Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη συμμετείχε στη Υπουργική Διάσκεψη στη Φλωρεντία για τη συμπλήρωση 25 ετών από την υπογραφή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Τοπίο, γνωστή ως «Σύμβαση της Φλωρεντίας», που διοργανώθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας.

Αξιολογώντας την πορεία της Σύμβασης, η Υπουργός τόνισε ότι «έχει μεταμορφώσει τον τρόπο που βλέπουμε τα τοπία: όχι απλώς ως φυσικό σκηνικό, αλλά ως κοινό αγαθό που καθορίζει την ποιότητα της ζωής μας, τη δημοκρατία και την πολιτιστική μας κληρονομιά».

Η εδαφική διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο ρόλος των κοινοτήτων

Η Λίνα Μενδώνη υπογράμμισε πως η Σύμβαση «έχει εμπνεύσει μια γενιά δημοσίων πολιτικών που στηρίζονται στη συμμετοχή των κοινοτήτων και στην πεποίθηση ότι περιβάλλον και πολιτισμός είναι αδιαχώριστα αγαθά». Επισήμανε επίσης ότι η Σύμβαση εισάγει την εδαφική διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Αναφερόμενη στις ελληνικές πολιτικές, παρουσίασε τα Ολοκληρωμένα Διαχειριστικά Σχέδια του Υπουργείου Πολιτισμού για τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, τα οποία αντιμετωπίζουν το πολιτιστικό αγαθό, το φυσικό περιβάλλον και την τοπική κοινωνία ως ενιαίο και αλληλοεξαρτώμενο σύστημα.

Όπως είπε, «στην Ελλάδα, η προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος είναι κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα. Ο Αρχαιολογικός Νόμος διασφαλίζει ότι η διαχείριση των μνημείων και του περιβάλλοντός τους αποτελεί ενιαία και ζωντανή οντότητα».

mendoni-frorendia3_1_
mendoni-florentia2_1_

Η νέα περιβαλλοντική πρόκληση της Ευρώπης

Η Υπουργός επεσήμανε ότι η Σύμβαση της Φλωρεντίας έχει καθοριστικό ρόλο στη βιώσιμη προστασία, διαχείριση και ανάδειξη των τοπίων, ιδίως υπό το φως της Διακήρυξης του Ρέικιαβικ (2023) και της νέας Στρατηγικής του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Περιβάλλον (2024–2030).

«Σήμερα ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια τριπλή κρίση —κλιματική αλλαγή, απώλεια βιοποικιλότητας και ρύπανση— που διαβρώνει όχι μόνο τα οικοσυστήματα, αλλά και τους πολιτιστικούς και κοινωνικούς δεσμούς που διαμορφώνουν τα τοπία μας», ανέφερε η Υπουργός.

«Το ζητούμενο δεν είναι πια απλώς να προστατεύσουμε τα τοπία μας, αλλά να τα αναζωογονήσουμε. Η Διακήρυξη του Ρέικιαβικ μάς καλεί να ενσωματώσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου σε ένα νέο ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό όραμα, όπου το τοπίο έχει κεντρικό ρόλο».

mendoni-florentia5_1_
mendoni-florentia4_1_

Οι τρεις άξονες της νέας φάσης της Σύμβασης της Φλωρεντίας

Η Λίνα Μενδώνη τόνισε ότι η επόμενη φάση της Σύμβασης πρέπει να στηριχθεί σε τρεις βασικούς άξονες:

  1. Ολοκληρωμένη προσέγγιση, αξιοποιώντας τις αρχές LINKED που ενώνουν πολιτισμό, φύση και τοπίο σε ενιαίο πλαίσιο πολιτικής.

  2. Καινοτομία και συμμετοχή, μέσω ψηφιακής χαρτογράφησης, παρατηρητηρίων τοπίων και εργαλείων συμμετοχικού σχεδιασμού, ώστε οι κοινότητες να οραματιστούν τα τοπία του μέλλοντος.

  3. Ανάπτυξη κουλτούρας φροντίδας και υγείας, καθώς «τα υγιή τοπία σημαίνουν υγιείς ανθρώπους».

Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η πρόσβαση σε ένα ποιοτικό τοπίο πρέπει να αναγνωριστεί ως διάσταση της ανθρώπινης ευημερίας και αξιοπρέπειας».

Η Ευρώπη χρειάζεται μια συλλογική αναγέννηση των τόπων της

Κλείνοντας, η Υπουργός τόνισε: «Το μέλλον της Σύμβασης της Φλωρεντίας δεν αφορά μόνο τη διατήρηση, αλλά τη συλλογική αναγέννηση των τόπων μας. Αν αναγεννήσουμε τα τοπία μας με δημιουργικότητα και αλληλεγγύη, θα αναγεννήσουμε και την εμπιστοσύνη των πολιτών στις ίδιες τις αξίες της Ευρώπης».

Η Υπουργική Διάσκεψη ολοκληρώθηκε με την υιοθέτηση Διακήρυξης για το νέο στρατηγικό όραμα του Συμβουλίου της Ευρώπης, που ενισχύει τη σύνδεση της προστασίας του τοπίου με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Στο περιθώριο της Διάσκεψης, η Λίνα Μενδώνη είχε συναντήσεις με τον Ιταλό Υπουργό Πολιτισμού Alessandro Giuli, τον Διευθυντή των Uffizi Galleries Simone Verde και την Εκτελεστική Διευθύντρια του Ιδρύματος Palazzo Strozzi Antonella Loiero, συζητώντας νέες συνεργασίες, εκθέσεις και πολιτιστικές πρωτοβουλίες Ελλάδας–Ιταλίας.