Tου Νίκου Σίμου - Εφημερίδα Παραπολιτικά

Αν και η πρόθεση ψήφου είναι το στοιχείο που προκαλεί ενδιαφέρον σε κάθε δημοσκόπηση, το γεγονός ότι οι εταιρείες έρευνας έχουν δεχθεί βολές διότι έχουν πέσει έξω στα προγνωστικά τους καθιστά ιδιαίτερης σημασίας τα ποιοτικά ευρήματα, που δείχνουν επακριβέστερα τις τάσεις του εκλογικού σώματος. Ενδεχομένως, δε, να προσδιορίζουν και με μεγαλύτερη ασφάλεια τα δεδομένα που επηρεάζουν την ψήφο. Μέσα στο 2016 έχουν διενεργηθεί αρκετές δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Το βασικό στοιχείο που προκύπτει ως συμπέρασμα από τις δημοσκοπήσεις αυτές και δείχνει την απογοήτευση του κόσμου είναι ότι το εκλογικό σώμα θεωρεί τον «Κανένα» ως τον καταλληλότερο για πρωθυπουργό. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι ο μεν πρωθυπουργός έχει χάσει σταδιακά την εμπιστοσύνη των πολιτών, ενώ συγχρόνως εκφράζεται αμφιβολία από την κοινή γνώμη σχετικά με το αν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως μπορεί να σηκώσει το βάρος των προβλημάτων που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία.

Η πρώτη κιόλας έρευνα του 2016 τον Ιανουάριο (από την εταιρεία Kάπα Research) ανέδειξε την έντονη απαισιοδοξία της κοινωνίας, καθώς το 55,1% θεωρούσε ότι τα πράγματα θα πάνε χειρότερα. Αυτή η απαισιοδοξία θα πρέπει να συνδυασθεί και με το γεγονός ότι, στην ίδια έρευνα, ποσοστό 69,5%, για την ακρίβεια, παρατήρησε ότι το 2015 αποδείχθηκε τελικά έτος απογοήτευσης.

ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ

 Υψηλότερα ήταν τα ποσοστά (71,1%) όσων απάντησαν ότι τα πράγματα στην Ελλάδα πήγαν προς το χειρότερο, γεγονός που δικαιολογεί και την απογοήτευση του κόσμου και το 57,7% εξέφρασε απαισιοδοξία για την κατάστασή του το 2016. Ενα στοιχείο, εξάλλου, που αναδείχθηκε για πρώτη φορά δείχνοντας ότι η εικόνα του Αλέξη Τσίπρα έχει αρχίσει να παρουσιάζει σοβαρές ρωγμές ήταν ότι το 70,4% θεωρούσε ως υπεύθυνο για το ότι επηρεάστηκαν τα πράγματα προς το χειρότερο τον πρωθυπουργό, ενώ μόνο το 39,7% εξέφραζε τη γνώμη ότι υπεύθυνος για την επιδείνωση του οικονομικού προβλήματος ήταν ο... Γιάνης Βαρουφάκης. Αν, μάλιστα, ληφθεί υπ’ όψιν ότι το 58,7% των ερωτηθέντων εκτιμούσε ότι το σημαντικότερο γεγονός του 2015 ήταν τα capital controls, προκύπτει ότι, αν θεωρούν τον Αλέξη Τσίπρα το σημαντικότερο πρόσωπο που επηρέασε τα πράγματα, τότε πιστεύουν και ότι είναι ο βασικός υπεύθυνος για την «ασφυξία» που υφίστανται οι πολίτες!

ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ

Τον ίδιο μήνα, μια άλλη έρευνα (της Metron Analysis), που διενεργήθηκε για λογαριασμό των «Παραπολιτικών», επιβεβαίωσε τα ευρήματα της δημοσκόπησης στην οποία αναφερθήκαμε, καθώς το 75% των ερωτηθέντων είχε αρνητική άποψη για το έργο της κυβέρνησης ήδη τέσσερις μήνες μετά τις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του συγκεκριμένου ευρήματος ήταν ότι το 48% των ερωτηθέντων που έκριναν αρνητικά το κυβερνητικό έργο ήταν ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ! Αυτό δείχνει και τη σταδιακή μετάλλαξη των ψηφοφόρων που προέρχονταν από άλλα κόμματα και εναπέθεσαν τις ελπίδες τους για κάτι καλύτερο στον ΣΥΡΙΖΑ. Συμπληρωματικό στοιχείο για τις αρνητικές γνώμες περί του κυβερνητικού έργου είναι και το ότι το 67% των ερωτηθέντων είχε αρνητική γνώμη για τον τρόπο που ασκεί τα καθήκοντά του ο Αλέξης Τσίπρας. Την αρνητική αυτή άποψη ενστερνιζόταν και το 37% όσων δήλωσαν ότι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ. Στην έρευνα αυτή, η Ν.Δ. προηγείτο κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες στην πρόθεση ψήφου και κατά μία μονάδα του ΣΥΡΙΖΑ (42% έναντι 41%) στην παράσταση νίκης, γεγονός που αποδόθηκε στην αλλαγή ηγεσίας στη Ν.Δ. Ομως, ήταν και η τελευταία φορά, σε σχέση με τις δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν, που ο κ. Τσίπρας θεωρούνταν καταλληλότερος για την πρωθυπουργία, με προβάδισμα δύο ποσοστιαίων μονάδων έναντι του Κυριάκου Μητσοτάκη (22% έναντι 20%). Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι το 32% των ερωτηθέντων απάντησε στη συγκεκριμένη ερώτηση «Κανένας».

Νέο σχήμα από αυτή τη Βουλή

Με συνεχώς μεταβαλλόμενες τις συνθήκες, έχει ανακύψει και πάλι θέμα προσδιορισμού του πολιτικού σκηνικού το προσεχές διάστημα. Στην επικαιρότητα είναι και πάλι τρία σενάρια: Οικουμενική κυβέρνηση, δημοψήφισμα ή πρόωρες εκλογές. Ανεξαρτήτως των συνθηκών της συγκεκριμένης πολιτικής στιγμής που θα εξωθήσουν στην επιλογή του ενός ή του άλλου εκ των σεναρίων, ασφαλώς και η κυβέρνηση, που θα έχει την πρωτοβουλία κάθε επιλογής, δεν είναι δυνατόν να μη λάβει υπ’ όψιν τα σχετικά ευρήματα των δημοσκοπήσεων, και συγκεκριμένα όσα σχετίζονται με το τι λέει η κοινή γνώμη για τις πολιτικές εξελίξεις. Τον Ιανουάριο, σύμφωνα με ευρήματα της πρώτης δημοσκόπησης που είχε διενεργηθεί, οι πολίτες κατά 64,2% ήθελαν να δοθεί περισσότερος χρόνος στην κυβέρνηση. Από τότε, όμως, άρχισε η ραγδαία φθορά της κυβέρνησης, όπως έδειξαν οι δημοσκοπήσεις που αναλύθηκαν. Στο πλαίσιο, επομένως, των πολιτικών προοπτικών, έχει ενδιαφέρον η εκτίμηση της κοινής γνώμης ότι μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ έχει τη δυνατότητα να περάσει τα μέτρα από τη Βουλή, πλην όμως το 42,1% θεωρεί ότι μια κυβέρνηση με κορμό τη Ν.Δ. μπορεί να τα εφαρμόσει καλύτερα. Επομένως, το λαϊκό μήνυμα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι: Ας περάσει ο ΣΥΡΙΖΑ τα μέτρα, αλλά είτε να συγκροτηθεί μια κυβέρνηση συμμαχική-οικουμενική με κορμό τη Ν.Δ. είτε να γίνουν εκλογές, ώστε πάλι κυβέρνηση της Ν.Δ. να εφαρμόσει τα μέτρα.

Η εκτίμηση αυτή των πολιτών εδράζεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση συνεχώς διαπραγματεύεται, κάποια στιγμή κατορθώνει να ψηφίσει τα μέτρα στη Βουλή, όπως συνέβη το καλοκαίρι, αλλά δεν έχει εφαρμόσει ακόμη τίποτε! Αλλωστε, από τον περασμένο Ιανουάριο διατυπώθηκε η εκτίμηση της κοινής γνώμης, καθώς ένας στους δύο θεωρούσε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. δεν θα άντεχε και θα χρειαζόταν να σχηματισθεί νέο σχήμα, υπό την παρούσα Βουλή. Αυτό επίσης σημαίνει ότι η κοινωνία δεν θέλει εκλογές, αλλά οικουμενική. Την ίδια άποψη περί κυβερνήσεων συνεργασίας από την παρούσα Βουλή διατύπωσαν οι πολίτες και στην έρευνα της Metron Analysis, όπως και στην έρευνα της MRB του Φεβρουαρίου. Στο ερώτημα «Τι από τα παρακάτω θα θέλατε να συμβεί μέσα στο 2016 αναφορικά με τις εκτιμήσεις για τη σύνθεση της κυβέρνησης τους επόμενους μήνες;» το 39% απάντησε να γίνουν εκλογές, ενώ το 42,3% δήλωσε να σχηματισθεί νέα κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή χωρίς εκλογές.

Περί ανεπάρκειας και διαφθοράς

Τον Φεβρουάριο δημοσιοποιήθηκε έρευνα του Οργανισμού Ερευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις», σε συνεργασία με το Πάντειο και την GPO, που διενεργήθηκε σε δύο φάσεις. Μία τον Απρίλιο του 2015 και μία τον Νοέμβριο, δύο μήνες μετά τις τελευταίες εκλογές. Στην έρευνα αυτή το 97,8% θεωρούσε καθοριστικό παράγοντα της κρίσης την ανεπάρκεια και τη διαφθορά των ελληνικών κυβερνήσεων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί πράγματι να μην κυβερνούσε όλο το προηγούμενο διάστημα, πλην όμως η έννοια της ανεπάρκειας τον αφορά, διότι ήδη έχει κυβερνήσει επί σχεδόν έναν χρόνο. Τον ίδιο μήνα είδε το φως της δημοσιότητας έρευνα της MRB στην οποία εξακολουθούσε να προηγείται σταθερά με 3,7 ποσοστιαίες μονάδες η Ν.Δ. έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Την αμφιβολία της κοινής γνώμης για την ικανότητα της κυβέρνησης αντανακλούσε το χαμηλό ποσοστό συσπείρωσης του ΣΥΡΙΖΑ, μόλις 55,8%, έναντι 89,7% της Ν.Δ. Η διαφορά στην παράσταση νίκης διευρύνθηκε, ενώ προβάδισμα έναντι του Αλέξη Τσίπρα πήρε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός (28,2% έναντι 25,2%).

Ωστόσο, και πάλι ο «Κανένας» προηγούνταν με ποσοστό 41,6%. Επίσης, σε πιο πρόσφατη έρευνα, αυτήν της Pulse, στο ερώτημα «Ποιος είναι καταλληλότερος για πρωθυπουργός;», ο πρόεδρος της Ν.Δ., Κυριάκος Μητσοτάκης, κατέγραψε μεν προβάδισμα 7%, έναντι του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα (30%-23%), όμως, πάλι το 42% των ερωτηθέντων απάντησε «Κανένας από τους δύο». Επίσης ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι περισσότεροι ήταν εκείνοι που δεν εμπιστεύονταν ούτε τη Ν.Δ. ούτε τον ΣΥΡΙΖΑ για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του τόπου (39,4%). Πάντως, η Ν.Δ. στο ερώτημα αυτό προηγούνταν του ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 27,1%, έναντι 21,9% της σημερινής κυβέρνησης. Λήγοντος του Φεβρουαρίου μια δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας έκανε την έκπληξη αναδεικνύοντας ως δημοφιλέστερο πολιτικό αρχηγό τον Βασίλη Λεβέντη! Η Νέα Δημοκρατία στην πρόθεση ψήφου αύξησε τη διαφορά της (6,5 ποσοστιαίες μονάδες).

Προηγείται σταθερά στις μετρήσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Η πρώτη δημοσκόπηση του Μαρτίου (εταιρεία Rass) αποκάλυψε διατήρηση του προβαδίσματος της Ν.Δ. (2,8 ποσοστιαίες μονάδες), με τη Χρυσή Αυγή να είναι τρίτο κόμμα (όπως και στην προαναφερθείσα έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας).

Ακολούθησε δημοσκόπηση της Pulse, που έδωσε διαφορά 6 ποσοστιαίων μονάδων υπέρ της Νέας Δημοκρατίας, ενώ παγιώθηκε και η διαφορά (7 ποσοστιαίων μονάδων) υπέρ του Κυρ. Μητσοτάκη στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός. Σταθερά, όμως, πάνω από το 41% έκρινε ότι κανένας από τους δύο δεν είναι κατάλληλος για την πρωθυπουργία.

Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση είναι της Kάπα Research, που επιβεβαιώνει τη μεγάλη απαισιοδοξία του εκλογικού σώματος. Μπορεί η Ν.Δ. να προηγείται σταθερά στην πρόθεση ψήφου με 3 ποσοστιαίες μονάδες και με 4,4 με αναγωγή της αδιευκρίνιστης ψήφου, πλην όμως εκείνο που προκύπτει από την αξιολόγηση όλων των δημοσκοπήσεων, του 2016 τουλάχιστον, είναι ότι η Νέα Δημοκρατία δεν εισπράττει τη φθορά του ΣΥΡΙΖΑ με τον ίδιο ρυθμό που φθείρεται το κυβερνών κόμμα. Ενα επιπλέον ενδιαφέρον στοιχείο της συγκεκριμένης δημοσκόπησης, που έρχεται να επιβεβαιώσει την εμμονή των πολιτών στη θέση «Κανένας», όταν ερωτώνται για το ποιον θεωρούν καταλληλότερο για την πρωθυπουργία, είναι και το εξής: Η δημοτικότητα του Αλέξη Τσίπρα έχει υποχωρήσει κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες (29,7% από 34,8%), πλην όμως και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει χάσει όσον αφορά στη δημοτικότητά του 3 ποσοστιαίες μονάδες!

Εξυπακούεται ότι και στην εν λόγω έρευνα πλειοψηφεί στην πρωθυπουργική καταλληλότητα ο… «Κανένας από τους δύο». Πολύ σημαντική για την ανίχνευση της τάσης του εκλογικού σώματος είναι η αρνητική στάση έναντι των πεπραγμένων της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πράγματι, το 79,7% κρίνει αρνητικά το έργο της κυβέρνησης από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου μέχρι σήμερα. Επίσης, το 70,6% κρίνει αρνητικά τον τρόπο διεξαγωγής της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους.

Από την άλλη πλευρά, και το 66,1% των ερωτηθέντων κρίνει αρνητικά την αξιωματική αντιπολίτευση από της εκλογής του νέου αρχηγού μέχρι σήμερα. Κάτι που, εν κατακλείδι, πρέπει να σημειωθεί, με βάση τα ευρήματα όλων των δημοσκοπήσεων που εξετέθησαν, είναι ότι αυτά ακυρώνουν την εκτίμηση που εξέφραζαν στο παρελθόν οι δημοσκόποι, συγκεκριμένα πριν από τις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, ότι ενδεχομένως θα ήταν διαφορετικές οι απαντήσεις της κοινής γνώμης και διαφορετική η ανοχή έναντι της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ εάν οι σχετικές έρευνες γίνονταν με προοπτική εκλογών. Κι αυτό διότι η κοινή γνώμη θα συνεκτιμούσε κατά διαφορετικό τρόπο τα μέχρι σήμερα πεπραγμένα της κυβέρνησης, ενόψει του ενδεχομένου να αναλάβει εκ νέου ο ΣΥΡΙΖΑ την εξουσία. Αντιθέτως από τα ευρήματα του 2016 παγιώνεται η αρνητική στάση του εκλογικού σώματος έναντι του κυβερνώντος κόμματος και, υπό συγκεκριμένους όρους, αυτή η στάση δυσχερέστατα μπορεί να ανατραπεί.