Εκατό χρόνια από τη γέννηση της Εβίτα Περόν
Η γυναίκα με τη μεγαλύτερη επιρροή τον 20ο αιώνα στην Αργεντινή
Πριν από εκατό χρόνια -τον Μαιο του 1919- γεννήθηκε η γυναίκα που εξελίχθηκε σε μύθο, σε θρύλο στην Αργεντινή: η Εύα Μαρία Ντουάρτε, η Εύα Περόν, η Εβίτα. Η δεύτερη σύζυγος του πρώην προέδρου, Χουάν Ντομίνγκο Περόν, μπορεί να έφυγε από τη ζωή στα 33 της χρόνια από καρκίνο, αλλά έχει περάσει στην ιστορία ως η γυναίκα με τη μεγαλύτερη επιρροή στον εικοστό αιώνα, στην Αργεντινή.
Η Εβίτα ηταν ο πολιορκητικος κριός που άνοιξε τις πόρτες των γυναικών στην πολιτική συμμετοχή και υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των πιο ταπεινών. Η Εύα Περόν έδωσε μάχη για να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου οι γυναίκες, αγωνίστηκε για τις κατατρεγμένες. «Σε μια χώρα που είχε μεν μια φεμινιστική παράδοση από τα τέλη του 19ου αιώνα, η Εβίτα πέτυχε αυτό που δεν είχαν κατορθώσει άλλες φεμινίστριες : η κατοχύρωση της γυναικείας ψήφου», γράφει η ισπανική εφημερίδα El Periodico. «Αδελφές μου, σε αυτά τα άρθρα συνοψίζεται μια μακρά ιστορία αγώνων, δυσκολιών και ελπίδας », δήλωσε η Εβίτα Περόν στις 23 Σεπτεμβρίου 1947, παίρνοντας το κείμενο του νόμου για την ψήφο των γυναικών από τα χέρια του Περόν.
«Η Εβίτα ήταν σε θέση να οικοδομήσει πολιτικά μέτωπα και να θριαμβεύει ακόμη και αν είχε τα πάντα εναντίον της. Ήταν μια γυναίκα, ήταν ηθοποιός, εργάστηκε όταν δεν ήταν ακόμα ευρέως αποδεκτό ότι οι γυναίκες μπορούν να εργάζονται. Πάντα ενεργούσε με φυσικό τρόπο και αδιαφορούσε για την κριτική», λέει η Ισπανίδα ιστορικός Μαρίσα Ναβάρο, οποία δημοσίευσε το 1982 την πρώτη σημαντική βιογραφία της Εβίτα.
Η Ναβάρο αμφιβάλλει πάντως αν η Έβίτα επηρεάστηκε από τις φεμινίστριες της εποχής της, τις οποίες περιφρονούσε. «Ο φεμινισμός θέλει να εξουσιάσει τις γυναίκες, η Εβίτα ήθελε να συμμετάσχουν οι γυναίκες στο Περονιστικό κίνημα για να υποστηρίξουν το Περόν», τονίζει η Ισπανίδα ιστορικός. Ακόμα κι έτσι, χωρίς να το θέλει ίσως, η Εβίτα άνοιξε όλες τις πόρτες για τις γυναίκες στην πολιτική.
«Η Εύα Περόν άταν αντι-φεμινίστρια, διότι ο φεμινισμός λειτουργούσε φιλελεύθερα και ατομικιστικά», λέει η καθηγητρια Φιλοσοφίας Φλορα Βρόνσκι.
«Κανονικά, τα πολιτικά κινήματα έχουν μόνο έναν ηγέτη, αλλά στο Περονιστικο κίνημα υπήρχαν δύο: ο Περόν και η Εβίτα», επισημαίνει η Ναβάρο. Θεωρεί ότι οι ομιλίες της Εύας Περόν ήταν γραμμένες «με μια απλή και συναισθηματική γλώσσα- και η εγγύτητά της με τους άπορους την έκανε να κερδίζει γρήγορα την καρδιά των εργαζομένων, των νέων αλλά και των ηλικιωμένων παιδιών».
Ο πρώην ηγέτης του συνδικάτου των Σιδηροδρομικών, ο 87χρονος σήμερα Λορέντσο Πέπε, θυμάται ότι το 1949 ο Περόν και η Εβίτα παρακολούθησαν μια διάσκεψη της Ένωσης Σιδηροδρόμων. «Ήμασταν 180, αλλά η Περόν μας αγκάλιασε ένα προς ένα και μας ασπάστηκε. Ήταν ένα χάδι, που μέχρι σήμερα εξακολουθεί να με συνεπαίρνει καθώς θυμαμαι το απαλό προσώπό της».
Θυμάται επίσης, τα λόγια μιας γυναίκας από την Ανατούγια, στην επαρχία του Σαντιάγο ντελ Εστέρο, όταν ρωτήθηκε για τον βωμό για την Εβίτα που είχε στο σπίτι της. «Μου είπε:« Η Εκκλησία δεν θα την αναγνωρίσει ποτέ, αλλά για εμάς είναι η Αγία που μας έσωσε από την πείνα».
«Η Εβίτα αλλαξε το πεπρωμένο της γυναίκας ότι ήταν δήθεν να εξυπηρετεί τους άλλους και να την επαινούν ως μητέρα» γράφει η ισπανική εφημερίδα. Με το έργο της και την προσωπική της στάση έδωσε ένα αντίθετο παράδειγμα για τον ρόλο της γυναικας που πολλοί ασπάστηκαν αργότερα. «Πιστεύω ότι η μεγαλύτερη κληρονομιά της ήταν οτι εισήγαγε την ταξική συνείδηση, το να κατανοήσουν οι εργαζόμενοι ότι έχουν το λόγο και τη δύναμη να αλλάξουν την πορεία της χώρας και γι 'αυτό πρέπει να οργανωθούν», λέει η καθηγήτρια Βρόνσκι. Όπως και όλοι οι μύθοι, ο θρύλος της Εβίτας εμπλουτίζεται με νέες αναγνώσεις από τις νεώτερες γενιές. Λέει η φιλόσοφος: «Φαίνεται σαν μια φλόγα, μια φωτιά που δεν σβηνει ποτέ και θα υπάρχουν στιγμές που θα καίει περισσότερο».
Η Εβίτα ηταν ο πολιορκητικος κριός που άνοιξε τις πόρτες των γυναικών στην πολιτική συμμετοχή και υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των πιο ταπεινών. Η Εύα Περόν έδωσε μάχη για να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου οι γυναίκες, αγωνίστηκε για τις κατατρεγμένες. «Σε μια χώρα που είχε μεν μια φεμινιστική παράδοση από τα τέλη του 19ου αιώνα, η Εβίτα πέτυχε αυτό που δεν είχαν κατορθώσει άλλες φεμινίστριες : η κατοχύρωση της γυναικείας ψήφου», γράφει η ισπανική εφημερίδα El Periodico. «Αδελφές μου, σε αυτά τα άρθρα συνοψίζεται μια μακρά ιστορία αγώνων, δυσκολιών και ελπίδας », δήλωσε η Εβίτα Περόν στις 23 Σεπτεμβρίου 1947, παίρνοντας το κείμενο του νόμου για την ψήφο των γυναικών από τα χέρια του Περόν.
«Η Εβίτα ήταν σε θέση να οικοδομήσει πολιτικά μέτωπα και να θριαμβεύει ακόμη και αν είχε τα πάντα εναντίον της. Ήταν μια γυναίκα, ήταν ηθοποιός, εργάστηκε όταν δεν ήταν ακόμα ευρέως αποδεκτό ότι οι γυναίκες μπορούν να εργάζονται. Πάντα ενεργούσε με φυσικό τρόπο και αδιαφορούσε για την κριτική», λέει η Ισπανίδα ιστορικός Μαρίσα Ναβάρο, οποία δημοσίευσε το 1982 την πρώτη σημαντική βιογραφία της Εβίτα.
Η Ναβάρο αμφιβάλλει πάντως αν η Έβίτα επηρεάστηκε από τις φεμινίστριες της εποχής της, τις οποίες περιφρονούσε. «Ο φεμινισμός θέλει να εξουσιάσει τις γυναίκες, η Εβίτα ήθελε να συμμετάσχουν οι γυναίκες στο Περονιστικό κίνημα για να υποστηρίξουν το Περόν», τονίζει η Ισπανίδα ιστορικός. Ακόμα κι έτσι, χωρίς να το θέλει ίσως, η Εβίτα άνοιξε όλες τις πόρτες για τις γυναίκες στην πολιτική.
«Η Εύα Περόν άταν αντι-φεμινίστρια, διότι ο φεμινισμός λειτουργούσε φιλελεύθερα και ατομικιστικά», λέει η καθηγητρια Φιλοσοφίας Φλορα Βρόνσκι.
«Κανονικά, τα πολιτικά κινήματα έχουν μόνο έναν ηγέτη, αλλά στο Περονιστικο κίνημα υπήρχαν δύο: ο Περόν και η Εβίτα», επισημαίνει η Ναβάρο. Θεωρεί ότι οι ομιλίες της Εύας Περόν ήταν γραμμένες «με μια απλή και συναισθηματική γλώσσα- και η εγγύτητά της με τους άπορους την έκανε να κερδίζει γρήγορα την καρδιά των εργαζομένων, των νέων αλλά και των ηλικιωμένων παιδιών».
Ο πρώην ηγέτης του συνδικάτου των Σιδηροδρομικών, ο 87χρονος σήμερα Λορέντσο Πέπε, θυμάται ότι το 1949 ο Περόν και η Εβίτα παρακολούθησαν μια διάσκεψη της Ένωσης Σιδηροδρόμων. «Ήμασταν 180, αλλά η Περόν μας αγκάλιασε ένα προς ένα και μας ασπάστηκε. Ήταν ένα χάδι, που μέχρι σήμερα εξακολουθεί να με συνεπαίρνει καθώς θυμαμαι το απαλό προσώπό της».
Θυμάται επίσης, τα λόγια μιας γυναίκας από την Ανατούγια, στην επαρχία του Σαντιάγο ντελ Εστέρο, όταν ρωτήθηκε για τον βωμό για την Εβίτα που είχε στο σπίτι της. «Μου είπε:« Η Εκκλησία δεν θα την αναγνωρίσει ποτέ, αλλά για εμάς είναι η Αγία που μας έσωσε από την πείνα».
«Η Εβίτα αλλαξε το πεπρωμένο της γυναίκας ότι ήταν δήθεν να εξυπηρετεί τους άλλους και να την επαινούν ως μητέρα» γράφει η ισπανική εφημερίδα. Με το έργο της και την προσωπική της στάση έδωσε ένα αντίθετο παράδειγμα για τον ρόλο της γυναικας που πολλοί ασπάστηκαν αργότερα. «Πιστεύω ότι η μεγαλύτερη κληρονομιά της ήταν οτι εισήγαγε την ταξική συνείδηση, το να κατανοήσουν οι εργαζόμενοι ότι έχουν το λόγο και τη δύναμη να αλλάξουν την πορεία της χώρας και γι 'αυτό πρέπει να οργανωθούν», λέει η καθηγήτρια Βρόνσκι. Όπως και όλοι οι μύθοι, ο θρύλος της Εβίτας εμπλουτίζεται με νέες αναγνώσεις από τις νεώτερες γενιές. Λέει η φιλόσοφος: «Φαίνεται σαν μια φλόγα, μια φωτιά που δεν σβηνει ποτέ και θα υπάρχουν στιγμές που θα καίει περισσότερο».