Ρωτώντας την γιαγιά, βρήκα Μακεδονομάχους γενιές πίσω και φούσκωσα από περηφάνεια. Τόσο πολύ μάλιστα, που όταν τα καλοκαίρια ανέβαινα για διακοπές στο χωριό του πατέρα μου στην Μακεδονία, το διατυμπάνιζα στα παιδιά της γειτονιάς από περηφάνια.

Σύντομα όμως, από τις αντιδράσεις τους, συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν και τίποτα το σπουδαίο. Κάτι που εμένα μου φάνταζε τόσο συναρπαστικό, γι’ αυτούς ήταν κάτι το συνηθισμένο. Βλέπεις, κάθε οικογένεια στην Μακεδονία πλήρωσε απλόχερα τον φόρο αίματος που της αναλογούσε, στον αγώνα για την απελευθέρωση της. Η παλικαριά και η ανδρεία περίσσευε στις γενιές που μεγάλωσαν τους πατεράδες μας.

Ακόμα και σήμερα, αν ρωτήσεις καμιά γιαγιά Μακεδόνισσα, αν έχει φυλάξει κανένα ενθύμιο από τότε, σίγουρα θα σου βγάλει από κάποιο καταχωνιασμένο σεντούκι, την στολή του Μακεδονομάχου πατέρα ή θείου της, να στην δείξει με περηφάνια. Μπορεί να είναι λίγο σκονισμένη ή να την έχει φάει ο σκόρος σε σημεία, αλλά πάντα το βαθύ μπλε με τις κόκκινες λεπτομέρειες και τα παράσημα ραμμένα στο πέτο, παραμένουν επιβλητικά.

Συνεχίζοντας το ψάξιμο για τον Μακεδονικό Αγώνα, έπεσα σε μια εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού για την ζωή και το έργο του περίφημου Μακεδονομάχου, με καταγωγή από την Κύπρο, καπετάν Γιώργη. . Εκπομπή γυρισμένη σε μια εποχή, που η τηλεόραση κρατούσε την αίγλη και την υψηλή αισθητική της.

Ο καπετάν Γιώργης αν και ξεκίνησε από τα βασανισμένα χώματα της Κύπρου, βρέθηκε να πολεμά στους Βαλκανικούς και όταν απολύθηκε το 1913, μια σκέψη τον τυραννούσε «Ρε Γιώργη είπα, αυτά τα μέρη τα οποία, έχυσες τόσο αίμα και πολέμησες και τα ελευθέρωσες, δεν πρέπει να τα φυλάξωμε;»

Αν και αποφάσισε να ζήσει στην Φλώρινα, με προτροπή του Θεμιστοκλή Σοφούλη τότε γενικού Διοικητή Μακεδονίας, εγκαταστάθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του στις Σέρρες μαζί με άλλους Έλληνες αγωνιστές, εκτοπισμένους από την Στρώμνιτσα, πόλη των σημερινών Σκοπίων. Έτσι βρέθηκε λοιπόν ένας Έλληνας της Κύπρου, ακρίτας στα σύνορα της Μακεδονίας.
Και αναρωτιέμαι, πως γίνεται από εκείνους τους ανθρώπους, να φτάσαμε στο σήμερα; Ο Ί. Δραγούμης στο «Μαρτύρων και ηρώων αίμα» έγραψε πως “Μας φτάνουν πια οι μάρτυρες, χρειάζονται τώρα ήρωες!” και αυτό έπραξαν εκείνες οι ηρωικές μορφές.

Σήμερα, τίποτα δεν είναι σίγουρο και κανείς μας δεν μπορεί να προδιαγράψει με ακρίβεια ποια θα είναι η έκβαση στο Σκοπιανό. Προσωπικά όμως, για ένα μόνο είμαι απόλυτα σίγουρος. Όποια ονομασία και αν επιλεγεί τελικά, όσο περπατούν και ζουν και δημιουργούν στα χώματα της Μακεδονίας, απόγονοι του καπετάν Γιώργη και των άλλων αγνών αγωνιστών, η Μακεδονία δεν έχει να φοβάται τίποτα.

Ο Καζαντζάκης έγραψε πως “κάθε Έλληνας που δεν παίρνει, ας είναι και μια φορά στη ζωή του, μια γενναία απόφαση, προδίνει τη ράτσα του” και στο δίλημμα «μάρτυρες ή ήρωες» οι άνθρωποι της γενιά μας θα κλιθούν να πάρουν μιαν απόφαση.

Όποια και αν είναι αυτή όμως για τον καθένα μας, καλά θα κάνουμε να μην ξεχνάμε πως ο διχασμός μπρος στις μεγάλες εθνικές επιλογές, δεν μας βγήκε ποτέ σε καλό. Στον γκρεμό μας πήγε! Το έθνος πρώτα και πάνω από όλα χρειάζεται ομοψυχία και ενότητα...

*Ο Άγις Δήγκας είναι υπ. Διδάκτωρ Γεωπολιτικής και υπεύθυνος Οργανώσεων Αττικής της ΟΝΝΕΔ