Οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Λιβύη αναμένεται να τεθούν επί τάπητος στη σημερινή συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη με τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης Ακίλα Σάλεχ που επισκέπτεται για τρίτη φορά τη χώρα μας.

Διαβάστε: Επίσκεψη-κλειδί από Λιβύη: Τι σηματοδοτεί η άφιξη του Ακίλα Σάλεχ για το τουρκολυβικό μνημόνιο - Οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις για ΑΟΖ και η συνάντηση με Γεραπετρίτη

Οι ανταλλαγές των επισκέψεων και οι επαφές με αξιωματούχους και των δύο πλευρών της βορειοαφρικανικής χώρας, σε ανώτατο επίπεδο, που ξεκίνησαν το καλοκαίρι, εξομάλυναν την κρίση στις ελληνολιβυκές σχέσεις που είχε προκληθεί από την σύναψη του τουρκολυβικού μνημονίου το 2019. Να υπενθυμίσουμε ότι οι επισκέψεις του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη και οι συνομιλίες με τους δύο επικεφαλής των κυβερνήσεων, αποσόβησε την επικύρωση της παράνομης συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης, λίγο πριν συσταθεί η αρμόδια επιτροπή του Κοινοβουλίου για να αποφανθεί επί της νομιμότητας του τουρκολυβικού μνημονίου.


Συνάντηση Γεραπετρίτη-Σάλεχ: Παράθυρο ευκαιρίας για ακύρωση του τουρκολιβικού μνημονίου, Chevron & ExxonMobil "σπρώχνουν" συμφωνία Ελλάδας με Λιβύη για ΑΟΖ

Ο πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος, Θεόδωρος Τσίκας, μιλώντας στο parapolitika.gr επισημαίνει ότι ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης δεν άλλαξε ποτέ τη στάση του έναντι του τουρκολιβυκού μνημονίου, σε αντίθεση με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ τον οποίο προσέγγισε η Άγκυρα. Όπως εκτιμά ο κ. Τσίκας ο πρόεδρος του κοινοβουλίου της Λιβύης «παρά το γεγονός ότι εδρεύει στην Ανατολική Λιβύη, δεν έχει ακολουθήσει τις κινήσεις του Χαφτάρ (τουλάχιστον προς τον παρόν) και φαίνεται ότι διατηρεί την ίδια θέση. Επομένως, μπορεί να βρεθούν κάποια σημεία σύγκλισης, διότι ξέρουμε ότι υπάρχει μία πίεση τώρα από την πλευρά της Τουρκίας προς το Κοινοβούλιο της Λιβύης να επικυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Άρα φαντάζομαι ότι το μίνιμουμ που μπορεί να ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση είναι να μην προχωρήσει η επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου».

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Γιώργος Γεραπετρίτης αναμένεται να επαναλάβει στον κ. Σάλεχ ότι η Ελλάδα απορρίπτει το τουρκολιβυκό μνημόνιο ως παράνομο και ανυπόστατο και όπως είχε δηλώσει η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Λάνα Ζωχιού, η θέση αυτή αποτελεί και θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στη διαιρεμένη Λιβύη, οποιαδήποτε συμφωνία θεωρείται δύσκολο να εφαρμοστεί χωρίς τη συμμετοχή της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Τρίπολης. Με την κυβέρνηση του Αμπντούλ Χαμίντ Νταμπαΐμπα συστάθηκαν και οι τεχνικές επιτροπές μεταξύ Ελλάδος και Λιβύης οι οποίες πρόκειται να διερευνήσουν το θέμα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Ωστόσο, παρά τη συμφωνία, δεν έχουν συνεδριάσει ακόμη (εκτός της εναρκτήριας συνεδρίασης).

Όμως, οι διαδικασίες οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης φαίνεται να επιταχύνονται από την παρουσία των μεγάλων αμερικανικών εταιρειών ενέργειας της Chevron και της ExxonMobil νότια της Κρήτης. Ο κ. Τσίκας επισημαίνει ότι «οι εταιρείες αυτές επειδή πρόκειται αν δραστηριοποιηθούν νοτίως της Κρήτης, είναι πάρα πολύ πιθανό, να ζητήσουν την παρέμβαση της αμερικανικής κυβέρνησης, ώστε αυτή να μεσολαβήσει ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Λιβύη, την κυβέρνηση της Τρίπολης για να υπάρξει μία διευθέτηση στο θέμα των θαλασσίων ζωνών. Γιατί εκμετάλλευση σε μη οριοθετημένη υφαλοκρηπίδα δεν επιτρέπεται να γίνει, απαγορεύεται να γίνει από το Διεθνές Δίκαιο. Και από τη στιγμή που η Ελλάδα με τη Λιβύη δεν έχουν οριοθετήσει υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, θα υπάρξει θέμα νομικό. Και δεν νομίζω ότι θέλουν να περιπλέξουν περισσότερο τα πράγματα οι αμερικανικές εταιρείες».

Ο σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ, για αφρικανικές υποθέσεις, Μασάντ Μπούλος, σύμφωνα με τον διεθνολόγο Θεόδωρο Τσίκα, έχει έρθει σε επαφή με την ελληνική κυβέρνηση σε μία προσπάθεια εξεύρεση λύσης, είτε για πλήρη οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, είτε μερικής οριοθέτησης ή έστω κάποιας άτυπης συνεννόησης ανάμεσα στην ελληνική και τη λιβυκή κυβέρνηση, ώστε να υπάρξει μία συμφωνία.

Οι προθέσεις της γειτονικής χώρας ως προς την οριοθέτηση ΑΟΖ, όπως διακαώς επιθυμεί η ελληνική πλευρά, αναμένεται να διαφανούν κατά τη σημερινή συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης.