Στην Αττική κατοικούν, µε βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής, 3.814.064 πολίτες. Καθηµερινά κυκλοφορούν επίσης χιλιάδες τουρίστες, καθώς η Αθήνα αποτελεί ολοένα και περισσότερο, τα τελευταία χρόνια, ελκυστικό πόλο έλξης επισκεπτών διεθνώς: Μόνο πέρυσι, ο συνολικός αριθµός τους έφτασε σχεδόν στα 8 εκατοµµύρια. Παράλληλα, εκατοντάδες φορτηγά και νταλίκες χρησιµοποιούν την Εθνική Οδό, την Αττική Οδό και άλλους δρόµους για να µεταφέρουν εµπορεύµατα από και προς τα τρία µεγάλα λιµάνια (Πειραιάς, Ραφήνα, Λαύριο) και το διεθνές αεροδρόµιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Μέσα στα χρόνια της κρίσης οι δηµόσιες επενδύσεις στις υποδοµές περιορίστηκαν κατά πολύ και το µοναδικό νέο έργο που έχει παραδοθεί την τελευταία δεκαετία στο Λεκανοπέδιο είναι η επέκταση του µετρό και του τραµ στον Πειραιά. Τα γεγονότα αυτά συνθέτουν ένα «εκρηκτικό» σκηνικό ως προς το κυκλοφοριακό στην Αττική, µε τους περισσότερους δρόµους να έχουν φτάσει στα όρια του κορεσµού και τους οδηγούς να χάνουν πολλές ώρες κάθε µέρα πίσω από το τιµόνι.
Η κυβέρνηση, σύµφωνα µε πληροφορίες, που έχει γίνει δέκτης πολλών παραπόνων για το µείζον αυτό ζήτηµα τα τελευταία χρόνια, έχει επεξεργαστεί κάθε πιθανό σενάριο και έχει καταλήξει σε συγκεκριµένα έργα τα οποία είναι εφικτό να γίνουν και από τεχνικής άποψης και από δηµοσιονοµικής. Οι ευρωπαϊκοί πόροι που ήταν διαθέσιµοι, π.χ., τις δεκαετίες του 1980 ή του 1990 ή του 2000, για δρόµους και µετρό, δεν υπάρχουν πια. Τόσο στην τρέχουσα προγραµµατική περίοδο του ΕΣΠΑ (2021-2027) όσο και στην επόµενη (2028-2034), η συνολική χρηµατοδότηση για τον σκοπό αυτό στη χώρα µας θα ξεπερνά µετά βίας τα 2 δισ. ευρώ.
Κυκλοφοριακό: Η νέα Γραµµή 4 του µετρό
Το µεγάλο έργο που ήδη τρέχει -µε προϋπολογισµό 1,7 δισ. ευρώ- είναι η κατασκευή της νέας Γραµµής 4 του µετρό, µε 15 νέους σταθµούς και 13 χιλιόµετρα υπόγειας σήραγγας, που θα διασυνδέεται µε τις Γραµµές 2 και 3 στους σταθµούς «Ακαδηµία» και «Ευαγγελισµός», αντίστοιχα, για καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού. Η αναµενόµενη επιβατική κίνηση είναι 300.000 επιβάτες την ηµέρα, ωστόσο το αρχικό χρονοδιάγραµµα, που προέβλεπε έναρξη λειτουργίας το 2029, έχει ήδη πάει πίσω κατά δύο χρόνια και η εκτιµώµενη έναρξη τοποθετείται πλέον στο 2031. Το επόµενο έργο του µετρό, που έχει ολοκληρωµένο σχεδιασµό και δηµοπράτηση, είναι η επέκταση της Γραµµής 2, προς Ιλιον, µήκους περίπου 4 χιλιοµέτρων µε τρεις νέους σταθµούς («Παλατιανή», «Ιλιον», «Αγιος Νικόλαος») και αναµενόµενη επιβατική κίνηση 50.000 επιβατών την ηµέρα. Παρά τα όσα κατά καιρούς γράφονται ή λέγονται, κανένα άλλο έργο του µετρό δεν είναι ακόµη ώριµο µελετητικά για να βγει καν η προκήρυξη, πόσω µάλλον να προχωρήσει η υλοποίησή του. Εντός του 2026 θεωρείται βέβαιο ότι θα έχει τελειώσει ένα σηµαντικό έργο για τη ∆υτική Αττική, η επέκταση του Προαστιακού Σιδηροδρόµου, συνολικού µήκους 34,6 χιλιοµέτρων, µε επτά νέες στάσεις, από τα Ανω Λιόσια στα Μέγαρα, µε χρηµατοδότηση από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Στο κοµµάτι των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, προχωρά επίσης η ανανέωση του στόλου των λεωφορείων (σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη), µε τον δεύτερο διαγωνισµό για την προµήθεια 475 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, που θα έχουν βγει στους δρόµους µέχρι το τέλος του 2027.
Τα οφέλη
Στο κοµµάτι των υποδοµών, το 2027 είναι το αισιόδοξο σενάριο ολοκλήρωσης του έργου κατασκευής των τριών κόµβων και της σύνδεσης της ∆υτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Αιγάλεω (∆ΠΛΑ) µε την Εθνική Οδό Αθηνών - Κορίνθου και η ολοκλήρωση του Κόµβου Σκαραµαγκά. Τα προσδοκόµενα οφέλη, όπως τα έχει περιγράψει ο αρµόδιος υπουργός Υποδοµών και Μεταφορών, Χρίστος ∆ήµας, είναι η δηµιουργία ενιαίου άξονα Λεωρόφου Σχιστού - ∆υτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Αιγάλεω, η εξάλειψη των κυκλοφοριακών προβληµάτων στη Λ. Σχιστού, η εκτροπή της κυκλοφορίας από τη Λ. Κηφισού στον νέο άξονα Σχιστού - ∆ΠΛΑ και η αναβάθµιση της Εθνικής Οδού Αθηνών - Κορίνθου µε τρεις λωρίδες κυκλοφορίας στην περιοχή των κόµβων Σχιστού - Σκαραµαγκά. Σηµαντική ανακούφιση στον Κηφισό θα φέρει και η ανάπτυξη του Επιχειρηµατικού Πάρκου στη θέση «Σπηλιές» του ∆ήµου Φυλής. Με το έργο αυτό, θα φύγει όλο το κοµµάτι των εµπορευµατικών µεταφορών από τον Ελαιώνα, όπου είναι άναρχα σήµερα απλωµένο, και να µετεγκατασταθεί, µε τρόπο σύγχρονο και οργανωµένο, στη Φυλή.
Εντός του 2027 αναµένεται να παραδοθεί ο υπογειοποιηµένος τετραπλός σιδηροδροµικός διάδροµος στα Σεπόλια, ένα έργο που ξεκινά από την έξοδο του σιδηροδροµικού σταθµού Αθηνών προς Θεσσαλονίκη και καταλήγει στις Τρεις Γέφυρες στην περιοχή Σεπολίων του ∆ήµου Αθηναίων, µε διπλό κυκλοφοριακό όφελος: τη µείωση του χρόνου των δροµολογίων των τρένων και την αποκατάσταση της επικοινωνίας εννέα κάθετων οδών, µέσω της απελευθέρωσης της περιοχής στην οποία σήµερα γίνεται επιφανειακά η διέλευση συρµών, κάτι που θα κάνει πιο εύκολη τη ζωή των οδηγών.
Νωρίτερα, στο τέλος του 2026, η κυβέρνηση και το αρµόδιο υπουργείο προσδοκούν να παραδοθεί ένα έργο που θα ξεκινήσει άµεσα και θα βοηθήσει στην κυκλοφοριακή αποσυµφόρηση της Αττικής Οδού, στο ύψος της διασταύρωσης µε την ΠΑΘΕ. Πρόκειται για την «έξυπνη» λύση που επελέγη για τον ανισόπεδο κόµβο Μεταµόρφωσης: Θα δηµιουργηθεί νέα, ανεξάρτητη είσοδος στην εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης από την Αττική Οδό (µε κατεύθυνση αποκλειστικά προς Πειραιά), ώστε να τελειώσει το καθηµερινό ατελείωτο µποτιλιάρισµα αυτοκινήτων εκεί όπου ενώνονται οι δύο κλάδοι εισόδου (Αεροδρόµιο προς Λαµία και Ελευσίνα προς Λαµία). Η επέκταση της Λεωφόρου Κύµης και η σύνδεση µε την ΠΑΘΕ και την Αττική Οδό, παρότι είχε γίνει ο σχεδιασµός της, δεν φαίνεται προς το παρόν τουλάχιστον να προχωράει. Εντός του 2026 αναµένεται να ολοκληρωθεί και η υπογειοποίηση της Λεωφόρου Ποσειδώνος στο ύψος του Ελληνικού, που θα «κόψει» πέντε φανάρια συνολικά και θα βελτιώσει σηµαντικά την κίνηση των οχηµάτων στην παραλιακή.
Δύο πολυσυζητηµένα έργα «έκπληξη»
Η «έκπληξη», ωστόσο, µπορεί να προέλθει από δύο άλλα πολυσυζητηµένα έργα, που ωστόσο δεν έχει ξεκινήσει ακόµη η διαδικασία υλοποίησής τους. Πρόκειται, κατά πρώτον, για την ιδέα της επέκτασης της Αττικής Οδού προς τα νότια, µε ένα νέο τµήµα, σχεδόν εξ ολοκλήρου υπόγειο (η λεγόµενη σήραγγα Ηλιούπολης), το οποίο θα ενώνει τον Καρέα µε το Ελληνικό. Θα ξεκινάει από την Κατεχάκη, εκεί όπου τελειώνει σήµερα η ∆υτική Περιφερειακή Υµηττού και θα φτάνει έως τη Λεωφόρο Βουλιαγµένης, µε τρεις λωρίδες ανά ρεύµα κυκλοφορίας και χωρίς άλλη έξοδο. Κατά δεύτερον, για τον αυτοκινητόδροµο «Ελευσίνα - Οινόφυτα», που θα συµβάλει αποφασιστικά στην αποσυµφόρηση του Κηφισού, αφού πλέον χιλιάδες αυτοκίνητα και φορτηγά θα παρακάµπτουν καθηµερινά την Αττική, καθώς ούτως ή άλλως δεν είναι ο τελικός προορισµός τους. Σύµφωνα µε πληροφορίες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ζητήσει µέχρι την ανάπαυλα των γιορτών να έχουν συγκεντρωθεί όλα τα σχετικά στοιχεία και οι παράµετροι, ώστε στις αρχές του νέου έτους να τεθούν τα δεδοµένα επί τάπητος και να ληφθούν οι όποιες αποφάσεις.