Επί τρία χρόνια η Χρύσα Παπά παρουσιάζοντας τον συγκλονιστικό μονόλογο με τίτλο «ΣΕΡΡΑ –Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ» σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη, μεταμορφώνεται σε 12 ρόλους ξετυλίγοντας την τοιχογραφία του ποντιακού ελληνισμού από το 1910 έως το 1962. Πρόκειται για τη μεταφορά στη σκηνή του ομότιτλου, επικού μυθιστορηματος του Γιάννη Καλπούζου, που έχει ταξιδέψει σε πολλές πόλεις της Ευρώπης σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία με τη σέρρα να είναι ο Πυρίχιος, ο σπουδαιότερος, πολεμικός, ποντιακός χορός, που στο έργο η αίγλη του καταγράφεται με πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Η γνωστή ηθοποιός λίγο πριν την επόμενη παράσταση στο Θέατρο Βράχων του Βύρωνα στις 22 Ιουνίου ανοίγει την καρδιά της μιλώντας για το θέμα του έργου που είναι ο έρωτας στα δύσκολα χρόνια στις χαμένες πατρίδες, την πόντια γιαγιά της, την Κλαυδία, αλλά και για το τι θα ήθελε να πει στον Τούρκο Πρόεδρο Ταγί Ερντογάν αν ποτέ τον συναντούσε.
Τι συνεπαίρνει τον θεατή σε αυτό το έργο;
Αυτό που συγκινεί τον κόσμο στο σπουδαίο κείμενο του Γιάννη Καλπούζου είναι ότι αυτή η ιστορία δεν αφορά μόνο τους Ποντίους, αλλά μιλάει στην ψυχή όλου του κόσμου. Είναι ένα πανανθρώπινο κείμενο. Μια ερωτική ιστορία του 1915. Εγώ παρουσιάζομαι στην σκηνή ως Λεμονιά για να αφηγηθώ την ιστορία του πατέρα μου. Αλλά στην παράσταση υποδύομαι 12 διαφορετικούς ρόλους. Έτσι βλέπουμε από τη μια τη ζωή των ανθρώπων, πως ερωτεύονται, πως απολαμβάνουν την ομορφιά της ζωής και από την άλλη πως οι ζωές τους επηρεάζονται από τα πολύ σημαντικά ιστορικά γεγονότα της εποχής. Δηλαδή την σφαγή των Αρμενίων, την γενοκτονία των Ποντίων και αργότερα τα βασινιστήρια των Ποντίων στη Σοβιετική Ένωση.
Πως πλέκονται ο έρωτας και ο πόλεμος;
Σε εκείνεις τις πολύ δύσκολες εποχές είναι ο έρωτας και η αγάπη ένα σωσίβιο για την επιβίωση. Θέλεις να ζήσεις για να συναντήσεις τον έρωτά σου, τη γυναίκα σου, τα παιδιά σου. Έχεις λόγο για να ζήσεις. Κρατιώντουσαν τότε οι άνθρωποι από αυτό.
Ως Πόντια έχεις διηγήσεις από τον παπού και τη γαγιά από εκείνα τα χρόνια;
Όχι δεν έχω, αλλά ακόμα και σήμερα όταν η γιαγιά μου θέλει να αναφερθεί στην Τουρκία ή στον Πόντο, λέει η «πατρίδα». Αυτό δεν το λέει μόνο η γιαγιά μου. Όλοι οι Πόντιοι που ζούσαν εκεί, δεν έλεγαν ότι ήταν Πόντιοι, έλεγαν ότι είναι Έλληνες. Όταν ήρθαν στην Ελλάδα τους ονομάσαμε Πόντιους. Αλλά αυτή η πατρίδα δεν μας ανήκει πια, δεν μπορούμε ούτε να την πατήσουμε. Μόνο να την επισκεφθούμε.
Αν είχες σήμερα μπροστά σου τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν, τι θα του έλεγες;
Θα του έλεγα, αυτό που λέει και το έργο. Να πάμε σε μια συμφιλίωση, σε μια ειρήνη μεταξύ μας. Δεν ξέρω γιατί κάποιοι διστάζουν να πουν την λέξη «γενοκτονία». Η ιστορία δεν ζητάει τίποτα άλλο παρά μόνο την αναγνώριση. Ο Καλπούζος που είναι από την Άρτα δεν εμφυσεί το μίσος στο έργο του, απεναντίας μιλάει για Ειρήνη.
Τι σου έχει μάθει αυτό το έργο;
Είμαι βέβαιη ότι μου δείχνει έναν δρόμο για να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος. Για μένα το θέμα είναι πάντα να βρίσκομαι σε μια ειρήνη με το μέσα μου. Αυτό λέει και η παράσταση. Μιλάει για την Ειρήνη μέσα μας και έξω μας.
Την Κλαυδία, που είναι κι αυτή πόντια, την γνωρίζεις;
Όχι δεν γνωριζόμαστε αλλά την θαυμάζω. Μου αρέσει πολύ το τραγούδι της. Θαυμάζω που είχε το κουράγιο να εκπροσωπήσει την Ελλάδα με ένα τέτοιο τραγούδι με τον ταλέντο της.
Από τον πρώτο μεγάλο ρόλο σου στα "Μυστικά της Εδέμ" έως σήμερα, πως αντιμετώπισες τη μεγάλη δόξα χωρίς έπαρση;
Επειδή ως άνθρωπος δεν έχω ησυχία μέσα μου πάντα προσπαθώ να εξελίσσομαι και να βελτιώνομαι. Και η έπαρση δεν είναι αρωγός σε αυτό ως γωστόν. Η έπαρση επειδή σε κάνει να νιώθεις ότι είσαι ο καλύτερος, σε καθηλώνει και έτσι δεν προχωράς. Εγώ νιώθω ότι καλά τα έχω καταφέρει, αλλά έχω πολύ δρόμο ακόμα. Και τα πρώτα μου χρόνια επειδή δούλευα με μεγαλύτερους ηθοποιούς, άκουγα πολύ συχνά ότι η δουλειά μας δεν είναι κατοστάρι αλλά μαραθώνιος. Κα θέλει διάρκεια. Αυτό κάπως λειτούργησε μέσα μου γιατί αυτό που με ενδιαφέρει είναι να υπάρχω στη δουλειά αυτή. Και μαζί με το ότι δεν έχω ησυχία και έχω ένα ζιζάνιο μέσα μου να βελτιώνομαι. Ακόμα και σήμερα μετά από τρία χρόνια σε αυτήν την παράσταση, κάνω μάθημα φωνητικής, γυμναστική και πρόβες μόνη μου.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ το Σάββατο 31 Μαϊου 2025
