O Θεοδόσης Πελεγρίνης στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ: «Έτσι ή αλλιώς η εξουσία τρέφεται από τα θύματά της»

«Η Απολογία του βασιλιά Λεοπόλδου Β’» (πρωτότυπος τίτλος: "Ο μονόλογος του Βασιλιά Λεοπόλδου Β΄") είναι ένα σπάνιο έργο, που γράφτηκε από τον Μαρκ Τουαίην το 1905.

Σπάνιο, διότι επί σειρά ετών δεν είχε συμπεριληφθεί καν στα άπαντά του. Σπάνιο, επειδή μέχρι και σήμερα ο τα αντίτυπα που υπάρχουν είναι λιγοστά, όπως και οι επανεκδόσεις του, λόγω της πολεμικής που δέχθηκε, για ευνόητους λόγους, από τους βασιλικούς κύκλους του Βελγίου και όχι μόνο.

Το έργο αποτελεί μια εξιστόρηση των γεγονότων του «εγκλήματος του Κονγκό». Βασισμένο σε πραγματικά ιστορικά ντοκουμέντα και δημοσιεύματα, τα οποία ο Τουαίην τα συμπεριλαμβάνει αυτούσια στο κείμενό του.

Με καυστική σάτιρα, οργή και πάθος κατά της ιστορικής αδικίας που εξελισσόταν για περισσότερο από δύο δεκαετίες στην απέραντη χώρα, περιγράφονται οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης αλλά και εξόντωσης των κατοίκων στο «ελεύθερο κράτος του Κονγκό» με ευθύνη του βασιλιά Λεοπόλδου Β’ του Βελγίου, του οποίου η χώρα υπήρξε προσωπική ιδιοκτησία.

O Θεοδόσης Πελεγρίνης υπήρξε πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην Υφυπουργός Παιδείας, που αγάπησε την υποκριτική τέχνη και πρωταγωνηστεί στην παράσταση. Μίλησε στο parapolitika.gr και τον Γιάννη Ξυνόπουλο, για όλα. Την τέχνη, την πολιτική, αλλά και την παράσταση «Η Απολογία του βασιλιά Λεοπόλδου Β’» που αποτελεί μεικτή σύνθεση video art , φωνών, πρωτότυπης μουσικής σύνθεσης και παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Έχετε δώσει το στίγμα σας ως καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών, ως πολιτικός, ως ηθοποιός, ως συγγραφέας, δεν φοβάστε να εκτεθείτε μέσα από την δουλειά σας, να βγάλετε στο φως την προσωπική ζωή σας. Πόσο παρακινδυνευμένα εκτεθειμένος είναι ο συγκεκριμένος ρόλος για εσάς;

«Ο Σαρτρ λέει ότι την στιγμή που γεννιόμαστε είμαστε ο καθένας μας μηδέν, μη ον, τίποτα και συγχρόνως είμαστε ο καθένας μας η δυνατότητα να γίνομε στην συνέχεια χίλια-δυο πράγματα (δάσκαλος, ποδοσφαιριστής, απατεώνας, ιερεύς, δημόσιος υπάλληλος, κ.λπ., κ.λπ., κ.λπ.). Αυτήν την ανθρώπινη φύση μου ακολουθώντας, έγινα όλα αυτά που παραθέτετε. Το αν τα έκανα καλά, είναι άλλης τάξεως ζήτημα, και κρίνομε ασφαλώς γι’ αυτό.

Σε αυτό το λογικό πλαίσιο λοιπόν εντάσσεται και η απόφασή μου να υποδυθώ τον διαβόητο βασιλιά του Βελγίου Λεοπόλδο Β’ και γενικότερα η επιλογή μου να γίνω ηθοποιός. Ασφαλώς και διατρέχω τον κίνδυνο να εκτεθώ επί σκηνής, όπως το επισημαίνετε, αλλά τα πράγματα δεν είναι μονοσήμαντα, έχουν και τις θετικές πλευρές τους για τις οποίες αξίζει κανείς να ρισκάρει.

Όλη η διαδικασία να δημιουργήσεις τον χαρακτήρα που απαιτεί ο ρόλος μέχρι να ανέβεις στην σκηνή είναι μοναδικό βίωμα, που δεν μπορεί να περιγραφεί. Μπορείς να περιγράψεις την αίσθηση που έχεις καθώς βλέπεις ένα τριαντάφυλλο να ανοίγει το πρωί τα πέταλά του; Απερίγραπτο! Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν δικαιούσαι να το βιώσεις, δεν σε προτρέπει να κλείσεις τα μάτια σου για να μην εισπράξεις την άρρητη ομορφιά του».

Κάνετε τον ρόλο του πιο χυδαίου βασιλιά που πέρασε ποτέ από την παγκόσμια ιστορία. Ξέροντας τις θηριωδίες που έπραξε αν τον είχατε μπροστά σας ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα σκεφτόσασταν.

«Θα ήθελα να τον εκδικηθώ για τον απέραντο πόνο που προκάλεσε. Η εκδίκηση είναι κι αυτή μια μορφή δικαιοσύνης –άγρια μορφή, αλλά δικαιοσύνη».

Πώς θα θέλατε να τον εκδικηθήτε;

«Ο Νίτσε λέει, όταν θέλεις να εκδικηθείς κάποιον, "κοίτα αλλού", αγνόησέ τον, προσπέρασέ τον σαν να μην υπάρχει. Αυτό θα έκανα. Το να του έδινα σημασία προσπαθώντας να τον πλήξω, θα του έδινε την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει».

Τι αντιπροσωπεύει για σας η προσωπικότητα του Λεοπόλδου Β’;

«Την εξουσία, την εξουσία διαχρονικά, την αυθαιρεσία της εξουσίας σε μεγέθυνση. Βεβαίως έχουμε την εξουσία που στάζει αίμα με τα εγκλήματα που διαπράττονται προς χάριν της και την ύπουλη, την φαινομενικά ήπια μορφή της εξουσίας. Και στις δυο εκφάνσεις της η εξουσία είναι το ίδιο εγκληματική. Το λιοντάρι ορμάει πάνω στο θύμα του να το κατασπαράξει. Η αράχνη παγιδεύει το έντομο και του πίνει αθόρυβα σιγά-σιγά τους χυμούς που του δίνουν ζωή. Και στις δυο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: ο εκμηδενισμός του θύματος. Έτσι ή αλλιώς η εξουσία τρέφεται από τα θύματά της».

Από όσα αίσχη έχει πράξει κατα τη διάρκεια της θητείας του ο Λεοπόλδος ποιο είναι αυτό που σας έχει συγκλονίσει πιο πολύ;

«Θα σας έλεγα το γεγονός ότι, αφού πρώτα δάκρυσε στην κηδεία του εννιάχρονου μοναχογιού του, (λένε ότι ήταν η μόνη φορά που δάκρυσε στην ζωή του), αμέσως μετά απαίτησε από την κυβέρνηση του Βελγίου να φροντίσει να πληρωθούν τα έξοδα της κηδείας. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο ίδιος δεν θα ήταν σε θέση να υπολογίσει το μέγεθος της περιουσίας του. Εκείνο ωστόσο που μ΄εντυπωσίασε ακόμη περισσότερο είναι ο εγκλεισμός σε ίδρυμα της μιας από τις κόρες του, επειδή εγκατέλειψε τον σύζυγό της, τον οποίο την είχε εξαναγκάσει να παντρευτεί. Την απείλησε ότι, αν δεν γύριζε στην συζυγική κλίνη, θα την έκλεινε σε ίδρυμα. Και το έκανε. Αδίστακτος!»

Ξέρουμε ότι οι ηθοποιοί μπαίνουνε για τα καλά μέσα στο ρόλο σας, μετά τις πρόβες θέλετε χρόνο για να αποφορτιστείτε από τον βάρβαρο χαρακτήρα που ενσαρκώνεται;

«Η αλήθεια είναι ότι νιώθω να έχω αφομοιωθεί από τον ρόλο μου ως βασιλιάς Λεοπόλδος Β’. Βοήθησε σε αυτό οφείλω να πω ο τρόπος που η Άννα Σωτρίνη που μου υπέδειξε προσεγγίσω το ανθρωποειδές αυτό τέρας. Αυτογελοιοποιούμενος! Νιώθω πράγματι τον Λεοπόλδο να ζωντανεύει μέσα μου. Δεν ξέρω πόσο πειστικός φαίνομαι, αλλά νιώθω έτσι. Όσο βρίσκομαι στην σκηνή. Φεύγοντας βέβαια μετά την παράσταση από το θέατρο, έχω αφήσει πίσω μου και τον Λεοπόλδο Β’, τον έχω ήδη ξεχάσει. Ίσως έτσι πρέπει να γίνεται, για να μένει πάντα ζωντανός μέσα μου. Θυμάται καλά κανείς, λέει νομίζω ο Μπέκετ, αυτός που ξεχνάει. Μνήμη είναι να ανακαλείς κάτι από το παρελθόν, κάτι που δεν υπάρχει τώρα, που το έχεις ξεχάσει. Δεν μπορώ, τώρα που σας βλέπω, να πω ότι σας θυμάμαι. Πρέπει να εξαφανιστείτε από μπροστά μου, για να σας θυμηθώ».

Ας γνωρίσουμε την παράσταση

Η Απολογία του βασιλιά Λεοπόλδου Β’ (πρωτότυπος τίτλος, Ο μονόλογος του Βασιλιά Λεοπόλδου Β΄) είναι ένα σπάνιο έργο, που γράφτηκε από τον Μαρκ Τουαίην το 1905.

Σπάνιο, διότι επί σειρά ετών δεν είχε συμπεριληφθεί καν στα άπαντά του. Σπάνιο, επειδή μέχρι και σήμερα ο τα αντίτυπα που υπάρχουν είναι λιγοστά, όπως και οι επανεκδόσεις του, λόγω της πολεμικής που δέχθηκε, για ευνόητους λόγους, από τους βασιλικούς κύκλους του Βελγίου και όχι μόνο.

Το έργο αποτελεί μια εξιστόρηση των γεγονότων του «εγκλήματος του Κονγκό», που την ίδια χρονική περίοδο συγκλόνισε όχι μόνο τον Μαρκ Τουαίην, αλλά και συγγραφείς όπως ο Άρθουρ Κόναν Ντόυλ και ο Τζόζεφ Κόνραντ, καθώς και πλήθος δημοσιογράφων, πνευματικών ανθρώπων, φωτογράφων και ιεραποστόλων της εποχής.

Βασισμένο σε πραγματικά ιστορικά ντοκουμέντα και δημοσιεύματα, τα οποία ο Τουαίην τα συμπεριλαμβάνει αυτούσια στο κείμενό του.

Με καυστική σάτιρα, οργή και πάθος κατά της ιστορικής αδικίας που εξελισσόταν για περισσότερο από δύο δεκαετίες στην απέραντη χώρα, περιγράφονται οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης αλλά και εξόντωσης των κατοίκων στο «ελεύθερο κράτος του Κονγκό» με ευθύνη του βασιλιά Λεοπόλδου Β’ του Βελγίου, του οποίου η χώρα υπήρξε προσωπική ιδιοκτησία.



Τα βασανιστήρια, οι βιασμοί, οι ακρωτηριασμοί, οι θανατώσεις, οι κανιβαλισμοί στο όνομα του κέρδους από την ανερχόμενη αγορά του καουτσούκ, του ελεφαντόδοντου και των άλλων πλουτοπαραγωγικών πηγών, μείωσαν τον πληθυσμό μέσα σε ελάχιστα χρόνια κατά δέκα εκατομμύρια τουλάχιστον. Το απολυταρχικό σύστημα που εφάρμοσε αδίστακτα και μεθοδικά ο ελέω Θεού Βασιλιάς Λεοπόλδος Β΄ καθιστά το κείμενο επίκαιρο και διαχρονικό. Το κίνημα Black Lives Matter, στις διαδηλώσεις του, δεν είναι τυχαίο ότι γέμισε όλα τα αγάλματα του Λεοπόλδου στο Βέλγιο με κόκκινη μπογιά, καθώς μέχρι και πρόσφατα δεν είχε αποκατασταθεί επίσημα η ιστορική αλήθεια για τις θηριωδίες του εν λόγω αδίστακτου μονάρχη.

Η κεντρική ιδέα της παράστασης, πέρα από την ανάδειξη και τις αναφορές ενός στυγερού και άπληστου τυράννου εις βάρος ανίδεων και αγνών πληθυσμών, βασίζεται στο κατά πόσο οι εκάστοτε εξουσίες έχουν χρησιμοποιήσει διαχρονικά την Τέχνη, με στόχο την χειραγώγηση των μαζών, την εδραίωση και την υστεροφημία τους.

Πραγματικά, ένα μεγάλο μέρος αυτού του παράνομα αποκτημένου πλούτου διατέθηκε από τον Λεοπόλδο Β’ στην ανάθεση μεγαλοπρεπών και μνημειακών έργων τέχνης, που ανέδειξαν το μικρό Βέλγιο σε πολιτιστικό κέντρο της Ευρώπης της εποχής των αρχών του 20ου αιώνα.

Το πρωτότυπο αυτό κείμενο ανεβαίνει επί σκηνής για πρώτη φορά στη χώρα μας. Η παράσταση θα αποτελεί μεικτή σύνθεση video art, φωνών, πρωτότυπης μουσικής σύνθεσης, με κυρίαρχη την παρουσία του ρόλου του Λεοπόλδου Β’.

Συντελεστές της παραστασης

Μετάφραση: Νάσος Ταρκαζίκης
Δραματουργική επεξεργασία: Θεοδόσης Πελεγρίνης
Επιμέλεια κειμένου : Κατερίνα Μπιμπή
Σκηνοθεσία- Σχεδιασμός φωτισμών : Άννα Σωτρίνη
Σκηνικά- Κοστούμια: Άννα Μαχαιριανάκη
Μουσική σύνθεση: Μιχάλης Γρηγορίου
Χορογραφίες : Αναστασία Γεωργαλά, Serghei Gherman
Video art, Αφίσα, Φωτογραφίες: Ευάγγελος Κάλλοου
Επιμέλεια λόγου : Άρης Βαφιάς
Επιστημονικός σύμβουλος: Παντελής Σκούφαλος

Ερμηνεύουν:

Λεοπόλδος B΄ : Θεοδόσης Πελεγρίνης
Καρολίνα : Λένα Σπύρου
Φίλιππος: Γιώργος Φράγκος

Φωνές off:

Ιεραπόστολος Α΄: Νίκος Γιαλελής
Ιεραπόστολος Β΄: Σαράντος Γεωγλερής
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κατερίνα Μπιμπή
Βοηθός Σκηνογράφου : Λυδία Γούζιου
Υπεύθυνος σκηνής : Μπάμπης Καλαντζής
Κατασκευή σκηνικών : Κώστας Αβραμιώτης
Κατασκευή κοστουμιών : Πένυ Τσομπανάκη
Ηχογραφήσεις: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Παραγωγή : «ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ»

Τιμές εισιτηρίων:

15 ευρώ, φοιτητικά - ομαδικά, 10 ευρώ, ατέλειες –άνεργοι, 5 ευρώ
Προπώληση εισιτηρίων: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης και Ticketservices.gr

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

Aπό τις 20 Μαρτίου έως και 23 Μαΐου κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στις 21: 30
Μεγ. Δευτέρα 10 και Μεγ. Τρίτη 11 Απριλίου θα πραγματοποιηθούν κανονικά οι παραστάσεις 
Δεν θα πραγματοποιηθούν παραστάσεις την Δευτέρα 17, την Τρίτη 18 Απριλίου καθώς και την Δευτέρα 1η Μαΐου.

Διάρκεια παράστασης: 65 λεπτά.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΘΕΑΤΕΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 18 ΕΤΩΝ

Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Πειραιώς 206 - Ταύρος Αττικής 177 78
Τηλ: 2103418550