υποθαλάσσια έργα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόσφατα, έπειτα από δύο χρόνια μεταβιβάστηκαν οι άδειες στον ΑΔΜΗΕ και οι δύο ρυθμιστικές Αρχές ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ έχουν αναπτύξει καλή γραμμή επικοινωνίας και επιχειρούν βήμα-βήμα να επιλύσουν τις τεχνικές και οικονομικές εκκρεμότητες.
Ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Έλι Κοέν, έβαλε ωστόσο μια νέα παράμετρο, αυτήν της πιθανής κατασκευής πρώτα του τμήματος Ισραήλ-Κύπρου και κατόπιν του τμήματος Κύπρου- Ελλάδας. «Αυτή τη στιγμή, βάσει σχεδίου, η πρώτη φάση είναι να δημιουργηθεί η γραμμή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου και η δεύτερη είναι να δημιουργηθεί μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. Ίσως θα πρέπει να σκεφυούμε να αλλάξουμε τη σειρά και να ξεκινήσουμε με τη σύνδεση Ισραήλ-Κύπρου προκειμένου να εξοικονομήσουμε χρόνο», δήλωσε σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κυριακής».
Η στήριξη των ΗΠΑ
Το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης φέρεται να συζητήθηκε την περασμένη Πέμπτη στο Ζάππειο, στο πλαίσιο της Συνόδου των υπουργών Ενέργειας της πρωτοβουλίας 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες), με το κοινό ανακοινωθέν να περιλαμβάνει μια παράγραφο που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως έμμεση στήριξη των ΗΠΑ στο έργο. «Οι υπουργοί επαναβεβαίωσαν και τη στήριξή τους σε ευρύτερα έργα περιφερειακής διασυνδεσιμότητας, τόσο σε αυτά που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη όσο και σε μελλοντικά, στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC), στην ανάπτυξη της ενέργειας και στη συνεργασία για την προστασία των ενεργειακών υποδομών», αναφέρεται στην κοινή δήλωση. Ο κ. Παπασταύρου μάλιστα ανέφερε μιλώντας στο EΡΤ news ότι στη συνάντηση αυτή «δηλώθηκε υποστήριξη των ΗΠΑ σε όλα τα έργα ενεργειακής σύνδεσης που υφίστανται ή θα γίνουν, τη δημιουργία ενός ενεργειακού κέντρου, τη διασφάλιση σταθερότητας και ενίσχυσης της Ανατολικής Μεσογείου».
Για το επίμαχο αυτό ζήτημα θα συναντηθούν σήμερα στις Βρυξέλλες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, ο ομόλογός του της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου, και ο επίτροπος Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Νταν Γιόργκενσεν, σε μία προσπάθεια να εξευρεθεί κοινός τόπος για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων. Ο Ευρωπαίος επίτροπος, εξάλλου, απαντώντας προ ημερών σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Νίκου Φαραντούρη, ανέφερε ότι «ο αγωγός διασύνδεσης Great Sea Interconnector (GSI) είναι ένα έργο στρατηγικής σημασίας που θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου». Όπως σημείωσε στη συνέχεια, «η Επιτροπή υποστηρίζει σθεναρά το έργο GSI», το οποίο είναι έργο κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) και στο οποίο έχει διατεθεί επιχορήγηση ύψους 657 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη». Ο κ. Παπαναστασίου, ερωτηθείς στο Ζάππειο (από τα «Παραπολιτικά») για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, αναγνώρισε ότι «έχει τεχνικές, οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις» και απέφυγε να απαντήσει για την υλοποίησή του.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης -που είχε συζητήσει κατ’ ιδίαν το ζήτημα αυτό με τον Νίκο Χριστοδουλίδη τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη- έχει αποφασίσει να κινηθεί πάνω σε δύο γραμμές: Πρώτον, στο ότι οι σχέσεις Ελλάδας-Κύπρου παραμένουν αδιατάρακτες, ανεξάρτητα από την εξέλιξη του έργου αυτού. Δεύτερον, στο ότι το έργο θα προχωρήσει εφόσον λυθούν οι οικονομοτεχνικές εκκρεμότητες.
