Tο βράδυ του περασμένου Σαββάτου, τα Γλυπτά του Παρθενώνα που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο έγιναν «ντεκόρ» για ένα φιλανθρωπικό γκαλά, το λεγόμενο «Pink Ball». Η φωτογραφία με τα ροζ στολισμένα τραπέζια και τα ποτά μπροστά στα αρχαία αριστουργήματα προκάλεσε σάλο παγκοσμίως και έντονες αντιδράσεις εκ μέρους της Ελλάδας.

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, η σύζυγος του πρωθυπουργού, Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, και ο γενικός διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, Νίκος Σταμπολίδης, καταδίκασαν το συμβάν, ωστόσο εκείνο που έλειπε από τον δημόσιο διάλογο ήταν η τοποθέτηση του ίδιου του Βρετανικού Μουσείου. Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ήρθαν σε επικοινωνία με τους αρμοδίους και παρουσιάζουν κατ’ αποκλειστικότητα την απάντησή τους.


«Pink ball» αλα Met Gala

Το χρονικό έχει ως εξής. Το «Pink Ball» ήταν αφιερωμένο στην έκθεση του μουσείου με θέμα «Αρχαία Ινδία: Ζωντανές παραδόσεις» και οργανώθηκε από τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Νίκολας Κάλιναν, και την Ισα Αμπάνι, αδελφή του πλουσιότερου Ινδού στον κόσμο. Σκοπός του «Pink Ball» ήταν, σύμφωνα με τους διοργανωτές, να αποτελέσει μια φιλανθρωπική συνάντηση που θα συνδύαζε τον πολιτισμό με την κοινωνική ευθύνη, θυμίζοντας έτσι σε πολλούς το πασίγνωστο Met Gala, που διοργανώνεται σε ετήσια βάση στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.

Οι καλεσμένοι και οι καλεσμένες τήρησαν το dress code, φορώντας ροζ ενδύματα, και κατέβαλαν έως και 2.000 βρετανικές λίρες για να συμμετάσχουν στη βραδιά. Μεταξύ των προσκεκλημένων ήταν ο Μικ Τζάγκερ, η Ναόμι Κάμπελ, η Λατόγια Τζάκσον, ο δήμαρχος Λονδίνου, Σαντίκ Kαν, αλλά και ο πρώην πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Ρίσι Σούνακ. Υπενθυμίζεται ότι επί θητείας του είχε δώσει συνέντευξη ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο BBC, τονίζοντας την ανάγκη επαναπατρισμού τον Γλυπτών.

Στη συνέχεια, ο Ρ. Σούνακ είχε ακυρώσει τη συνάντησή του με τον Κ. Μητσοτάκη, προχωρώντας σε μια άνευ προηγουμένου διπλωματική απρέπεια. Παρά το φιλανθρωπικό πρόσημο της βραδιάς, η επιλογή του χώρου προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις και συζητήσεις γύρω από την ηθική και πολιτιστική σκοπιμότητα τέτοιων διοργανώσεων. Το timing ήταν επίσης άστοχο. Η Αθήνα τα τελευταία χρόνια επιδίδεται σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο προκειμένου να επιστρέψουν τα Γλυπτά στη γενέτειρά τους και να ενωθούν με τα υπόλοιπα εκθέματα που φιλοξενούνται στο Μουσείο της Ακρόπολης, διότι πολύ απλά δεν μπορεί το μνημείο να είναι «ακρωτηριασμένο».

Η Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη σχολίασε στο Instagram ότι «την ώρα που έχει ξεκινήσει ο διάλογος για την επανένωση του μνημείου, η εκδήλωση ήταν -το λιγότεροάστοχη». Από την πλευρά της, η υπουργός Πολιτισμού δήλωσε ότι «τέτοιες ενέργειες είναι προσβλητικές για τα πολιτιστικά αγαθά και θέτουν σε κίνδυνο τα ίδια τα εκθέματα». Επί του θέματος τοποθετήθηκε και ο γενικός διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, Νίκος Σταμπολίδης, λέγοντας στο ΕΡΤ news ότι «όσοι επιθυμούν να γίνουν συνδαιτυμόνες των θεών δεν θα πρέπει να τοποθετούν ένα κακόγουστο ή καλόγουστο -ανάλογα πώς το βλέπει κανείς- τραπέζι ακριβώς κάτω
από τα πόδια των αετωμάτων ή να τοποθετεί τα ποτήρια του, όπως είδα τουλάχιστον από τις εικόνες. Δεν είναι μόνο προσβλητικό για τα ίδια τα έργα, για το ίδιο το μουσείο, αλλά και γι’ αυτούς που συμμετέχουν». Εξίσου έντονες αντιδράσεις είχαν προκαλέσει και προηγούμενες εκδηλώσεις, όπως η περσινή επίδειξη μόδας του γνωστού Τούρκου σχεδιαστή Erdem, που είχε πραγματοποιηθεί στην ίδια αίθουσα (Duveen Gallery).


Το Βρετανικό Μουσείο

Το Βρετανικό Μουσείο επιμένει ότι επρόκειτο για φιλανθρωπική εκδήλωση, αποφεύγοντας να σχολιάσει τις αντιδράσεις που προέκυψαν. Οι αρμόδιοι, απαντώντας στην υπογράφουσα, υπεραμύνθηκαν των μέτρων προστασίας που έλαβαν, τονίζοντας ότι το μουσείο θέτει την προστασία της συλλογής του πάνω από όλα και πως όλα τα αιτήματα για χρήση των πινακοθηκών του αξιολογούνται τόσο σε σχέση με τυχόν κινδύνους όσο και σε σχέση με τις συλλογές του μουσείου.

Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι το «Pink Ball» διεκόπη από την απρόσμενη εισβολή ακτιβίστριας, γεγονός που αποκάλυψε με δραματικό τρόπο πόσο ευάλωτα παραμένουν τα εκθέματα και πόσο η ελλιπής ασφάλεια θέτει σε κίνδυνο έναν από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς θησαυρούς. Αυτή τη φορά οι μετόπες, οι αετωματικές φιγούρες και τα τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα γλύτωσαν από τα σπρέι και τους βανδαλισμούς.

Ποιος, όμως, μπορεί να εγγυηθεί ότι θα γλυτώσουν και την επόμενη φορά; Οσο για την πορεία των συνομιλιών μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου με την επανένωση των Γλυπτών, εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε αποκλειστικά στα «Π»: «Οι συζητήσεις με την Ελλάδα σχετικά με μια συνεργασία για τον Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδομητικές. Πιστεύουμε ότι αυτό το είδος μακροπρόθεσμης συνεργασίας θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της κοινοποίησης των σπουδαιότερων αντικειμένων μας με το κοινό σε όλο τον κόσμο και της διατήρησης της ακεραιότητας της απίστευτης συλλογής που διατηρούμε στο μουσείο». Ελληνικές πηγές, με γνώση των συζητήσεων, έλεγαν ότι δεν είναι ανέφικτος στόχος ο επαναπατρισμός. Ωστόσο, δεν είναι εύκολος. 

* Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά» στις 25 Οκτωβρίου