EnΗ Θεσσαλία οδηγός στη νέα εποχή της Δικαιοσύνης: Ο Δικαστικός Χάρτης "έκοψε" τον χρόνο απονομής στη μέση
Άρθρο γνώμης
Τα δικαστήρια όχι μόνο ανταποκρίνονται στον τρέχοντα φόρτο, αλλά και απομειώνουν συστηματικά το συσσωρευμένο απόθεμα εκκρεμών υποθέσεων
Άρθρο της Κατερίνας Παπακώστα*
Έναν χρόνο μετά την έναρξη ισχύος του νέου Δικαστικού Χάρτη, η Θεσσαλία προσφέρει ένα από τα πλέον εύγλωττα παραδείγματα του πώς μια θεσμική μεταρρύθμιση, όταν σχεδιάζεται με σοβαρότητα και εφαρμόζεται με συνέπεια, μπορεί να ανατάξει εκτός από αριθμούς και το κύρος της Δικαιοσύνης.
Πριν από περίπου έναν χρόνο, ως εισηγήτρια του νομοσχεδίου στη Βουλή, έφερα ενώπιον του Κοινοβουλίου το επιχείρημα ότι η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, η αναδιάρθρωση των δικαστηρίων και η ορθολογική ανακατανομή της δικαστικής ύλης αποτελούσαν μια ώριμη και αναπόδραστη εξέλιξη, αναγκαία για να εξέλθει το σύστημα απονομής δικαίου από τη χρόνια ακαμψία που το ταλαιπωρούσε.
Σήμερα, με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία των Πρωτοδικείων της Θεσσαλίας μας ανά χείρας, η πραγματικότητα αποδεικνύεται περισσότερο πειστική από κάθε κοινοβουλευτική συζήτηση… Ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση αποφάσεων έχει μειωθεί δραστικά και η ικανότητα εκκαθάρισης των υποθέσεων έχει ενισχυθεί σε πρωτοφανή βαθμό. Στο σύνολο των Πρωτοδικείων της Περιφέρειας, ο εκτιμώμενος χρόνος έκδοσης απόφασης από τις 390 ημέρες πριν από τη μεταρρύθμιση περιορίστηκε στις 206, σχεδόν στο ήμισυ, ενώ το ποσοστό εκκαθάρισης υποθέσεων ανήλθε από 92,9% σε 103,2%.
Εύκολα λοιπόν κανείς μπορεί να αντιληφθεί πως τα δικαστήρια όχι μόνο ανταποκρίνονται στον τρέχοντα φόρτο, αλλά και απομειώνουν συστηματικά το συσσωρευμένο απόθεμα εκκρεμών υποθέσεων.
Η εικόνα αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα όταν εξεταστεί σε επίπεδο επιμέρους εδρών. Το Πρωτοδικείο Λάρισας, με τη μείωση του χρόνου έκδοσης απόφασης από 347 σε 201 ημέρες και με ποσοστό εκκαθάρισης που υπερέβη το 104%, αναδεικνύεται σε δικαστικό σχηματισμό υψηλής αποδοτικότητας, αποδεικνύοντας ότι η προσαρμογή στο νέο σύστημα μπορεί να παράγει άμεσα και χειροπιαστά αποτελέσματα.
Ο Βόλος παρουσιάζει την εντυπωσιακότερη μεταβολή! Από 350 ημέρες σε μόλις 152 και με άνοδο του ποσοστού εκκαθάρισης στο 107,7%, καθίσταται χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η αναδιάταξη της ύλης και η νέα λειτουργική φιλοσοφία του Χάρτη επιτρέπουν εκτός από ταχύτερη και ποιοτικώς ανώτερη απονομή δικαιοσύνης.
Στα Τρίκαλά μας, στο Νομό μας, όπου ανέκαθεν η διασπορά και η ποικιλία της δικαστικής ύλης δημιουργούσαν πρόσθετες προκλήσεις, η μείωση από 320 σε 219 ημέρες και η αύξηση του ποσοστού εκκαθάρισης από 87,3% σε 92,8% αποδεικνύουν ότι η μεταρρύθμιση συνέβαλε σε μια σταδιακή, αλλά σταθερή εξισορρόπηση της λειτουργίας.
Η δε Καρδίτσα, με τη μετάβαση από τις 703 ημέρες στις 328 και με ποσοστό εκκαθάρισης που εκτοξεύτηκε στο 105,6%, μαρτυρεί με τον πλέον αδιάψευστο τρόπο ότι ακόμη και δικαστήρια που υπέφεραν επί δεκαετίες από υπερσυσσώρευση υποθέσεων μπορούν, υπό νέο θεσμικό πλαίσιο, να ανακτήσουν τη θεσμική τους ευρυθμία και να αποκτήσουν πλεόνασμα αποδοτικότητας.
Τα στοιχεία αυτά ας μη νοηθούν ως απλές γραμμικές αποτυπώσεις διοικητικών μεταβολών. Και αυτό γιατί αποτελούν απόδειξη ότι η Δικαιοσύνη, όταν απελευθερωθεί από δομές που δεν ανταποκρίνονται πλέον στις ανάγκες της κοινωνίας, δύναται να λειτουργήσει με τρόπο αντάξιο του συνταγματικού της ρόλου.
Η ταχύτερη έκδοση αποφάσεων μειώνει την αβεβαιότητα των πολιτών, ενισχύει την ασφάλεια των συναλλαγών, σταθεροποιεί τις οικονομικές σχέσεις και αποκαθιστά αυτό που ανέκαθεν υπήρξε ο πυρήνας του κράτους δικαίου! Τη βεβαιότητα ότι ο πολίτης μπορεί να προσφύγει στη Δικαιοσύνη γνωρίζοντας πως η Πολιτεία θα του απαντήσει εντός εύλογου χρόνου.
Όταν, πριν από έναν χρόνο, υποστήριζα ενώπιον της Εθνικής Αντιπροσωπείας ότι καμία αλλαγή δεν θα ήταν βίαιη και ότι η μετάβαση θα εξελισσόταν με τρόπο που δεν θα διατάρασσε την ασφάλεια δικαίου, γνώριζα ότι η τελική αξιολόγηση δεν θα κρινόταν στη Βουλή, αλλά στα ακροατήρια και στα γραφεία των δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων. Σήμερα, η πράξη επιβεβαιώνει ότι η μεταρρύθμιση δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ένα δικαστικό οικοσύστημα περισσότερο συνεκτικό! Περισσότερο λειτουργικό! Περισσότερο δίκαιο!
Έναν χρόνο μετά, λοιπόν, μπορούμε πλέον να πούμε με θεσμική βεβαιότητα πως ο νέος Δικαστικός Χάρτης κακώς θεωρήθηκε από κάποιους μια θεωρητική σύλληψη και από άλλους μια τεχνοκρατική άσκηση επί χάρτου. Γιατί εν τοις πράγμασι είναι μια θεσμική τομή που ανατάσσει τον πρώτο βαθμό, εξυπηρετεί τον πολίτη, ενισχύει την αποτελεσματικότητα των δικαστηρίων και επαναθεμελιώνει την εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη.
Η Θεσσαλία το απέδειξε έμπρακτα! Όταν η βούληση της Πολιτείας συναντά την αφοσίωση των λειτουργών της Θέμιδος, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητικά! Μπορεί να είναι υποδειγματικά! Και τούτο αποτελεί τη μεγαλύτερη δικαίωση όλων εμάς που πιστέψαμε και υπερασπιστήκαμε αυτή τη μεταρρύθμιση.
*Βουλευτή ΝΔ Τρικάλων
Έναν χρόνο μετά την έναρξη ισχύος του νέου Δικαστικού Χάρτη, η Θεσσαλία προσφέρει ένα από τα πλέον εύγλωττα παραδείγματα του πώς μια θεσμική μεταρρύθμιση, όταν σχεδιάζεται με σοβαρότητα και εφαρμόζεται με συνέπεια, μπορεί να ανατάξει εκτός από αριθμούς και το κύρος της Δικαιοσύνης.
Πριν από περίπου έναν χρόνο, ως εισηγήτρια του νομοσχεδίου στη Βουλή, έφερα ενώπιον του Κοινοβουλίου το επιχείρημα ότι η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, η αναδιάρθρωση των δικαστηρίων και η ορθολογική ανακατανομή της δικαστικής ύλης αποτελούσαν μια ώριμη και αναπόδραστη εξέλιξη, αναγκαία για να εξέλθει το σύστημα απονομής δικαίου από τη χρόνια ακαμψία που το ταλαιπωρούσε.
Σήμερα, με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία των Πρωτοδικείων της Θεσσαλίας μας ανά χείρας, η πραγματικότητα αποδεικνύεται περισσότερο πειστική από κάθε κοινοβουλευτική συζήτηση… Ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση αποφάσεων έχει μειωθεί δραστικά και η ικανότητα εκκαθάρισης των υποθέσεων έχει ενισχυθεί σε πρωτοφανή βαθμό. Στο σύνολο των Πρωτοδικείων της Περιφέρειας, ο εκτιμώμενος χρόνος έκδοσης απόφασης από τις 390 ημέρες πριν από τη μεταρρύθμιση περιορίστηκε στις 206, σχεδόν στο ήμισυ, ενώ το ποσοστό εκκαθάρισης υποθέσεων ανήλθε από 92,9% σε 103,2%.
Εύκολα λοιπόν κανείς μπορεί να αντιληφθεί πως τα δικαστήρια όχι μόνο ανταποκρίνονται στον τρέχοντα φόρτο, αλλά και απομειώνουν συστηματικά το συσσωρευμένο απόθεμα εκκρεμών υποθέσεων.
Η εικόνα αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα όταν εξεταστεί σε επίπεδο επιμέρους εδρών. Το Πρωτοδικείο Λάρισας, με τη μείωση του χρόνου έκδοσης απόφασης από 347 σε 201 ημέρες και με ποσοστό εκκαθάρισης που υπερέβη το 104%, αναδεικνύεται σε δικαστικό σχηματισμό υψηλής αποδοτικότητας, αποδεικνύοντας ότι η προσαρμογή στο νέο σύστημα μπορεί να παράγει άμεσα και χειροπιαστά αποτελέσματα.
Ο Βόλος παρουσιάζει την εντυπωσιακότερη μεταβολή! Από 350 ημέρες σε μόλις 152 και με άνοδο του ποσοστού εκκαθάρισης στο 107,7%, καθίσταται χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η αναδιάταξη της ύλης και η νέα λειτουργική φιλοσοφία του Χάρτη επιτρέπουν εκτός από ταχύτερη και ποιοτικώς ανώτερη απονομή δικαιοσύνης.
Στα Τρίκαλά μας, στο Νομό μας, όπου ανέκαθεν η διασπορά και η ποικιλία της δικαστικής ύλης δημιουργούσαν πρόσθετες προκλήσεις, η μείωση από 320 σε 219 ημέρες και η αύξηση του ποσοστού εκκαθάρισης από 87,3% σε 92,8% αποδεικνύουν ότι η μεταρρύθμιση συνέβαλε σε μια σταδιακή, αλλά σταθερή εξισορρόπηση της λειτουργίας.
Η δε Καρδίτσα, με τη μετάβαση από τις 703 ημέρες στις 328 και με ποσοστό εκκαθάρισης που εκτοξεύτηκε στο 105,6%, μαρτυρεί με τον πλέον αδιάψευστο τρόπο ότι ακόμη και δικαστήρια που υπέφεραν επί δεκαετίες από υπερσυσσώρευση υποθέσεων μπορούν, υπό νέο θεσμικό πλαίσιο, να ανακτήσουν τη θεσμική τους ευρυθμία και να αποκτήσουν πλεόνασμα αποδοτικότητας.
Τα στοιχεία αυτά ας μη νοηθούν ως απλές γραμμικές αποτυπώσεις διοικητικών μεταβολών. Και αυτό γιατί αποτελούν απόδειξη ότι η Δικαιοσύνη, όταν απελευθερωθεί από δομές που δεν ανταποκρίνονται πλέον στις ανάγκες της κοινωνίας, δύναται να λειτουργήσει με τρόπο αντάξιο του συνταγματικού της ρόλου.
Η ταχύτερη έκδοση αποφάσεων μειώνει την αβεβαιότητα των πολιτών, ενισχύει την ασφάλεια των συναλλαγών, σταθεροποιεί τις οικονομικές σχέσεις και αποκαθιστά αυτό που ανέκαθεν υπήρξε ο πυρήνας του κράτους δικαίου! Τη βεβαιότητα ότι ο πολίτης μπορεί να προσφύγει στη Δικαιοσύνη γνωρίζοντας πως η Πολιτεία θα του απαντήσει εντός εύλογου χρόνου.
Όταν, πριν από έναν χρόνο, υποστήριζα ενώπιον της Εθνικής Αντιπροσωπείας ότι καμία αλλαγή δεν θα ήταν βίαιη και ότι η μετάβαση θα εξελισσόταν με τρόπο που δεν θα διατάρασσε την ασφάλεια δικαίου, γνώριζα ότι η τελική αξιολόγηση δεν θα κρινόταν στη Βουλή, αλλά στα ακροατήρια και στα γραφεία των δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων. Σήμερα, η πράξη επιβεβαιώνει ότι η μεταρρύθμιση δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ένα δικαστικό οικοσύστημα περισσότερο συνεκτικό! Περισσότερο λειτουργικό! Περισσότερο δίκαιο!
Έναν χρόνο μετά, λοιπόν, μπορούμε πλέον να πούμε με θεσμική βεβαιότητα πως ο νέος Δικαστικός Χάρτης κακώς θεωρήθηκε από κάποιους μια θεωρητική σύλληψη και από άλλους μια τεχνοκρατική άσκηση επί χάρτου. Γιατί εν τοις πράγμασι είναι μια θεσμική τομή που ανατάσσει τον πρώτο βαθμό, εξυπηρετεί τον πολίτη, ενισχύει την αποτελεσματικότητα των δικαστηρίων και επαναθεμελιώνει την εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη.
Η Θεσσαλία το απέδειξε έμπρακτα! Όταν η βούληση της Πολιτείας συναντά την αφοσίωση των λειτουργών της Θέμιδος, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητικά! Μπορεί να είναι υποδειγματικά! Και τούτο αποτελεί τη μεγαλύτερη δικαίωση όλων εμάς που πιστέψαμε και υπερασπιστήκαμε αυτή τη μεταρρύθμιση.
*Βουλευτή ΝΔ Τρικάλων
