Του Γιώργου Κατσίγιαννη-Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Η πρόθεση του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, να προχωρήσει σε αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα αρχίζει να αποκτά χαρακτηριστικά πολιτικής σπαζοκεφαλιάς. Κι αυτό γιατί η ανανέωση του στελεχιακού δυναμικού του Υπουργικού Συμβουλίου συνδέεται με δύο σημαντικές δοκιμασίες σε εσωκομματικό και οικονομικό επίπεδο, που το Μέγαρο Μαξίμου θα κληθεί να ξεπεράσει με επιτυχία για να προχωρήσει απρόσκοπτα στην επόμενη φάση της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. 

Για τον πρωθυπουργό, το διπλό στοίχημα από το οποίο θα εξαρτηθεί το εύρος των αλλαγών στη σύνθεση της κυβέρνησης σχετίζεται αφενός μεν με τους εσωκομματικούς συσχετισμούς που θα διαμορφωθούν κατά τις εργασίες του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ στα μέσα Οκτωβρίου. Ακολούθως, με την πορεία των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για την επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του οικονομικού προγράμματος. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Αλ. Τσίπρας επιδιώκει και στα δύο αυτά μέτωπα να έχει διασφαλίσει θετικά αποτελέσματα σε σχεδόν ταυτόσημο χρόνο, ώστε το αργότερο μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου να μπορεί να έχει «σχηματίσει» ένα νέο προφίλ σε κυβέρνηση και κόμμα, με την επιλογή προσώπων που θα του διασφαλίζουν μια ομαλή πορεία προς τις επόμενες εθνικές εκλογές - οι οποίες, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν από το Μέγαρο Μαξίμου, θα πραγματοποιηθούν στο χρονικό πλαίσιο που προβλέπεται από την εξάντληση της τετραετίας. Δηλαδή το 2019.  

Ο πρωθυπουργός αναγνωρίζει ότι για να προχωρήσει σε θεαματικές αλλαγές στην κυβέρνηση πρέπει προηγουμένως να έχει στεφθεί με επιτυχία η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για τη δεύτερη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, καθώς δεν μπορεί να ρισκάρει την αντικατάσταση κορυφαίων υπουργών που εμπλέκονται στις σχετικές διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών πριν αυτοί ολοκληρώσουν την αποστολή που τους έχει αναθέσει.

Ειδικότερα, τα πρόσωπα αυτά είναι ο υπουργός Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτος, ο υπουργός Οικονομίας, Γ. Σταθάκης, και ο υπουργός Εργασίας, Γ. Κατρούγκαλος. Στην περίπτωσή τους η αντικατάστασή τους, είτε διά της μετακινήσεώς τους σε άλλο πόστο είτε διά της εκπαραθύρωσής τους από το κυβερνητικό σχήμα, δεν είναι εύκολο να δρομολογηθεί εάν προηγουμένως δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της δεύτερης αξιολόγησης.  Εφόσον, όμως, η διεξαγωγή του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ συμπέσει χρονικά με την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης -σενάριο επάνω στο οποίο εργάζεται το επιτελείο Τσίπρα- τότε ο πρωθυπουργός το αργότερο μέχρι τα τέλη του Οκτωβρίου θα έχει τα χέρια λυμένα για να προχωρήσει σε ένα νέο κυβερνητικό σχήμα από «μηδενική σχεδόν βάση». Στην περίπτωση των τριών προαναφερθέντων υπουργών, δηλαδή των κ.κ. Τσακαλώτου, Κατρούγκαλου και Σταθάκη, τίποτα δεν είναι δεδομένο ως προς την παραμονή τους στην κυβέρνηση με τα ίδια κυβερνητικά καθήκοντα.

Ο υπουργός Εργασίας, Γ. Κατρούγκαλος, εμφανίζεται απρόθυμος να συνεχίσει στο ίδιο πόστο και οι πληροφορίες τον φέρουν να μετακινείται σε άλλο υπουργείο. Κατά πάσα πιθανότητα στο υπουργείο Εσωτερικών, αντικαθιστώντας τον Π. Κουρουμπλή, ο οποίος επίσης δεν θα μείνει εκτός κυβερνήσεως, αλλά μπορεί να του προταθεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Η ενδεχόμενη μετακίνηση του Γ. Κατρούγκαλου στο υπουργείο Εσωτερικών εμπεριέχει στοιχεία ενδυνάμωσης μιας αποστολής, που αφορά στην πολύτιμη βοήθειά του για την προώθηση του σχεδίου της κυβέρνησης για τη συνταγματική αναθεώρηση.

Σε ό,τι αφορά τον Γ. Σταθάκη στο υπουργείο Οικονομίας, το σενάριο της αντικατάστασής του συνδέεται με την πρόθεση του Μεγάρου Μαξίμου να προχωρήσει στην αναβάθμιση του υφυπουργού και αρμοδίου για θέματα ΕΣΠΑ Αλέξη Χαρίση ή και με τις πληροφορίες που φέρουν τον σημερινό υπουργό Επικρατείας Ν. Παππά να αναλαμβάνει το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο – που ούτως ή άλλως εποπτεύει με την ιδιότητα που έχει ως επικεφαλής του συντονισμού των δράσεων του Μεγάρου Μαξίμου για την προσέλκυση ξένων και εγχώριων επενδύσεων. 

Στην περίπτωση του Ευ. Τσακαλώτου, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα ήθελε να παραμείνει «τσάρος» της ελληνικής οικονομίας, καθώς θεωρεί ότι, εφόσον ολοκληρωθεί με επιτυχία η δεύτερη φάση της αξιολόγησης, τότε θα μπορεί να προσποριστεί τα σχετικά πολιτικά και επικοινωνιακά οφέλη και να ενισχύσει την ηγετική του εικόνα στο κόμμα. Επικρατέστερος διάδοχος του Ευ. Τσακαλώτου για τη θέση του «τσάρου» εμφανίζεται ο αναπληρωτής του, Γ. Χουλιαράκης, ο οποίος την εβδομάδα που πέρασε ανέλαβε να προχωρήσει σε «διόρθωση» της κυβερνητικής γραμμής ως προς το θέμα των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, που αποτέλεσαν αντικείμενο αντιπαράθεσης με την Κομισιόν τις προηγούμενες ημέρες.

Τέλος, αβέβαιη θεωρείται η παραμονή του Νίκου Κοτζιά στο υπουργείο Εξωτερικών. Ο υπουργός, εκτός του ότι κατά καιρούς αντιμετώπιζε προβλήματα συνεργασίας τόσο με τον αναπληρωτή του, Νίκο Ξυδάκη, όσο και με τον διπλωματικό σύμβουλο του Αλέξη Τσίπρα, Βαγγέλη Καλπαδάκη, τις τελευταίες ημέρες στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Νίκο Τόσκα, για τις επιθέσεις που δεχόταν από τον ΣΥΡΙΖΑ για τη στάση της ΕΛ.ΑΣ., άνοιξε βεντέτα με την Κουμουνδούρου και το Μαξίμου, με «καρφιά» για ζητήματα που συνδέονται με την Τράπεζα Αττικής.

Εκτός και πρόσωπα εμπιστοσύνης 

Παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει αρνητικοί πρωταγωνιστές της επικαιρότητας από τον τρόπο και το ύφος με το οποίο αντιμετωπίζουν τα προβλήματα στον τομέα ευθύνης τους, εν τούτοις αυτό δεν είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τον πρωθυπουργό για να δρομολογήσει την αντικατάστασή τους στον ανασχηματισμό που σχεδιάζει. Ο λόγος για κάποια μέλη της κυβέρνησης, όπως είναι ο υπουργός Παιδείας, Ν. Φίλης, και ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Π. Πολάκης, οι οποίοι για διαφορετικούς λόγους ο καθένας απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης του Μεγάρου Μαξίμου.

Στην περίπτωση του Ν. Φίλη, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται να εγκαταλείψει το υπουργείο Παιδείας για να αναλάβει ακόμη και τη θέση του γραμματέα της Κ.Ε., όπως κυκλοφορεί εσχάτως, το απαισιόδοξο σενάριο αναφορικά με την παραμονή του στην κυβέρνηση συνδέεται με τον παράγοντα «Εκκλησία». Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει θέσει ζήτημα απομάκρυνσής του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος.  Πρόσωπο-κλειδί που θα «ξεμπλοκάρει» το αδιέξοδο του πρωθυπουργού για να «ισορροπήσει» τις σχέσεις του κόμματος μετά το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ με τη λειτουργία της κυβέρνησης θεωρείται ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Πάνος Σκουρλέτης.

Τις προηγούμενες ημέρες υπήρχαν πληροφορίες που τον έφεραν να έχει δεχτεί βολιδοσκοπήσεις από το στενό περιβάλλον του Αλ. Τσίπρα για να αποχωρήσει από την κυβέρνηση με σκοπό να αναλάβει τα ηνία του κόμματος από τη θέση του γραμματέα της Κ.Ε. μετά το συνέδριο. Πηγές από το στενό περιβάλλον του κ. Σκουρλέτη αναφέρουν ότι ο ίδιος δεν επιθυμεί να εγκαταλείψει τη θέση του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος προκειμένου να αφοσιωθεί στη χάραξη της κομματικής γραμμής της Κουμουνδούρου.  Ενόψει του συνεδρίου και εν αναμονή των αλλαγών στο κυβερνητικό σχήμα, ο υπουργός Περιβάλλοντος σε επίπεδο κόμματος και Κοινοβουλευτικής Ομάδας έχει βελτιώσει σημαντικά τις σχέσεις του με την ομάδα των «53», απολαμβάνοντας τη στήριξή τους, χωρίς ωστόσο το ίδιο να συμβαίνει και με τον φερόμενο ως επικεφαλής της συγκεκριμένης τάσης, υπουργό Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτο.

Μένουν «ξεκρέμαστοι»

Το προηγούμενο διάστημα είχε καλλιεργηθεί από το Μέγαρο Μαξίμου η εντύπωση ότι στο πλαίσιο των επιθέσεων φιλίας που πραγματοποιεί ο Αλ. Τσίπρας προς τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής και εγχώριας σοσιαλδημοκρατίας, στο τέλος ο πρωθυπουργός θα σηματοδοτήσει την πρόοδο αυτής της σχέσης με την επιλογή πρώην υπουργών από το ΠΑΣΟΚ ή τη ΔΗΜΑΡ για το νέο Υπουργικό Συμβούλιο. Αν και κάποιοι εξ αυτών, όπως οι πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ Μ. Ξενογιαννακοπούλου, Λ. Κατσέλη, αλλά και ο Φ. Κουβέλης, βρίσκονται σε φάση αναμονής, εν τούτοις δεν είναι βέβαιο ότι θα κληθούν να συμβάλουν σε κυβερνητικό επίπεδο αναλαμβάνοντας υπουργικές ευθύνες, αλλά απλώς θα τονίσουν την κομματική τους στήριξη στο Μέγαρο Μαξίμου.

Δέκα βουλευτές έτοιμοι για την… ορκωμοσία

Τουλάχιστον δέκα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προετοιμάζονται πλέον για την ανάληψη κυβερνητικών καθηκόντων. Στη λίστα των εν δυνάμει υπουργών και υφυπουργών βρίσκονται οι βουλευτές Σ. Φάμελλος, το όνομα του οποίου συζητείται είτε για τη θέση του υπουργού Δικαιοσύνης, σε περίπτωση αντικατάστασης του Ν. Παρασκευόπουλου, είτε για τη διαδοχή της Ο. Γεροβασίλη στο πόστο του κυβερνητικού εκπροσώπου.  Ο βουλευτής Δ. Σεβαστάκης, που επίσης έχει δώσει θετικά δείγματα γραφής αναφορικά με την προάσπιση του κυβερνητικού έργου, βρίσκεται στη λίστα των προσώπων που μπορεί να αναλάβουν ευθύνες στο χαρτοφυλάκιο του Πολιτισμού.

Είτε ως υπουργός, αντικαθιστώντας τον Αρ. Μπαλτά, είτε σε θέση αναπληρωτή ή υφυπουργού, σε περίπτωση που στο συγκεκριμένο υπουργείο επιστρέψει εκ νέου ο σημερινός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Ν. Ξυδάκης.  Ο βουλευτής Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης μπορεί να είναι ο επόμενος υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη από την προερχόμενη από τους Ανεξάρτητους Ελληνες Μ. Κόλλια-Τσαρουχά.

Σημειωτέον ότι το προχωρημένο «φλερτ» του Αλ. Τσίπρα με την Ενωση Κεντρώων του Β. Λεβέντη τον διευκολύνει αυτή τη φορά να «κόψει» στελέχη του Π. Καμμένου από την κυβέρνηση. Βέβαια, στην περίπτωση του Α. Τριανταφυλλίδη υπάρχει και το σενάριο αξιοποίησής του σε θέση υφυπουργού στο υπουργείο Εργασίας. Ενα ακόμη πρόσωπο από την Κοινοβουλευτική Ομάδα που βρίσκεται στη λίστα του Μεγάρου Μαξίμου είναι η βουλευτής Ν. Κασιμάτη, το όνομα της οποίας ενδέχεται να φιγουράρει στον ανασχηματισμό στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής ως υφυπουργού του Γ. Μουζάλα.  Για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για θέση υφυπουργού προορίζεται ο βουλευτής Κ. Μπάρκας, ενώ για το υπουργείο Παιδείας σε ρόλο αναπληρωτή ή υφυπουργού, αντικαθιστώντας είτε τη Σ. Αναγνωστοπούλου είτε τον Θ. Πελεγρίνη, μπορεί να βρεθεί ο βουλευτής και καθηγητής Κ. Δουζίνας.

Επίσης, για μια θέση στο ίδιο υπουργείο ή και στο Υγείας, εφόσον στο τέλος δρομολογηθούν αλλαγές, είναι έτοιμος και ο πρώην γραμματέας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Χ. Μαντάς.  Στην κατηγορία των εν δυνάμει υφυπουργοποιήσιμων σε παραγωγικό υπουργείο ανήκει και ο βουλευτής Φθιώτιδας Νίκος Βέττας, καθώς επίσης ο Νεκτάριος Σαντορινιός, το όνομα του οποίου ακούγεται για τον τομέα της νησιωτικής πολιτικής, όπως επίσης ο βουλευτής Αρκαδίας Γ. Παπαηλιός για το υπουργείο Εσωτερικών.  Εκτός όμως από τους βουλευτές, στα πλάνα του πρωθυπουργού βρίσκονται και δύο στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο μέτωπο της κυβερνητικής δραστηριότητας.

Ο διευθυντής του πολιτικού του γραφείου, Δ. Τζανακόπουλος, που ακούγεται για την επίβλεψη των διακρατικών αναπτυξιακών σχέσεων του υπουργείου Εξωτερικών, και το στέλεχος του τομέα επικοινωνίας του πρωθυπουργικού γραφείου Θ. Παπάζογλου, ο οποίος προβάλλεται ως ο «νέος» Γ. Σακελλαρίδης.