Πέντε μεγάλα έργα πολιτισμού αποδίδονται το 2026 στο κοινό σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά

Μέσα στο 2026 πέντε πολύ σπουδαία έργα πολιτισμού θα σημαδέψουν την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τον Πειραιά τόσο έντονα, που το πολιτιστικό αποτύπωμα των τριών αυτών πόλεων δεν θα είναι πια το ίδιο. Με γενναία χρηματοδότηση κυρίως από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τα έργα αυτά θα προσδώσουν σημαντικό κύρος στην διατήρηση της ιστορίας μας, αλλά και σπουδαία ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας συμβάλλοντας με ξεχωριστό τρόπο στην δημιουργία νέων μουσειακών εμπειριών για όλους.

Μουσειο Εναλίων Αρχαιοτήτων Πειραιά

Το 2026 θα είναι έτοιμο να υποδεχθεί τους επισκέπτες του το εντυπωσιακό Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, στο κτήριο του ΣΙΛΟ στο λιμάνι του Πειραιά, καθώς συνεχίζονται, με γοργούς ρυθμούς, οι εργασίες στον εσωτερικό και τον εξωτερικό χώρο του, ώστε σύντομα ο μοναδικός πλούτος των ελληνικών θαλασσών να αποκτήσει τον ιδανικό χώρο φιλοξενίας του. Εκεί θα εκτίθενται περισσότερα από 2.500 εκθέματα και θα παρουσιάζονται πλήθος τεχνολογικών εφαρμογών, διαθέτοντας άρτια εξοπλισμένα εργαστήρια συντήρησης και αποθηκευτικούς χώρους. Παράλληλα με το νέο κτήριο, αναδεικνύεται και προβάλλεται, ο ταινιόδρομος, ο οποίος εξυπηρετούσε το φόρτωμα των πλοίων. Το Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων θα αναδεικνύει τους θησαυρούς των ελληνικών θαλασσών, ενώ συγχρόνως θα αποτελεί το εμβληματικό πολιτιστικό τοπόσημο για το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Θα δούμε καταβυθισμένους οικισμούς, ναυάγια, ομοιώματα πλοίων, σκαριά και φορτία εμπορικών πλοίων, χάρτες και διαγράμματα που το κοινό θα απολαμβάνει σε γυάλινους διαδρόμους από τους οποίους θα έχει πανοραμική θέα προς το λιμάνι και τα σύγχρονα καράβια. Οι χώροι του Μουσείου, συνολικής επιφανείας 26.380 τ.μ., κατανέμονται σε εκθεσιακούς χώρους για μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις (7.550 τ.μ.), σε χώρους για εκπαιδευτικά προγράμματα και επιστημονικές δράσεις (αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη, πολυμέσα), εργαστήρια συντήρησης, χώρους παροχής υπηρεσιών προς τους επισκέπτες (υποδοχή, βεστιάριο, πωλητήριο, αναψυκτήριο, εστιατόριο, ιατρείο), γραφεία διοίκησης. Το έργο αυτό χρηματοδοτείται με το ποσόν των 93.000.000 ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, και πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο πολιτισμού που είναι σε εξέλιξη σήμερα.

Πρώην βασιλικό κτήμα Τατοϊου

Το μεγάλο όραμα πολλών δεκαετιών, η μεταροπή του π. βασιλικού κτήματος στο Τατόι σε ένα υπερσύγχρονο, ανοιχτόύ στο κοινό, πολιτιστικό πάρκο, πρόκειται να γίνει πραγματικότητα το 2026. Οι εργασίες αποκατάστασης του Ανακτόρου βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, όπως και οι εργασίες σε όλα τα υπόλοιπα κτήρια. Η μουσειολογική και η μουσειογραφική μελέτη έχουν ολοκληρωθεί και ξεκινά η υλοποίηση της εφαρμογής τους. Όσον αφορά στους Κήπους του Ανακτόρου, έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση των υποδομών και εξελίσσονται οι φυτεύσεις. Οι εργασίες στον Στάβλο του Γεωργίου Α’, όπου θα στεγαστεί το Μουσείο των Βασιλικών Αμαξών, εξελίσσονται ικανοποιητικά, καθώς ολοκληρώθηκε η επίπονη και σύνθετη εργασία της ανακατασκευής της στέγης. Η μουσειολογική και η μουσειογραφική μελέτη έχουν ολοκληρωθεί και έχουν πλήρως συντηρηθεί οι άμαξες, όπως και το υπόλοιπο υλικό της έκθεσης. Η αποκατάσταση του Νέου Βουστασίου εξελίσσεται με ταχύ ρυθμό, με στόχο την ολοκλήρωσή του το επόμενο τρίμηνο. Στο ισόγειο του κτηρίου προβλέπεται η δημιουργία δύο θεματικών μουσείων, το ένα αφιερωμένο στα οχήματα-μνημεία της τ. βασιλικής οικογένειας και το άλλο στην αγροκτηνοτροφική παραγωγή του κτήματος. Τα αυτοκίνητα που θα εκτεθούν έχουν πλήρως συντηρηθεί, όπως και ο εξοπλισμός της αγροτικής και της κτηνοτροφικής παραγωγής. Οι εργασίες, στον όροφο του Βουστασίου, προχωρούν και ολοκληρώνονται, προκειμένου να λειτουργήσει ως χώρος συνεδρίων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του Μαυσωλείου, έναντι στο Ναό της Αναστάσεως, με χορηγία της ΑΜΚΕ «Αιγέας» των Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου. Εννέα κτήρια, όπως το συγκρότημα της στάθμευσης των αυτοκινήτων, η Οικία Στουρμ, η Οικία του Αρχικηπουρού, που θα φιλοξενήσουν συμπληρωματικές και υποστηρικτικές λειτουργίες των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως τα εργαστήρια της Διεύθυνσης Συντήρησης και οι ευρύτερες πολιτιστικές χρήσεις, καθώς και του αστυνομικού και του πυροσβεστικού σταθμού, εντός του κτήματος.

Μουσείο Ευρημάτων Μετρο Θεσσαλονίκης

Χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Δεκέμβριο του 2025 έχει και το επιβλητικό Μουσείο Ευρημάτων του Μετρο Θεσσαλονίκης, όπου θα εκτεθεί και θα αναδειχθεί μέρος των πολυάριθμων ευρημάτων που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών για την κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης. Μάλιστα για την πορεία των εργασιών του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά και ειδικότερα για την πρόοδο του Μουσείου Ευρημάτων του Μετρό, ενημερώθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τον περασμένο Μάιο στο πλαίσιο της επίσκεψης του στη δυτική Θεσσαλονίκη κάνοντας περιήγηση στο κτήριο. Είναι έργο ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό 14,5 εκατ. ευρώ και αυτόν τον Αύγουστο αναμένονται να τοποθετούνται όλα τα ευρήματα στο χώρο. Το κτήριο Α3 επιφάνειας περίπου 3.000 τ.μ. βρίσκεται στον πυρήνα του π. Στρατόπεδο Παύλου Μελά και παράλληλα, με την έκθεση των ευρημάτων στο εσωτερικό του κτηρίου, στον αύλειο και περιβάλλοντα χώρο του, οργανώνεται μόνιμη έκθεση αρχαιοτήτων, με εκθέματα τα αποσπασμένα ψηφιδωτά δάπεδα, τα υπόκαυστα και τους τοίχους έπαυλης της ύστερης αρχαιότητας, η οποία ανασκάφηκε στον Σταθμό «Αγία Σοφία» και δύο σαρκοφάγους από τη δυτική νεκρόπολη της Θεσσαλονίκης, οι οποίες αποκαλύφθηκαν στις ανασκαφές για την κατασκευή του Σταθμού «Δημοκρατία». Η μία αφορά σε μαρμάρινη σαρκοφάγο του 4ου αι., ασύλητη. Στο εσωτερικό της βρέθηκαν τρεις νεκροί και χρυσά κτερίσματα. Η δεύτερη μαρμάρινη ενεπίγραφη σαρκοφάγος του 3ου αι., περιελάμβανε τέσσερις νεκρούς, με λιγοστά κτερίσματα, καθώς φαίνεται να συλήθηκε κατά την αρχαιότητα.

Βυζαντινά Τείχη Θεσσαλονίκης

Τα Βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης, μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1988, που αποτελούν ένα από τα πλέον επιβλητικά και σημαντικά οχυρωματικά σύνολα της βυζαντινής αυτοκρατορίας, σήμερα, σωζόμενα σε μήκος περίπου 4,5 χιλιομέτρων, θα αποκτήσουν σύντομα τον φωτισμό που τους αξίζει. Η μελέτη φωτισμού που εκπονήθηκε από το γραφείο της σχεδιάστριας Ελευθερία Ντεκώ, με τη γενναιόδωρη δωρεά της εταιρείας METLEN για λογαριασμό της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης θα υλοποιηθεί σε δυο φάσεις μέσα στο 2026. Στην πρώτη φάση, θα φωτιστούν –εσωτερικά και εξωτερικά– το βορειοδυτικό και το βορειοανατολικό τείχος της Ακρόπολης, καθώς και το Επταπύργιο. Στη δεύτερη φάση, ακολουθεί ο φωτισμός των δυτικών τειχών της πόλης. Η φωταγώγηση των τειχών θα επιτρέψει την ενοποίηση του σπουδαίου αρχιτεκτονικού συνόλου της βυζαντινής πόλης, αναδεικνύοντας τη σημασία του και ενισχύοντας τη δυναμική του, ως τοπόσημο της Θεσσαλονίκης. Ο φωτισμός, θα αναδείξει τον όγκο, τη δομή και τη γεωμετρία των τειχών και θα προσφέρει ταυτόχρονα μια νέα εμπειρία θέασης για τους κατοίκους και τους επισκέπτες.

Παναθηναία οδός- Ακρόπολη

Στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα στην Αρχαία Αγορά στους πρόποδες του Ιερού Βράχου της Ακρόπολης, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, αποκαθιστά την οδό των Παναθηναίων με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, συνολικού προϋπολογισμού 6.800.000 ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2025. Η Οδός των Παναθηναίων ήταν ο πιο κεντρικός, εμβληματικός δρόμος της αρχαίας Αθήνας, γύρω από τον οποίο οργανώνονταν οι κύριες πολιτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές δραστηριότητες της πόλης, που ξεκινούσε από το Θεμιστόκλειο Τείχος στον Κεραμεικό και έφθανε μέχρι την Ακρόπολη. Από αυτήν διερχόταν η μεγάλη πομπή που απευθυνόταν στην λατρεία της θεάς Αθηνάς κατά την εορτή των Μεγάλων Παναθηναίων, απ’ όπου πήρε το όνομά της η οδός. Με το σημερινό έργο αποκατάστασης, ο χώρος καθίσταται ξανά ορατός ως δημόσιος, πολιτικός τόπος, μεγάλης ιστορικής σημασίας, ενώ η σύνδεσή του με την Ακρόπολη αποκτά ουσιαστικό νόημα. Δημιουργείται μια κυκλική διαδρομή που ενώνει τα βασικά σημεία ενδιαφέροντος και διασφαλίζει μία άνετη και εκπαιδευτική εμπειρία περιήγησης, με κατάλληλες παρεμβάσεις καθολικής προσβασιμότητας. Ειδικές ράμπες και επιμέρους διαδρομές οδηγούν σε σημαντικά μνημεία όπως ο Ναός του Ηφαίστου, ενώ ταυτόχρονα καταργούνται τα σύγχρονα μονοπάτια που τέμνουν και διασπούν την ενότητα των αρχαίων καταλοίπων.