Eνώπιον µιας ιδιαίτερα δύσκολης εξίσωσης, µε βασικό παράγοντα τον Ιβάν Σαββίδη, βρίσκεται η κυβέρνηση, γεγονός που έχει φέρει σύννεφα στις σχέσεις του Μεγάρου Μαξίµου µε τον επιχειρηµατία που, όπως οµολογούν οι πάντες, έχει ευνοηθεί όσο κανείς από τους ΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛ. Μάλιστα, ο συγκυβερνήτης του Αλέξη Τσίπρα, Πάνος Καµµένος, είχε φθάσει να συνοδεύσει τον µεγαλοµέτοχο του ΠΑΟΚ στην πρώτη του επίσκεψη στο κανάλι «Ε», που εξαγόρασε πριν από λίγο καιρό και το οποίο αποτέλεσε, µετά το «Εθνος», ακόµα έναν κρίκο στην αλυσίδα των ξεκάθαρα φιλοκυβερνητικών media που ελέγχει το σύστηµα Σαββίδη. Ωστόσο, φαίνεται πως η εορταστική ατµόσφαιρα των ηµερών κάθε άλλο παρά πιο κοντά έφερε τις δύο πλευρές. Αντιθέτως, δηµιούργησε το πρώτο σοβαρό, όπως λένε οι γνωρίζοντες, χάσµα µεταξύ τους, µε κύρια αίτια την υπόθεση της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΘ, αλλά και τις τελευταίες δυσάρεστες εξελίξεις µε τη ΣΕΚΑΠ, η οποία είναι πλέον αντιµέτωπη µε το φάσµα της αναγκαστικής πτώχευσης. Την ίδια ώρα, κύκλοι πέριξ του επιχειρηµατία µιλούν ήδη για µη τήρηση των ατύπως συµφωνηθέντων µε την κυβέρνηση, ενώ οι πιο δυσαρεστηµένοι µιλούν ακόµα και για µεγαλοπρεπές άδειασµα... Ας πάρουµε, όµως, τα πράγµατα από την αρχή.

Η PROMSVYAZBANK

Οταν, στις 15 ∆εκεµβρίου, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας έθετε υπό κρατικό έλεγχο τη ρωσική τράπεζα Promsvyazbank, η κίνηση είχε αντίκτυπο και στην Ελλάδα. Από αυτή την τράπεζα είχε εκδοθεί η εγγυητική επιστολή την οποία κατέθεσε ο Ιβάν Σαββίδης για να διεκδικήσει και να πετύχει την πώληση του 67% των µετοχών του ΟΛΘ σε κοινοπραξία στην οποία συµµετέχει µαζί µε γαλλικά, κινεζικά και γερµανικά κεφάλαια.
Αποτέλεσµα ήταν µια ολιγοήµερη αναβολή της υπογραφής της σύµβασης αγοραπωλησίας των µετοχών, µέχρις ότου βρεθεί άλλη εγγυητική επιστολή. Ετσι, στις 21 ∆εκεµβρίου έπεσαν οι σχετικές υπογραφές για την αγοραπωλησία των µετοχών το πρώτο βήµα στη διαδικασία πώλησης που τελικά θα έρθει και στη Βουλή προς έγκριση. Ωστόσο, τα ερωτήµατα παραµένουν.

Κατά τον έλεγχο της Promsvyazbank, µιας από τις µεγαλύτερες ρωσικές τράπεζες (10η σε µέγεθος περιουσιακών στοιχείων), οι ρωσικές Αρχές εντόπισαν κατεστραµµένα αρχεία που αφορούσαν δάνεια ύψους 109,1 δισεκατοµµυρίων ρουβλίων, δηλαδή 1,87 δισεκατοµµυρίων δολαρίων. Η τράπεζα χρηµατοδοτούσε ένα µέρος των δανείων της µέσα από συµφωνίες επαναγοράς (REPOs), σε όγκο ανάλογο µε αυτόν των δανείων τα αρχεία των οποίων είχαν καταστραφεί. Υπάρχουν υποψίες ότι πίσω από τα κατεστραµµένα αρχεία υποκρύπτεται χειραγώγηση του ενεργητικού και του παθητικού της τράπεζας. Στην περίπτωση του ΟΛΘ παράγοντες της αγοράς έχουν επισηµάνει ότι υπήρχε ένα πρόβληµα µε τους όρους του διαγωνισµού που επέτρεπε την κατάθεση εγγυητικών επιστολών τραπεζών µε χαµηλό κατώφλι ως προς την αξιολόγησή τους από τους διεθνείς οργανισµούς.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ

Όμως, τα προβλήµατα µε την πώληση του ΟΛΘ δεν τελειώνουν εδώ. Ο Αµερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, έχει υπαινιχθεί δηµόσια ότι υπάρχει πρόβληµα µε την προέλευση των κεφαλαίων των αγοραστών. Το γεγονός αυτό, όπως είναι σε θέση να γνωρίζουν συνοµιλητές του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ψυχρότητα που δηµιουργήθηκε µεταξύ κυβέρνησης και Σαββίδη, αφού κανείς στους κόλπους των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν είναι διατεθειµένος να ρισκάρει την οποιαδήποτε εµπλοκή στις σχέσεις ΑθήναςΟυάσινγκτον. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η αµερικανική ανησυχία επικεντρώνεται στο γερµανικό επενδυτικό fund που αποτελεί τον τρίτο εταίρο του σχήµατος το οποίο απέκτησε το 67% των µετοχών του ΟΛΘ και που θεωρείται ότι εκπροσωπεί ρωσικά κεφάλαια που έρχονται να προστεθούν σε αυτά του Ιβάν Σαββίδη. Αναλυτές της αγοράς αναφέρουν ότι, εκτός των Κινέζων, που συµµετέχουν στο συγκεκριµένο επενδυτικό σχήµα µέσω του γαλλικού «πυλώνα» του και αντιµετωπίζουν και το λιµάνι της Θεσσαλονίκης όπως και αυτό του Πειραιά, ως τµήµα του νέου «δρόµου του µεταξιού», και η ρωσική πλευρά ενδιαφέρεται να εµπλακεί µε τις εξαγωγικές διαδροµές στην περιοχή.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΛΗΓΗ

Το 2009 εντοπίστηκε ανοιχτά της Εύβοιας ένα πλοίο µε λαθραία τσιγάρα της ΣΕΚΑΠ και παραλήπτη µια εταιρεία-φάντασµα. Για την υπόθεση αυτή σχηµατίστηκε δικογραφία κατά του τότε διευθύνοντος συµβούλου της ΣΕΚΑΠ, άλλων στελεχών της εταιρείας και του αγοραστή των τσιγάρων.

Παράλληλα, ξεκίνησε η διαδικασία για επιβολή προστίµων.

Ως προς το ποινικό µέρος της υπόθεσης, ο τότε διευθύνων σύµβουλος της ΣΕΚΑΠ καταδικάστηκε πρωτόδικα και αθωώθηκε σε δεύτερο βαθµό. Οµως, στην παράλληλη διαδικασία που αφορούσε τα πρόστιµα επιβλήθηκε πρόστιµο το 2014, αυτό επικυρώθηκε και από το ∆ιοικητικό Πρωτοδικείο και τελικά, τον περασµένο Νοέµβριο, και από το ∆ιοικητικό Εφετείο Κοµοτηνής. Οµως, το 2013 η ΣΕΚΑΠ πουλήθηκε. Η πώλησή της στον Ιβάν Σαββίδη, σύµφωνα µε όσα έχει υποστηρίξει ο ίδιος, έγινε ύστερα από πολιτική πίεση της τότε κυβέρνησης, που φοβόταν ότι η καπνοβιοµηχανία που βρίσκεται στην εθνικά ευαίσθητη περιοχή της Θράκης θα περνούσε στα χέρια τουρκικής εταιρείας. Ο ίδιος ο Σαββίδης, που ελέγχει ένα σηµαντικό µέρος της τεράστιας ρωσικής αγοράς τσιγάρων, δεν είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να αποκτήσει µια µικρή για τα διεθνή δεδοµένα ελληνική καπνοβιοµηχανία. Ωστόσο, δέχτηκε τελικά.

Η πλευρά της νέας ιδιοκτησίας της ΣΕΚΑΠ υποστηρίζει ότι δεν γνώριζε για το πρόστιµο. Οντως, το πρόστιµο επιβλήθηκε µετά την εξαγορά, ωστόσο δύσκολα µπορεί να πιστέψει κανείς ότι ένας επιχειρηµατίας µε τόσο πολύπλευρη δραστηριότητα δεν ήξερε, στο πλαίσιο του ελέγχου που έκανε στη ΣΕΚΑΠ, ότι υπήρχε ανοιχτή δικαστική περιπέτεια και πιθανότητα προστίµων.

Από τη στιγµή, όµως, που το πρόστιµο των 38,2 εκατ. ευρώ επικυρώθηκε και από το ∆ιοικητικό Πρωτοδικείο, έγινε σαφές ότι χρειαζόταν νοµοθετική ρύθµιση. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έφερε τροπολογία στο νοµοσχέδιο για τον εξωδικαστικό συµβιβασµό (4469/2017) που ανέφερε: «Σε περίπτωση πώλησης κατόπιν διαγωνισµού του συνόλου ή µέρους των µετοχών (...), η οποία πώληση διενεργείται στο πλαίσιο αποκρατικοποίησης, εξυγίανσης ή ειδικής εκκαθάρισης αυτών, για την καταβολή προστίµων, πολλαπλών τελών, δασµών και λοιπών επιβαρύνσεων, που επιβάλλονται και καταλογίζονται σε βάρος των κυρίως υπαιτίων της παράβασης, δεν κηρύσσονται αλληλέγγυα συνυπεύθυνα αστικά τα ως άνω νοµικά πρόσωπα υπό την προϋπόθεση ότι έως την ηµεροµηνία µεταβίβασης των µετοχών ή περιουσιακών στοιχείων δεν είχαν κοινοποιηθεί καταλογιστικές πράξεις και η συγκεκριµένη εκκρεµότητα δεν είχε γνωστοποιηθεί στους ενδιαφερόµενους επενδυτές».

Η τροπολογία προκάλεσε µεγάλες αντιδράσεις, µε την αντιπολίτευση σύσσωµη να µιλάει για καραµπινάτη περίπτωση φωτογραφικής διάταξης. Παρά τις αντιδράσεις, τελικώς ψηφίστηκε. Οµως, όπως επεσήµαναν αµέσως έµπειροι κοινοβουλευτικοί, όπως ο Κώστας Τζαβάρας της Ν.∆., η ρύθµιση δεν είχε αναδροµική ισχύ. Καθώς δεν επρόκειτο για ποινική υπόθεση, αλλά για αστικ ή ευθύνη, δεν µπορούσε να γίνει επίκληση της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθµισης και η διαδικασία για το πρόστιµο συνεχίστηκε κανονικά. Ούτως ή άλλως, η κυβέρνηση ήταν αρκετά εκτεθειµένη, ώστε δεν µπορούσε να επιστρέψει και να διορθώσει την παράλειψη.