Ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες σκηνοθέτες, ο Νίκος Κούνδουρος, έφυγε από τη ζωή το μεσημέρι της Τετάρτης 22 Φεβρουαρίου σε ηλικία 90 ετών. Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα υγείας ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, εδώ και αρκετές εβδομάδες νοσηλευόταν σε σοβαρή κατάσταση με αναπνευστικά προβλήματα.

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ

Ο Νίκος Κούνδουρος γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά οι γονείς του δεν ανέχονταν να πολιτογραφηθεί σαν Αθηναίος. Τον μετέφεραν στην Κρήτη, τυλιγμένο σε μία πάνα, ώστε να γραφτεί στα δημοτολόγια του Αγίου Νικολάου της Κρήτης στις 15 Δεκεμβρίου του 1926.

Ήταν γιος του δικηγόρου και πολιτικού Ιωσήφ Κούνδουρου. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από την οποία και αποφοίτησε το 1948. Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ενταχθεί στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, και μετά τον πόλεμο εξορίστηκε στη Μακρονήσο, λόγω των αριστερών φρονημάτων του. Στα 28 του χρόνια αποφάσισε να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως σκηνοθέτης με τη "Μαγική Πόλη" (1954), όπου συνδύασε τις επιρροές του από το νεορεαλισμό με την εικαστική του ματιά. Με το σύνθετο και πρωτοποριακό έργο "Ο Δράκος" (1956), ο Νίκος Κούνδουρος καθιερώνεται. Ακολούθησαν "Οι παράνομοι" (1958), «Το ποτάμι» (1959), «Μικρές Αφροδίτες» (1963), «Το πρόσωπο της Μέδουσας» (1967), «Τα τραγούδια της φωτιάς» (1974), «1922» (1978). κ.ά. 

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ

Ο Νίκος Κούνδουρος έχει αντιπροσωπεύσει τον ελληνικό κινηματογράφο πολλές φορές στο εξωτερικό όπως στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας το 1953 και 1956, στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1958, 1963 και 1967.

Έχει επίσης τιμηθεί με το Πρώτο Βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και Βερολίνου το 1963 για την ταινία «Μικρές Αφροδίτες» καθώς και για την ταινία του «Το ποτάμι» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1959. Ειδικότερα για την ταινία «Μικρές Αφροδίτες» τιμήθηκε και με το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου.

Η δε ταινία του «Ο Δράκος» χαρακτηρίστηκε ως η καλύτερη ελληνική ταινία στη δεκαετία του 1950-1960. Τόσο η ελληνική όσο και η γαλλική και αγγλική τηλεόραση έχουν προβάλει κατ' επανάληψη ταινίες του Κούνδουρου. Σημειώνεται επίσης πως αντίγραφα (κόπιες) πολλών ταινιών του βρίσκονται στο Ευρωπαϊκό Μουσείο Κινηματογράφου, στη Γαλλική Ταινιοθήκη καθώς και στο Μητροπολιτικό (Μητροπόλιταν) Μουσείο της Νέας Υόρκης.

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΈΝΗ ΤΑΙΝΙΑ

1958, ο Νίκος Κούνδουρος κυκλοφορεί την τρίτη μεγάλου μήκους ταινία: «Οι Παράνομοι» (The Outlaws). Στο φιλμ, υπάρχει μία σκηνή όπου ένας από τους παράνομους σκοτώνεται από τους χωροφύλακες καθώς τρέχει προς το μέρος τους με σκοπό να παραδοθεί. Η λογοκρισία της εποχής έκρινε πως η σκηνή αυτή έθιγε την εικόνα της χωροφυλακής και τη συνέπειά της. Ζητήθηκε από τον Κούνδουρο να την αφαιρέσει, εκείνος όμως πιστός στις αρχές του αρνήθηκε να παρέμβει καλλιτεχνικά στο έργο του, με αποτέλεσμα η ταινία μία εβδομάδα μετά την προβολή της να απαγορευθεί.

«Οι Παράνομοι είναι η ταινία της οργής. Η αντίσταση είχε πνιγεί, οι τρόποι έκφρασης των αγωνιστών είχαν καταργηθεί κάτω από τη βία ενός αστυνομικού κράτους. Θέλησα να αποτίσω ένα φόρο τιμής στον αντάρτη των βουνών, στον ταπεινωμένο στον εξευτελισμένο, στον αγνοημένο, στην καλύτερη περίπτωση, Έλληνα, που κράτησε ψηλά τη Ρωμιοσύνη.» - Νίκος Κούνδουρος (15 Δεκεμβρίου 1926 - 22 Φεβρουαρίου 2017)

ΘΥΜΑ ΛΗΣΤΕΙΑΣ

Το 2011 είχε πέσει θύμα ληστείας και όπως είχε αποκαλύψει ήταν ένα περιστατικό που τον είχε σημαδέψει.
"Κατά βάθος χαίρομαι για το συμβάν. Το γεγονός με έκανε να δω την πραγματικότητα. Είχα μια ανόητη ευαισθησία και γενναιοδωρία με την είσοδο ή μάλλον την εισβολή των ξένων στην Ελλάδα. Έλεγα ότι της ίδια γης παιδιά είμαστε, να μπει ο κόσμος στην Ελλάδα, να ευφρανθεί, να νιώσει ασφάλεια, να φάει, να πιει ελληνικό νερό.

Ε, από την ώρα του περιστατικού τέρμα όλες αυτές οι εφηβικές μαλακίες. Τέσσερα κτήνη, 4 βάρβαροι που ούρλιαζαν και βρωμούσαν και φορούσαν μάσκες με έκαναν να δω την πραγματικότητα. Εκείνο το “μην τον κρατάς, πνίξ’ τον π@στη” που φώναζε ο μόνος που άκουσα να μιλάει τσάτρα- πάτρα ελληνικά,…τι το θέλανε;

Από εκεί κινήθηκε ένας μηχανισμός από σκέψεις μου, που πέταξε έξω από την Ελλάδα όλους τους μετανάστες. Δεν είναι σωστό όμως και ως κοινωνική συμπεριφορά η Ελλάδα να ανοίγει τις πόρτες της, σαν την πουτ@ν@ που ανοίγει τα πόδια της: 1.400.000 ξένοι μέσα στη χώρα; Το 15% της χώρας μετανάστες;

Πόσοι Έλληνες μπορούν να απορροφήσουν αυτό το νούμερο; Και όμως έγινε. Δεν ήθελαν μόνο να κλέψουν. Ήθελαν να σκοτώσουν. Έναν άλλο γείτονα τον έπνιξαν με μαξιλάρι. Εγώ μόλις γλίτωσα. Είδα μια εκδικητικότητα φυλετική, ταξική, κοινωνική, εθνική. Ήταν μίσος" είχε πει μεταξύ άλλων σε συνέντευξη του στο "Βήμα της Κυριακής".

Φιλμογραφία
Σινεμά
Μαγική πόλις (1954)
Ο δράκος (1956)
Οι παράνομοι (1958)
Το ποτάμι (1960)
Μικρές Αφροδίτες (1963)
Vortex ή Το πρόσωπο της Μέδουσας (1967)
Τραγούδια της φωτιάς (1975)
«1922» (1978)
Μπορντέλο (1984)
Μπάυρον: Μπαλλάντα για ένα δαίμονα (1992)
Οι φωτογράφοι (1998)
Το Πλοίο , English: The Ship (2011)by Showtime Productions ( www.showtimeproductions.gr)


Τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ
Ιφιγένεια εν Ταύροις (1991)
Αντιγόνη (1994)
Ελληνιστί Κύπρος