Την πλήρη αναδόμηση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών της χώρας παρουσίασε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, επισημαίνοντας ότι το σύστημα βρισκόταν σε κατάσταση «πλήρους διάλυσης» επί δεκαετίες. «Η εικόνα ήταν εξαιρετικά κακή, και αυτό δυστυχώς πιστοποιήθηκε και από τις αποφάσεις των ίδιων των δικαστηρίων, τα οποία έκριναν ότι ιατροδικαστές σε σοβαρές υποθέσεις δεν είχαν κάνει καλά τη δουλειά τους», τόνισε.

Σύμφωνα με τον υπουργό, οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες λειτουργούσαν για 115 χρόνια χωρίς ενιαία διοικητική δομή, χωρίς εποπτεία και χωρίς κοινά πρωτόκολλα εξέτασης, γεγονός που δημιουργούσε σοβαρές αποκλίσεις και αμφιβολίες στις εκθέσεις που υποβάλλονταν στις δικαστικές αρχές. «Δεν μιλάμε για αναδιοργάνωση, γιατί η αναδιοργανώνεις κάτι που είναι ήδη οργανωμένο. Εδώ μιλάμε για οργάνωση εξ αρχής», υπογράμμισε.

Φλωρίδης για ιατροδικαστικές υπηρεσίες: Τι αλλάζει με τον νόμο 5172/2025

Με τον νέο νόμο δημιουργήθηκε στο υπουργείο Δικαιοσύνης Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών, καθώς και περιφερειακές διευθύνσεις και τμήματα, με στόχο σαφή ιεραρχία, εποπτεία και καθοδήγηση. Παράλληλα, καθιερώθηκε υποχρεωτικό ενιαίο πρότυπο σύνταξης ιατροδικαστικών εκθέσεων, ώστε κάθε εξέταση να περιλαμβάνει συγκεκριμένα δεδομένα και να αποφεύγονται ασάφειες που στο παρελθόν δημιουργούσαν προβλήματα στην ποινική διαδικασία.

Σημαντική καινοτομία αποτελεί η σύσταση τριμελούς επιτροπής επαναξιολόγησης, η οποία θα εξετάζει περιπτώσεις αμφιλεγόμενων εκθέσεων, οι οποίες στο παρελθόν δεν μπορούσαν να αποτιμηθούν με τρόπο άμεσο και αποδεκτό από τη Δικαιοσύνη. «Ακούσαμε τα μύρια όσα, ότι η επιτροπή έχει περίεργους σκοπούς. Όμως είναι κρίσιμο εργαλείο ώστε η υπηρεσία να επιτελεί την αποστολή της», ανέφερε ο κ. Φλωρίδης.

Ψηφιακή μετάβαση με τεχνητή νοημοσύνη

Με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Πειραιά, οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες περνούν πλήρως σε ψηφιακό περιβάλλον. Ο κοσμήτορας της Σχολής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και διευθυντής του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοϊατρικής, Ηλίας Μαγκλόγιαννης, παρουσίασε το νέο πληροφοριακό σύστημα, το οποίο αξιοποιεί τεχνητή νοημοσύνη και θα αποτελεί ενιαία βάση δεδομένων σε όλη τη χώρα.

Το σύστημα θα ενισχύει την ταχύτητα στην έκδοση εκθέσεων, θα διασφαλίζει διαφάνεια, θα προσφέρει αυτοματοποιημένη καταγραφή στοιχείων και θα επιτρέπει διαλειτουργικότητα με άλλες δημόσιες υπηρεσίες που εμπλέκονται στην ποινική διαδικασία.

Το κόστος της προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται σε 751.635 ευρώ μαζί με ΦΠΑ, ενώ περιλαμβάνει και υποχρέωση εγκατάστασης πληροφοριακών συστημάτων αξίας 100.000 ευρώ. Σύμφωνα με τον υπουργό, το παραγόμενο έργο αποτελεί «μοναδικής αξίας ψηφιακό προϊόν, ενδεχομένως παγκοσμίου πρωτοτύπου», το οποίο στη συνέχεια μπορεί να αξιοποιηθεί και ευρύτερα από το Πανεπιστήμιο.

Οι παθογένειες που αντιμετωπίζονταν για δεκαετίες

Η υπηρεσιακή γραμματέας του υπουργείου, Βίκυ Γιαβρή, παρουσίασε φωτογραφικό υλικό που αποτύπωνε την κατάσταση εγκατάλειψης πολλών ιατροδικαστικών κέντρων, καθώς και τα έργα ανακαίνισης και εκσυγχρονισμού που έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη.

Μεταξύ των προβλημάτων που χαρακτήριζαν επί χρόνια το σύστημα:

- Ανυπαρξία επιχειρησιακού σχεδιασμού

- Έλλειψη αξιολόγησης και ελέγχου

- Καθυστερήσεις ετών στην έκδοση ιατροδικαστικών εκθέσεων – σε περίπτωση έγινε 5 χρόνια

- Υποστελέχωση και ελλείψεις νεκροτόμων και εξειδικευμένου προσωπικού

- Ελλιπής ιατρικός εξοπλισμός και υποβαθμισμένα νεκροτομεία

- Αμφιλεγόμενες ιατροδικαστικές εκθέσεις σε πολύκροτες υποθέσεις

- Υποχρέωση νεκροτομής ακόμη και για θανάτους εντός νοσοκομείων

- Απροσδιόριστες σοροί σε ψυκτικούς θαλάμους για μεγάλα χρονικά διαστήματα

- Πού και πότε θα λειτουργούν οι νέες υπηρεσίες

Η αναδιάρθρωση περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές στον χάρτη λειτουργίας των ιατροδικαστικών μονάδων:

- Από 1.7.2026: Ενοποίηση των νεκροτομείων Αθήνας και Πειραιά σε νέο, σύγχρονο χώρο που θα εξυπηρετεί όλη την Αττική.

- Από 1.1.2026: Λειτουργία καθημερινής ιατροδικαστικής υπηρεσίας στην Καβάλα για τους νομούς Καβάλας και Δράμας.

- Από αρχές 2026: Λειτουργία ιατροδικαστικής υπηρεσίας στον Πολύγυρο (δύο φορές την εβδομάδα τον χειμώνα, καθημερινά το καλοκαίρι) για το νομό Χαλκιδικής.

- Νέα Μουδανιά: Ιατρείο για τα κλινικά περιστατικά.

Ήδη σε λειτουργία από 1.11.2025: Υπηρεσία στη Χαλκίδα δύο φορές την εβδομάδα για Ευβοία και Βοιωτία.

Παράλληλα, στις 18 Δεκεμβρίου 2025 ξεκινά, με χορηγία της Heal Academy, ο πρώτος κύκλος επιμόρφωσης των ιατροδικαστών με αντικείμενο την παιδική κακοποίηση και την ψυχολογική υποστήριξη πολιτών.