Ελληνικός κινηματογράφος: Ο Νίκος Μουρατίδης γράφει 5+1 ταινίες με θέμα τους την Τρούμπα
Τι κοινό έχουν όλες αυτές οι ταινίες;
Ο κόσμος μπορεί να “ψόφαγε” για κωμωδίες, αλλά κάποια στιγμή έγιναν της μόδας και τα δράματα. Και μάλιστα τα δράματα που έφταναν στα άκρα. Πρόσωπα και καταστάσεις ξένα στις περισσότερες Ελληνικές οικογένειες, που όλοι εύχονταν “μακριά από μας” αλλά όλοι έτρεχαν στο σινεμά να τα δουν.
Η Τρούμπα
Μια περιοχή που ήταν γνωστή και ξακουστή για μύρια όσα κακά, ήταν η Τρούμπα, πολύ κοντά στο λιμάνι του Πειραιά. Μια περιοχή γεμάτη με μπαράκια και οίκους ανοχής που μάζευε κάθε παραβατικό στοιχείο που υπήρχε. Πόρνες, νταβατζήδες, κλέφτες, τοκογλύφοι, ναρκομανείς, δολοφόνοι, πρώην φυλακισμένοι, όλοι είχαν την Τρούμπα στέκι τους. Θύματα, τα νεαρά αγόρια, οι ανυποψίαστοι και οι ναυτικοί.
Οι επίσημα δηλωμένες πόρνες στην Τρούμπα ήταν γύρω στις 500, δουλεύοντας είτε ως αρτίστες στα καμπαρέ είτε ως ιερόδουλες στα 57 περίπου καταγεγραμμένα σπίτια, οι οποίες περνούσαν υποχρεωτικά κάθε βδομάδα από ιατρική εξέταση.
Ωστόσο υπήρχαν και οι «καλντεριμιτζούδες» - δηλαδή οι αδήλωτες - που έκαναν πιάτσα στο πεζοδρόμιο ή σε κρυφά αδήλωτα σπίτια και τις κυνηγούσε η αστυνομία. Κάθε φορά που έφτανε ο αμερικάνικος στόλος, ο αριθμός των κοριτσιών εκτοξευόταν από 500 στις 2.000!
Όχι μόνο απ’ αυτές του πεζοδρομίου αλλά και από ευυπόληπτες κυρίες, παντρεμένες, αρραβωνιασμένες ακόμη και χήρες, πήγαιναν κρυφά εκείνες τις μέρες στην Τρούμπα να βγάλουν χρήματα από τους Αμερικανούς ναύτες.
Οι ταινίες
Απ’ όλες τις ταινίες που αφορούσαν στην Τρούμπα, διάλεξα τις 5 + 1 πιο χαρακτηριστικές, που έχουν και κάτι κοινό το οποίο θα αποκαλύψω στο τέλος του άρθρου.
1. Ναυάγια της ζωής
Η ταινία του 1959 “Ναυάγια της ζωής” σε σκηνοθεσία της Μαρίας Πλυτά, είναι η ιστορία ενός κοριτσιού που εκδιώκεται από το σπίτι της, όταν ο πατέρας της μαθαίνει για την σχέση της με έναν άντρα. Το κορίτσι καταλήγει σε οίκο ανοχής στην Τρούμπα, όπου την ερωτεύεται ένας νεαρός - που είναι όμως αδελφός της. Όταν η κοπέλα το μαθαίνει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Εκτός από την Τζένη Καρέζη στον βασικό ρόλο, παίζουν ο Ανδρέας Μπάρκουλης και ο Κώστας Κακκαβάς. Επίσης οι: Τζαβαλάς Καρούσος, Ελένη Ζαφειρίου, Ρίτα Μουσούρη, Παντελής Ζερβός κ.α. Την μουσική έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις. Εμφανίζεται και η Νάνα Μούσχουρη τραγουδώντας το κομμάτι “Χάθηκες μια νύχτα” χωρίς να φοράει τα γυαλιά της.
2. Κόκκινα φανάρια
“Τα κόκκινα φανάρια” του 1963, σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη και σενάριο Αλέκου Γαλανού, βασισμένο στο δικό του θεατρικό έργο «Το σπίτι με τα κόκκινα φανάρια». Πρωταγωνίστρια πάλι η Τζένη Καρέζη, όπως επίσης οι: Γιώργος Φούντας, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Αλεξάνδρα Λαδικού, Μάνος Κατράκης, Μαίρη Χρονοπούλου, Φαίδων Γεωργίτσης, Δέσπω Διαμαντίδου, Κατερίνα Χέλμη, Ελένη Ανουσάκη κ.α. Εφτά διαφορετικές ιστορίες, με εφτά γυναίκες, όπου όλες τους ζουν και εργάζονται στο "σπίτι" με τα κόκκινα φανάρια της μαντάμ Παρί, που βρίσκεται στην Τρούμπα του Πειραιά και ονομάζεται Phryne's Bar. Το 1964 ήταν υποψήφια για βραβείο Oscar, στην κατηγορία της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Μεγάλο ρόλο έπαιξε και η μουσική του νεαρού τότε Σταύρου Ξαρχάκου, που έμεινε κλασική όπως και τα τραγούδια του με κορυφαίο το “Κι ούτε ένα ευχαριστώ” που ερμηνεύει με συγκινητικό τρόπο η Τζένη Καρέζη.
3. Ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα
Την ίδια χρονιά με “Τα κόκκινα φανάρια” άλλη μια ταινία πάλι στην Τρούμπα, “Ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα”. Η Χριστίνα (Γκέλυ Μαυροπούλου) είναι μια γυναίκα της αμαρτίας η οποία μεγαλώνει το παιδί της κρυφά από τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν έχει πει σε κανέναν, ούτε στο παιδί, ότι δουλεύει σε ένα καμπαρέ της Τρούμπας. Σενάριο και σκηνοθεσία του Κώστα Καραγιάννη και εκτός από την Γκέλυ Μαυροπούλου παίζουν οι: Κώστας Κακκαβάς, Ανέστης Βλάχος, Μαριάννα Κουράκου, Στέφανος Στρατηγός, Χρήστος Τσαγανέας, Νίτσα Τσαγανέα κ.α.
4. Μαρκησία (Το κάθαρμα)
Γνωστή και ως “Η Μαρκησία του λιμανιού”, ταινία πάλι του 1963 σε σενάριο Νίκου Φώσκολου και σκηνοθεσία Κώστα Ανδρίτσου.
Στον σκληρό και ανελέητο κόσμο της Τρούμπας ξεχωρίζει η φανταχτερή παρουσία μιας τραγουδίστριας σε καμπαρέ, της Μάγδας (Μάρω Κοντού), γνωστής με το προσωνύμιο η Μαρκησία. Στην ιστορία εμπλέκονται δολοφονίες, λεφτά, πόρνες, προαγωγοί, νταβατζήδες, απατεώνες κτλ. Παίζουν οι: Γιώργος Φούντας, Στέφανος Στρατηγός, Παύλος Λιάρος, Νίκος Τσχιρίδης, Ρένα Χρηστάκη κ.α. Ο Φούντας λέει στο τέλος μια ατάκα που έμεινε κλασική: “Είμαι ένα κάθαρμα κι είσαι μια πόρνη. Είμαι αυτό που σου ταιριάζει και είσαι αυτό που μου αξίζει”.
5. Λόλα
Η “Λόλα”, γνωστή και ως “Λόλα της Τρούμπας”, είναι δραματική ταινία παραγωγής 1964 σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου και τρίτη κατά σειρά ταινία που η Καρέζη παίζει την πόρνη. Ο Άρης (Νίκος Κούρκουλος) βγαίνει από τη φυλακή και επιστρέφει σ' ένα καμπαρέ της Τρούμπας για να ξεκαθαρίσει παλιούς λογαριασμούς με μια συμμορία που του έστησε άσχημο παιχνίδι και τον έστειλε για τρία χρόνια στη φυλακή. Θέλει επίσης να σιγουρευτεί αν η Λόλα (Τζένη Καρέζη), με την οποία είχαν ερωτική σχέση, ήταν μεταξύ των προσώπων που τον πρόδωσαν. Παίζουν επίσης οι: Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Παντελής Ζερβός, Σπύρος Καλογήρου, Γιάννης Βογιατζής, Λαυρέντης Διανέλλος, Ανέστης Βλάχος, κ.α. Μουσική και πάλι ο Σταύρος Ξαρχάκος που έδωσε στην Καρέζη το τραγούδι "Δεν έχει αρχή", αλλά μας σύστησε και μια νέα τραγουδίστρια που έμελλε να γίνει τεράστιο όνομα. Η Βίκυ Μοσχολιού στην παρθενική της εμφάνιση έλεγε το τραγούδι "Του ήλιου σβήστηκε το φως".
+ μία κωμωδία «Καλώς ήλθε το δολάριο»
Το “Καλώς ήλθε το δολάριο” είναι ταινία του 1967, η πρώτη έγχρωμη ελληνική ταινία με επεξεργασία εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα. Είναι βασισμένη στο θεατρικό έργο “Ο 6ος Αμερικανικός στόλος” των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου, ενώ ο Σακελλάριος σκηνοθέτησε και την ταινία. Ο Φίλιππας (Γιώργος Κωνσταντίνου), ντροπαλός και αξιοπρεπής λογιστής και καθηγητής αγγλικών ζει πολύ φτωχικά και με αφορμή την άφιξη του 6ου Αμερικανικού Στόλου στο λιμάνι του Πειραιά, αναγκάζεται να δεχτεί την πρόταση της "μαντάμ" Φούλης (Άννα Καλουτά) να παραδώσει μαθήματα αγγλικών στα κορίτσια του μπαρ Blue Black, που βρίσκεται στην κακόφημη Τρούμπα. Παίζουν ακόμα: Νίκη Λινάρδου, Τζόλυ Γαρμπή, Αλέκος Τζανετάκος, Ορφέας Ζάχος, Σάσα Καστούρα, Αθηνόδωρος Προύσαλης, Νίκος Φέρμας, Σωτήρης Μουστάκας, Μάκης Δεμίρης, Κώστας Καφάσης ενώ ο ίδιος ο Σακελλάριος εμφανίζεται στο ρόλο του περιπτερά.
Τι κοινό έχουν όλες αυτές οι ταινίες;
Απλά, δεν γυρίστηκαν στην Τρούμπα. Έγιναν όλες σε στούντιο με σκηνικά, γιατί η Τρούμπα δεν ήταν όπως σήμερα. Τότε ήταν πράγματι ένα μέρος κακόφημο, επικίνδυνο και μέσα την παρανομία. Η Τρούμπα έκλεισε το 1967 επί δημαρχίας Σκυλίτση. Τα κορίτσια της σκορπίστηκαν, άλλες σε δηλωμένα «σπίτια» της Αθήνας και άλλες κρυφά σε δικά τους παράνομα «σπίτια».
Όλες οι ταινίες που είχαν σχέση με την Τρούμπα λοιπόν έγιναν σε σκηνικά – που σε πολλές περιπτώσεις φαίνονταν κι’ όλας πως ήταν ψεύτικα. Οι παραγωγοί δεν ρίσκαραν, γιατί ήταν άκρως επικίνδυνο το περιβάλλον των συγκεκριμένων δρόμων ώστε να γίνονται γυρίσματα στους φυσικούς χώρους με τους μεθυσμένους ναύτες, τους καυγάδες και τα μαχαιρώματα ανάμεσα σε σωματέμπορους και προστάτες.
Η Τρούμπα
Μια περιοχή που ήταν γνωστή και ξακουστή για μύρια όσα κακά, ήταν η Τρούμπα, πολύ κοντά στο λιμάνι του Πειραιά. Μια περιοχή γεμάτη με μπαράκια και οίκους ανοχής που μάζευε κάθε παραβατικό στοιχείο που υπήρχε. Πόρνες, νταβατζήδες, κλέφτες, τοκογλύφοι, ναρκομανείς, δολοφόνοι, πρώην φυλακισμένοι, όλοι είχαν την Τρούμπα στέκι τους. Θύματα, τα νεαρά αγόρια, οι ανυποψίαστοι και οι ναυτικοί. Οι επίσημα δηλωμένες πόρνες στην Τρούμπα ήταν γύρω στις 500, δουλεύοντας είτε ως αρτίστες στα καμπαρέ είτε ως ιερόδουλες στα 57 περίπου καταγεγραμμένα σπίτια, οι οποίες περνούσαν υποχρεωτικά κάθε βδομάδα από ιατρική εξέταση.
Ωστόσο υπήρχαν και οι «καλντεριμιτζούδες» - δηλαδή οι αδήλωτες - που έκαναν πιάτσα στο πεζοδρόμιο ή σε κρυφά αδήλωτα σπίτια και τις κυνηγούσε η αστυνομία. Κάθε φορά που έφτανε ο αμερικάνικος στόλος, ο αριθμός των κοριτσιών εκτοξευόταν από 500 στις 2.000!
Όχι μόνο απ’ αυτές του πεζοδρομίου αλλά και από ευυπόληπτες κυρίες, παντρεμένες, αρραβωνιασμένες ακόμη και χήρες, πήγαιναν κρυφά εκείνες τις μέρες στην Τρούμπα να βγάλουν χρήματα από τους Αμερικανούς ναύτες.
Οι ταινίες
Απ’ όλες τις ταινίες που αφορούσαν στην Τρούμπα, διάλεξα τις 5 + 1 πιο χαρακτηριστικές, που έχουν και κάτι κοινό το οποίο θα αποκαλύψω στο τέλος του άρθρου.1. Ναυάγια της ζωής
Η ταινία του 1959 “Ναυάγια της ζωής” σε σκηνοθεσία της Μαρίας Πλυτά, είναι η ιστορία ενός κοριτσιού που εκδιώκεται από το σπίτι της, όταν ο πατέρας της μαθαίνει για την σχέση της με έναν άντρα. Το κορίτσι καταλήγει σε οίκο ανοχής στην Τρούμπα, όπου την ερωτεύεται ένας νεαρός - που είναι όμως αδελφός της. Όταν η κοπέλα το μαθαίνει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Εκτός από την Τζένη Καρέζη στον βασικό ρόλο, παίζουν ο Ανδρέας Μπάρκουλης και ο Κώστας Κακκαβάς. Επίσης οι: Τζαβαλάς Καρούσος, Ελένη Ζαφειρίου, Ρίτα Μουσούρη, Παντελής Ζερβός κ.α. Την μουσική έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις. Εμφανίζεται και η Νάνα Μούσχουρη τραγουδώντας το κομμάτι “Χάθηκες μια νύχτα” χωρίς να φοράει τα γυαλιά της.
2. Κόκκινα φανάρια
“Τα κόκκινα φανάρια” του 1963, σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη και σενάριο Αλέκου Γαλανού, βασισμένο στο δικό του θεατρικό έργο «Το σπίτι με τα κόκκινα φανάρια». Πρωταγωνίστρια πάλι η Τζένη Καρέζη, όπως επίσης οι: Γιώργος Φούντας, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Αλεξάνδρα Λαδικού, Μάνος Κατράκης, Μαίρη Χρονοπούλου, Φαίδων Γεωργίτσης, Δέσπω Διαμαντίδου, Κατερίνα Χέλμη, Ελένη Ανουσάκη κ.α. Εφτά διαφορετικές ιστορίες, με εφτά γυναίκες, όπου όλες τους ζουν και εργάζονται στο "σπίτι" με τα κόκκινα φανάρια της μαντάμ Παρί, που βρίσκεται στην Τρούμπα του Πειραιά και ονομάζεται Phryne's Bar. Το 1964 ήταν υποψήφια για βραβείο Oscar, στην κατηγορία της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Μεγάλο ρόλο έπαιξε και η μουσική του νεαρού τότε Σταύρου Ξαρχάκου, που έμεινε κλασική όπως και τα τραγούδια του με κορυφαίο το “Κι ούτε ένα ευχαριστώ” που ερμηνεύει με συγκινητικό τρόπο η Τζένη Καρέζη.
3. Ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα
Την ίδια χρονιά με “Τα κόκκινα φανάρια” άλλη μια ταινία πάλι στην Τρούμπα, “Ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα”. Η Χριστίνα (Γκέλυ Μαυροπούλου) είναι μια γυναίκα της αμαρτίας η οποία μεγαλώνει το παιδί της κρυφά από τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν έχει πει σε κανέναν, ούτε στο παιδί, ότι δουλεύει σε ένα καμπαρέ της Τρούμπας. Σενάριο και σκηνοθεσία του Κώστα Καραγιάννη και εκτός από την Γκέλυ Μαυροπούλου παίζουν οι: Κώστας Κακκαβάς, Ανέστης Βλάχος, Μαριάννα Κουράκου, Στέφανος Στρατηγός, Χρήστος Τσαγανέας, Νίτσα Τσαγανέα κ.α.
4. Μαρκησία (Το κάθαρμα)
Γνωστή και ως “Η Μαρκησία του λιμανιού”, ταινία πάλι του 1963 σε σενάριο Νίκου Φώσκολου και σκηνοθεσία Κώστα Ανδρίτσου.
Στον σκληρό και ανελέητο κόσμο της Τρούμπας ξεχωρίζει η φανταχτερή παρουσία μιας τραγουδίστριας σε καμπαρέ, της Μάγδας (Μάρω Κοντού), γνωστής με το προσωνύμιο η Μαρκησία. Στην ιστορία εμπλέκονται δολοφονίες, λεφτά, πόρνες, προαγωγοί, νταβατζήδες, απατεώνες κτλ. Παίζουν οι: Γιώργος Φούντας, Στέφανος Στρατηγός, Παύλος Λιάρος, Νίκος Τσχιρίδης, Ρένα Χρηστάκη κ.α. Ο Φούντας λέει στο τέλος μια ατάκα που έμεινε κλασική: “Είμαι ένα κάθαρμα κι είσαι μια πόρνη. Είμαι αυτό που σου ταιριάζει και είσαι αυτό που μου αξίζει”.
5. Λόλα
Η “Λόλα”, γνωστή και ως “Λόλα της Τρούμπας”, είναι δραματική ταινία παραγωγής 1964 σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου και τρίτη κατά σειρά ταινία που η Καρέζη παίζει την πόρνη. Ο Άρης (Νίκος Κούρκουλος) βγαίνει από τη φυλακή και επιστρέφει σ' ένα καμπαρέ της Τρούμπας για να ξεκαθαρίσει παλιούς λογαριασμούς με μια συμμορία που του έστησε άσχημο παιχνίδι και τον έστειλε για τρία χρόνια στη φυλακή. Θέλει επίσης να σιγουρευτεί αν η Λόλα (Τζένη Καρέζη), με την οποία είχαν ερωτική σχέση, ήταν μεταξύ των προσώπων που τον πρόδωσαν. Παίζουν επίσης οι: Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Παντελής Ζερβός, Σπύρος Καλογήρου, Γιάννης Βογιατζής, Λαυρέντης Διανέλλος, Ανέστης Βλάχος, κ.α. Μουσική και πάλι ο Σταύρος Ξαρχάκος που έδωσε στην Καρέζη το τραγούδι "Δεν έχει αρχή", αλλά μας σύστησε και μια νέα τραγουδίστρια που έμελλε να γίνει τεράστιο όνομα. Η Βίκυ Μοσχολιού στην παρθενική της εμφάνιση έλεγε το τραγούδι "Του ήλιου σβήστηκε το φως".
+ μία κωμωδία «Καλώς ήλθε το δολάριο»
Το “Καλώς ήλθε το δολάριο” είναι ταινία του 1967, η πρώτη έγχρωμη ελληνική ταινία με επεξεργασία εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα. Είναι βασισμένη στο θεατρικό έργο “Ο 6ος Αμερικανικός στόλος” των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου, ενώ ο Σακελλάριος σκηνοθέτησε και την ταινία. Ο Φίλιππας (Γιώργος Κωνσταντίνου), ντροπαλός και αξιοπρεπής λογιστής και καθηγητής αγγλικών ζει πολύ φτωχικά και με αφορμή την άφιξη του 6ου Αμερικανικού Στόλου στο λιμάνι του Πειραιά, αναγκάζεται να δεχτεί την πρόταση της "μαντάμ" Φούλης (Άννα Καλουτά) να παραδώσει μαθήματα αγγλικών στα κορίτσια του μπαρ Blue Black, που βρίσκεται στην κακόφημη Τρούμπα. Παίζουν ακόμα: Νίκη Λινάρδου, Τζόλυ Γαρμπή, Αλέκος Τζανετάκος, Ορφέας Ζάχος, Σάσα Καστούρα, Αθηνόδωρος Προύσαλης, Νίκος Φέρμας, Σωτήρης Μουστάκας, Μάκης Δεμίρης, Κώστας Καφάσης ενώ ο ίδιος ο Σακελλάριος εμφανίζεται στο ρόλο του περιπτερά.
Τι κοινό έχουν όλες αυτές οι ταινίες;
Απλά, δεν γυρίστηκαν στην Τρούμπα. Έγιναν όλες σε στούντιο με σκηνικά, γιατί η Τρούμπα δεν ήταν όπως σήμερα. Τότε ήταν πράγματι ένα μέρος κακόφημο, επικίνδυνο και μέσα την παρανομία. Η Τρούμπα έκλεισε το 1967 επί δημαρχίας Σκυλίτση. Τα κορίτσια της σκορπίστηκαν, άλλες σε δηλωμένα «σπίτια» της Αθήνας και άλλες κρυφά σε δικά τους παράνομα «σπίτια».Όλες οι ταινίες που είχαν σχέση με την Τρούμπα λοιπόν έγιναν σε σκηνικά – που σε πολλές περιπτώσεις φαίνονταν κι’ όλας πως ήταν ψεύτικα. Οι παραγωγοί δεν ρίσκαραν, γιατί ήταν άκρως επικίνδυνο το περιβάλλον των συγκεκριμένων δρόμων ώστε να γίνονται γυρίσματα στους φυσικούς χώρους με τους μεθυσμένους ναύτες, τους καυγάδες και τα μαχαιρώματα ανάμεσα σε σωματέμπορους και προστάτες.
