Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ετοιμάζεται να «σαρώσει» τα ταμειακά διαθέσιμα όλων των φορέων γενικής κυβέρνησης, αφήνοντάς τους μόνο όσα χρειάζονται για να βγάλουν το επόμενο δεκαπενθήμερο.

Απόφαση του Γιώργου Χουλιαράκη δίνει περιθώριο μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου σε όλους τους φορείς γενικής κυβέρνησης, να μεταφέρουν σε ειδικό λογαριασμό τα ταμειακά τους διαθέσιμα. Από την 1η Μαρτίου όσοι δεν συμβιβαστούν θα έρθουν αντιμέτωποι με μαχαίρι στις επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού και καρατομήσεις των Διοικητικών Συμβουλίων.

Από αυτή τη διαδικασία μπορεί να μαζευτούν έως και πάνω από 7 δισ. ευρώ, τα οποία προστιθέμενα στο «ταμειακό μαξιλάρι» των περίπου 33 δισ. ευρώ, το αυξάνουν στα 40 δισ. ευρώ.

Όσοι φορείς αντιδράσουν και δεν θα συμμορφωθούν στις οδηγίες του ΓΛΚ, η απόφαση προβλέπει για αυτούς παύση του διοικητικού συμβουλίου και «μαχαίρι» στις κρατικές επιχορηγήσεις.

Να σημειωθεί πως σήμερα οι καταθέσεις των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στις ελληνικές τράπεζες ανέρχονται στα 16,5 δισ. ευρώ, από 11,4 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2017 και 10,7 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2016. Από τα 16,5 δισ. ευρώ τα 8,7 δισ. ευρώ αφορούν σε προθεσμιακές καταθέσεις.

Η «σάρωση» των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων της γενικής κυβέρνησης θα έχει σε κάποιο βαθμό επίδραση στη ρευστότητα των τραπεζών, καθώς θα αποσυρθεί ένα ποσό που αντιστοιχεί στο 5% του συνόλου των καταθέσεων.

Την ίδια ώρα το οικονομικό επιτελείο της χώρας είναι σε δύσκολο σημείο αφού οι αρνητικές ειδήσεις είναι πολλαπλάσιες από τις θετικές.

Συγκεκριμένα οι 120 δόσεις, ο κατώτατος μισθός, ο... νέος νόμος Κατσέλη είναι μόνο μερικά από τα θέματα που ήρθαν για να εκθέσουν την κυβέρνηση, ενώ δανειστές οι δανειστές έδωσαν 20 μέρες διορία ώστες η ελληνικής κυβέρνηση για να καλύψει τις εκκρεμείς μεταμνημονιακές δεσμεύσεις, μετά την ολοκλήρωση των πενθήμερων συναντήσεών τους στην Αθήνα την περασμένη Παρασκευή.

Οι εκπρόσωποι των θεσμών αναχώρησαν χωρίς να έχουν καμφθεί οι ανησυχίες τους για τις δημοσιονομικές επιπτώσεις των δικαστικών αποφάσεων για τα αναδρομικά σε συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους, καθώς φάνηκε ότι ουσιαστικά η κυβέρνηση θέλει να πετάξει την καυτή πατάτα στους επόμενους. Επίσης, διαπίστωσαν ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού θα προχωρήσει χωρίς τη συμφωνία τους. Θολό τοπίο βρήκαν επίσης τα στελέχη των δανειστών στα χρηματοπιστωτικά ζητήματα, καθώς το διάδοχο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη έχει πολλές κρίσιμες τεχνικές λεπτομέρειες που δεν έχουν κλειδώσει ακόμα και ο σχεδιασμός για τη μείωση των κόκκινων δανείων χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία. Σημαντικές καθυστερήσεις διαπιστώνονται και σε άλλα σημαντικά μέτωπα, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και η επιλογή των νέων γενικών γραμματέων των υπουργείων. Επιπλέον, η κυβέρνηση είδε με απογοήτευση να σκαλώνουν τα σχέδιά της για ρύθμιση χρεών προς την Εφορία σε 120 δόσεις.

Παρά τις μεγάλες εκκρεμότητες, οι εκπρόσωποι των θεσμών έκρυψαν την ανησυχία τους κάτω από το χαλί προκειμένου να βοηθήσουν την επικείμενη έξοδο στις αγορές και έδωσαν στην κυβέρνηση το δικαίωμα να εμφανίζεται σίγουρη για την επιστροφή περίπου 750 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων στο Eurogroup της 11ης Μαρτίου.

Αναδρομικά

Colpo grosso στήνει η κυβέρνηση κρύβοντας κάτω από το χαλί το κόστος για τα αναδρομικά που επιδικάζουν σωρηδόν πλέον τα δικαστήρια σε συνταξιούχους και εν ενεργεία υπαλλήλους του Δημοσίου για αντισυνταγματικές περικοπές, δώρα και επιδόματα σε μισθούς, συντάξεις κ.λπ. Μεταθέτει έτσι την αποπληρωμή των αναδρομικών τα επόμενα χρόνια, αποφεύγοντας να δώσει στους δανειστές στοιχεία τα οποία όμως ήδη τα έχει αποκαλύψει δημοσίως η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου.

Από την εναρκτήρια κιόλας συνάντηση την περασμένη Τρίτη, αλλά και κάθε ημέρα μετά, οι απεσταλμένοι των θεσμών ρωτούσαν πόσα πρέπει να επιστρέψει το Δημόσιο στους δικαιούχους. Οι κύριοι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης, καθώς και η κυρία Αχτσιόγλου απέφυγαν να πουν το παραμικρό δηλώνοντας άγνοια για το ποιες αποφάσεις έχουν εκδοθεί ή επίκειται να τελεσιδικήσουν, ποιο είναι το κόστος τους κ.λπ.
Οι δανειστές έφυγαν χωρίς να λάβουν απαντήσεις ούτε καν για το κόστος των περικοπών που ήδη από τον Ιούνιο του 2015 κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας, παρότι από τις 6 Νοεμβρίου 2018 ήδη η υπουργός Εργασίας ξεκάθαρα είχε δηλώσει δημοσίως: «Το δημοσιονομικό κόστος των συγκεκριμένων περικοπών είναι 4,5 δισ. ευρώ ετησίως»!

Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση αποφεύγει και τις πιέσεις των δανειστών να λάβει νέα ισοδύναμα μέτρα λιτότητας, όπως προβλέπει το 3ο Μνημόνιο που η ίδια υπέγραψε.

Αύξηση του κατώτατου μισθού χωρίς συμφωνία με τους θεσμούς

Η κυβέρνηση σχεδιάζει, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, να αυξήσει τον κατώτατο μισθό από 8% έως 10% παραμερίζοντας τις ανησυχίες των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ και την ένστασή τους για την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού. Ετσι, ο κατώτατος μισθός αναμένεται να διαμορφωθεί κοντά στα 640 ευρώ, από 586 ευρώ σήμερα - ή 511 ευρώ για τους νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών.

Η πρόθεση της ελληνικής πλευράς αποκαλύφθηκε όταν υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή ανέφερε την περασμένη Πέμπτη: «Τα ίδια έλεγαν οι θεσμοί και στην Πορτογαλία, αλλά οι Πορτογάλοι προχώρησαν, και είχαν δίκιο».

Οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται εντός της εβδομάδας διά στόματος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Ο αυξημένος κατώτατος μισθός θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου.

Νόμος Κατσέλη

Το μόνο βέβαιο είναι ότι όσοι χάσουν τον νόμο Κατσέλη θα μπλέξουν με το... άγνωστο, καθώς το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας αποδεικνύεται ιδιαίτερα πολύπλοκο, ακόμα και για εκείνους που το συντάσσουν. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι τεχνοκράτες των θεσμών χαρακτήρισαν θολό το σχέδιο που τους παρουσίασε η κυβέρνηση, ενώ κυβερνητικά στελέχη αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης των διατάξεων του νόμου Κατσέλη και μετά τις 28 Φεβρουαρίου - αν και το απεύχονται για να μην κινδυνέψει η έξοδος στις αγορές.

Το νέο πλαίσιο θα βασίζεται στη σύνδεση της υπολειπόμενης αξίας του δανείου με την εμπορική αξία της πρώτης κατοικίας, όπως η τελευταία υπολογίζεται από τις τράπεζες. Θα υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια για την ένταξη του δανειολήπτη στο νέο πλαίσιο προστασίας. Το κράτος θα επιδοτεί, υπό προϋποθέσεις, τη μηνιαία δόση του δανείου, στο πρότυπο του κυπριακού προγράμματος «Εστία», ενώ οι τράπεζες θα προχωρούν, υπό όρους, σε κούρεμα του δανείου ή επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες προτείνουν να εφαρμόζεται κούρεμα μόνο εφόσον το ανεξόφλητο κεφάλαιο του κόκκινου στεγαστικού δανείου ξεπερνά την εμπορική αξία του κατά 1,2 φορές. Επιδιώκεται, επίσης, η επιδότηση από το Δημόσιο να ανέλθει τουλάχιστον στο 1/3 της μηνιαίας δόσης, όπως είχε γίνει στην Κύπρο, υπό την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης θα τηρεί τη ρύθμιση. Η ρύθμιση και το ποσοστό συνεισφοράς του Δημοσίου όμως θα επαναπροσδιορίζονται, όταν αλλάζει και η εισοδηματική κατάσταση του δανειολήπτη. Η εξίσωση γίνεται δυσκολότερη καθώς πρέπει να επαρκέσουν τα 150 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί για την επιδότηση δόσεων φέτος.

Τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια τελούν υπό συζήτηση μεταξύ κυβέρνησης, τραπεζών και θεσμών.

Κόκκινα δάνεια

Το σχέδιο μείωσης των κόκκινων δανείων πρέπει να προωθηθεί το ταχύτερο δυνατό ώστε να ανοίξει η στρόφιγγα της τραπεζικής χρηματοδότησης και να διευκολύνει την έξοδο της χώρας στις αγορές.

Η κυβέρνηση άλλαξε ρότα και αποφάσισε να υποβάλει προς έγκριση στη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp) τόσο το σχέδιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για τιτλοποίηση μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους έως 20 δισ. ευρώ με κρατική εγγύηση, στο πρότυπο της λύσης που εφαρμόστηκε στην Ιταλία, όσο και το σχέδιο της Τραπέζης της Ελλάδος που αξιοποιεί τον αναβαλλόμενο φόρο και βασίζεται στη δημιουργία εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) για τη μείωση των κόκκινων δανείων μέχρι και κατά 43 δισ. ευρώ. Εάν εγκριθούν από την Κομισιόν και τα δύο σχέδια, η κάθε ελληνική τράπεζα θα μπορέσει να επιλέξει ποιο θα εφαρμόσει, ανάλογα με τις ανάγκες της.

120 δόσεις

Με τόσα μέτωπα ανοιχτά, η κυβέρνηση δεν επιχείρησε καν να εκθέσει στους δανειστές το σχέδιο ρύθμισης με τις 120 δόσεις για χρέη στην Εφορία, παρότι την έχει εξαγγείλει και την περιμένουν εδώ και μήνες με αγωνία 4,5 εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις που με νύχια και με δόντια παλεύουν με χρέη 103 δισ. ευρώ στην Εφορία, αλλά και όλους τους τρέχοντες φόρους της χρονιάς.
Αντιθέτως, κορυφαίος υπουργός που σηκώνει το βάρος των διαπραγματεύσεων άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην προχωρήσει ποτέ ένα τέτοιο σχέδιο. Ωστόσο, υπουργοί της κυβέρνησης έχουν κατ’ επανάληψη εξαγγείλει σχέδιο για χρέη προς την Εφορία, δηλαδή μια ρύθμιση παράλληλη με εκείνη για χρέη στα ασφαλιστικά ταμεία. Θα προβλέπει 36 δόσεις για χρέη έως 3.000 ευρώ και μέχρι και 120 δόσεις για μεγαλύτερες οφειλές. Θα προσφέρει και κούρεμα έως 85% στις προσαυξήσεις, οι οποίες σήμερα ξεπερνούν τα 82 δισ. ευρώ (επιπλέον των ληξιπρόθεσμων χρεών των 103 δισ. στην Εφορία).

120 δόσεις και κούρεμα στα Ταμεία

Η ρύθμιση χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία θα προχωρήσει με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τον Φεβρουάριο, για να ξεκινήσει η υποβολή αιτήσεων τον Μάρτιο. Θα προβλέπει επίσης 36 δόσεις για βασική οφειλή (χωρίς προσαυξήσεις) έως 3.000 ευρώ και μέχρι 120 δόσεις για μεγαλύτερα χρέη προς τα Ταμεία. Θα προσφέρει όμως και κούρεμα στην αρχική οφειλή, δηλαδή συνολική μείωση του χρέους που θα μπει στη ρύθμιση μέχρι και 70%! Με τον τρόπο αυτό, πάνω από 20.000 οφειλέτες θα μπορούν να πάρουν σύνταξη από τον πρώην ΟΑΕΕ, την οποία στερούνται λόγω απλήρωτων εισφορών.

Λοιπά αγκάθια

Ο κατάλογος με τις εκκρεμείς δεσμεύσεις στις οποίες οι δανειστές εντόπισαν μεγάλες καθυστερήσεις περιλαμβάνει ακόμα τις ιδιωτικοποιήσεις, με έμφαση στο Ελληνικό, στην Εγνατία οδό, στην πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ (η υποβολή προσφορών μετατέθηκε για τις 6 Φεβρουαρίου), στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, στην ανάπτυξη του Πρωτοβάθμιου Συστήματος Υγείας και την επιλογή των νέων γενικών γραμματέων των υπουργείων, που, όπως παραδέχονται κυβερνητικές πηγές, δεν είναι εφικτό να ολοκληρωθεί μέσα στον επόμενο μήνα.