Όποιος ταξιδέψει στην Πορτογαλία θα εντυπωσιαστεί από την ομορφιά της, θα παρατηρήσει τη γλυκιά μελαγχολία στο βλέμμα των ανθρώπων, θα λατρέψει (ή θα πλήξει) από τους ήχους των fados, των τραγουδιών που μιλούν για τη θάλασσα, τα ταξίδια των ναυτικών, τη φτώχεια και τον έρωτα.

Το τελευταίο διάστημα, αν είσαι Ισπανός πολιτικός (ειδικά σοσιαλιστής), θα ζηλέψεις την αξιοθαύμαστη πολιτική σταθερότητα της χώρας, και ας πέρασε από ένα εξαιρετικά επώδυνο μνημόνιο.

Η μνημονιακή περιπέτεια της Πορτογαλίας έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Τη χώρα έβαλαν στο μνημόνιο οι Σοσιαλιστές με έναν πρωθυπουργό που είχε για επίθετο ένα ελληνικό όνομα: Σωκράτης. Ο Zοζέ Σόκρατες (πρωθυπουργός μεταξύ 2005-2011), ένας πολιτικός που συνέδεσε την πολιτική του διαδρομή με πλήθος σκανδάλων, αναγκάστηκε να ζητήσει δάνειο 78 δισ. ευρώ από την ΕΕ και το ΔΝΤ για να «σώσει» και εκείνος την Πορτογαλία. Εκείνα τα γνωστά χρόνια, που χώρες-μέλη της ΕΕ έπεφταν η μία πίσω από την άλλη στα φθηνά δανεικά της τρόικας.

Ο Σόκρατες έχασε τις εκλογές του 2011 (μετά έμπλεξε και με τη Δικαιοσύνη) και το μνημόνιο ανέλαβε να εφαρμόσει η κεντροδεξιά παράταξη με τον Πέδρο Πάσους Κοέλιου.

Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν δύσκολα. Λιτότητα, ανεργία, φτώχεια, brain drain. Διαδηλώσεις στους δρόμους, χωρίς ακρότητες. 

Κομβικός αποδείχθηκε ο ρόλος του τότε Προέδρου της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, Άνιμπαλ Καβάκο Σίλβα. Ενός βετεράνου πολιτικού της κεντροδεξιάς, που αφού έμεινε στην πρωθυπουργία για μια δεκαετία (1986-1996), πέρασε στην προεδρία και έπαιξε με επιτυχία το ρόλο του «ειρηνοποιού». 

Παρά τη φθορά από το μνημόνιο, ο Κοέλιο κέρδισε τις εκλογές του 2015. Δεν είχε όμως αυτοδυναμία και ο νέος αρχηγός των Σοσιαλιστών, Αντόνιο Κόστα, έκανε το μεγάλο «κόλπο»: Εξασφάλισε την κοινοβουλευτική ανοχή της Αριστεράς και του ιστορικού ΚΚ της Πορτογαλίας και έγινε πρωθυπουργός.

Ήταν αλλόκοτο αυτό το πείραμα και πολλοί έλεγαν ότι δεν θα κρατήσει. Μάλιστα υπήρχε και μια χαρακτηριστική λέξη για να το περιγράψει: «gerigonça» (αλαμπουρνέζικα, σε ελεύθερη μετάφραση).

Με καταγωγή από την Ινδία (η Πορτογαλία είχε αποικίες εκεί), ο 58χρονος σήμερα Αντόνιο Κόστα πέτυχε να βγάλει από τις πλάτες των κουρασμένων από τη λιτότητα Πορτογάλων αρκετά από τα φορολογικά βάρη του μνημονίου. Αυξήθηκε ο βασικός μισθός, μειώθηκε δραστικά ο ΦΠΑ, αυξήθηκε κατακόρυφα η επένδυση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αυξήθηκαν τα κονδύλια για την Παιδεία.

Και όλα αυτά τα έκανε χωρίς να αμφισβητήσει τη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, χωρίς να «ξινίσει» από τις επισκέψεις των δανειστών, χωρίς «κορώνες» κατά του ΔΝΤ.

Και η τετραετία πέρασε σχετικά ανώδυνα. Υπήρξαν ασφαλώς και περιπτώσεις που οι δύο σύμμαχοι από τα Αριστερά τού έκαναν νερά, με αποτέλεσμα να αναζητήσει τις ψήφους της δεξιάς στη Βουλή.

Αλλά η γενική εικόνα ήταν μιας χώρας που άφηνε πίσω τη λιτότητα, που έβλεπε την ανεργία να πέφτει ραγδαία. Σήμερα είναι στο 6%, ενώ στα χρόνια του μνημονίου είχε ξεπεράσει και το 15%. Kαι το ΑΕΠ σε συνεχή άνοδο με ικανοποιητικά ποσοστά.

Στις εκλογές που έγιναν την περασμένη Κυριακή, ο Κόστα και οι Πορτογάλοι Σοσιαλιστές κέρδισαν. Και αν ακόμα δεν πέτυχε την αυτοδυναμία, αύξησε σημαντικά τις έδρες, άρα χρειάζεται λιγότερους (αριστερούς) συμμάχους.

Πώς συνόψισε ο ίδιος την επιτυχία του; «Σταθερότητα, ισορροπία και κοινός νους».  

Αυτά ήταν σήμερα τα νέα από την Πορτογαλία.