Οιεκδόσεις Καστανιώτη παρουσιάζουν δύο ολοκαίνουρια βιβλία της ινδικής λογοτεχνίας, βραβευμένα και τα δύο με το Διεθνές Βραβείο Booker 2025. Πρόκειται για τη συλλογή διηγημάτων "Το φως της καρδιάς" της ακτιβίστριας και δικηγόρου Μπάνου Μουστάκ από την νότια Ινδία και το μυθiστόρημα "Τάφος στην άμμο" της πεζογράφου Γκιτάντζαλι Σρι από το Νέο Δελχί.
Το φως της καρδιάς
Διηγήματα
Στις δώδεκα ιστορίες που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, η Μπάνου Μουστάκ αποδίδει με εξαιρετικό τρόπο την καθημερινότητα γυναικών και κοριτσιών στις μουσουλμανικές κοινότητες της νότιας Ινδίας. Έχοντας αρχικά δημοσιευτεί μεταξύ 1990 και 2023 κι έχοντας επαινεθεί για το λεπταίσθητο και διακριτικό χιούμορ τους, αυτά τα διηγήματα εξεικονίζουν τις εντάσεις εντός της οικογένειας και της κοινωνίας. Μαρτυρούν επίσης τη δημοσιογραφική και δικηγορική πορεία της συγγραφέως, η οποία έχει προασπίσει συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα στην πατρίδα της και έχει διαμαρτυρηθεί ακούραστα για κάθε είδους καταπίεση που ασκείται εκεί λόγω καστών και θρησκείας. Χάρη στο δημώδες και πληθωρικό ύφος της, που είναι ταυτόχρονα συναρπαστικό και συγκινητικό, αλλά και μέσα από τους ήρωές της –τα ζωηρά παιδιά, τις θαρραλέες γιαγιάδες, τους φαιδρούς μαουλουί, τους αγροίκους αδερφούς, τους συχνά δύσμοιρους συζύγους και, πάνω απ’ όλα, τις μανάδες–, η Μουστάκ αναδύεται ως μια εκπληκτική παρατηρήτρια της ατομικής και συλλογικής εμπειρίας. Η πλούσια προφορικότητά της φτάνει σε συναισθηματικά και ψυχικά ύψη που γεννούν τον προβληματισμό. Το Φως της καρδιάς τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Booker 2025.
«Σε δώδεκα ιστορίες –γραμμένες κατά τη διάρκεια τριών δεκαετιών– η Μπάνου Μουστάκ, σημαντική φωνή στη σύγχρονη κάναντα λογοτεχνία, αποτυπώνει τις ζωές εκείνων των ανθρώπων που συχνά βρίσκονται στην περιφέρεια της κοινωνίας: κοριτσιών και γυναικών στις μουσουλμανικές κοινότητες της νότιας Ινδίας. Οι ιστορίες αυτές λένε την αλήθεια στην εξουσία και εξετάζουν τις ρωγμές της κάστας, της τάξης και της θρησκείας, εκθέτοντας παράλληλα την εσωτερική σήψη: διαφθορά, καταπίεση, αδικία, βία. Παρ’ όλα αυτά, η καρδιά του βιβλίου μάς επαναφέρει στις αληθινές, μεγάλες απολαύσεις της ανάγνωσης, με συμπαγή αφήγηση, αλησμόνητους ήρωες, ολοζώντανους διαλόγους, συγκρούσεις, που σιγοβράζουν κάτω από την επιφάνεια, και μια έκπληξη σε κάθε γωνία. Απατηλά απλές, οι ιστορίες αυτές φέρουν τεράστιο συναισθηματικό, ηθικό και κοινωνικοπολιτικό βάρος, προτρέποντάς μας να σκάψουμε βαθύτερα».
Η κριτική επιτροπή του Διεθνούς Βραβείου Booker 2025
Μπάνου Μουστάκ
Η Μπάνου Μουστάκ γεννήθηκε το 1948. Eίναι συγγραφέας, ακτιβίστρια και δικηγόρος στην Πολιτεία Καρνάτακα της νότιας Ινδίας. Ξεκίνησε να γράφει στο πλαίσιο των προοδευτικών λογοτεχνικών κύκλων διαμαρτυρίας που αναπτύχθηκαν εκεί στις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Ασκώντας κριτική στις κάστες και στο ταξικό σύστημα, το κίνημα Μπαντάγια Σαχίτια ανέδειξε επιδραστικούς ντάλιτ και μουσουλμάνους συγγραφείς, μεταξύ των οποίων η Μουστάκ, από τις ελάχιστες γυναίκες. Η ίδια έχει δημοσιεύσει έξι συλλογές διηγημάτων, ένα μυθιστόρημα, ένα βιβλίο με δοκίμια και μια ποιητική συλλογή. Γράφει στη γλώσσα κάναντα και είναι καταξιωμένη για το λογοτεχνικό της έργο, έχοντας αποσπάσει, μεταξύ άλλων, το βραβείο της Ακαδημίας Karnataka Sahitya και το βραβείο Daana Chintamani Attimabbe, το οποίο απονέμεται σε γυναίκες συγγραφείς που γράφουν στα κάναντα. Το Φως της καρδιάς ήταν η πρώτη μετάφραση ολόκληρου βιβλίου της στα αγγλικά και τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Booker 2025. Η Μουστάκ έχει μεταφραστεί επίσης στις γλώσσες ούρντου, χίντι, ταμίλ και στα μαλαισιανά.
Τάφος στην άμμο
Μυθιστόρημα
Η Μαμά, μια ογδοντάχρονη γυναίκα στη βόρεια Ινδία, βουλιάζει σε μια περίοδο κατάθλιψης μετά τον θάνατο του άντρα της και, όταν συνέρχεται, την πλημμυρίζει μια νέα όρεξη για ζωή. Αποφασισμένη να σαρώσει κάθε κανόνα και περιορισμό, προκαλεί αναστάτωση με τις αντισυμβατικές επιλογές της. Πιάνει φιλίες με μια χίτζρα, ένα άτομο του τρίτου φύλου, και φέρνει τα πάνω κάτω στην καθημερινότητα της κόρης της, η οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή θεωρείται το πιο ανοιχτόμυαλο μέλος της οικογένειας. Η Μαμά, σε πείσμα όλων, ταξιδεύει στο Πακιστάν και έρχεται αντιμέτωπη με το ιστορικό τραύμα του Διαχωρισμού της Ινδίας και του ξεριζωμού, βιώματα που στιγμάτισαν την εφηβεία και τη μετέπειτα πορεία της. Τι σημαίνει να είσαι μητέρα, κόρη, γυναίκα, φεμινίστρια; Οι έννοιες αποκτούν εδώ καινούργια και απρόβλεπτα νοήματα, δίχως ποτέ να εγκλωβίζονται σε στεγανά. Παρά το τραγικό υπόβαθρο της αφήγησης, το θαυμάσιο ύφος της Γκιτάντζαλι Σρι σμιλεύει ένα φωτεινό, ευφρόσυνο, λεπταίσθητο, συγκινητικό και πρωτότυπο μυθιστόρημα, το οποίο παράλληλα συνιστά μια επίκαιρη και επείγουσα διαμαρτυρία ενάντια στις καταστροφικές συνέπειες των συνόρων που χαράσσονται ανάμεσα σε χώρες, θρησκείες, ανθρώπους και φύλα.
«Ένα λαμπρό μυθιστόρημα για την Ινδία και τον Διαχωρισμό, του οποίου το σαγηνευτικό μπρίο και η βαθιά ενσυναίσθηση συνυφαίνουν νιότη και γήρας, αρσενικό και θηλυκό, οικογένεια και έθνος σε ένα καλειδοσκοπικό όλον [...].
Ένα ασύλληπτα απολαυστικό και απίστευτα παιγνιώδες βιβλίο [...]. Κατορθώνει να διαχειριστεί θέματα πάρα πολύ σοβαρά –το πένθος, την απώλεια, τον θάνατο– και μέσα από αυτά να συνθέσει μια απολύτως συναρπαστική χορωδία, σχεδόν ένα πανδαιμόνιο, από φωνές [...].
Το Τάφος στην άμμο είναι ένα έργο εξαιρετικά διασκεδαστικό και εξαιρετικά αστείο».
Φρανκ Γουίν, πρόεδρος της επιτροπής του Διεθνούς Βραβείου Booker 2022
Γκιτάντζαλι Σρι
Η Γκιτάντζαλι Σρι γεννήθηκε το 1957 στην πόλη Μαϊνπουρί της βόρειας Ινδίας. Γράφει στα χίντι και συγκαταλέγεται στις πιο σημαντικές πεζογράφους της πατρίδας της. Έχει εκδώσει αρκετές συλλογές διηγημάτων και τα μυθιστορήματα Μάι (Mai, 1993), Η πόλη μας εκείνη τη χρονιά (Hamara Shahar us Baras, 1998), Στη σκιά (Tirohit, 2001), Άδειος χώρος (Khali Jagah, 2006) και Τάφος στην άμμο (Ret Samadhi, 2018). Το τελευταίο είναι το πλέον πρόσφατο βιβλίο της και με αυτό κατέκτησε επάξια την ευρύτερη αναγνώριση. Με την αγγλική μετάφραση του συγκεκριμένου μυθιστορήματος η συγγραφέας απέσπασε το Διεθνές Βραβείο Booker 2022, από τις κορυφαίες λογοτεχνικές διακρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες της Ινδίας αλλά και του υπόλοιπου κόσμου. Έχει γράψει επίσης κείμενα για το θέατρο, όπως το Γκόρα (Gora), το Ουμράο (Umrao) και το Σουντάρι (Sundari), σε συνεργασία με την καλλιτεχνική ομάδα «Vivadi», της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος. Ζει στο Νέο Δελχί.
En
