«Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» - Οι αυριανές εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα
Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός», παρουσιάζει αύριο, Τρίτη 25 Αυγούστου, τις παρακάτω επτά εκδηλώσεις:
Αττική
Σπουδαία Ερείπια – Η Ελλάδα με τα μάτια των ξένων ταξιδιωτών (16ος-19ος αιώνας) από το Εθνικό Θέατρο
Λύκειο Αριστοτέλους, 19:30
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/spoudea-eripia-i-ellada-me-ta-matia-ton-xenon-taxidioton-16os-19os-eonas-5)
Επιλογές ταξιδιωτικών και περιηγητικών κειμένων.
Επιλεγμένες αφηγήσεις ξένων ταξιδιωτών και περιηγητών στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, στην προεπαναστατική Ελλάδα αλλά και στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Η αποτύπωση των προσδοκιών, η φαντασιακή πρόσληψη του αρχαίου κόσμου, η επαφή και η εξοικείωση με την πραγματικότητα σε μια σειρά κειμένων σημαντικών προσωπικοτήτων που επισκέφθηκαν την Ελλάδα εκείνα τα χρόνια.
Συντελεστές: Σύνθεση/Επιμέλεια Κειμένου: Στέφανος Καβαλλιεράκης, Άγγελος Κουτσολαμπρόπουλος, Σκηνοθεσία: Νατάσα Τριανταφύλλη, Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη, Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, Μουσική: Λήδα Μανιατάκου, Κίνηση/Βοηθός Σκηνοθέτη: Δήμητρα Μητροπούλου, Βοηθός σκηνογράφου: Στέλλα Κελεπούρη, Διανομή (αλφαβητικά): Πάρις Θωμόπουλος, Ελευθερία Παγκάλου, Βασίλης Παπαδημητρίου, Νατάσα Σφενδυλάκη, Αινείας Τσαμάτης, Δήμητρα Χαριτοπούλου
Ο λόγος στο φλάουτο – Κουαρτέτο με φλάουτο από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Ιερά Μονή Πεντέλης, 20:30
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/o-logos-sto-flaouto-kouarteto-me-flaouto-apo-tin-kratiki-orchistra-athinon)
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών παρουσιάζει μια απρόβλεπτη συνάντηση Μότσαρτ και Ντεμπυσύ.
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756 – 1791) – Κουαρτέτο με φλάουτο αρ. 1 σε ρε μείζονα, KV 285, Allegro, Αdagio, Rondo
Το ελεύθερο και ανήσυχο πνεύμα του Μότσαρτ δεν μπορούσε να συμβιβαστεί εύκολα με τις επιταγές της Αυλής του Αρχιεπισκόπου του Σάλτσμπουργκ. Προς το τέλος του 1777, μια κρίση στις σχέσεις του συνθέτη και του Αρχιεπισκόπου οδήγησε τον πρώτο σε ένα ταξίδι προς αναζήτηση μιας νέας δουλειάς, μακριά από τη συντηρητική Αυλή της γενέτειράς του. Ευρισκόμενος στο Μανχάιμ, πόλη διάσημη τότε για τα μουσικά της δρώμενα και ιδίως για την ορχήστρα της, ο νεαρός Μότσαρτ δέχθηκε μία παραγγελία από έναν ολλανδό ερασιτέχνη φλαουτίστα (ο Μότσαρτ τον αναφέρει ως Dejean) για τη σύνθεση μιας σειράς έργων για φλάουτο. Ο συνθέτης, αφενός επειδή οι εξωτερικές συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές και αφετέρου επειδή δεν έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια για το φλάουτο, έγραψε τελικά τρία κουαρτέτα (το πρώτο εξ αυτών ανοίγει τη συναυλία) και δύο κοντσέρτα για τον Dejean – και μοιραία η αμοιβή του ήταν αρκετά μικρότερη αυτής που είχε αρχικά προσφερθεί. Ωστόσο, σε κανένα από τα παραπάνω έργα δε διαφαίνεται η παραμικρή εσωτερική ή εξωτερική «δυστοκία». Αντίθετα, είναι γεμάτα φρεσκάδα, χάρη και ενέργεια – όπως το σύνολο της μοτσάρτειας δημιουργίας. Το φλάουτο βεβαίως έχει αδιαμφισβήτητα τον πρωταγωνιστικό ρόλο, και αυτό είναι αναμενόμενο, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην ουσία ο ρόλος του είναι παρεμφερής με τον ρόλο του πρώτου βιολιού σε ένα κουαρτέτο.
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ – Εισαγωγή και άριες από την όπερα «Ο μαγικός αυλός» σε διασκευή του Φραντς Χάινριχ Έρενφριντ (1747-1828)
«Ο Μαγικός Αυλός» γράφτηκε το 1791, χρονιά του θανάτου του Μότσαρτ, και η πρεμιέρα του δόθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου εκείνης της χρονιάς στο Freihaus Theater auf der Wieden της Βιέννης υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Η σύνθεσή της έλαβε χώρα κυρίως στο διάστημα μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου 1791. Το λιμπρέτο του Μαγικού Αυλού ανήκει στον αυστριακό δραματουργό, σκηνοθέτη, ηθοποιό, τραγουδιστή και θεατρικό παραγωγό Εμάνουελ Σικανέντερ (1751-1812), παλαιό φίλο της οικογένειας Μότσαρτ. Τόσο το βαθύτερο νόημα του έργου, που δεν είναι άλλο από το θρίαμβο του Φωτός πάνω στο Σκότος και του Καλού πάνω στο Κακό, όσο και συγκεκριμένα στοιχεία της δράσης του –αλλά και της μουσικής του γραφής- οδηγούν αναπόφευκτα στη θεώρηση της όπερας εκτός των άλλων και υπό ένα μασονικό πρίσμα, δεδομένης μάλιστα και της σχετικής ιδιότητας του συνθέτη και του λιμπρετίστα της. Πέραν της όποιας ανάλυσης των πάσης φύσεως συμβολισμών που κανείς θέλει ή μπορεί να διακρίνει στο έργο, είναι αναμφισβήτητη η ικανότητα του δημιουργού του να μετουσιώνει τα ιδεώδη του σε μουσική συγκλονιστικής τελειότητας και ομορφιάς. Μόλις το 1793 ο γερμανός φλαουτίστας, ομποΐστας και συνθέτης Φραντς Χάινριχ Έρενφριντ (1747-1828), που υπηρετούσε στην Αυλή του Μάιντς, σχηματοποίησε ένα έργο για κουαρτέτο με φλάουτο βασισμένο σε θέματα από τον «Μαγικό Αυλό» και γεμάτο λάμψη και δεξιοτεχνικές προκλήσεις.
Kλωντ Ντεμπυσύ (1862 – 1918) – Έξι αρχαία επιγράμματα για φλάουτο, βιολί, βιόλα και βιολοντσέλο
Pour invoquer Pan, dieu du vent d’été (Προς επίκληση του Πανός, θεού του θερινού ανέμου) / Pour un tombeau sans nom (Για έναν τάφο χωρίς όνομα) / Pour que la nuit soit propice (Για να είναι η νύχτα ευνοϊκή) / Pour la danseuse aux crotales (Για τη χορεύτρια με τα κρόταλα) / Pour l’égyptienne (Για την Αιγύπτια) / Pour remercier la pluie au matin (Προς ευχαριστίες για τη βροχή το πρωινό)
Το 1901 ο Κλωντ Ντεμπυσύ ανέλαβε να συνθέσει σκηνική μουσική για μια παράσταση με τίτλο Les Chansons de Bilitis, βασισμένη (υποτίθεται) σε αρχαία ελληνική ερωτική ποίηση. Τα ποιήματα αποδίδονταν σε έναν αρχαίο ποιητή, σύγχρονο της Σαπφούς, τα οποία υποτίθεται ότι μετέφρασε ο γάλλος ποιητής Πιερ Λουίς (1870-1925), στενός φίλος του Ντεμπυσύ (στην πραγματικότητα τα ποιήματα ανήκαν στον Λουίς). Η παράσταση αυτή δε δόθηκε τελικά ποτέ δημόσια· πάντως, τρία από αυτά τα ποιήματα είχαν ήδη αποτελέσει τη βάση για τη σύνθεση τριών τραγουδιών το 1897 (Trois Chansons de Bilitis). Το 1914 ο συνθέτης επέστρεψε στη σκηνική μουσική του 1901, και διαμόρφωσε από τμήματά της τη Σουίτα με τίτλο «Έξι αρχαία επιγράμματα» για πιάνο (σε εκδοχές για δύο και για τέσσερα χέρια). Είχε και την πρόθεση να ενορχηστρώσει τα κομμάτια αυτά, αλλά πέθανε πριν προφτάσει να το πράξει. Καθετί το εξωτικό διήγειρε τη φαντασία του Ντεμπυσύ, και πράγματι η μακρινή («εξωτική» για έναν Γάλλο στις αρχές του 20ού αιώνα) κλασική αρχαιότητα αποδείχτηκε ισχυρή για να κινητοποιήσει τη φαντασία του. Τα επιγράμματα είναι από τα πλέον λιτά και αιθέρια έργα του Ντεμπυσύ, διατηρώντας μία ατμόσφαιρα ζεστή και ειδυλλιακή, χωρίς όμως ρομαντικές «παρεκτροπές».
Συντελεστές:
Φλάουτο: Φρανκ-Γκέοργκ Γιάρκε
Βιολί: Χριστόφορος Καραθανάσης
Βιόλα: Πέτρος Βλάσσης
Βιολοντσέλο: Χριστίνα Κούτρου
Κοζάνη
Σύνολο εγχόρδων από την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης
Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής Κοζάνης (αύλειος χώρος), 21:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/sinolo-egchordon-tis-koth-2)
Στον αύλειο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής, σύνολο εγχόρδων της Κ.Ο.Θ. θα παρουσιάσει τα «Δύο Βυζαντινά Σκίτσα» του Σόλωνα Μιχαηλίδη, έργο γεμάτο συναισθήματα και πρωτότυπες μελωδίες βυζαντινότροπου χαρακτήρα, που αποτελεί αποτέλεσμα των μελετών του κύπριου ιδρυτή της Κ.Ο.Θ. για τη βυζαντινή μουσική παράδοση. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με το διαχρονικό αριστούργημα του Αντόνιο Βιβάλντι «Οι Τέσσερις Εποχές», που αποτελεί ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα έργα στην ιστορία της μουσικής. Σόλο βιολί και διεύθυνση ορχήστρας ο εξάρχων βιολιστής της Κ.Ο.Θ. Σίμος Παπάνας.
Συντελεστές:
Σύνολο εγχόρδων της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης
Μουσική διεύθυνση/βιολί: Σίμος Παπάνας
Πρόγραμμα:
Σόλων Μιχαηλίδης: Δύο Βυζαντινά Σκίτσα, για ορχήστρα εγχόρδων
Αντόνιο Βιβάλντι: Οι Τέσσερις Εποχές, τέσσερα κοντσέρτα για βιολί και ορχήστρα εγχόρδων
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί ακολουθώντας τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για τις επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές και τηρώντας με αυστηρότητα το όριο χωρητικότητας των 100 ατόμων, καθώς και τις αποστάσεις ασφαλείας. Η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Πιερία
Trio El Greco – Οι δύο σχολές της Βιέννης από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Βυζαντινό Κάστρο Πλαταμώνα, 19:30
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/trio-el-greco-i-dio-scholes-tis-viennis)
Έργα Χάυντν, Σούμπερτ και Σκαλκώτα επέλεξαν τα μέλη του Trio El Greco για το πρόγραμμα με τίτλο «Οι δύο Σχολές της Βιέννης», που θα παρουσιάσουν στις 25/8 στο Βυζαντινό Κάστρο Πλαταμώνα. Το πρώτο μέρος της συναυλίας εστιάζει σε δύο μουσουργούς που επηρεάστηκαν εξίσου από την κλασική και τη λαϊκή παράδοση, στον Γιόζεφ Χάυντν με το Τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο σε σολ μείζονα, αρ. 39 «Gypsy» και στον Νίκο Σκαλκώτα με τις 8 Παραλλαγές σε παραδοσιακό θέμα για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο. Στο δεύτερο μέρος το δημοφιλές σχήμα μουσικής δωματίου, που απαρτίζεται από τους Θοδωρή Ιωσηφίδη (πιάνο), Φαίδωνα Μηλιάδη (βιολί) και Αλέξη Καραϊσκάκη Νάστο (τσέλο), ανατρέχει στο βιεννέζικο Ρομαντισμό μέσα από μία από τις πλέον εμβληματικές συνθέσεις του Φραντς Σούμπερτ, το περίφημο Τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο σε μι ύφεση μείζονα, έργο 100.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί ακολουθώντας τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για τις επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές και τηρώντας με αυστηρότητα το όριο χωρητικότητας των 100 ατόμων, καθώς και τις αποστάσεις ασφαλείας. Η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Φωκίδα
Χορευτικά Σόλι από το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, 14:00, 15:00, 16:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/choreftika-soli-apo-to-baleto-tis-els-4)
Ο χορός θα δώσει το δικό του ξεχωριστό στίγμα στις καλοκαιρινές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή χορευτών του Μπαλέτου της ΕΛΣ αλλά και του καταξιωμένου Γιώργου Κοτσιφάκη, σε μια σειρά από χορευτικά σόλι που θα παρουσιαστούν σε εσωτερικούς χώρους αρχαιολογικών μουσείων. Ως μια συνομιλία κίνησης και ακινησίας, οι χορευτές θα διηγηθούν καινούργιες ιστορίες πάνω σε χορογραφίες των ίδιων αλλά και των Ιωάννας Πορτόλου, Γιάννη Νικολαΐδη, Χρήστου Παπαδόπουλου και Κωνσταντίνου Ρήγου.
Συντελεστές:
Χορογραφία, Ερμηνεία: Έλενα Κέκκου
Μουσική: Αντώνης Βλάχος
Χανιά
Ρεσιτάλ με έργα του Μίκη Θεοδωράκη από την Εθνική Λυρική Σκηνή
Αρχαιολογικός χώρος Απτέρας, 19:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/resital-me-erga-tou-miki-theodoraki-10)
Η Εθνική Λυρική Σκηνή, γιορτάζοντας τη συμπλήρωση 95 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη (1925), διοργανώνει σειρά συναυλιών προς τιμήν του. Θα παρουσιαστούν εμβληματικά τραγούδια του που «σημάδεψαν» τον ελληνισμό για περισσότερο από μισό αιώνα, λυρικές και επικές αναφορές από τους κύκλους τραγουδιών του σε συνεργασία με τους σημαντικότερους έλληνες ποιητές, «ψηφίδες» από τις παγκοσμίου φήμης κινηματογραφικές επιτυχίες αλλά και τα μεγαλειώδη λαϊκά του έργα. Έργα που άφησαν ανεξίτηλα τα «δακτυλικά» τους αποτυπώματα τόσο στη διεθνή μουσική δημιουργία όσο και στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας.
Οι τέσσερις χαρισματικοί, καταξιωμένοι και αναγνωρισμένοι για την καλλιτεχνική τους προσφορά ερμηνευτές, Ρίτα Αντωνοπούλου, Θοδωρής Βουτσικάκης, Ζαχαρίας Καρούνης και Μπέττυ Χαρλαύτη, επικυρώνουν με τον καλύτερο τρόπο τη διαχρονικότητα των μηνυμάτων της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη, μεταλαμπαδεύοντας το βαθύτερο νόημά τους στις νεότερες γενιές.
Μαζί τους στο πιάνο, ο ενορχηστρωτής και υπεύθυνος της Μουσικής Βιβλιοθήκης και του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Γιάννης Μπελώνης, στενός συνεργάτης του Μίκη Θεοδωράκη περισσότερο από μία δεκαετία.
Συντελεστές:
Τραγούδι: Ρίτα Αντωνοπούλου
Πιάνο: Γιάννης Μπελώνης
Κρουστά: Στέφανος Θεοδωράκης
Χίος
Συναυλία του μουσικού συνόλου Encardia από την Εθνική Λυρική Σκηνή
Αρχαιολογικός Χώρος Εμπορειού, 19:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/sinavlia-tou-mousikou-sinolou-encardia-3)
Οι Encardia, η ιδιότυπη αυτή μουσική κολλεκτίβα, αποτελεί ένα από τα πλέον καταξιωμένα στη χώρα και διεθνώς ελληνικά σχήματα της world μουσικής. Έχοντας διαγράψει μια λαμπρή πορεία εδώ και περίπου δύο δεκαετίες, εξακολουθούν να εμπνέονται και να δημιουργούν μουσικές και τραγούδια μέσα από την πλούσια παραδοσιακή και γεμάτη ενέργεια μουσική της Κάτω Ιταλίας, τα ελληνόφωνα χωριά της Grecia Salentina, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου. Στις καλοκαιρινές τους συναυλίες, οι Encardia θα μας ταξιδεύουν μουσικά στα απόμακρα χωριά της Καλαβρίας, στις όμορφες περιοχές του Σαλέντο και σ’ όλα εκείνα τα μέρη που μιλούν ακόμη Γκρεκάνικα κι άλλες τοπικές διαλέκτους. Ένα πολύχρωμο μωσαϊκό διαλέκτων και ήχων με παραδοσιακές ταρανέλτες και ερωτικά τραγούδια. Μια διονυσιακή γιορτή θερινής νυκτός.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Pizzica di San Vito (παραδοσιακή ταραντέλα πίτσικα από την πόλη Άγιος Βίτος των Νορμανδών –San Vito dei Normanni– στην Απουλία του ιταλικού Νότου), Vavel (μουσική του ακορντεονίστα Βαγγέλη Παπαγεωργίου σε ναπολιτάνικο ρυθμό, πάνω σε μια αραβική φράση), Nifta Maiou (ερωτικό τραγούδι των Encardia σε παραδοσιακή διάλεκτο Γκρίκο), La tarantella del Gargano (Montanara) (παραδοσιακή ταραντέλα από την περιοχή του Γκάργκανο σε τοπική διάλεκτο), Pizzica di Cosimino (παραδοσιακή ταραντέλα πίτσικα από την περιοχή του Σαλέντο της Κάτω Ιταλίας), Kalinifta (κλασικό ερωτικό και παραδοσιακό τραγούδι από το χωριό Καλημέρα του Σαλέντο) κ.ά.
Συντελεστές: Bαγγέλης Παπαγεωργίου (ακορντεόν, φυσαρμόνικα, τραγούδι), Μιχάλης Κονταξάκης (κιθάρα, τραγούδι), Ναταλία Κωτσάνη (τραγούδι, κιθάρα, καστανιέτες), Δημήτρης Τσεκούρας (κοντραμπάσο, τραγούδι), Κώστας Κωνσταντάτος (κρουστά, μαντολίνο, τραγούδι), Δάφνη Σταθάτου, Αναστασία Δρούγα, Jan Labner (χορός), Πασχαλής Κολέντσης (τεχνικός ήχου).
Λόγω της ιδιαιτερότητας του χώρου η συναυλία θα ξεκινήσει αυστηρά στις 19:00. Από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου μέχρι το σημείο διεξαγωγής της εκδήλωσης υπάρχει ανάβαση 20 λεπτών. Για την ομαλότερη διεξαγωγή της εκδήλωσης κρίνεται απαραίτητη η έγκαιρη προσέλευση του κοινού στο σημείο εισόδου (1-1,5 ώρα πριν από την ώρα έναρξης).
Χρήσιμες πληροφορίες
Οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο σε κάθε χώρο, όπου υπάρχει. Είναι υποχρεωτική η προκράτηση θέσης.
Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα: https://digitalculture.gov.gr/
Σημειώνουμε ότι οι θεατές πρέπει να τηρούν τις οδηγίες και συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων COVID-19 του υπουργείου Υγείας για την ασφαλή προσέλευση στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία. Ισχύει ο κανόνας της απόστασης του 1,5 μέτρου κατ’ ελάχιστον για ανοιχτούς χώρους και 2 μέτρων για κλειστούς χώρους.
Η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Για λόγους ασφαλείας και για την αποφυγή καθυστερήσεων και συνωστισμού συνιστάται η έγκαιρη προσέλευση, 1-1,5 ώρα πριν από την έναρξη της εκδήλωσης.
Αττική
Σπουδαία Ερείπια – Η Ελλάδα με τα μάτια των ξένων ταξιδιωτών (16ος-19ος αιώνας) από το Εθνικό Θέατρο
Λύκειο Αριστοτέλους, 19:30
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/spoudea-eripia-i-ellada-me-ta-matia-ton-xenon-taxidioton-16os-19os-eonas-5)
Επιλογές ταξιδιωτικών και περιηγητικών κειμένων.
Επιλεγμένες αφηγήσεις ξένων ταξιδιωτών και περιηγητών στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, στην προεπαναστατική Ελλάδα αλλά και στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Η αποτύπωση των προσδοκιών, η φαντασιακή πρόσληψη του αρχαίου κόσμου, η επαφή και η εξοικείωση με την πραγματικότητα σε μια σειρά κειμένων σημαντικών προσωπικοτήτων που επισκέφθηκαν την Ελλάδα εκείνα τα χρόνια.
Συντελεστές: Σύνθεση/Επιμέλεια Κειμένου: Στέφανος Καβαλλιεράκης, Άγγελος Κουτσολαμπρόπουλος, Σκηνοθεσία: Νατάσα Τριανταφύλλη, Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη, Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, Μουσική: Λήδα Μανιατάκου, Κίνηση/Βοηθός Σκηνοθέτη: Δήμητρα Μητροπούλου, Βοηθός σκηνογράφου: Στέλλα Κελεπούρη, Διανομή (αλφαβητικά): Πάρις Θωμόπουλος, Ελευθερία Παγκάλου, Βασίλης Παπαδημητρίου, Νατάσα Σφενδυλάκη, Αινείας Τσαμάτης, Δήμητρα Χαριτοπούλου
Ο λόγος στο φλάουτο – Κουαρτέτο με φλάουτο από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Ιερά Μονή Πεντέλης, 20:30
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/o-logos-sto-flaouto-kouarteto-me-flaouto-apo-tin-kratiki-orchistra-athinon)
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών παρουσιάζει μια απρόβλεπτη συνάντηση Μότσαρτ και Ντεμπυσύ.
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756 – 1791) – Κουαρτέτο με φλάουτο αρ. 1 σε ρε μείζονα, KV 285, Allegro, Αdagio, Rondo
Το ελεύθερο και ανήσυχο πνεύμα του Μότσαρτ δεν μπορούσε να συμβιβαστεί εύκολα με τις επιταγές της Αυλής του Αρχιεπισκόπου του Σάλτσμπουργκ. Προς το τέλος του 1777, μια κρίση στις σχέσεις του συνθέτη και του Αρχιεπισκόπου οδήγησε τον πρώτο σε ένα ταξίδι προς αναζήτηση μιας νέας δουλειάς, μακριά από τη συντηρητική Αυλή της γενέτειράς του. Ευρισκόμενος στο Μανχάιμ, πόλη διάσημη τότε για τα μουσικά της δρώμενα και ιδίως για την ορχήστρα της, ο νεαρός Μότσαρτ δέχθηκε μία παραγγελία από έναν ολλανδό ερασιτέχνη φλαουτίστα (ο Μότσαρτ τον αναφέρει ως Dejean) για τη σύνθεση μιας σειράς έργων για φλάουτο. Ο συνθέτης, αφενός επειδή οι εξωτερικές συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές και αφετέρου επειδή δεν έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια για το φλάουτο, έγραψε τελικά τρία κουαρτέτα (το πρώτο εξ αυτών ανοίγει τη συναυλία) και δύο κοντσέρτα για τον Dejean – και μοιραία η αμοιβή του ήταν αρκετά μικρότερη αυτής που είχε αρχικά προσφερθεί. Ωστόσο, σε κανένα από τα παραπάνω έργα δε διαφαίνεται η παραμικρή εσωτερική ή εξωτερική «δυστοκία». Αντίθετα, είναι γεμάτα φρεσκάδα, χάρη και ενέργεια – όπως το σύνολο της μοτσάρτειας δημιουργίας. Το φλάουτο βεβαίως έχει αδιαμφισβήτητα τον πρωταγωνιστικό ρόλο, και αυτό είναι αναμενόμενο, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην ουσία ο ρόλος του είναι παρεμφερής με τον ρόλο του πρώτου βιολιού σε ένα κουαρτέτο.
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ – Εισαγωγή και άριες από την όπερα «Ο μαγικός αυλός» σε διασκευή του Φραντς Χάινριχ Έρενφριντ (1747-1828)
«Ο Μαγικός Αυλός» γράφτηκε το 1791, χρονιά του θανάτου του Μότσαρτ, και η πρεμιέρα του δόθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου εκείνης της χρονιάς στο Freihaus Theater auf der Wieden της Βιέννης υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Η σύνθεσή της έλαβε χώρα κυρίως στο διάστημα μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου 1791. Το λιμπρέτο του Μαγικού Αυλού ανήκει στον αυστριακό δραματουργό, σκηνοθέτη, ηθοποιό, τραγουδιστή και θεατρικό παραγωγό Εμάνουελ Σικανέντερ (1751-1812), παλαιό φίλο της οικογένειας Μότσαρτ. Τόσο το βαθύτερο νόημα του έργου, που δεν είναι άλλο από το θρίαμβο του Φωτός πάνω στο Σκότος και του Καλού πάνω στο Κακό, όσο και συγκεκριμένα στοιχεία της δράσης του –αλλά και της μουσικής του γραφής- οδηγούν αναπόφευκτα στη θεώρηση της όπερας εκτός των άλλων και υπό ένα μασονικό πρίσμα, δεδομένης μάλιστα και της σχετικής ιδιότητας του συνθέτη και του λιμπρετίστα της. Πέραν της όποιας ανάλυσης των πάσης φύσεως συμβολισμών που κανείς θέλει ή μπορεί να διακρίνει στο έργο, είναι αναμφισβήτητη η ικανότητα του δημιουργού του να μετουσιώνει τα ιδεώδη του σε μουσική συγκλονιστικής τελειότητας και ομορφιάς. Μόλις το 1793 ο γερμανός φλαουτίστας, ομποΐστας και συνθέτης Φραντς Χάινριχ Έρενφριντ (1747-1828), που υπηρετούσε στην Αυλή του Μάιντς, σχηματοποίησε ένα έργο για κουαρτέτο με φλάουτο βασισμένο σε θέματα από τον «Μαγικό Αυλό» και γεμάτο λάμψη και δεξιοτεχνικές προκλήσεις.
Kλωντ Ντεμπυσύ (1862 – 1918) – Έξι αρχαία επιγράμματα για φλάουτο, βιολί, βιόλα και βιολοντσέλο
Pour invoquer Pan, dieu du vent d’été (Προς επίκληση του Πανός, θεού του θερινού ανέμου) / Pour un tombeau sans nom (Για έναν τάφο χωρίς όνομα) / Pour que la nuit soit propice (Για να είναι η νύχτα ευνοϊκή) / Pour la danseuse aux crotales (Για τη χορεύτρια με τα κρόταλα) / Pour l’égyptienne (Για την Αιγύπτια) / Pour remercier la pluie au matin (Προς ευχαριστίες για τη βροχή το πρωινό)
Το 1901 ο Κλωντ Ντεμπυσύ ανέλαβε να συνθέσει σκηνική μουσική για μια παράσταση με τίτλο Les Chansons de Bilitis, βασισμένη (υποτίθεται) σε αρχαία ελληνική ερωτική ποίηση. Τα ποιήματα αποδίδονταν σε έναν αρχαίο ποιητή, σύγχρονο της Σαπφούς, τα οποία υποτίθεται ότι μετέφρασε ο γάλλος ποιητής Πιερ Λουίς (1870-1925), στενός φίλος του Ντεμπυσύ (στην πραγματικότητα τα ποιήματα ανήκαν στον Λουίς). Η παράσταση αυτή δε δόθηκε τελικά ποτέ δημόσια· πάντως, τρία από αυτά τα ποιήματα είχαν ήδη αποτελέσει τη βάση για τη σύνθεση τριών τραγουδιών το 1897 (Trois Chansons de Bilitis). Το 1914 ο συνθέτης επέστρεψε στη σκηνική μουσική του 1901, και διαμόρφωσε από τμήματά της τη Σουίτα με τίτλο «Έξι αρχαία επιγράμματα» για πιάνο (σε εκδοχές για δύο και για τέσσερα χέρια). Είχε και την πρόθεση να ενορχηστρώσει τα κομμάτια αυτά, αλλά πέθανε πριν προφτάσει να το πράξει. Καθετί το εξωτικό διήγειρε τη φαντασία του Ντεμπυσύ, και πράγματι η μακρινή («εξωτική» για έναν Γάλλο στις αρχές του 20ού αιώνα) κλασική αρχαιότητα αποδείχτηκε ισχυρή για να κινητοποιήσει τη φαντασία του. Τα επιγράμματα είναι από τα πλέον λιτά και αιθέρια έργα του Ντεμπυσύ, διατηρώντας μία ατμόσφαιρα ζεστή και ειδυλλιακή, χωρίς όμως ρομαντικές «παρεκτροπές».
Συντελεστές:
Φλάουτο: Φρανκ-Γκέοργκ Γιάρκε
Βιολί: Χριστόφορος Καραθανάσης
Βιόλα: Πέτρος Βλάσσης
Βιολοντσέλο: Χριστίνα Κούτρου
Κοζάνη
Σύνολο εγχόρδων από την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης
Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής Κοζάνης (αύλειος χώρος), 21:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/sinolo-egchordon-tis-koth-2)
Στον αύλειο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής, σύνολο εγχόρδων της Κ.Ο.Θ. θα παρουσιάσει τα «Δύο Βυζαντινά Σκίτσα» του Σόλωνα Μιχαηλίδη, έργο γεμάτο συναισθήματα και πρωτότυπες μελωδίες βυζαντινότροπου χαρακτήρα, που αποτελεί αποτέλεσμα των μελετών του κύπριου ιδρυτή της Κ.Ο.Θ. για τη βυζαντινή μουσική παράδοση. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με το διαχρονικό αριστούργημα του Αντόνιο Βιβάλντι «Οι Τέσσερις Εποχές», που αποτελεί ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα έργα στην ιστορία της μουσικής. Σόλο βιολί και διεύθυνση ορχήστρας ο εξάρχων βιολιστής της Κ.Ο.Θ. Σίμος Παπάνας.
Συντελεστές:
Σύνολο εγχόρδων της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης
Μουσική διεύθυνση/βιολί: Σίμος Παπάνας
Πρόγραμμα:
Σόλων Μιχαηλίδης: Δύο Βυζαντινά Σκίτσα, για ορχήστρα εγχόρδων
Αντόνιο Βιβάλντι: Οι Τέσσερις Εποχές, τέσσερα κοντσέρτα για βιολί και ορχήστρα εγχόρδων
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί ακολουθώντας τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για τις επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές και τηρώντας με αυστηρότητα το όριο χωρητικότητας των 100 ατόμων, καθώς και τις αποστάσεις ασφαλείας. Η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Πιερία
Trio El Greco – Οι δύο σχολές της Βιέννης από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Βυζαντινό Κάστρο Πλαταμώνα, 19:30
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/trio-el-greco-i-dio-scholes-tis-viennis)
Έργα Χάυντν, Σούμπερτ και Σκαλκώτα επέλεξαν τα μέλη του Trio El Greco για το πρόγραμμα με τίτλο «Οι δύο Σχολές της Βιέννης», που θα παρουσιάσουν στις 25/8 στο Βυζαντινό Κάστρο Πλαταμώνα. Το πρώτο μέρος της συναυλίας εστιάζει σε δύο μουσουργούς που επηρεάστηκαν εξίσου από την κλασική και τη λαϊκή παράδοση, στον Γιόζεφ Χάυντν με το Τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο σε σολ μείζονα, αρ. 39 «Gypsy» και στον Νίκο Σκαλκώτα με τις 8 Παραλλαγές σε παραδοσιακό θέμα για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο. Στο δεύτερο μέρος το δημοφιλές σχήμα μουσικής δωματίου, που απαρτίζεται από τους Θοδωρή Ιωσηφίδη (πιάνο), Φαίδωνα Μηλιάδη (βιολί) και Αλέξη Καραϊσκάκη Νάστο (τσέλο), ανατρέχει στο βιεννέζικο Ρομαντισμό μέσα από μία από τις πλέον εμβληματικές συνθέσεις του Φραντς Σούμπερτ, το περίφημο Τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο σε μι ύφεση μείζονα, έργο 100.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί ακολουθώντας τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για τις επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές και τηρώντας με αυστηρότητα το όριο χωρητικότητας των 100 ατόμων, καθώς και τις αποστάσεις ασφαλείας. Η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Φωκίδα
Χορευτικά Σόλι από το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, 14:00, 15:00, 16:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/choreftika-soli-apo-to-baleto-tis-els-4)
Ο χορός θα δώσει το δικό του ξεχωριστό στίγμα στις καλοκαιρινές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή χορευτών του Μπαλέτου της ΕΛΣ αλλά και του καταξιωμένου Γιώργου Κοτσιφάκη, σε μια σειρά από χορευτικά σόλι που θα παρουσιαστούν σε εσωτερικούς χώρους αρχαιολογικών μουσείων. Ως μια συνομιλία κίνησης και ακινησίας, οι χορευτές θα διηγηθούν καινούργιες ιστορίες πάνω σε χορογραφίες των ίδιων αλλά και των Ιωάννας Πορτόλου, Γιάννη Νικολαΐδη, Χρήστου Παπαδόπουλου και Κωνσταντίνου Ρήγου.
Συντελεστές:
Χορογραφία, Ερμηνεία: Έλενα Κέκκου
Μουσική: Αντώνης Βλάχος
Χανιά
Ρεσιτάλ με έργα του Μίκη Θεοδωράκη από την Εθνική Λυρική Σκηνή
Αρχαιολογικός χώρος Απτέρας, 19:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/resital-me-erga-tou-miki-theodoraki-10)
Η Εθνική Λυρική Σκηνή, γιορτάζοντας τη συμπλήρωση 95 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη (1925), διοργανώνει σειρά συναυλιών προς τιμήν του. Θα παρουσιαστούν εμβληματικά τραγούδια του που «σημάδεψαν» τον ελληνισμό για περισσότερο από μισό αιώνα, λυρικές και επικές αναφορές από τους κύκλους τραγουδιών του σε συνεργασία με τους σημαντικότερους έλληνες ποιητές, «ψηφίδες» από τις παγκοσμίου φήμης κινηματογραφικές επιτυχίες αλλά και τα μεγαλειώδη λαϊκά του έργα. Έργα που άφησαν ανεξίτηλα τα «δακτυλικά» τους αποτυπώματα τόσο στη διεθνή μουσική δημιουργία όσο και στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας.
Οι τέσσερις χαρισματικοί, καταξιωμένοι και αναγνωρισμένοι για την καλλιτεχνική τους προσφορά ερμηνευτές, Ρίτα Αντωνοπούλου, Θοδωρής Βουτσικάκης, Ζαχαρίας Καρούνης και Μπέττυ Χαρλαύτη, επικυρώνουν με τον καλύτερο τρόπο τη διαχρονικότητα των μηνυμάτων της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη, μεταλαμπαδεύοντας το βαθύτερο νόημά τους στις νεότερες γενιές.
Μαζί τους στο πιάνο, ο ενορχηστρωτής και υπεύθυνος της Μουσικής Βιβλιοθήκης και του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Γιάννης Μπελώνης, στενός συνεργάτης του Μίκη Θεοδωράκη περισσότερο από μία δεκαετία.
Συντελεστές:
Τραγούδι: Ρίτα Αντωνοπούλου
Πιάνο: Γιάννης Μπελώνης
Κρουστά: Στέφανος Θεοδωράκης
Χίος
Συναυλία του μουσικού συνόλου Encardia από την Εθνική Λυρική Σκηνή
Αρχαιολογικός Χώρος Εμπορειού, 19:00
(Προκρατήσεις: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/sinavlia-tou-mousikou-sinolou-encardia-3)
Οι Encardia, η ιδιότυπη αυτή μουσική κολλεκτίβα, αποτελεί ένα από τα πλέον καταξιωμένα στη χώρα και διεθνώς ελληνικά σχήματα της world μουσικής. Έχοντας διαγράψει μια λαμπρή πορεία εδώ και περίπου δύο δεκαετίες, εξακολουθούν να εμπνέονται και να δημιουργούν μουσικές και τραγούδια μέσα από την πλούσια παραδοσιακή και γεμάτη ενέργεια μουσική της Κάτω Ιταλίας, τα ελληνόφωνα χωριά της Grecia Salentina, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου. Στις καλοκαιρινές τους συναυλίες, οι Encardia θα μας ταξιδεύουν μουσικά στα απόμακρα χωριά της Καλαβρίας, στις όμορφες περιοχές του Σαλέντο και σ’ όλα εκείνα τα μέρη που μιλούν ακόμη Γκρεκάνικα κι άλλες τοπικές διαλέκτους. Ένα πολύχρωμο μωσαϊκό διαλέκτων και ήχων με παραδοσιακές ταρανέλτες και ερωτικά τραγούδια. Μια διονυσιακή γιορτή θερινής νυκτός.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Pizzica di San Vito (παραδοσιακή ταραντέλα πίτσικα από την πόλη Άγιος Βίτος των Νορμανδών –San Vito dei Normanni– στην Απουλία του ιταλικού Νότου), Vavel (μουσική του ακορντεονίστα Βαγγέλη Παπαγεωργίου σε ναπολιτάνικο ρυθμό, πάνω σε μια αραβική φράση), Nifta Maiou (ερωτικό τραγούδι των Encardia σε παραδοσιακή διάλεκτο Γκρίκο), La tarantella del Gargano (Montanara) (παραδοσιακή ταραντέλα από την περιοχή του Γκάργκανο σε τοπική διάλεκτο), Pizzica di Cosimino (παραδοσιακή ταραντέλα πίτσικα από την περιοχή του Σαλέντο της Κάτω Ιταλίας), Kalinifta (κλασικό ερωτικό και παραδοσιακό τραγούδι από το χωριό Καλημέρα του Σαλέντο) κ.ά.
Συντελεστές: Bαγγέλης Παπαγεωργίου (ακορντεόν, φυσαρμόνικα, τραγούδι), Μιχάλης Κονταξάκης (κιθάρα, τραγούδι), Ναταλία Κωτσάνη (τραγούδι, κιθάρα, καστανιέτες), Δημήτρης Τσεκούρας (κοντραμπάσο, τραγούδι), Κώστας Κωνσταντάτος (κρουστά, μαντολίνο, τραγούδι), Δάφνη Σταθάτου, Αναστασία Δρούγα, Jan Labner (χορός), Πασχαλής Κολέντσης (τεχνικός ήχου).
Λόγω της ιδιαιτερότητας του χώρου η συναυλία θα ξεκινήσει αυστηρά στις 19:00. Από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου μέχρι το σημείο διεξαγωγής της εκδήλωσης υπάρχει ανάβαση 20 λεπτών. Για την ομαλότερη διεξαγωγή της εκδήλωσης κρίνεται απαραίτητη η έγκαιρη προσέλευση του κοινού στο σημείο εισόδου (1-1,5 ώρα πριν από την ώρα έναρξης).
Χρήσιμες πληροφορίες
Οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο σε κάθε χώρο, όπου υπάρχει. Είναι υποχρεωτική η προκράτηση θέσης.
Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα: https://digitalculture.gov.gr/
Σημειώνουμε ότι οι θεατές πρέπει να τηρούν τις οδηγίες και συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων COVID-19 του υπουργείου Υγείας για την ασφαλή προσέλευση στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία. Ισχύει ο κανόνας της απόστασης του 1,5 μέτρου κατ’ ελάχιστον για ανοιχτούς χώρους και 2 μέτρων για κλειστούς χώρους.
Η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Για λόγους ασφαλείας και για την αποφυγή καθυστερήσεων και συνωστισμού συνιστάται η έγκαιρη προσέλευση, 1-1,5 ώρα πριν από την έναρξη της εκδήλωσης.
