Με βάση τις συνταγματικές επιταγές, οι εθνικές εκλογές θα γίνουν τον Σεπτέμβριο του 2019, οι αυτοδιοικητικές και οι περιφερειακές λίγους μήνες νωρίτερα, ενώ η προεδρική εκλογή είναι το 2020. Οπότε, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το 2017 θα είναι μια χρόνια χωρίς μεγάλα πολιτικά γεγονότα. Θεωρητικώς, διότι η χρονιά που ξεκινά την Κυριακή δείχνει ως η πλέον απρόβλεπτη. Κυρίως, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με σαφήνεια στο ερώτημα αν θα γίνουν πρόωρες εκλογές. Ο πρωθυπουργός σε όλους τους τόνους ξορκίζει το σενάριο των εκλογών και δηλώνει κατηγορηματικά ότι η κυβέρνησή του έχει ορίζοντα τετραετίας. Ωστόσο, η τακτική και η ρητορική του παραπέμπουν σε οιονεί προεκλογική περίοδο.

Σταχυολογούμε: Τις τελευταίες εβδομάδες ο κ. Τσίπρας έχει περιοδεύσει στην Θράκη και την Κρήτη, ενώ έχει επισκεφτεί νησιά όπως ο Αϊ-Στράτης και η Νίσυρος. Κόβει κορδέλες και εγκαινιάζει δρόμους, όπως ο περιφερειακός της Μεσσηνίας, ενώ το ίδιο πράττει και ο υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σπίρτζης.

Δίνει επίδομα σε χαμηλοσυνταξιούχους και μειώνει τον ΦΠΑ στα νησιά. Υψώνει τους τόνους απέναντι στην αξιωματική αντιπολίτευση, επαναφέροντας παλαιότερα διλήμματα, μεταξύ αυτών και το ερώτημα για το ποιοι είναι με τον Σόιμπλε και το ΔΝΤ. Κατά μία έννοια, θα μπορούσε να βγει το συμπέρασμα ότι ο πρωθυπουργός προετοιμάζεται διά παν ενδεχόμενον, χτίζοντας σταδιακά το αφήγημά του. Αλλωστε, δεν είναι σαφές μέχρι ποιο χρονικό σημείο είναι διατεθειμένοι οι δανειστές να τραβήξουν τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Ηδη έχει χαθεί πολύς χρόνος, λόγω και του επιδόματος, με τον υπουργό Οικονομικών να αναγκάζεται να στείλει απολογητική απαντητική επιστολή.

Διαφαίνεται, λοιπόν, ότι και τους πρώτους μήνες του νέου έτους η κυβέρνηση θα είναι σε συνεχή πίεση από τους δανειστές, με άγνωστη την κατάληξη στο βασικό επίδικο που δεν είναι άλλο από τη λήψη ή όχι πρόσθετων μέτρων για το 2019, ανάλογα με το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος που θα συμφωνηθεί. Επιπλέον, η δέσμευση Τσακαλώτου για ενεργοποίηση του κόφτη στην περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2016 δείχνει σε πόσο οριακή κατάσταση είναι οι σχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους θεσμούς και πόσο απουσιάζει το αίσθημα εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Τα μηνύματα που λαμβάνει ο πρωθυπουργός σχεδόν από το σύνολο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του είναι ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο η παρούσα Βουλή να ψηφίσει επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα και πολύ περισσότερο μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Τσίπρας γνωρίζει ότι η προσφυγή στις κάλπες θα είναι μονόδρομος στην περίπτωση που ενεργοποιηθεί ο κόφτης ή υπάρξει καθολική πίεση για άμεση λήψη μέτρων, προκειμένου να επιτευχθούν πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% το 2019. Το προαναφερθέν είναι, προφανώς, το αρνητικό σενάριο για την κυβέρνηση. Διότι, υπάρχουν ακόμα και εισηγήσεις από συνεργάτες του κ. Τσίπρα για «ηρωική έξοδο», σύγκρουση με τους δανειστές και προσφυγή στις κάλπες. Το σενάριο αυτό λέει ότι στην περίπτωση αυτή ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταφέρει να διατηρήσει ένα υψηλό ποσοστό, πέριξ του 20% και θα μεταφέρει όλη την καυτή πατάτα στην ΝΔ και τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος θα πρέπει «με το καλημέρα» να πάρει επώδυνα μέτρα. Συν τοις άλλοις, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει αξιωματική αντιπολίτευση και ο κ. Τσίπρας θα μπορέσει να ανασυγκροτήσει τον λόγο του και να ξαναχτίσει το τρωθέν προφίλ του.

Υπάρχει και η θεωρία των λεγόμενων «αισιόδοξων» της κυβέρνησης. Η θεωρία αυτή λέει ότι, αν η κυβέρνηση καταφέρει να περάσει τον κάβο της δεύτερης αξιολόγησης, θα έχει μπροστά της καθαρά δύο χρόνια για να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα. Λένε, δηλαδή, πως, αν προωθηθεί το μεγάλο πακέτο των αποκρατικοποιήσεων και τρέξουν τα αναπτυξιακά προγράμματα, θα πάρει μπρος η οικονομία και θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση, πετυχαίνοντας στόχους, θα μπορεί να δίνει κάποια βοηθήματα που θα λειτουργούν ανακουφιστικά για τα αδύναμα στρώματα ή και για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών. Συν τοις άλλοις, πιστεύουν ότι, αν απομακρυνθεί το σενάριο των εκλογών, θα έρθουν στην επιφάνεια τα εσωτερικά ζητήματα της ΝΔ, τα οποία μπαίνουν κάτω από το χαλί λόγω της «απειλής» των εκλογών.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι οι εξελίξεις σε πολύ μεγάλο βαθμό δεν εξαρτώνται από τις αποφάσεις του Αλέξη Τσίπρα, αλλά από τις διαθέσεις των εταίρων και των δανειστών. Εκτός και αν ο πρωθυπουργός επιλέξει να ανακατέψει πλήρως την τράπουλα με κινήσεις τακτικισμού, όπως οι σκέψεις που ακούστηκαν τις προηγούμενες ημέρες για δημοψήφισμα. Βεβαίως, ως γνήσιος παίκτης, ο κ. Τσίπρας γνωρίζει ότι κάποια χαρτιά χρησιμοποιούνται άπαξ...

Από την εφημερίδα Επένδυση*