Σε τεντωμένο σκοινί ισορροπούν οι σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων ψαράδων στο Αιγαίο, όπως μαρτυρούν τα καθημερινά επεισόδια για την αλιεία με αποκορύφωμα την ένταση που σημειώθηκε το βράδυ της Τρίτης, στο Αγαθονήσι. Οι ελληνικές πρωτοβουλίες για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, τα Θαλάσσια Πάρκα, το επαπειλούμενο βέτο για την ένταξη της Τουρκίας στο SAFE και οι ελληνοαμερικανικές συμφωνίες για την αναβάθμιση της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο της Μεσογείου, έχουν προκαλέσει εκνευρισμό στην Τουρκία και έχουν βάλει στον πάγο όλες τις διπλωματικές διαβουλεύσεις για την πραγματοποίηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, όπου ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο Τούρκος Πρόεδρος θα συζητούσαν τα εκκρεμή ζητήματα.

Παρόλα αυτά, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διαβεβαίωσε κατά την τηλεοπτική του συνέντευξη στην ΕΡΤNews ότι η συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο θα πραγματοποιηθεί σύντομα, χωρίς ωστόσο να την προσδιορίζει χρονικά. Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Λάνα Ζωχιού στην τελευταία ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών, -την ίδια ημέρα- διαβεβαίωσε και εκείνη με τη σειρά της, ότι «μετά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα διπλωματικά επιτελεία εργάζονται για τον επόμενο γύρο του Πολιτικού Διαλόγου και της Θετικής Ατζέντας» χωρίς όμως να δώσει κάποιο χρονοδιάγραμμα.

Όμως τα «ήρεμα νερά στο Αιγαίο» κινούνται πλέον σε ένα ρευστό τοπίο. Η ελληνική πρωτοβουλία 5Χ5 που ανέλαβε η Ελλάδα, προκειμένου να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου οι μεσογειακές χώρες με χρόνια εκκρεμή ζητήματα, με βασικότερα τον καθορισμό ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδας, μέχρι στιγμής έχει δώσει πενιχρά αποτελέσματα. Η πρωτοβουλία αυτή φαίνεται να φέρει την υποστήριξη των ΗΠΑ με τελικό σκοπό την κατάληξη συμφωνίας.

Αντώνης Κλάψης στο parapolitika.gr: Τα ενεργειακά είναι καταλύτης για τα ελληνοτουρκικά

Ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Αντώνης Κλάψης, μιλώντας στο parapolitika.gr υποστηρίζει πως δεν είναι εύκολη μια τελική συμφωνία, ωστόσο τα ενεργειακά ενδέχεται να επιδράσουν ως καταλύτης. «Δεν ξέρω κατά πόσο είναι εύκολο η Ελλάδα και η Τουρκία να φτάσουν σε μία συμφωνία, γιατί αυτό σημαίνει ότι και η μία και η άλλη πλευρά θα πρέπει να υπαναχωρήσουν από πάγιες θέσεις τους», σημειώνει ο κ. Κλάψης και συνεχίζει: «Μπορεί να γίνει και αυτό, δεν αποκλείεται, μπορεί να υπάρξει μία φόρμουλα η οποία να καλύπτει εν μέρη, όχι για 100% και τις δύο πλευρές. Το ερώτημα είναι που βρίσκεται το σημείο ισορροπίας κάθε φορά και ποιος έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει, όχι πλήρως την άποψή του, αλλά πιο δυναμικά, πιο πολύ τη δική του άποψη, έναντι του άλλου. Αυτό που πιστεύω είναι ότι τα ενεργειακά είναι καταλύτης, υπό την έννοια ότι σίγουρα αλλάζουν το τοπίο στην περιοχή μας. Δηλαδή, οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν πολύ μεγάλη υπόθεση να υπάρχει η ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία -επενδύουν πολύ σε αυτό και δεν πρόκειται να τα αφήσουν στο έλεος του Θεού- και το βλέπουν και σε συνάρτηση με μια γενικότερη αλλαγή του ενεργειακού περιβάλλοντος στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο στην Ανατολική Ευρώπη. Δηλαδή, τη διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου, που ενδεχομένως να πάρει και τη μορφή μιας σύνδεσης με το Ισραήλ. Την προοπτική ερευνών σε ελληνική υφαλοκρηπίδα, στην οποία εμπλέκονται ή θα εμπλακούν και αμερικανικές επιχειρήσεις. Το βλέπω αυτό σαν ένα ενιαίο πακέτο. Δεν το βλέπω ως τρία, τέσσερα διαφορετικά πράγματα, αλλά κομμάτια σε ένα ενιαίο παζλ».

Την ίδια ώρα και στο Κυπριακό, μετά τη χθεσινή συνάντηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη και του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη Τουφάν Ερχουρμάν, διαφαίνονται εξελίξεις καθώς διαπιστώθηκε θετική διάθεση για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων.

Ο κ. Κλάψης, διατηρεί ωστόσο τις επιφυλάξεις του για την αισιοδοξία που διατυπώνεται μετά την εκλογή του Ερχιουρμάν. Λέει, ο ίδιος: «Κρατώ πολύ μικρό καλάθι, διότι πιστεύω ότι, ναι μεν ο νέος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων σίγουρα είναι πιο διαλλακτικός ή φαίνεται να είναι πιο διαλλακτικός, θα το δούμε και στην πράξη αυτό, αλλά, κατά τη γνώμη μου, ο καθοριστικός παράγοντας, δυστυχώς, δεν είναι οι Τουρκοκύπριοι, ούτε ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων. Αν η διαπραγμάτευση για το Κυπριακό ήταν μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, εγώ είμαι βέβαιος ότι η λύση θα είχε επιτευχθεί πριν από 30 ή 40-50 χρόνια. Ο παράγοντας εδώ είναι η Τουρκία. Οι Τουρκοκύπριοι είναι εξαρτημένοι από την Τουρκία. Υπάρχει περίπτωση ένας Τουρκοκύπριος ηγέτης να συμφωνεί σε λύση του Κυπριακού που δεν θα είναι σύμφωνη με την επιθυμία της Άγκυρας; Νομίζω ότι είναι αυταπάτη, εκτός πραγματικότητας. Το βασικό ζήτημα εδώ είναι κατά πόσο μπορούμε να ενεργοποιούμε μια λύση η οποία θα έχει και την έγκριση της Τουρκίας και όχι τόσο την έγκριση των Τουρκοκυπρίων. Για να σας το πω ανάποδα, μια λύση που θα εγκρίνει η Τουρκία, αλλά και όχι οι Τουρκοκύπριοι, θα εφαρμοστεί κατά τη γνώμη μου. Μια λύση που θα την εγκρίνουν οι Τουρκοκύπριοι, αλλά όχι η Τουρκία, δεν θα εφαρμοστεί ποτέ».

"Τα επεισόδια στο Αιγαίο έχουν μειωθεί εντυπωσιακότατα, αλλά η βελτίωση αυτή δεν θα διαρκέσει για πάντα - Η Τουρκία συνεχίζει να έχει ανοιχτά θέματα κατά της Ελλάδας"

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, η καθημερινότητα στο Αιγαίο για τους κατοίκους των δύο χωρών, συνεχίζει να είναι δύσκολη και με εντάσεις που πολλές φορές φτάνουν σε ακραίες καταστάσεις, ικανές να τροφοδοτήσουν κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Αντώνης Κλάψης, ερμηνεύει στο parapolitika.gr το γεγονός: «Δεν αποκλείεται να δούμε και στο μέλλον τέτοιου είδους επεισόδια. Η αλήθεια όμως είναι, ότι τα τελευταία χρόνια, τα επεισόδια στο Αιγαίο, είτε με τη μορφή παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου, είτε με τη μορφή επεισοδίων στα χωρικά μας ύδατα ή στη θάλασσα γενικώς, έχουν περιοριστεί, έχουν μειωθεί εντυπωσιακότατα, ειδικά όσο προς τις παραβιάσεις του εναερίου χώρου, σχεδόν είμαστε στο μηδέν ενώ τα προηγούμενα χρόνια που είχαμε κάθε μέρα, δεν ξέρω κι εγώ πόσες. Άρα μην είμαστε και τελείως αρνητικοί. Υπάρχει βελτίωση, αλλά μην έχουμε και την αυταπάτη ότι αυτή η βελτίωση θα διαρκέσει για πάντα, στον βαθμό που η Τουρκία συνεχίζει να έχει ανοιχτά θέματα έναντι της Ελλάδας».