Θωρακίζεται με σύγχρονο σύστημα πυρασφάλειας ο αρχαιολογικός χώρος της Μονής Δαφνίου, στο Χαϊδάρι το εμβληματικό μνημείο του 11ου αιώνα και ενταγμένο στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του μνημονίου συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με στόχο τη θωράκιση του αρχαιολογικού χώρου, έναντι φυσικών κινδύνων, αλλά και απειλών που σχετίζονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Υπουργείο Πολιτισμού: Το σύστημα πυρασφάλειας στη Μονή Δαφνίου
Η μελέτη προβλέπει ένα ολοκληρωμένο σύστημα πυρασφάλειας, το οποίο περιλαμβάνει μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο με υπόγεια δεξαμενή και πυροσβεστικό συγκρότημα, δίκτυο πυροσβεστικών φωλιών και εκτοξευτήρων νερού, περιμετρική ζώνη πυροπροστασίας, σύστημα πυρανίχνευσης, μεγαφωνική εγκατάσταση αναγγελίας κινδύνου, καθώς και μέτρα προληπτικής και παθητικής πυροπροστασίας σύμφωνα με αυστηρότερα πρότυπα.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι η κύρια μέριμνα και βασική πολιτική του Υπουργείου Πολιτισμού. Η Μονή Δαφνίου, εγγεγραμμένη, από το 1990, στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, είναι ένα εμβληματικό βυζαντινό μνημείο, υψηλής ιστορικής και αισθητικής αξίας. Βρίσκεται σε κομβική θέση, στη μέση περίπου της διαδρομής της αρχαίας Ιεράς Οδού, που συνέδεε την Αθήνα με την Ελευσίνα. Οι εργασίες αποκατάστασης του περιβόλου, που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, και όσες είναι, ακόμα, σε εξέλιξη μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, εντάσσονται στον στρατηγικό μας σχεδιασμό για την προστασία και την ανάδειξη του σημαντικότατου αυτού μνημείου. Η προστασία της Μονής Δαφνίου ενισχύεται με έργα που υλοποιούνται, με απόλυτο σεβασμό, στο ιστορικό της περιβάλλον και τη φυσιογνωμία του αρχαιολογικού χώρου. Η εγκατάσταση ενός σύγχρονου συστήματος πυρασφάλειας στον αρχαιολογικό χώρο αποτελεί απόδειξη της έμπρακτης εφαρμογής του Μνημονίου Συνεργασίας με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για τη θωράκιση των πολιτιστικών αγαθών από φυσικές καταστροφές και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Στόχος μας, μέσα και από τη θωράκιση του μνημειακού συνόλου έναντι των φυσικών κινδύνων, είναι η αναβάθμισή της Μονής ως πολιτιστικού προορισμού, και συγχρόνως η ενίσχυση της ασφαλούς επίσκεψης».
Η Μονή Δαφνίου
Ο αρχαιολογικός χώρος της Μονής Δαφνίου βρίσκεται εντός δασικής έκτασης, και καλύπτει επιφάνεια 12.580 τ.μ. Η Μονή ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα πάνω στα ερείπια του ναού του Δαφναίου Απόλλωνα. Από τους κίονες του, σε επανάχρηση, διασώθηκε μόνο ένας. Οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν από τον Έλγιν στο Λονδίνο. Το μοναστηριακό συγκρότημα προστατεύεται από οχυρωμένο τετράγωνο περίβολο, ο οποίος διατηρεί την αρχική του μορφή μόνο στο μέτωπο της εθνικής οδού Αθηνών – Κορίνθου (τρεις πύργους, περίδρομο και επάλξεις, με συνολικό ύψος 9,50 μ.). Οι υπόλοιπες τρεις πλευρές έχουν χάσει την αρχική τους μορφή και διατηρούνται σε πολύ χαμηλότερο ύψος που ποικίλλει, από σημείο σε σημείο. Στο εσωτερικό του μοναστηριακού συγκροτήματος δεσπόζει το Καθολικό, που χρονολογείται στον 11ο αιώνα, με τα περίφημα ψηφιδωτά και την αντιπροσωπευτική απεικόνιση, στον τρούλο, του Παντοκράτορα Χριστού. Στη νότια πλευρά είχε διαμορφωθεί τετράγωνος αύλειος χώρος με τοξοστοιχίες και κελιά στην ανατολική και δυτική πτέρυγα. Στη βυζαντινή φάση της Μονής εντάσσονται τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα κτισμάτων που διατηρούνται στα νότια του αύλειου χώρου (κελιά, πιθανόν βιβλιοθήκη, λοιποί βοηθητικοί χώροι), όπως και το λουτρό και η κινστέρνα (δεξαμενή νερού) πίσω από τη δυτική πτέρυγα των κελιών. Βόρεια του Καθολικού σώζονται κατάλοιπα της βυζαντινής τράπεζας, καθώς και κτηριακά κατάλοιπα, κυρίως, κελιών.
