Η Ελλάδα αναλαμβάνει πλέον πιο ενεργητικό ρόλο στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και της κβαντικής υπολογιστικής, όπως τόνισε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, κατά την έναρξη της συζήτησης για το νομοσχέδιο που προβλέπει την ίδρυση του «Ελληνικού Εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης». Η εξέταση του νομοσχεδίου πραγματοποιήθηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής.

Διαβάστε: Παπαστεργίου στο Συμβούλιο Τηλεπικοινωνιών: "Συνεργασία για πιο ψηφιακή, αποτελεσματική και κυρίαρχη Ευρώπη"

Ο κ. Παπαστεργίου υπογράμμισε τη σημασία δημιουργίας ισχυρών υποδομών και ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη. Το νέο σχήμα, υπό την ονομασία «ΦΑΡΟΣ AI Factory», θα αποτελεί φορέα υποστήριξης για το Δημόσιο αλλά και κόμβο για εταιρείες που αναπτύσσουν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και απαιτούν υπολογιστική ισχύ και ασφαλές περιβάλλον έρευνας.

Τρεις κύριοι τομείς έχουν καθοριστεί για το ελληνικό εργοστάσιο AI: η υγεία, η πολιτική προστασία και ο πολιτισμός, με έμφαση στα γλωσσικά μοντέλα. Στον τομέα της πολιτικής προστασίας θα αξιοποιούνται δεδομένα από το πρόγραμμα μικρο-δορυφόρων για την αγροτική παραγωγή, τα δάση, την πολεοδομία και τη γεωεπισκόπηση, ενώ θα ενισχυθεί ο ρόλος του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης στην πλατφόρμα ομογενοποίησης των ψηφιακών διαδικασιών των περιφερειών, που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο. Στόχος είναι η παροχή 270 κοινών ψηφιακών υπηρεσιών σε ολόκληρη τη χώρα. Το έργο έχει ολοκληρωθεί τεχνικά, αλλά αναμένεται η αντίστοιχη νομοθέτηση για να τεθεί σε εφαρμογή.


Oι τοποθετήσεις των άλλων εισηγητών

Ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ, Απόστολος Πάνας, έθεσε σειρά κρίσιμων ερωτημάτων σχετικά με τον έλεγχο και την κυριότητα της πνευματικής ιδιοκτησίας που παράγεται με δημόσιους πόρους, καθώς και για την ασφάλεια των δεδομένων υγείας που διαχειρίζεται η ΗΔΙΚΑ. Επιπλέον, εξέφρασε ανησυχίες για τον περιορισμένο δημοκρατικό έλεγχο που συνεπάγεται η υπαγωγή της υποδομής στην ΕΕΣΥΠ (Υπερταμείο) και για τις εξαιρέσεις από το ενιαίο πλαίσιο δημόσιων συμβάσεων. Ο κ. Πάνας τόνισε ότι το ζητούμενο είναι η θεσμική διαφάνεια, η δημόσια λογοδοσία και ο σεβασμός στη δημόσια περιουσία και τα δεδομένα των πολιτών.

Από την πλευρά του ΚΚΕ, η Αφροδότη Κτενά υποστήριξε πως το νομοσχέδιο εξυπηρετεί τα συμφέροντα επιχειρηματικών ομίλων εις βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας. Επισήμανε πως το εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης ιδρύεται ως ανώνυμη εταιρεία με το 70% των μετοχών στο Υπερταμείο, γεγονός που, όπως είπε, οδηγεί σε σταδιακή απώλεια ελέγχου από το δημόσιο.

Η αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Πόπη Τσαπανίδου, δήλωσε πως το κόμμα της στηρίζει την τεχνητή νοημοσύνη, ωστόσο εξέφρασε επιφυλάξεις ως προς την ασφάλεια των πολιτών, τη διαφάνεια και τη θεσμική σοβαρότητα του σχεδίου νόμου. Τόνισε πως χωρίς στιβαρά θεμέλια, το εγχείρημα μπορεί να εμφανίσει ρωγμές, παραπέμποντας σε παλαιότερες υποθέσεις παρακολουθήσεων.

Η Ελ. Καραγεωργοπούλου από την Πλεύση Ελευθερίας εξέφρασε ανησυχίες για την υπαγωγή του εργοστασίου τεχνητής νοημοσύνης στην ΕΕΣΥΠ, γεγονός που θεωρεί πως αποδυναμώνει τον δημόσιο έλεγχο. Επισήμανε επίσης τον κίνδυνο επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων υγείας χωρίς ανεξάρτητη εποπτεία, κάτι που θέτει ζητήματα συμβατότητας με τον κανονισμό προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας, η εισηγήτρια Άννα Μάνη-Παπαδημητρίου απάντησε στις επιφυλάξεις για διαφάνεια και λογοδοσία, τονίζοντας πως το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρητές προβλέψεις για την υπεροχή του ενωσιακού δικαίου. Υπογράμμισε ότι οι διατάξεις για τις δημόσιες συμβάσεις θα εφαρμόζονται με γνώμονα τις αρχές της διαφάνειας, του υγιούς ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης.


Ενστάσεις για τη διαδικασία και την κοινοβουλευτική συζήτηση

Κατά την έναρξη της συνεδρίασης, βουλευτές της αντιπολίτευσης διατύπωσαν ενστάσεις για τον τρόπο και τους χρόνους κατάθεσης και επεξεργασίας του νομοσχεδίου. Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος από τη Νέα Αριστερά αποχώρησε από τη συνεδρίαση, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση για παράλληλη επεξεργασία νομοσχεδίων και ανεπαρκή συζήτηση.

Η Ελ. Καραγεωργοπούλου χαρακτήρισε τις διαδοχικές συνεδριάσεις ως εργαλείο για την ψήφιση νομοσχεδίων χωρίς ουσιαστικό διάλογο. Από την Ελληνική Λύση, ο Β. Γραμμένος αναρωτήθηκε αν η μαζική αποχώρηση της αντιπολίτευσης θα αποτελούσε πλήγμα για τη διαδικασία. Η Ασπασία Κουρουπάκη από τη Νίκη δήλωσε αδυναμία συμμετοχής λόγω κοινοβουλευτικών υποχρεώσεων, ενώ η Αφροδότη Κτενά (ΚΚΕ) ζήτησε μετάθεση των συνεδριάσεων μετά την ψήφιση του Προϋπολογισμού. Η Πόπη Τσαπανίδου (ΣΥΡΙΖΑ) κατηγόρησε την κυβέρνηση για αντιμετώπιση της Βουλής ως "εμπόδιο" στη νομοθέτηση.

Ο πρόεδρος της επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Αν. Μπαρζώκας, απάντησε ότι η προγραμματισμένη κατάθεση των νομοσχεδίων είχε ήδη ανακοινωθεί και δεν υπήρξαν αντιδράσεις. Αναγνώρισε τις δυσκολίες των μικρών κοινοβουλευτικών ομάδων, σημειώνοντας όμως ότι η νομοθέτηση δεν μπορεί να ανασταλεί.