Με τη φράση «το χάος πήρε μορφή» περιέγραψε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, την ολοκλήρωση της διαδικασίας προκαταγραφής των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «διαχειρίσιμη τώρα που υπάρχει σαφής εικόνα», κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, όπου συμμετείχαν ακόμα η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου, Μαρία Σταυροπούλου, ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ και ο Δημήτρης Παγίδας, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO).

Ο κ. Λεκλέρκ χαρακτήρισε ταχύτατη τη διαδικασία και επισήμανε πως, με βάση την εμπειρία του σε παρόμοιες διαδικασίες σε άλλα μέρη του πλανήτη, αποτελεί «παγκόσμιο ρεκόρ».

Το σύνολο των καταγεγραμμένων προσφύγων και μεταναστών προσδιορίζεται σε 54.000 στην Ελλάδα. Από τις 6 Ιουνίου ως τις 30 Ιουλίου, ανέφερε ο κ. Μουζάλας, προκατεγράφησαν συνολικά 27.592 πρόσφυγες και μετανάστες. Σημείωσε πως 5.800 άνθρωποι ήδη είχαν προκαταγραφεί νωρίτερα μέσω skype και 500 ακόμη σε διάφορες δομές, ενώ 7.751 άτομα είναι έτοιμα για μεταγκατάσταση σε άλλες χώρες. Πάνω από 2.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα εθελούσιου επαναπατρισμού και 11.000 άτομα παραμένουν στα νησιά, για τους οποίους το υπουργείο ετοιμάζει σχέδιο μεταφοράς τους στην υπόλοιπη χώρα, δήλωσε ο κ. Μουζάλας.

Η εκτίμηση του υπουργείου είναι πως 4.000 με 6.000 άνθρωποι δεν έχουν καταγραφεί και αυτό οφείλεται, εξήγησε ο κ. Μουζάλας στο ότι είναι ένας πληθυσμός σε κίνηση. «Αποτελεί φυσιολογικό φαινόμενο. Ένα ποσοστό διαχύθηκε στις ήδη υπάρχουσες κοινότητες μεταναστών, κυρίως από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, ένα άλλο αρνήθηκε την προκαταγραφή, ευελπιστώντας στο άνοιγμα των συνόρων, κάποιοι άλλοι έτυχε να λείπουν κατά τη διάρκεια της καταγραφής, άλλοι διαμένουν σε αυτοδιαχειριζόμενους χώρους, ενώ υπάρχει και ο παράγοντας ανθρώπινου λάθους».

Οι 27.592 προκατεγραφέντες θα πάρουν τα πρώτα ραντεβού για την πλήρη καταγραφή τους τις επόμενες δυο εβδομάδες, είπε η κ. Σταυροπούλου, ενώ υπολογίζεται πως σε ένα με ενάμιση χρόνο θα γίνει γνωστό ποιοι θα πάρουν άσυλο στην Ελλάδα. Πρόσθεσε πως το 2016 κατεγράφησαν 264% περισσότερα αιτήματα, χωρίς τα στοιχεία της προκαταγραφής, σε σχέση με το 2015.

Τα στοιχεία της προκαταγραφής

Από τους 27.592 προκατεγραφέντες, το 57% είναι άνδρες και το 43% γυναίκες. Το 54% είναι Σύροι, το 27% Αφγανοί και το 13% Ιρακινοί το 47% μιλάει Αραβικά, το 22% Κιρμαντζί, το 15% Νταρί, το 11% Φαρσί και το υπόλοιπο άλλες γλώσσες. Τα ασυνόδευτα παιδιά που εντοπίστηκαν ανέρχονται σε 1.225, ενώ από το σύνολο των 27.592 το 46% είναι παιδιά.

Δικαίωμα στην υγεία, παιδεία, εργασία

Με την κάρτα που θα λάβουν οι καταγεγραμμένοι άνθρωποι θα έχουν πρόσβαση στην υγεία, την παιδεία και με κάποιες φόρμουλες που επεξεργάζεται το υπουργείο θα τους δοθεί και άδεια εργασίας, γιατί με την υπάρχουσα νομοθεσία το δικαίωμα στη δουλειά δεν καλύπτεται, υπογράμμισε ο κ. Μουζάλας.

Η διαδικασία προκαταγραφής χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εργάστηκαν 260 άτομα και για τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν συνεργάστηκε η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Ο κ. Μουζάλας αναφέρθηκε στα προβλήματα που υπάρχουν στο θέμα της μετεγκατάστασης, εξαιτίας της άρνησης κάποιων κρατών, και τις πρωτοβουλίες που θα πάρουν από κοινού με του υπουργούς Εξωτερικών και προστασίας του Πολίτη με επισκέψεις σε άλλα κράτη στο άμεσο μέλλον, για την αντιμετώπιση του θέματος και, μεταξύ άλλων, την πρόταση για Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Επιστροφών.

Επιπλέον, προανήγγειλε το κλείσιμο κάποιων δομών φιλοξενίας ή σε άλλους τη μείωση του αριθμού των ανθρώπων που διαμένουν σε αυτές, λόγω της σταδιακής εγκατάστασης προσφύγων σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και ξενοδοχεία από την 'Ύπατη Αρμοστεία.

Συγκεκριμένα τους επόμενους δυο μήνες και οι υπόλοιποι, από τους 11.000 που είναι ο στόχος, θα έχουν μεταφερθεί στις παραπάνω δομές, γεγονός που σημαίνει έντεκα με δεκαπέντε λιγότερα καμπ, τόνισε ο κ. Μουζάλας. Εξάλλου, ο κ. Μουζάλας ανέφερε πως θα υπάρχουν αλλαγές και βελτιώσεις στους χώρους διαβίωσης των προσφύγων και μεταναστών, καθώς, όπως παραδέχτηκε, «κάποιες δομές είναι κάκιστες, και θα δουλέψουμε για πιο αξιοπρεπείς συνθήκες».