Την επιτακτική ανάγκη για ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης άμεσα επισημαίνει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, η τριμηνιαία έκθεση του οποίου στέλνει σαφές μήνυμα στο Μαξίμου ότι το οικονομικό κόστος των καθυστερήσεων και αναβολών στις διαδικασίες αξιολόγησης, δηλαδή μιας τελικής συμφωνίας για το πρόγραμμα προσαρμογής, μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερο για την Ελλάδα από το πιθανό όφελος, το οποίο επιπλέον θα αποδειχθεί προσωρινό.

Στο 67 σελίδων κείμενο, το οποίο βρίθει συστάσεων και αυστηρής κριτικής στην κυβέρνησης ξεχωρίζει το ότι ακόμα κι αν ολοκληρωθεί η 2η αξιολόγηση τα δύσκολα δεν τελειώνουν εκεί-“το Μνημόνιο δεν τελειώνει με την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης” αναφέρεται χαρακτηριστικά- καθώς σε πολύ μικρό χρόνο θα πρέπει να ολοκληρωθεί η 3η αξιολόγηση και μάλιστα σε ένα στάδιο ακόμα πιο δύσβατο.

“Με την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης δεν τελειώνει το μονοπάτι εφαρμογής του τρίτου προγράμματος προσαρμογής (=Μνημονίου) και η ομαλή εκταμίευση των προβλεπόμενων δόσεων της τρέχουσας δανειακής σύμβασης για τους εξής λόγους:

-Πρώτον, θα χρειασθεί χρόνος για την πλήρη εφαρμογή των νομοθετικών μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί για να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση και των τυχόν εκκρεμοτήτων που θα μεταφερθούν στο επόμενο στάδιο.

-Δεύτερον, ακολουθεί αμέσως μετά τη δεύτερη, η τρίτη αξιολόγηση προόδου, που αν ερμηνεύσουμε το Μνημόνιο κατά γράμμα και μετά τις καθυστερήσεις των προηγού- μενων θα πρέπει να τελειώσει σε ασφυκτικά σύντομο χρονικό διάστημα.

Αυτό σημαίνει πιθανόν ότι ο πολιτικός χρόνος για το κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης θα είναι σαφώς πιο περιορισμένος σε σχέση με τον πολιτικό χρόνο των προηγούμενων δύο αξιολογήσεων” αναφέρουν χαρακτηριστικά οι συντάκτες της Έκθεσης επισημαίνοντας μάλιστα .

Περιγράφοντας μάλιστα τους όρους της τρίτης αξιολόγησης το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή επισημαίνει ότι θα απαιτηθούν (πέραν των τυχόν εκκρεμοτήτων μεταξύ άλλων στην ενέργεια, στην εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και στις ιδιωτικοποιήσεις) νέες ιδιωτικοποιήσεις, περαιτέρω ρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, κατάρτιση νέου κώδικα φορολογίας για να απλουστευθεί η τωρινή νομοθεσία κ.α. “Πιθανόν μάλιστα οι δυσκολίες εκπλήρωσης των ελληνικών δεσμεύσεων θα είναι μεγαλύτερες καθώς θα εισέλθουμε στο 8ο έτος δοκιμασίας της οικονομίας”.

Η παράγραφος που περιγράφει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτή την ώρα η διαπραγμάτευση είναι αποκαλυπτική : Ουσιαστικά στην πράξη διακυβεύεται η συνολική ισορροπία του προγράμματος. Δεν έχει γίνει σαφές πόσο καθυστερήσεις, αδράνειες και αντιφάσεις στο μέτωπο υλοποίησης των δεσμεύσεων του Μνημονίου και η χαμηλή εμπιστοσύνη δεν αφήνουν την ελληνική οικονομία να προχωρήσει.Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, η ελληνική οικονομία θα δοκιμαστεί στα όρια της αντοχής της με μια ακόμα απότομη οικονομική διαταραχή («σοκ») που θα μπορούσε να προέλθει από την αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους (ΕΜΣ και ΕΚΤ) ή από μια ανοιχτή πλέον σύγκρουση ΕΕ και ΔΝΤ με αποτέλεσμα την αποχώρηση του τελευταίου χωρίς εναλλακτικό σχέδιο συνέχισης του προγράμματος”.


ΤΟ ΓΠΚΒ αφιερώνει εκτενές κεφάλαιο στην πιθανότητα ενός τετάρτου Μνημονίου αναφέροντας αρκετές φορές τη λέξη “πτώχευση”. Όπως αναφέρει το Γραφείο η Ελλάδα μετά το 2018 θα χρειαστεί νέα χρηματοδότηση για την κάλυψη των αναγκών της η οποία μπορεί να προέλθει είτε από τις αγορές είτε από τον ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.Προφανώς, ένα νέο αίτημα το 2018 για δάνειο από τον EΜΣ θα συνοδευθεί σύμφωνα με τους κανόνες του από ένα νέο, το τέταρτο Μνημόνιο (=πρόγραμμα προσαρμογής). “Αν δεν υπάρξει συμφωνία με τον ΕΜΣ ή χρηματοδότηση μέσω εξόδου στις αγορές, τότε η πτώχευση θα είναι αναπόφευκτη με πιθανότατη συνέπεια την έξοδο από το Ευρώ. Τα πιθανά προβλήματα που θέτει μια πτώχευση είναι προβλέψιμα - νέα καταβύθιση της παραγωγής, τραπεζική κρίση, διακοπή των εισροών από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ, αβεβαιότητα και στην περίπτωση εξόδου από το κοινό νόμισμα, υποτιμήσεις του εθνικού νομίσματος, έντονες τάσεις για σπιράλ πληθωρισμού και υποτιμήσεων που θα απαιτούν μία εξαιρετικά περιορι- στική νομισματική πολιτική, κλπ και με το εξωτερικό, δημόσιο και ιδιωτικό χρέος να επικρέ- μαται απειλητικό ως «δαμόκλειος σπάθη». Αλλά, η καθαρά οικονομική ανάλυση υποκρύπτει το σπουδαιότερο ίσως, ότι μετά από πτώχευση και έξοδο από τη ζώνη του Ευρώ θα εκλείψει ο «αυτοπεριορισμός» της ελληνικής πολιτικής εντός και μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος με τους κανόνες του (και τις ευκαιρίες). Η όποια κυβέρνηση τότε θα «παραδέρνει» στη θάλασσα του διεκδικητισμού κατακερματισμένων συμφερόντων και της αμοιβαίας επίρριψης ευθυνών σε ένα σχεδόν σίγουρα κατακερματισμένο πολιτικό και κοινωνικό τοπίο το οποίο θα αναζητά τη συγκρότηση μίας νέας ταυτότητας στο διεθνές περιβάλλον από χειρότερες θέσεις, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας” αναφέρει η Έκθεση.

Παράλληλα το ΓΠΚΒ δείχνει να παίρνει το μέρος του ΔΝΤ για τη μείωση του αφορολογήτου, ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για το επίδομα στους συνταξιούχος υποστηρίζοντας ότι δεν έγινε στάθμιση των κοινωνικών αναγκών και πως μακροχρόνια άνεργοι το είχαν μεγαλύτερη ανάγκη, αμφισβητεί όμως και το επιχείρημα της Ν.Δ ότι από μόνη της η μείωση φόρων μπορεί να φέρει ανάπτυξη.