Συνέντευξη στη Σάσα Σταμάτη

Φωτογραφίες: Ηλίας Κουτουλογένης

Δώσαμε ραντεβού στο «El Barrio - All Day Bar» στη Νέα Ιωνία. Ηρθε στην ώρα του με ένα χαμόγελο που σπάνια το βλέπουμε στις τηλεοπτικές του εμφανίσεις. Ο γενικός γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, δεν είναι καθόλου ξενέρωτος, όπως μπορεί να τον φαντάζονται πολλοί. Λέει ανέκδοτα, μαγειρεύει, παρακολούθησε την «Κάρμεν» στο Ηρώδειο και χορεύει καταπληκτικά ζεϊμπέκικο. Αυτά και άλλα πολλά μάς είπε σε μια ανατρεπτική συνέντευξη, από αυτές που σπάνια δίνει.

Σε ποια περίπτωση θα μπορούσε το ΚΚΕ να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση;

Το ΚΚΕ έχει πρόταση για την εξουσία. Η πολιτική πρόταση που έχει αφορά τον εργαζόμενο λαό. Kαι από αυτή την άποψη εμείς θεωρούμε ότι ο λαός θα αποφασίσει να έρθει ο ίδιος στην εξουσία. Δηλαδή, θα θέλει ο ίδιος να κυβερνήσει και όχι δι’ αντιπροσώπων ή με ανάθεση. Δηλαδή, να πει στο ΚΚΕ ή σε κάποιο κόμμα: «Σου αναθέτω να κυβερνήσεις». Αυτό σημαίνει ότι θα είναι αποφασισμένος ο ίδιος ο ελληνικός λαός και το κίνημά του να πάρει τον πλούτο που παράγεται σε αυτή τη χώρα στα χέρια του. Δηλαδή, θα μπορεί να δημιουργήσει, να αναπτύξει την οικονομία σε όφελος των δικών του συμφερόντων και αναγκών. Αυτό εμείς το λέμε κοινωνικοποίηση του πλούτου. Εμείς δεν συμμετέχουμε σε κυβερνήσεις σαν αυτές που ζούμε αυτά τα χρόνια, που υλοποιούν μνημόνια, που υλοποιούν αντιλαϊκές πολιτικές, που υλοποιούν μια σειρά από μέτρα που δεν ωφελούν τον λαό. Αντίθετα, τον γονατίζουν ακόμα περισσότερο.

Πιστεύετε ότι η Ελλάδα πρέπει να φύγει από την Ε.Ε.;

Από την πρώτη στιγμή το ΚΚΕ είχε πει ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να μπει στην Ευρωπαϊκή Ενωση, την τότε ΕΟΚ. Από εκεί και πέρα, όταν η ΕΟΚ μετατράπηκε σε Ευρωπαϊκή Ενωση το 1992, πάλι είχαμε πει ότι θα την πληρώσει ο λαός. Και ότι δεν ίσχυσαν αυτά που του έλεγαν, ότι θα τρώει δήθεν με χρυσά κουτάλια. Εμείς λέγαμε ότι θα παρθούν μέτρα, θα μειωθούν οι μισθοί, θα έρθουν ίσως κάποια χρήματα, τα οποία θα μας τα παίρνουν ξανά από χίλιες μεριές, και αυτό ζούμε τώρα. Το ίδιο έγινε και επί Σημίτη, όταν μπήκαμε στην ευρωζώνη, και το ίδιο γίνεται και τώρα, πολύ χειρότερα βέβαια, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης. Εμείς θεωρούμε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι προς το συμφέρον των λαών. Θα πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να αποδεσμευτούμε από αυτήν.

Κατατάσσετε τον ΣΥΡΙΖΑ στην Αριστερά ή μετά από όλα όσα έχει κάνει τον βάζετε σε μια άλλη κατηγορία;

Εδώ που τα λέμε, ποτέ δεν ήταν «Αριστερά» ο ΣΥΡΙΖΑ. Ετσι όπως έχει καθιερωθεί αυτή η έννοια στη λαϊκή συνείδηση, ποτέ δεν ήταν έτσι. Αφότου από ένα μικρό κόμμα έφτασε να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση και μετά κυβέρνηση, όλα αυτά άλλαξαν προς το χειρότερο ακόμα περισσότερο. Δεν έχει καμία σχέση με την «Αριστερά», απλώς θέλει να πάρει τον ρόλο που είχε το ΠΑΣΟΚ τα προηγούμενα χρόνια.

Ξεχωρίζετε κάποιον πολιτικό που έχει κάνει έργο;

Καλός ή κακός πολιτικός, μόνο ως πρόσωπο ή χαρακτήρα μπορεί να εκτιμήσεις κάποιον. Δηλαδή να πεις «Ο Κουτσούμπας είναι καλός άνθρωπος ή έχει πολλά κουσούρια». Στην πολιτική δεν ισχύουν αυτά. Στην πολιτική είσαι ικανός, άρα καλός για αυτό που υπηρετείς, επειδή η κοινωνία που ζούμε σήμερα είναι χωρισμένη σε τάξεις, σε διαφορετικά συμφέροντα. Είναι άλλα τα συμφέροντα του βιομήχανου, του τραπεζίτη και άλλα τα συμφέροντα που έχει ο εργάτης, ο άνεργος, ο φτωχός αγρότης. Αρα το τι υπηρετεί ένας πολιτικός εξαρτάται από αυτό. Υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού, των λαϊκών ανθρώπων ή υπηρετεί τα συμφέροντα ορισμένων που έχουν τη μεγάλη ιδιοκτησία και την πραγματική εξουσία;

Το γεγονός ότι το ΚΚΕ ψήφισε τον εκλογικό νόμο σημαίνει ότι έρχεται πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ;

Οχι. Εμείς όλο αυτό το διάστημα που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κυβέρνηση έχουμε ψηφίσει και άλλες φορές. Και αυτό το κάναμε και με τη Νέα Δημοκρατία και με το ΠΑΣΟΚ. Ψηφίζουμε ακόμα και το παραμικρό άρθρο που μπορεί να δώσει κάποια ανακούφιση στους εργαζομένους, έστω και πρόσκαιρη. Οτιδήποτε είναι για το καλό του λαού μας το ψηφίζουμε, όπως καταθέτουμε και δικές μας προτάσεις νόμου, π.χ., για την ανακούφιση των λαϊκών νοικοκυριών. Δεν σημαίνει τίποτα παραπάνω από αυτό.

Πιστεύετε ότι η σημερινή κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία;

Αυτό που βλέπω αυτή τη στιγμή είναι ότι έχει πάρει τράτο και από την Ευρωπαϊκή Ενωση και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, από τους εταίρους της δηλαδή, τουλάχιστον για έναν χρόνο ακόμα. Ακριβώς γιατί τους έχει υποσχεθεί ότι θα περάσει όλα τα μέτρα. Τους κάνουν τη βρώμικη δουλειά αυτή τη στιγμή ο κύριος Τσίπρας και η κυβέρνησή του. Βέβαια, διογκώνονται και η αγανάκτηση και η δυσαρέσκεια του ελληνικού λαού. Αν ο λαός αντιδράσει ή αν η οικονομική κρίση συνεχιστεί και βαθύνει, είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν και σε πρόωρες εκλογές.

Τα παιδικά σας χρόνια πώς ήταν;

Τα χάρηκα. Ημουν ευτυχισμένο παιδί, μέσα σε μια αγαπημένη οικογένεια αγωνιστών, κομμουνιστών. Φυσικά, με δυσκολίες, με φτώχεια. Μέναμε στη Λαμία, σε μια αυλή, σε ένα δωμάτιο όλοι. Εκεί ήταν ο νεροχύτης, το τραπέζι στη μέση, δύο κρεβάτια διπλά, τρία σκαλάκια κάτω από την αυλή για να κατεβαίνουμε. Στην αυλή ζούσαν άλλες επτά οικογένειες. Είχαμε και τις διώξεις. Ενα Σάββατο βράδυ ο πατέρας μου πετάχτηκε στο μπακάλικο να πάρει μακαρόνια και τον ξαναείδαμε την επόμενη Δευτέρα, γιατί τον έπιασαν.

Είστε λάτρης της μουσικής και σας αρέσει πολύ να πηγαίνετε σε διάφορα πανηγύρια.

Είμαι λάτρης συνολικά της μουσικής, όχι μόνο της παραδοσιακής. Μου αρέσει η παραδοσιακή-δημοτική μουσική, η λαϊκή μουσική. Μου αρέσει το μπουζούκι στα λαϊκά τραγούδια. Μου αρέσει η κλασική μουσική. Πήγα και είδα την «Κάρμεν» στο Ηρώδειο, που ανέβηκε από τη Λυρική. Ως νέος, η πρώτη μου επαφή με τη μουσική ήταν με την ποπ και τη ροκ, όλα αυτά τα τραγούδια της γενιάς μου, τα οποία και συνέχισα να παρακολουθώ. Και τώρα ακούω τέτοια τραγούδια. Ανάλογα με τις στιγμές. Του Αγίου Δημητρίου, ας πούμε, που γιορτάζω, βάζω καμία ζεμπεκιά ή κανέναν συρτό, τσάμικο και χορεύουμε. Η ρίζα μου είναι σαρακατσάνικη. Πάω στο αντάμωμα. Φέτος πήγα στο Περτούλι των Τρικάλων. Πέρσι είχα πάει στον Παρνασσό, στη Βοιωτία. Εκεί είναι Σαρακατσαναίοι και έχουν και παραδοσιακούς χορούς και φορεσιές. Χορεύουμε και εμείς φυσικά. Επίσης, μου αρέσουν πολύ και ο φίλος μου ο Γιώργος Μάγκας και η Τζούλη Τζινιέρη με τα Μαγκόπουλα.

Χορεύετε ωραίο ζεϊμπέκικο. Ποιο είναι το αγαπημένο σας τραγούδι και πού μάθατε να το χορεύετε;

Είναι τρία τραγούδια που μου αρέσουν πολύ. «Το τραγούδι του ξενιτεμένου» του Μίκη Θεοδωράκη, το «Της γερακίνας γιος» των Βασίλη Τσιτσάνη – Κώστα Βίρβου και το «Μάνα που ζω» του Κορακάκη, που το τραγούδησε ο Μητροπάνος. Από μικρός χόρευα στα γλέντια. Εγώ θεωρώ ότι το ζεϊμπέκικο μπορεί να βγάζει διάφορα συναισθήματα όταν το χορεύει κάποιος και το νιώθει. Τουλάχιστον εγώ έτσι χορεύω. Οταν το νιώθω, το κάνω.

Βγαίνετε καθόλου για διασκέδαση και πού πάτε συνήθως;

Μπορεί να πάω με φίλους ή με τη γυναίκα μου σε μια ταβέρνα να περάσουμε ωραία. Μου αρέσει όταν έχω χρόνο να πηγαίνω θέατρο, σινεμά, να πηγαίνω σε συναυλίες. Ολα αυτά που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος προσπαθώ να τα κάνω στον λίγο ελεύθερο χρόνο που έχω μερικές φορές.

Τα ρούχα σας σάς τα διαλέγει η σύζυγος;

Ενδυματολόγο δεν έχω, ούτε τη σύζυγο ούτε κάποιον άλλον. Μόνος μου τα διαλέγω. Και συνήθως ψωνίζω από τη Νέα Ιωνία. Ζητάω και τη γνώμη της γυναίκας μου, αλλά η απόφαση είναι δική μου.

Με τη ζυγαριά πώς τα πάτε;

Δεν κάνω δίαιτες. Αλλωστε, φαίνεται (γέλια). Θα έπρεπε να κάνω, γιατί τα παραπανίσια κιλά πάντα προκαλούν προβλήματα, αλλά επειδή μέχρι στιγμής δεν έχω πρόβλημα υγείας, δεν προσέχω ιδιαίτερα. Μου αρέσει το καλό φαγητό.

Μαγειρεύετε καθόλου;

Συνήθως εγώ στο σπίτι αναλαμβάνω τα ρουμελιώτικα εδέσματα. Κοντοσούβλι, μπριζόλες στα κάρβουνα, barbecue, όπως το λένε τώρα (γέλια). Το Πάσχα ή τον Δεκαπενταύγουστο φτιάχνω το αρνί της σούβλας, αλλά και κοκορέτσι ξέρω να φτιάχνω.

Η μοναχοκόρη σας σπουδάζει και είναι και στην ΚΝΕ. Θα θέλατε να ασχοληθεί με την πολιτική;

Οταν μπήκε στην ΚΝΕ, το έμαθα εκ των υστέρων. Φυσικά, έπαιρνε παραστάσεις, γνώσεις από την οικογένεια, είχε επιρροές, αλλά ποτέ δεν της είπαμε ότι έπρεπε σώνει και καλά να μπει στην ΚΝΕ ή να ασχοληθεί πιο ενεργά με την πολιτική. Οταν πέρασε στο πρώτο έτος στο πανεπιστήμιο, μου είπε ότι είχε βγει σε μια εξόρμηση με την ΚΝΕ και την ώρα που μοίραζε φυλλάδια έπεσε πάνω σε μια κυρία που την έβριζε και της έλεγε: «Αυτός ο Κουτσούμπας που μπήκε τώρα στο ΚΚΕ και εσύ μοιράζεις φυλλάδια! Αυτός θα είναι κανένας που τρώει τα λεφτά του κόσμου και θα έχει την κόρη του στην Αμερική, σε κολέγια, να σπουδάζει». Δεν της είπε ότι ήταν η κόρη μου. Δεν θέλει να το λέει ούτε το αξιοποιεί. Εχουμε πολύ ζεστή σχέση. Είμαστε φίλοι.

Με τη σύζυγό σας ζούσατε χωριστά λόγω της δουλειάς σας. Σας έκανε καλό η απόσταση;

Πολλά χρόνια ζούσαμε χωριστά. Είχε τις δυσκολίες του, αλλά πολλές φορές ισχύει αυτό που λένε ότι η απόσταση δυναμώνει τη σχέση. Είμαστε μαζί περίπου 30 χρόνια. Γνωριστήκαμε στο κόμμα. Ηταν οργανωμένη και αυτή. Στις εκδηλώσεις γνωριστήκαμε. Οταν παντρευτήκαμε ο πρώτος της διορισμός ήταν στην Κω, πολύ μακριά. Και τότε ήμασταν μακριά. Είναι μαθηματικός. Στη συνέχεια το συνηθίσαμε. Τα τελευταία χρόνια είμαστε μαζί, γιατί είναι στην Αθήνα.

Αν δεν ήσασταν πολιτικός ή δικηγόρος, τι θα ήσασταν;

Επειδή έχω ζήσει δουλεύοντας πάρα πολλά χρόνια στην εφημερίδα, στον «Ριζοσπάστη», μου αρέσει. Θα μπορούσα να είμαι δημοσιογράφος. Η καθημερινή δουλειά να βγάζεις την είδηση, να βοηθάς στην ενημέρωση, να αναλύεις την πολιτική επικαιρότητα, να προβάλλεις τους αγώνες και τα προβλήματα του λαού σού δίνει την ευχαρίστηση ότι προσφέρεις ουσιαστικά, καθημερινά.

Ομάδα το... χρώμα μου

Τι ομάδα είστε;

Εχω ορκιστεί να μην πω δημόσια. Υποστηρίζω μια ομάδα. Θα σου πω ότι δεν την έχω αλλάξει από πιτσιρικάς. Ηταν όλη η οικογένειά μου με αυτή την ομάδα. Οπως γενικά δεν έχω αλλάξει και χρώμα και κόμμα σε όλη μου τη ζωή, έτσι δεν έχω αλλάξει και ομάδα. Από τα χρώματα που σου λέω μπορείς ίσως να καταλάβεις και την ομάδα.

Αγαπημένο μέρος για διακοπές;

Είναι οι παραλίες στα μέρη μου, τη Φθιώτιδα. Μας φιλοξενούν φίλοι εκεί. Με τη Μίνα, τον Λάκη, τον Κώστα, τη Ματίνα και την υπόλοιπη παρέα έχουμε «δέσει». Κάνουμε τα μπάνια μας, πίνουμε τα τσιπουράκια μας, ρίχνουμε και κάνα χορό.

Λέτε αστεία και ανέκδοτα. Αυτή την εικόνα σας γιατί δεν τη βγάζετε;

Οταν συζητάς στην τηλεόραση και σε ρωτούν για την ανεργία, για τον πόλεμο στη γειτονιά μας, για τους πρόσφυγες που θαλασσοπνίγονται, πώς να χαμογελάσεις; Βλέπω πολιτικούς που λένε συλλυπητήρια και χαμογελούν επειδή τους έχουν πει να χαμογελούν. Δεν γίνεται. Επίσης, είναι αλήθεια ότι λέω ανέκδοτα. Ακούω κάτι που μου αρέσει και μετά το αναπαράγω στην παρέα μου.

Ασχολείστε με τα social media (Facebook, Instagram, Twitter);

Οχι ιδιαίτερα. Αυτά τα έχει αναλάβει το γραφείο Τύπου. Είμαι άνθρωπος της ζωντανής επικοινωνίας. Θέλω τον άλλον να τον βλέπω. Αυτά είναι απρόσωπα εντελώς. Πολλές φορές δεν ξέρεις καν με ποιον μιλάς.