Παγκόσμιο Πρωτάθλημα υγρού στίβου: Η Ελλάδα απέναντι στους πανούργους - Η άσχημη παράδοση με τη Σερβία και η εκδίκηση του Γενηδούνια
Η Εθνική έχει εφτά νίκες, τρεις ισοπαλίες και 25 ήττες με τη Σερβία
Λευτερης Ελευθεριου
Δεν υπάρχει θραύσμα από το πρίσμα αμφισβήτησης ότι η εθνική ομάδα από τότε που ανέλαβε ο Θοδωρής Βλάχος είναι η πλέον επιτυχημένη στην Ιστορία του ελληνικού πόλο. Ας μην ψηλαφισθεί, είναι άτοπο, άσκοπο, ποια είναι η θέση της στη σύγκριση εκείνων σε όλα τα σπορ. Το ζητούμενο είναι τι κάνει η ίδια -και τι μπορεί να κάνει.
Τον 21ο αιώνα, οι ρέκτες του ελληνικού πόλο έχουν βρεθεί πολλάκις ενώπιον της ελπίδας για πρόκριση σε τελικό Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Με όλα τα ανδραγαθήματα που περιφέρουν ως κουρασμένοι και χαρούμενοι οι άντρες της «γαλανόλευκης» στους γενναιόδωρους ώμους τους, αυτό δεν έχει συμβεί. Έχει γίνει, και είναι κάπως αλληγορικό, να έχουν φτάσει πρώτα στο τελικό παιχνίδι του τουρνουά που μετρά περισσότερο από κάθε άλλο, το επίνειο των ονείρων του αθλητή, δηλαδή τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η Εθνική είναι η φιναλίστ το 2021 στο Τόκιο και πρωταρχικό είναι να βρίσκεται στο Παρίσι, το 2024, δηλαδή σε αυτήν τη διοργάνωση. Ο ημιτελικός με τη Σερβία το πρωί της Πέμπτης, 27 Ιουλίου, στις 11:00, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος στη Φουκουόκα, είναι το όχημά της για να το πετύχει. Αλλά ο Κέρβερος καραδοκεί. Το τέρας με τα κεφάλια, εκείνο που δεν διαλέγεις να προσπεράσεις, αλλά έρχεται αποδάνα κατά πάνω σου
Η Σέρβια είναι, πια, ουσιαστικά, ο μόνος παραδοσιακά κακός δαίμονας της εθνικής πόλο Ανδρών. Μετά τις δύο νίκες επί της Ουγγαρίας, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, είναι η μόνη που η γαλανόλευκη δεν έχει νικήσει -ή έστω πάρει ισοπαλία- σε οποιαδήποτε από τις τρεις μεγάλες διοργανώσεις, συμπεριλαμβανομένου, δηλαδή, του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Συνολικά η παράδοση είναι άνετα υπέρ των Σέρβων: εφτά νίκες, τρεις ισοπαλίες και 35 ήττες. Βεβαίως, στο τελευταίο παιχνίδι για τις 10 Μαρτίου του 2023, στην Ποντγκόριτσα, η Εθνική νίκησε 16-14 για τα προκριματικά του Παγκόσμιου Κυπέλλου.
Μόνο οι Ισπανοί τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι της έχουν διαβάσει τον αλγόριθμο, αλλά αυτό είναι άλλου, ενδεχομένως και μελλοντικού, μια και η Ρόχα αντιμετωπίζει την Ουγγαρία στο δεύτερο χρονικά ημιτελικό (12:30), παπά ευαγγέλιο.
Οι Σέρβοι βρίσκουν πάντα τον τρόπο, ακόμα κι αν προλεκτικά χρησιμοποιούν τον τρόπο της κολακείας, και βγαίνουν στον αφρό. Αυτό, βεβαίως, δεν ισχύει μόνο για το πόλο, αν και σε αυτό εμφανίζεται πιο συχνά, επειδή η Ελλάδα φτάνει πιο συχνά στο επίπεδο που της επιτρέπει να αντιμετωπίζει τους Σέρβους σε νοκ άουτ παιχνίδι. Τι πιο συχνά, δηλαδή, σχεδόν πάντα!
Είναι αδιανόητο πως από το 2015 η Εθνική έχει φτάσει τέσσερις φορές στην τετράδα του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος δηλαδή σε όλες τις διοργανώσεις πλην εκείνης του 2019, που έχασε από την Ιταλία 7-6 στον προημιτελικό. Αν εξαιρεθεί η ήττα με σκορ 11-8 από τους Σέρβους στο μικρό τελικό του τουρνουά το 2017, έχει πάρει και δύο μετάλλια, το 2015 και το 2022. Έχει, επίσης, φτάσει σε μια τετράδα Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα το 2016, όπου επίσης αποκλείστηκε στον ημιτελικό με τη Σερβία και έχει κατακτήσει δύο χάλκινα μετάλλια στο Super Final του World League, το 2016 και το 2020. Αν προστεθεί και το προολυμπιακό τουρνουά το 2021, που έφτασε στον τελικό με το Μαυροβούνιο, η είσοδος στις τέσσερις κορυφαίες ομάδες για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Φουκουόκα είναι η όγδοη σε ισάριθμα χρόνια.
Έως τότε, η Ελλάδα είχε τέσσερις τετράδες μεγάλων διοργανώσεων -και εκείνη στο FINA Cup το 1997: έφτασε στα ημιτελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 1999, στη Φλωρεντία, των Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων το 2003 στη Βαρκελώνη και το 2005 στο Μόντρεαλ, και των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, στην Αθήνα.
Κι ενώ τα παιδιά του γλυκού νερού θεωρούνταν ούτως ή άλλως σημαντικοί πρεσβευτές του ελληνικού ομαδικού αθλητισμού στο εξωτερικό, καθώς δίνουν το «παρών» σε Ολυμπιακούς αδιάλειπτα από το 1980 και μετά, η συμμετοχή σε τελικό Παγκόσμιου Πρωταθλήματος ακόμη εκλείπει. Δεν γίνεται παρά να σημειωθεί, βεβαίως, ότι δεν ήταν μόνο τα πνευματικά τρικ που οδηγούσαν τους Σέρβους σε επικρατήσεις, αλλά και οι σπουδαίοι παίκτες τους. Η Εθνική πέτυχε, στον ημιτελικό των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, μια απίθανη φουρνιά, με παίκτες όπως ο Βλάντα Βουγιασίνοβιτς, ο Αλεξάντερ Τσίριτς, ο Ντανίλο Ικοντίνοβιτς, ο Αλεξάντερ Σάπιτς, ο Ντέγιαν Σάβιτς, οι οποίοι σχεδόν κατόρθωσαν να μην κατακτήσουν το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στην Αθήνα, χάνοντας ένα προβάδισμα δύο γκολ δύο φορές στην αναμέτρηση με τους Ούγγρους.
Μετά το 2013, δε, η Σερβία έγινε η απόλυτη κυρίαρχος στο πόλο, νικώντας σε οποιαδήποτε διοργάνωση έπαιρνε μέρος. Υπό τις οδηγίες του Σάβιτς, ο Άντρια Πρλαΐνοβιτς, ο Φιλίπ Φιλίποβιτς, ο Ντούσκο Πιέτλοβιτς, ο Στέφαν Μίτροβιτς, ο Ντούσαν Μάντιτς, καταδυνάστευσαν το πόλο, φτάνοντας στην κατάκτηση δύο χρυσών ολυμπιακών μεταλλίων, το 2016 στο Ρίο και το 2021 στο Τόκιο, εκτός των άλλων. Δεν έφτασαν στην κατάκτηση πέντε διαδοχικών χρυσών μεταλλίων σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μετά την ήττα τους από την Ισπανία στη διοργάνωση του 2021, στη Βουδαπέστη, κάτι που σημαίνει ότι νικούσαν συναπτώς από το 2012. Επίσης, κατέκτησαν το χρυσό στο Παγκόσμιο του 2015, αλλά και ένα χάλκινο το 2017, ωστόσο έμειναν εκτός τετράδας το 2019. Η συγκεκριμένη φουρνιά αποχώρησε πλήρης, με την ολυμπιακή δόξα που το έθνος δεν είχε ζήσει, προκειμένου να κάνει χώρο για τους επόμενους.
Βεβαίως, δεν είναι ακριβώς επόμενοι. Ο νέος ομοσπονδιακός τεχνικός, Ούρος Στεβάνοβιτς, «έντυσε» την ομάδα με παίκτες όπως ο Νίκολα Γιάκσιτς, που ήταν μέλος της Εθνικής στην Ολυμπιάδα από το Ρίο ως το Τόκο, αλλά και ο Στραχίνια Ράσοβιτς, που επίσης είχε συμμετοχές. Δεύτερη επιλογή είναι, επίσης, ο σταθερός Νεμάνια Ούμποβιτς. Στους μυημένους τη Ιερουσαλήμ του ελληνικού πόλο, αυτό το ονοματεπώνυμο γεννά δυσάρεστα συναισθήματα.
Ο Ούμποβιτς ήταν εκείνος που «σκότωσε» την εθνική Νέων Ανδρών το 2011, στον ημιτελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος που έγινε στον Βόλο. Η Σερβία νίκησε σε εκείνο το παιχνίδι και πήρε το χρυσό στη διοργάνωση. Ο Ούμποβιτς δεν έγινε ποτέ πρωταγωνιστής, παρ' όλα αυτά έκανε καριέρα και μάλιστα στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης με την Μπαρτσελονέτα.
Ήταν το τελευταίο παιχνίδι που έπαιξε με το γαλανόλευκο σκουφάκι ο θαρραλέος Κωνσταντίνος Γενηδουνιάς, ο οποίος μάλιστα έχασε πέναλτι σε εκείνη την αναμέτρηση, πριν κρούσει πρύμναν για να σπουδάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όταν έφυγε, η ανησυχία για ένα ταλέντο που επρόκειτο να χαθεί κάπου στην νότια Καλιφόρνια ήταν έκδηλη, αλλά ο Γενηδουνιάς γύρισε πιο δυνατός.
Με τον Ούμποβιτς, ο οποίος πέτυχε το γκολ της Σερβίας που οδήγησε το παιχνίδι με την Ιταλία στη Φουκουόκα στα πέναλτι, απέναντί του, ο σκόρερ των πέντε γκολ στη νίκη 10-9 με το Μαυροβούνιο, στον προημιτελικό της Φουκουόκα, ίσως ασπαστεί τα άγρια ένστικτά του. Το σίγουρο είναι πως η Σερβία βρίσκεται στα μπετά και η Εθνική παίζει τον τέταρτο ημιτελικό της σε οκτώ χρόνια σε Παγκόσμιο. Ακόμα κι αν το «ή τώρα ή ποτέ» δεν ισχύει για αυτήν την αναμέτρηση -στον αθλητισμό είναι αποδεδειγμένο πως δεν υφίσταται- η Εθνική, έστω και χωρίς τον, συμπαίκτη του Γενηδουνιά σε εκείνη την αναμέτρηση στον Βόλο, Άγγελο Βλαχόπουλο στη σύνθεσή της, μοιάζει να έχει μια ευκαιρία.
Μοιάζει, επίσης, πνευματικά δυνατή να αντεπεξέλθει κάθε είδους διανοητικό τρικ εξαπολύσουν εναντίον της οι πανούργοι γείτονες. Από την άλλη, αυτά φαίνονται επί του πρακτέου -στο πόλο μάλιστα η εμφάνισή τους είναι πολλάκις ιλιγγιώδης- οπότε το πρωί της Πέμπτης, 27 Ιουλίου, στις 11:00, θα κομιστούν οι αποδείξεις για τα χαρακτηριστικά και τα αγωνιστικά γνωρίσματα και, ίσως, δίχως αυτό να αφαιρεί οτιδήποτε από την εκπληκτική πορεία, τα εισιτήρια για τον πρώτο τελικό σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Όπερ έδει δείξαι, αλλά και όπερ έδει ποιήσαι.
Τον 21ο αιώνα, οι ρέκτες του ελληνικού πόλο έχουν βρεθεί πολλάκις ενώπιον της ελπίδας για πρόκριση σε τελικό Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Με όλα τα ανδραγαθήματα που περιφέρουν ως κουρασμένοι και χαρούμενοι οι άντρες της «γαλανόλευκης» στους γενναιόδωρους ώμους τους, αυτό δεν έχει συμβεί. Έχει γίνει, και είναι κάπως αλληγορικό, να έχουν φτάσει πρώτα στο τελικό παιχνίδι του τουρνουά που μετρά περισσότερο από κάθε άλλο, το επίνειο των ονείρων του αθλητή, δηλαδή τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η Εθνική είναι η φιναλίστ το 2021 στο Τόκιο και πρωταρχικό είναι να βρίσκεται στο Παρίσι, το 2024, δηλαδή σε αυτήν τη διοργάνωση. Ο ημιτελικός με τη Σερβία το πρωί της Πέμπτης, 27 Ιουλίου, στις 11:00, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος στη Φουκουόκα, είναι το όχημά της για να το πετύχει. Αλλά ο Κέρβερος καραδοκεί. Το τέρας με τα κεφάλια, εκείνο που δεν διαλέγεις να προσπεράσεις, αλλά έρχεται αποδάνα κατά πάνω σου
Η Σέρβια είναι, πια, ουσιαστικά, ο μόνος παραδοσιακά κακός δαίμονας της εθνικής πόλο Ανδρών. Μετά τις δύο νίκες επί της Ουγγαρίας, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, είναι η μόνη που η γαλανόλευκη δεν έχει νικήσει -ή έστω πάρει ισοπαλία- σε οποιαδήποτε από τις τρεις μεγάλες διοργανώσεις, συμπεριλαμβανομένου, δηλαδή, του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Συνολικά η παράδοση είναι άνετα υπέρ των Σέρβων: εφτά νίκες, τρεις ισοπαλίες και 35 ήττες. Βεβαίως, στο τελευταίο παιχνίδι για τις 10 Μαρτίου του 2023, στην Ποντγκόριτσα, η Εθνική νίκησε 16-14 για τα προκριματικά του Παγκόσμιου Κυπέλλου.
Μόνο οι Ισπανοί τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι της έχουν διαβάσει τον αλγόριθμο, αλλά αυτό είναι άλλου, ενδεχομένως και μελλοντικού, μια και η Ρόχα αντιμετωπίζει την Ουγγαρία στο δεύτερο χρονικά ημιτελικό (12:30), παπά ευαγγέλιο.
Οι Σέρβοι βρίσκουν πάντα τον τρόπο, ακόμα κι αν προλεκτικά χρησιμοποιούν τον τρόπο της κολακείας, και βγαίνουν στον αφρό. Αυτό, βεβαίως, δεν ισχύει μόνο για το πόλο, αν και σε αυτό εμφανίζεται πιο συχνά, επειδή η Ελλάδα φτάνει πιο συχνά στο επίπεδο που της επιτρέπει να αντιμετωπίζει τους Σέρβους σε νοκ άουτ παιχνίδι. Τι πιο συχνά, δηλαδή, σχεδόν πάντα!
Είναι αδιανόητο πως από το 2015 η Εθνική έχει φτάσει τέσσερις φορές στην τετράδα του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος δηλαδή σε όλες τις διοργανώσεις πλην εκείνης του 2019, που έχασε από την Ιταλία 7-6 στον προημιτελικό. Αν εξαιρεθεί η ήττα με σκορ 11-8 από τους Σέρβους στο μικρό τελικό του τουρνουά το 2017, έχει πάρει και δύο μετάλλια, το 2015 και το 2022. Έχει, επίσης, φτάσει σε μια τετράδα Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα το 2016, όπου επίσης αποκλείστηκε στον ημιτελικό με τη Σερβία και έχει κατακτήσει δύο χάλκινα μετάλλια στο Super Final του World League, το 2016 και το 2020. Αν προστεθεί και το προολυμπιακό τουρνουά το 2021, που έφτασε στον τελικό με το Μαυροβούνιο, η είσοδος στις τέσσερις κορυφαίες ομάδες για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Φουκουόκα είναι η όγδοη σε ισάριθμα χρόνια.
Έως τότε, η Ελλάδα είχε τέσσερις τετράδες μεγάλων διοργανώσεων -και εκείνη στο FINA Cup το 1997: έφτασε στα ημιτελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 1999, στη Φλωρεντία, των Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων το 2003 στη Βαρκελώνη και το 2005 στο Μόντρεαλ, και των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, στην Αθήνα.
Οι λόγοι της αρνητικής παράδοσης
Κι ενώ τα παιδιά του γλυκού νερού θεωρούνταν ούτως ή άλλως σημαντικοί πρεσβευτές του ελληνικού ομαδικού αθλητισμού στο εξωτερικό, καθώς δίνουν το «παρών» σε Ολυμπιακούς αδιάλειπτα από το 1980 και μετά, η συμμετοχή σε τελικό Παγκόσμιου Πρωταθλήματος ακόμη εκλείπει. Δεν γίνεται παρά να σημειωθεί, βεβαίως, ότι δεν ήταν μόνο τα πνευματικά τρικ που οδηγούσαν τους Σέρβους σε επικρατήσεις, αλλά και οι σπουδαίοι παίκτες τους. Η Εθνική πέτυχε, στον ημιτελικό των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, μια απίθανη φουρνιά, με παίκτες όπως ο Βλάντα Βουγιασίνοβιτς, ο Αλεξάντερ Τσίριτς, ο Ντανίλο Ικοντίνοβιτς, ο Αλεξάντερ Σάπιτς, ο Ντέγιαν Σάβιτς, οι οποίοι σχεδόν κατόρθωσαν να μην κατακτήσουν το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στην Αθήνα, χάνοντας ένα προβάδισμα δύο γκολ δύο φορές στην αναμέτρηση με τους Ούγγρους.
Μετά το 2013, δε, η Σερβία έγινε η απόλυτη κυρίαρχος στο πόλο, νικώντας σε οποιαδήποτε διοργάνωση έπαιρνε μέρος. Υπό τις οδηγίες του Σάβιτς, ο Άντρια Πρλαΐνοβιτς, ο Φιλίπ Φιλίποβιτς, ο Ντούσκο Πιέτλοβιτς, ο Στέφαν Μίτροβιτς, ο Ντούσαν Μάντιτς, καταδυνάστευσαν το πόλο, φτάνοντας στην κατάκτηση δύο χρυσών ολυμπιακών μεταλλίων, το 2016 στο Ρίο και το 2021 στο Τόκιο, εκτός των άλλων. Δεν έφτασαν στην κατάκτηση πέντε διαδοχικών χρυσών μεταλλίων σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μετά την ήττα τους από την Ισπανία στη διοργάνωση του 2021, στη Βουδαπέστη, κάτι που σημαίνει ότι νικούσαν συναπτώς από το 2012. Επίσης, κατέκτησαν το χρυσό στο Παγκόσμιο του 2015, αλλά και ένα χάλκινο το 2017, ωστόσο έμειναν εκτός τετράδας το 2019. Η συγκεκριμένη φουρνιά αποχώρησε πλήρης, με την ολυμπιακή δόξα που το έθνος δεν είχε ζήσει, προκειμένου να κάνει χώρο για τους επόμενους.
Βεβαίως, δεν είναι ακριβώς επόμενοι. Ο νέος ομοσπονδιακός τεχνικός, Ούρος Στεβάνοβιτς, «έντυσε» την ομάδα με παίκτες όπως ο Νίκολα Γιάκσιτς, που ήταν μέλος της Εθνικής στην Ολυμπιάδα από το Ρίο ως το Τόκο, αλλά και ο Στραχίνια Ράσοβιτς, που επίσης είχε συμμετοχές. Δεύτερη επιλογή είναι, επίσης, ο σταθερός Νεμάνια Ούμποβιτς. Στους μυημένους τη Ιερουσαλήμ του ελληνικού πόλο, αυτό το ονοματεπώνυμο γεννά δυσάρεστα συναισθήματα.
Ο ημιτελικός του Βόλου
Ο Ούμποβιτς ήταν εκείνος που «σκότωσε» την εθνική Νέων Ανδρών το 2011, στον ημιτελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος που έγινε στον Βόλο. Η Σερβία νίκησε σε εκείνο το παιχνίδι και πήρε το χρυσό στη διοργάνωση. Ο Ούμποβιτς δεν έγινε ποτέ πρωταγωνιστής, παρ' όλα αυτά έκανε καριέρα και μάλιστα στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης με την Μπαρτσελονέτα.
Ήταν το τελευταίο παιχνίδι που έπαιξε με το γαλανόλευκο σκουφάκι ο θαρραλέος Κωνσταντίνος Γενηδουνιάς, ο οποίος μάλιστα έχασε πέναλτι σε εκείνη την αναμέτρηση, πριν κρούσει πρύμναν για να σπουδάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όταν έφυγε, η ανησυχία για ένα ταλέντο που επρόκειτο να χαθεί κάπου στην νότια Καλιφόρνια ήταν έκδηλη, αλλά ο Γενηδουνιάς γύρισε πιο δυνατός.
Με τον Ούμποβιτς, ο οποίος πέτυχε το γκολ της Σερβίας που οδήγησε το παιχνίδι με την Ιταλία στη Φουκουόκα στα πέναλτι, απέναντί του, ο σκόρερ των πέντε γκολ στη νίκη 10-9 με το Μαυροβούνιο, στον προημιτελικό της Φουκουόκα, ίσως ασπαστεί τα άγρια ένστικτά του. Το σίγουρο είναι πως η Σερβία βρίσκεται στα μπετά και η Εθνική παίζει τον τέταρτο ημιτελικό της σε οκτώ χρόνια σε Παγκόσμιο. Ακόμα κι αν το «ή τώρα ή ποτέ» δεν ισχύει για αυτήν την αναμέτρηση -στον αθλητισμό είναι αποδεδειγμένο πως δεν υφίσταται- η Εθνική, έστω και χωρίς τον, συμπαίκτη του Γενηδουνιά σε εκείνη την αναμέτρηση στον Βόλο, Άγγελο Βλαχόπουλο στη σύνθεσή της, μοιάζει να έχει μια ευκαιρία.
Μοιάζει, επίσης, πνευματικά δυνατή να αντεπεξέλθει κάθε είδους διανοητικό τρικ εξαπολύσουν εναντίον της οι πανούργοι γείτονες. Από την άλλη, αυτά φαίνονται επί του πρακτέου -στο πόλο μάλιστα η εμφάνισή τους είναι πολλάκις ιλιγγιώδης- οπότε το πρωί της Πέμπτης, 27 Ιουλίου, στις 11:00, θα κομιστούν οι αποδείξεις για τα χαρακτηριστικά και τα αγωνιστικά γνωρίσματα και, ίσως, δίχως αυτό να αφαιρεί οτιδήποτε από την εκπληκτική πορεία, τα εισιτήρια για τον πρώτο τελικό σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Όπερ έδει δείξαι, αλλά και όπερ έδει ποιήσαι.
